Społeczeństwo polskie. Historia i współczesność 2102-L-D2SPPO
Konwersatorium (KON) Semestr letni 2023/24

Obowiązkowa (do wyboru przez prowadzącego zajęcia):

I. Ihnatowicz, A. Mączak, B. Zientara, J. Żarnowski, Społeczeństwo polskie od X do XX wieku, Warszawa 1999, s. 593-713

H. Słabek, O społecznej historii Polski 1945-1989, Warszawa 2009, s. 63-72; 535-570.

H. Słabek, O społecznej historii Polski 1945-1989, Warszawa 2009, s.31-41; 309-531.

J. Garlicki, A. Noga-Bogomilski, Kultura polityczna w społeczeństwie demokratycznym, Warszawa 2004

Ł. Zamęcki, Kontrowersje wokół pojęcia kultury politycznej, „Społeczeństwo i Polityka” nr 1/ 2004, s. 11-21

T. Filipiak, Typologie kultury politycznej, „Społeczeństwo i Polityka” nr 1/ 2004, s. 22-32

P. Załęski, Kultura polityczna społeczeństwa polskiego XIX wieku, „Społeczeństwo i Polityka” nr 1/ 2004, s. 33-46

D. Przastek, Kultura polityczna społeczeństwa polskiego w XX wieku, „Społeczeństwo i Polityka” nr 1/ 2004, s. 47-65

D. Przastek, Polska w XX wieku – droga do społeczeństwa obywatelskiego, „Społeczeństwo i Polityka” nr 1(2)/ 2005, s. 77-93

A. Siciński, O idei społeczeństwa obywatelskiego, „Wiedza i Życie” nr 6/1996

Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, pr. zb. pod red. A. Chwalby, Warszawa 2006, s. 222-424.

H. Słabek, O społecznej historii Polski 1945-1989, Warszawa 2009, s. 115-184-208.

H. Słabek, Wieś i rolnictwo, [w:] F. Ryszka (red.), Polska Ludowa 1944-1950. Przemiany społeczne, Wrocław 1974, s. 222-253

A. Błachowski, Etnografia, Lublin, Toruń 2003

B. Ogrodowska, Polskie obrzędy i zwyczaje, Warszawa 1994

J. Kłoczowski, L. Mullerowa, J. Skarbek, Zarys dziejów Kościoła katolickiego w Polsce, Kraków 1986, s. 307-339; 340-360; 362-373; 374-413.

R. Bender, Kościół katolicki w Polsce odrodzonej wobec problemów narodowych i społecznych /1918 – 1939/, [w:] Życie polityczne w Polsce 1918 – 1939, Wrocław 1985, s. 309 – 341

A. Micewski, Kościół – Państwo 1945 – 1989, Warszawa 1994

J. Żaryn, Dzieje kościoła katolickiego w Polsce (1944-89), Warszawa 2003

Z. Landau, J. Tomaszewski, Zarys historii gospodarczej Polski 1918 – 1939, Warszawa 1986 i następne

Z. Landau, Gospodarka Polski Ludowej, Warszawa 1994

Z. Landau, J. Kaliński, Gospodarka Polski w XX wieku, Warszawa 1998

A. Hutnikiewicz, Literatura i teatr; B. Jaczewski, Nauka; A. Wojciechowski, Próby integracji polskiej kultury plastycznej, [w:] J. Tomicki (red.), Polska Odrodzona …, s. s. 463-506; 507-554; 597-635.

H. Słabek, O społecznej historii Polski 1945-1989, Warszawa 2009, s. 571-591.

K. Braun, Kieszonkowa historia teatru polskiego, Lublin 2003

D. Przastek, Polityczność teatru polskiego w latach 1944-1981, „Rocznik Nauk Politycznych” 2005, nr 8, s. 463-484

D. Przastek, Środowisko teatru w okresie stanu wojennego, Warszawa 2005

J. Garlicki, Społeczne determinanty zmian w postrzeganiu demokracji w trakcie procesu transformacji systemu w Polsce, [w:] Społeczne uwarunkowania procesu transformacji systemowej w Polsce, „Studia Politologiczne” vol. 11, Warszawa 2007, s. 11-41.

