Socjologia życia publicznego 2105-PP-L-D1SOZP
Konwersatorium (KON)
Semestr zimowy 2022/23
Informacje o zajęciach (wspólne dla wszystkich grup)
Liczba godzin: | 30 |
Limit miejsc: | (brak limitu) |
Zaliczenie: | Egzamin |
Literatura: |
1/ A. Giddens, Socjologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, Rozdział: Co to jest socjologia?, podrozdział: Socjologiczne spojrzenie na świat, Do czego socjologia może nam się przydać w życiu?, s. 26-30. 2/ Ch.W. Mills, Wyobraźnia socjologiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, Rozdział: Obietnica, s. 49-77. 3/ E. Wnuk-Lipiński, Socjologia życia publicznego, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005, Wstęp, s. 10-18. 4/ M. Mauss, Socjologia i antropologia, Warszawa, 2001, rozdz. Pojęcie osoby, s. 361-391. 5/ D. Riesman, N. Glazer, R. Denney, Samotny tłum, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 1971, Rozdział I. Typy charakteru i społeczeństwa, s. 25-66. 6/ F. Znaniecki, Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1974, część II, Rozdział 1. Osobowość społeczna, s. 101–140 (lub późniejsze wydania). 7/ E. Goffman, Człowiek w teatrze życia codziennego, Wydawnictwo KR, Warszawa 2000, Wprowadzenie, s. 31–45. 8/ E. Goffman, Rytuał interakcyjny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, Artykuł: Zaangażowanie i wyobcowanie, s. 114-137. 9/ J.H. Turner, Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1998, Rozdział 5. Interakcja społeczna, s. 68-82. 10/ M. Karkowska, Socjologia wychowania. Wybrane elementy, Wydawnictwo WSHE, Łódź 2007, Podrozdział: Socjalizacja - wychowanie - nauczanie - zakresy pojęć, oraz Rozdział 3. Wybrane teorie rozwoju społecznego jednostki, s. 35-59. 11/ B. Szacka, Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa 2003, Rozdział: Socjalizacja, podrozdziały: Socjalizacja, Rodzaje socjalizacji, s. 137-139, 152-155. 12/ K.-J. Tillman, Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996, Podrozdział: Osobowość a środowisko. O charakterze procesu socjalizacji oraz Płaszczyzny i fazy. O strukturze procesu socjalizacji, s. 8-19. 13/ J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, wyd. 3, Warszawa 1972, rozdz. VII, tytuły: Definicje, Ogólna charakterystyka zbiorowości oraz definicja grupy społecznej na str. 136, Grupa, Struktura grupy, Rodzaje grup, Grupy celowe, Społeczeństwo globalne. 14/ J. Turowski, Małe struktury społeczne, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001, Rozdział V. Struktura grupy społecznej, Rozdział VI. Typologia grup społecznych s. 77-105, 107-114. 15/ F. Tönnies, Wspólnota i stowarzyszenie. Rozprawa o komunizmie i socjalizmie jako empirycznych formach kultury, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. 21 – 23, 34 – 46. 16/ D.J. Curran, C.M. Renzetti, Kobiety, mężczyźni i społeczeństwo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, Rozdział: Przodkowie i sąsiedzi. Społeczne konstrukcje płci kulturowej w innych epokach i społeczeństwach, s. 79-99. 17/ H. Domański, Co wiadomo na temat nierówności płci?, „ResPublica Nowa”, czerwiec 2002. 18/ A. Giddens, Socjologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, Rozdział: Płeć kulturowa i seksualność, Rozdział: Rodziny, s. 126-146, 192-200. 19/ J. Błuszkowski, Struktura społeczna, Wydawnictwo Elipsa, Warszawa 1996, Rozdział 1. Podstawowe założenia, twierdzenia i pojęcia teorii struktury społecznej, s. 6–29. 20/ A. Karwacki, D. Antonowicz, Underclass i kultura biedy w środowiskach popegieerowskich w kontekście sporów teoretycznych i interpretacyjnych, „Studia Socjologiczne”, 2003, 3 (170), s. 69-111. 21/ K. Davis, W. Moore, O niektórych zasadach uwarstwienia, w: Elementy teorii socjologicznych, PWN, Warszawa 1975, s. 464 – 476. 22/ J. Błuszkowski, Struktura społeczna, Wydawnictwo Elipsa, Warszawa 1996, podrozdział: Ruchliwość społeczna a zmiana struktury społecznej, s. 30-32. 