[artykuł dostępny w Internecie:

http://oapuw.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=188:jan-garlicki-qspoeczne-determinanty-zmian-w-postrzeganiu-demokracji-w-trakcie-procesu-transformacji-systemu-w-polsceq-studia-politologiczne-vol-11&catid=148:spoeczestwo-obywatelskie&Itemid=54 ]

A. Giza-Poleszczuk, M. Marody, A. Rychard, Strategie i system. Polacy w obliczu zmiany społecznej, Warszawa 2000, część I: Od mikrostrategii do makrosystemu: założenia teoretyczne i problem badawczy, s. 13-43

M. Marody, Trzy Polski – instytucjonalny kontekst strategii dostosowawczych, [w:] Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, (red.) M. Marody, Warszawa 2009, s. 271-289.

Diagnoza społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków, (red.) J. Czapiński, T. Panek, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa 2015. [Raport dostępny w Internecie: http://www.diagnoza.com/pliki/raporty/Diagnoza_raport_2015.pdf]

Diagnoza społeczna 2013. Warunki i jakość życia Polaków, (red.) J. Czapiński, T. Panek, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa 2013.

B. Fedyszak – Radziejowska, Czy kapitał społeczny bez społecznego zaufania jest możliwy? Przykłady polskich gmin wiejskich. Rok publikacji: 2005, [artykuł dostępny w Internecie: http://atlas.ekonomiaspoleczna.pl/files/ekonomiaspoleczna.pl/public/Biblioteka/2005.4.pdf

S. Raabe, Transformacja i społeczeństwo obywatelskie w Polsce, Raporty Fundacji Konrada Adenauera w Polsce, 2008, nr 9,

[Raport dostępny w Internecie: http://www.kas.de/wf/doc/kas_15103-1522-8-30.pdf?081119041446]

J. Bartkowski, Tradycja zaborów a współczesne zachowania społeczne w Polsce [w:] Oblicza lokalności. Tradycja i współczesność, (red.) J Kurczewska, Warszawa 2006, 267-302

B. Jałowiecki, M. Szczepański, G. Gorzelak, Rozwój lokalny i regionalny w perspektywie socjologicznej, Tychy 2007, wyd. II, rozdział 13: Kwestia regionalna w Europie środkowo-wschodniej (13.1 Regionalizm w Polsce), s. 254- 287

K. Zagórski, Dochody, ubóstwo, zamożność i nierówności w przestrzeni społeczno-geograficznej, [w:] Zróżnicowania warunków życia. Polskie rodziny i społeczności lokalne, (red.) K. Zagórski, G. Gorzelak, B. Jałowiecki, Warszawa 2009, s. 11-51

K. Szafraniec, Raport Młodzi 2011, Warszawa 2011, rozdział 10: Młodzi i spójność społeczna, s. 338-386 [Raport dostępny w Internecie na stronie Zespołu Doradców Strategicznych

w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów: http://zds.kprm.gov.pl/sites/default/files/mlodzi_2011_10.pdf]

Bunt się nie kalkuluje - rozmowa z prof. UAM Witoldem Wrześniem, „Przegląd” nr 10 (11.03.2012), [artykuł dostępny w Internecie: http://www.przeglad-tygodnik.pl/pl/artykul/bunt-sie-nie-kalkuluje-rozmowa-prof-uam-witoldem-wrzesniem]

B. Jałowiecki, M.S. Szczepański, Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006, Rozdział V. Polskie metropolie - przestrzeń i społeczeństwo, podrozdziały: 2. Hierarchia polskich metropolii , s. 277-285, 4. Kształtowanie się metropolitalnego społeczeństwa, s. 296-311.

B. Jałowiecki, Fragmentacja i prywatyzacja przestrzeni, [w:] Gettoizacja polskiej przestrzeni miejskiej, (red.) B. Jałowiecki, W. Łukowski, Warszawa 2007, s.11-28

J. Wilkin, Polska wieś i rolnictwo w obliczu wielkiej zmiany, [w:] Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, (red.) M. Marody, Warszawa 2009, s. 161-179.

M. Halamska, Odchodząca klasa, „ACADEMIA”, Magazyn Polskiej Akademii Nauk, nr 1 [17] 2009, [Raport dostępny w Internecie:http://www.portalwiedzy.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=222:academia-nr-1-17-2009&catid=90:archiwum-academii&Itemid=104]

uzupełniająca:

R. Wapiński, Pokolenia Drugiej Rzeczypospolitej, Wrocław 1991

J. Żarnowski, Polska 1918-1939. Praca-technika-społeczeństwo, Warszawa 1992

J. Żarnowski, Społeczeństwo II Rzeczypospolitej, Warszawa 1973

J. Żarnowski, Społeczeństwo i klasy, [w:] Polska Odrodzona 1818 – 1939. Państwo – społeczeństwo – kultura, red. J. Tomicki, Warszawa 1982, s. 244-307

D. Nałęcz, Kultura Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1991

Z problemów integracji i unifikacji II Rzeczypospolitej, red. J. Chlebowczyk, Katowice 1980

M. Fik, Kultura polska po Jałcie. Kronika 1944 – 1981, Warszawa 1991

D. Przastek, Społeczeństwo polskie w dobie transformacji, „Społeczeństwo i Polityka” nr 2(3)/ 2005, s. 49-62

K, Kersten, Kształtowanie się stosunków ludnościowych,[w:] F. Ryszka (red.), Polska Ludowa 1944-1950. Przemiany społeczne, Wrocław 1974, s. 74-86; 144-150; 168-176.

J. Topolski (red.), Dzieje Polski, Warszawa 1978 (i inne wyd.), s. 882-885.

Kultura polityczna społeczeństwa polskiego, Kraków 1979

Dzieje kultury politycznej w Polsce, red. J.A. Gierowski, Warszawa 1977

Ani książę, ani kupiec: obywatel. Idea społeczeństwa obywatelskiego w myśli współczesnej, Kraków 1997, teksty: J. Szacki, Wstęp. Powrót idei społeczeństwa obywatelskiego (s. 5-62); N. Bobio, Społeczeństwo obywatelskie (s. 63-83).

Społeczeństwo obywatelskie, red. nauk. M. Witkowska, A. Wierzbicki, Warszawa 2005

B. Poboży, Idea społeczeństwa obywatelskiego, „Społeczeństwo i Polityka” nr 1(2)/ 2005, s. 13-26

W. Osiatyński, Wzlot i upadek społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, „Wiedza i Życie” nr 10/1996

W. Osiatyński, Odrodzenie społeczeństwa obywatelskiego, „Wiedza i Życie” nr 9/1996

H. Słabek, O społecznej historii Polski 1945-1989, Warszawa 2009, s. 209-305.

H. Jędruszczak, Miasta i przemysłu w okresie odbudowy; [w:] F. Ryszka (red.), Polska Ludowa 1944-1950. Przemiany społeczne, Wrocław 1974, s. 352-407

E. Piskorz-Branekova, Polskie stroje ludowe, Warszawa 1993

A. Stawarz, Dziedzictwo kultury ludowej Mazowsza a współczesne oblicze regionu (s. 235-243); T. Ambrożewicz, O świętowaniu na Mazowszu (s. 265-283); M. Orlewicz, Tradycja i wspólczesność w zwyczajach rodzinnych na Mazowszu (s. 285-296); A. Milewska-Młynik, Tradycyjna sztuka ludowa na Mazowszu (s. 313-326) [w:] Dziedzictwo kulturowe Mazowsza. Archeologia-architektura-etnologia, Warszawa 2001

Zwyczaje wiosenne ludu polskiego (s. 67-80); Ze studiów nad obrzędami weselnymi ludu polskiego. Część I: Forma dramatyczna obrzędowości weselnej (s. 81-216); Kilka uwag i wiadomości o etnografii województwa wileńskiego (s. 217-346), [w:] Cezaria Baudouin de Courtenay-Ehrenkreutz-Jędrzejewiczowa, Łańcuch tradycji, teksty wybrane, Warszawa 2005