23/ H. Domański, Struktura społeczna, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2007, Rozdział 12. Ruchliwość społeczna, podrozdział: Podstawowe pojęcia, Rozdział 14. Wyniki badań nad ruchliwością, s. 194-198, 233-253. 24/ A. Giddens, Socjologia, Warszawa 2004, rozdz. 9, s. 281 - 288, 297 – 303, rozdz. 10, s. 322 – 329. 25/ J. Błuszkowski, Stereotypy narodowe w świadomości Polaków, Wydawnictwo Elipsa, Warszawa 2003, Rozdział VIII. Polacy – naród otwarty czy zamknięty, s. 207-233. 26/ S. Ossowski, O ojczyźnie i narodzie, Warszawa 1984, fragment: Analiza socjologiczna pojęcia ojczyzny. 27/ A. Kłoskowska, Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 1996, rozdz. I, p. 1, s. 15 – 41. 28/ M. Budyta-Budzyńska, Socjologia narodu i konfliktów etnicznych, PWN, Warszawa 2010, Rozdział 8. Konflikty etniczne – próba typologii, s. 221-244. 29/ W. Żelazny, Etniczność. Ład – konflikt – sprawiedliwość, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2006, Rozdział I. Między nowoczesnością a ponowoczesnością, podrozdziały 2.1. Geneza pojęcia etniczności, 2.2. Geneza koncepcji etnicznych, Rozdział III. Państwo a mniejszości, podrozdział 3. Grupa etniczna, Rozdział VII. Etnopolityka i polityka etniczna, s. 25-29, 80-85, 174-207. 30/ J. Gajda, Antropologia kulturowa. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2004, s. 9–36. 31/ S. Czarnowski, Kultura, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958, rozdz. I, s. 5–15 lub [w:] S. Czarnowski, Dzieła, t. 1, Warszawa 1956, s. 13–23. 32/ S. Ossowski, Dzieła, T. 2, Rozdział: Kulturowe dziedzictwo grupy społecznej i jego zewnętrzne korelaty, s. 64 – 69. 33/ M. Biedrzycki, Genetyka kultury, Warszawa 1998, s. 81-100, 158-183. 34/ J. Gajda, Antropologia kulturowa…, cyt. wyd., rozdz. Wybrane koncepcje rozwoju i badań kultury, s. 56 – 75. 35/ M. Harris, Krowy, świnie, wojny i czarownice, Warszawa 1985, części: Matka krowa /s. 15 – 38/ i Potlacz /s. 109 – 129/. 36/ R. Linton, Dyfuzja, w: W. Derczyński, A. Jasińska - Kania, J. Szacki (red.), Elementy teorii socjologicznych, Warszawa 1975, s. 261 – 278. 37/ J. Błuszkowski, Paradoksy normalności i dewiacji, [w:] M. Karwat, Paradoksy polityki, Warszawa 2007, s. 94-107. 38/ R.K. Merton, Teoria socjologiczna i struktura społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, Rozdział: Struktura społeczna i anomia, s. 197–224. 39/ S. Ossowski, O osobliwościach nauk społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, Rozdział 2. Koncepcje ładu społecznego i typy przewidywań, s. 58-80. 40/ A.W. Jelonek, K. Tyszka, Koncepcje rozwoju społecznego, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2001, Rozdział: Teorie rozwoju społecznego - podstawowe założenia i pojęcia, s. 9-32. 41/ L. Coser, Społeczne funkcje konfliktu, [w:] Elementy teorii socjologicznych, PWN, Warszawa 1975, s. 199–203. 42/ A. Aldridge, Konsumpcja, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2006, Rozdział 1. Konsumpcja jako pojęcie kluczowe, s. 9-39. 43/ B. Barber, Skonsumowani, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA, Warszawa 2008, z części drugiej: Zmierzch obywateli, podrozdział 3. Infantylizacja konsumentów: pojawienie się dzieci-dorosłych, s. 129-180. 44/ A. Kłoskowska, Kultura masowa. Krytyka i obrona, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, Rozdział III. Obraz kultury masowej, podrozdział: Homogenizacja kultury masowej a poziomy kultury, s. 320-358. Podstawowa literatura przedmiotu: 1/ Z. Bauman, Socjologia, Warszawa 1997. 2/ A. Giddens, Socjologia, Warszawa 2012. 3/ K.J. Tillmann, Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie, Warszawa 1996. 4/ G. Ritzer, Klasyczna teoria socjologiczna, Poznań 2004. 5/ B. Szacka, Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003. 6/ J. Szacki, Historia myśli socjologicznej, Warszawa 2002. 7/ J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1972 (i inne wydania). 8/ P. Sztompka, Socjologia, Kraków 2002. 9/ J. H. Turner, Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, Poznań 1998. 10/ J. H. Turner, Struktura teorii socjologicznej, Warszawa 2004. 11/ J. Turowski, Socjologia. Wielkie struktury społeczne, Lublin 1994. 12/ J. Turowski, Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin 1993. 13/ F. Znaniecki, Wstęp do socjologii, Warszawa 1988. 14/ Encyklopedia Socjologii, T. 1. (A – J), Warszawa 1998. 15/ Encyklopedia Socjologii, T. 2. (K – N), Warszawa 1999. 16/ Encyklopedia Socjologii, T. 3. (O – R), Warszawa 2000. 17/ Encyklopedia Socjologii, T. 4. (S – Ż), Warszawa 2002. |
Efekty uczenia się: |
WIEDZA EK1. Posiada wiedzę z perspektywy współczesnej o wzajemnych relacjach pomiędzy jednostką a społeczeństwem. Zna koncepcje tożsamości jednostkowej i zbiorowej, definiuje podstawowe pojęcia z zakresu mikro- i makrosocjologii dotyczące relacji jednostki i zbiorowości (W02). EK2. Rozpoznaje i charakteryzuje formy uczestnictwa w życiu społecznym na płaszczyźnie mikro- i makrosocjologicznej. Rozumie znaczenie procesu socjalizacji jednostki (W03). EK3. Ma wiedzę o strukturach społecznych, właściwie definiuje podstawowe pojęcia z tego zakresu (W05). EK4. Posiada wiedzę z perspektywy współczesnej o wybranych problemach społecznych lokalnych i globalnych (W07) EK5. Ma wiedzę o wartościach, wzorach i normach społecznych (W10). UMIEJĘTNOŚCI EK6. Ma umiejętność rozumienia przyczyn i przebiegu oraz prognozowania zjawisk dotyczących sfery społecznej, kulturowej i etnicznej; potrafi wyjaśnić funkcje struktur społecznych we współczesnych społeczeństwach, rolę kultury i tożsamości narodowej (U02). EK7. Umie wskazać założenia różnych koncepcji i pojęć socjologicznych, zinterpretować je i zastosować do analizy współczesnych problemów społecznych, w tym kulturowych i etnicznych (U06). EK8. Potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę z zakresu problematyki społecznej lokalnej i globalnej wykorzystując źródła tradycyjne oraz elektroniczne (U08). EK9. Posiada umiejętność prezentowania własnych punktów widzenia, uzasadniania ich oraz konfrontowania z poglądami innych studentów i różnych autorów (U09). EK10. Ma umiejętność tworzenia prac pisemnych w języku polskim z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych oraz różnych źródeł (U11). KOMPETENCJE EK11. Jest przygotowany do aktywnego uczestniczenia w życiu publicznym, także w zespołach realizujących cele społeczne, polityczne i obywatelskie (K05). |
Metody i kryteria oceniania: |
Ocena końcowa z przedmiotu jest wypadkową: obserwacji i ewaluacji intensywności i jakości aktywności studenta podczas zajęć na zajęciach, jego obecności i wyników kolokwium końcowego. Metody oceny pracy studenta * - Liczba punktów/udział w ocenie końcowej 1/ ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność) – dodatkowo premiowane: 10% 2/ 100 % obecność na zajęciach: 15% 3/ wynik końcowego kolokwium: 85% * Dodatkowym warunkiem uzyskania zaliczenia z przedmiotu jest jednoczesne spełnienie poniższych kryteriów: a) obecność na zajęciach, która dopuszcza maksymalnie 2 nieobecności studenta, b) udział w końcowym kolokwium z wynikiem pozytywnym. Załącznik: Wskaźniki końcowej oceny studenta dla przedmiotu Ocena - Algorytm oceny końcowej 2 - 50% i poniżej 3*** - powyżej 50%, ale nie więcej niż 60% 3,5 - powyżej 60%, ale nie więcej niż 70% 4 - powyżej 70%, ale nie więcej niż 80% 4,5 - powyżej 80%, ale nie więcej niż 90% 5 - Powyżej 90% *** Student opanował wszystkie efekty kształcenia ujęte w sylabusie. |
Zakres tematów: |