Historia katolicyzmu społecznego w Polsce 1832 – 1939, Warszawa 1981, /Ks. J. Majka, Katolickie organizacje młodzieżowe; Cz. Strzeszewski, Katolickie organizacje inteligencji; Ks. W. Zdaniewicz SAC, Akcja Katolicka; Cz. Strzeszewski, Chrześcijańskie stronnictwa polityczne; Ks. R. Hermanowicz, Cz. Strzeszewski, Chrześcijański ruch zawodowy i inne organizacje robotnicze/

J. Żaryn, Kościół w PRL, Warszawa 2004

A. Micewski, Współrządzić czy nie kłamać? PAX i Znak w Polsce 1945 – 1976, Paryż 1978

A. Micewski, Kardynał Wyszyński prymas i mąż stanu, Paryż 1982

A. Dudek, Państwo i Kościół w Polsce 1945 – 1970, Kraków 1995

M.M. Drozdowski, Gospodarka Drugiej Rzeczypospolitej, [w:] J. Tomicki (red.), Polska Odrodzona …, s. 498-462

Z. Landau, J. Tomaszewski, Gospodarka Polski międzywojennej 1918 – 1939, t. II, Od Grabskiego do Piłsudskiego. Okres kryzysu poinflacyjnego i ożywienia koniunktury 1924 – 1929, Warszawa 1971

H. Słabek, O społecznej historii Polski 1945-1989, Warszawa 2009, s. 41-47; 73-104

J. Kaliński, Z. Landau (red.), Gospodarka Polski Ludowej 1944 – 1955, Warszawa 1978

J. Gliszczyński, Gospodarka Polski Ludowej, Warszawa 1980

J. Kaliński, Gospodarka Polski w latach 1944 – 1989, przemiany strukturalne, Warszawa 1995

J. Kaliński (red.), Historia gospodarcza Polski (1939-1989), Warszawa 1998

J. Kaliński, Bitwa o handel 1947 – 1948, Warszawa 1970

J. Kaliński, Plan odbudowy gospodarczej 1947 – 1949, Warszawa (różne wydania)

Cz. Łuczak, Polska i Polacy w drugiej wojnie światowej, (z serii: J. Topolski (red.), Polska. Dzieje narodu, państwa i kultury, t. V), Poznań 1993, s. 438-506; 517-523; 620-660

T. Szarota, Upowszechnianie kultury, [w:] F. Ryszka (red.), Polska Ludowa 1944-1950. Przemiany społeczne, Wrocław 1974, s. 408-460

J. Topolski (red.), Dzieje Polski, Warszawa 1978 (i inne wyd.), s. 748-759; 885-893

A. Hausbrandt, Teatr w społeczeństwie, Warszawa 1983

K. Braun, Teatr polski 1939-1989. Obszary wolności-obszary zniewolenia, Warszawa 1994

A. Jawłowska, Więcej niż teatr, Warszawa 1988

T. Nyczek, Pełnym głosem. Teatr studencki w Polsce 1970 – 1975, Kraków 1980

M. Fik, Trzydzieści pięć sezonów: teatry dramatyczne w Polsce w latach 1944 – 1979, Warszawa 1981

J. Płażewski, Historia filmu, Wrocław 1985 i następne wydania

R. Wichrowski, Historia filmu w pigułce, Bydgoszcz 1997

Film polski. Twórcy i mity, red. K. Sobotka, Łódź 1987

S. Janicki, Film polski od A do Z, Warszawa 1977

S. Janicki, Film polski wczoraj i dziś, Warszawa 1982

S. Janicki, W starym polskim kinie, Warszawa 1985

M. Haltof, Kino polskie, Gdańsk 2004

J.F. Lewandowski, 100 filmów polskich, Katowice 1997

Historia filmu polskiego, T.1-3

Cz. Dondziłło, Młode kino polskie lat siedemdziesiątych, Warszawa 1985

W. Chołodowski, Kraina niedojrzałości, Warszawa 1983

D. Debert, Kino moralnego niepokoju. Wokół wybranych problemów poetyki i etyki, Poznań 2003

J. Żakowski, Cztery fronty wolności. Czy wolność staje się dla nas ciężarem?, „Polityka”, 2006, 2584

S. Kozłowski, Transformacja w Polsce jako innowacja pozytywna i negatywna, [w:] Dylematy polskiej transformacji, (red.) J. Błuszkowski, Warszawa 2007, s. 32-44

A. Sadowski, Wielokulturowe społeczeństwa regionalne (jako pożądany kierunek przeobrażeń społeczności lokalnych i regionalnych w Polsce), [w:] Społeczności lokalne. Teraźniejszość i przyszłość, (red.) B. Jałowiecki, W. Łukowski, Warszawa 2006, s. 129-144

J. P. Gieorgica, Polskie migracje w świetle procesów globalnych, Wrocław 2018

E. Firlit, Więziotwórcza rola parafii we współczesnych społecznościach lokalnych, w: Społeczności lokalne: konteksty przemian i innowacje, (red.) T. Herudziński, P. Swacha, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2018

P. Załęski, Wspólnota wiejska wobec rzeczywistości społeczno-politycznej. Perspektywa antropologiczno-psychopolityczna, Warszawa 2010

B. Badora, A. Głowacki, M. Herrmann, Młodzież o polityce i demokracji, [w:] M. Grabowska, M. Gwiazda, Młodzież 2018, Centrum Badania Opinii Społecznej, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa 2019, s. 99-139

R. Boguszewski, Aktywność obywatelska i postawy prospołeczne, [w:] M. Grabowska, M. Gwiazda, Młodzież 2018, Centrum Badania Opinii Społecznej, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa 2019, s. 140-152

WIEDZA

EK.1 Posiada wiedzę z perspektywy historycznej i współczesnej o uczestnictwie człowieka w życiu publicznym: strukturach miejskich i wiejskich oraz rozumie interakcje z najbliższym otoczeniem społecznym (K_W02)

EK.2 Ma wiedzę o kształtowaniu i funkcjonowaniu struktur ekonomicznych i kulturowych w Polsce w ujęciu historycznym i współczesnym (K_W05)

EK3. Posiada wiedzę z perspektywy historycznej i współczesnej o rozwoju społeczeństwa obywatelskiego i kształtowaniu kultury politycznej w Polsce (K_W07)

UMIEJĘTNOŚCI

EK4. Posiada umiejętność interpretacji funkcjonowania struktur społecznych, ekonomicznych i kulturowych w Polsce (K_U02)

EK5. Potrafi wskazać oraz wyjaśniać zasady funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego oraz mechanizmy kształtowania kultury politycznej (K_U04)

EK6. Umie wskazywać i dostrzega relacje między polityką a procesami społeczno-kulturowymi i ekonomicznymi (K_U06)

EK. 7 Potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności, korzystając z różnych źródeł w języku polskim i nowoczesnych technologii (ICT). (K_U08)

EK8. Posiada umiejętność przygotowania wystąpień ustnych w języku polskim dotyczących zagadnień szczegółowych z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych oraz różnych źródeł. (K_U12)

KOMPETENCJE

EK9. Jest przygotowany do aktywnego uczestniczenia w życiu publicznym, także w zespołach realizujących cele społeczne, polityczne i obywatelskie. (K_K01)

EK10. Jest przygotowany do uczestnictwa w budowaniu zinstytucjonalizowanych form aktywności obywatelskiej. (K_K02)

Ocena końcowa z przedmiotu jest wypadkową ocen pozytywnych z obu modułów:

- ocena z modułu historycznego – kolokwium końcowe - test; obserwacja i ewaluacja intensywności, a także jakości aktywności studenta na zajęciach oraz jego obecności.

Metody oceny pracy studenta Liczba punktów/udział w ocenie końcowej

- ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność) - 20%

- końcowe kolokwium - test - 80