1. Socjologii życia publicznego jako rodzaj refleksji socjologicznej Presocjologiczna refleksja nad społeczeństwem i miejscem jednostki w społeczeństwie. Geneza i rozwój socjologii. Socjologia a inne nauki społeczne. Przedmiot i metoda socjologii. Socjologia ogólna i socjologie szczegółowe. Myślenie potoczne a myślenie naukowe. Wyobraźnia socjologiczna (Charles Wright Mills). 2. Osobowość społeczna w kontekście socjologii życia publicznego Pojęcie osoby w antropologii i socjologii. Osobowość społeczna. Kulturowe uwarunkowania a typy osobowości. Jednostka a społeczeństwo. Koncepcje jaźni w różnych ujęciach teoretycznych. Pojęcie tożsamości indywidualnej. Osobowość społeczna (Florian Znaniecki). Społeczeństwo a charakter społeczny jednostki (David Riesman). 3. Interakcje i role społeczne Pojęcie roli społecznej. Zespoły ról społecznych. Rozładowywanie napięć i konfliktów w zespołach ról. Pojęcie i anatomia interakcji społecznej. Interakcja i rola w koncepcji dramaturgicznej (Erving Goffman). Dane wizualne w badaniu interakcji społecznych. 4. Socjalizacja Pojęcie socjalizacji. Płaszczyzny i fazy socjalizacji. Socjalizacja pierwotna i socjalizacja wtórna. Agendy socjalizacji. Wybrane teorie socjalizacji. 5. Małe grupy społeczne Pojęcie małej grupy społecznej. Cechy konstytutywne małej grupy. Klasyfikacje małych grup. Struktura socjometryczna małej grupy. Patologie więzi w małej grupie. Typologia grup społecznych. 6. Płeć, małżeństwo, rodzina Płeć biologiczna (sex) a płeć kulturowa (gender). Problem nierówności płci. Mężczyzna i kobieta w społeczeństwach historycznych i w społeczeństwie współczesnym. Płeć jako czynnik stratyfikacji społecznej. Współczesne problemy i kontrowersje dotyczące rodziny i małżeństwa w Polsce. 7. Struktura i stratyfikacja społeczna Pojęcia struktury społecznej, stratyfikacji społecznej, klasy społecznej i warstwy społecznej. Funkcjonalny, dychotomiczny i gradacyjny schemat struktury społecznej. Marginalizacja i wykluczenie społeczne. Pojęcie podklasy (underclass). Funkcjonalna konieczność uwarstwienia u K. Davisa i W. Moore’a. 8. Ruchliwość społeczna Pojęcie i typy ruchliwości społecznej. Wyniki badań nad ruchliwością społeczną w Polsce i na świecie. 9. Naród i procesy narodotwórcze Pojęcie narodu. Naród w sensie etnicznym i politycznym. Czynniki narodotwórcze. Świadomość narodowa. Stereotypy narodowe. Ojczyzna prywatna i ideologiczna. 10. Konflikty etniczne współczesnego świata Pojęcie nacjonalizmu i etnonacjonalizmu. Typologia nacjonalizmów. Państwo a mniejszości narodowe. Konflikty i problemy etniczne - etnopolityka i polityka etniczna. 11. Kultura: zagadnienia podstawowe Naukowe i potoczne pojęcie kultury. Kultura a natura. Kultura a cywilizacja. Składniki kultury. Elementy kultury (wartość, wzór, kanon, obyczaj, obrzęd, rytuał, mit, symbol). 12. Teorie rozwoju kultury Ewolucja i wewnętrzne źródła rozwoju kultury. Dyfuzja wzorów kulturowych i jej rodzaje. Funkcjonalizm. Memetyczna koncepcja rozwoju kultury. Kulturowe determinanty funkcjonowania systemu społecznego. 13. Ład społeczny i jego naruszenia Pojęcie i typy ładu społecznego. Przyczyny i skutki zaburzeń ładu społecznego: pojęcie anomii (Robert King Merton). Socjologiczne teorie dewiacji. 14. Zmiana społeczna Pojęcia: zmiana, rozwój, ewolucja. Klasyczne teorie rozwoju społecznego. Paradygmaty zmiany społecznej. Konflikt społeczny i zmiana społeczna (Ralf Dahrendorf). 15. Społeczeństwo konsumpcyjne i kultura masowa Kultura masowa. Standaryzacja i homogenizacja kultury. Pojęcie konsumpcji. Klasyfikacja obrazów konsumenta. Wpływ przemian współczesnej gospodarki na style życie i konsumpcję. Kontestacja społeczeństwa konsumpcyjnego. |
Metody dydaktyczne: |
1/ metody aktywizujące: rozmowa nauczająca, burza mózgów, metoda problemowa, 2/ metody oparte na słowie: mini-wykład, dyskusja, praca z tekstem, 3/ klasyczna metoda problemowa 4/ wykorzystanie prezentacji multimedialnej i materiałów audiowizualnych |
Grupy zajęciowe
Grupa | Termin(y) | Prowadzący |
Miejsca |
Akcje |
---|---|---|---|---|
1 |
każdy piątek, 11:30 - 13:00,
sala 2 |
Wojciech Łukowski | 25/ |
|
2 |
każdy piątek, 13:15 - 14:45,
sala S. Czarnowskiego |
Wojciech Łukowski | 31/ |
|
Wszystkie zajęcia odbywają się w budynku: Budynek dydaktyczny - Krakowskie Przedmieście 3 |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych.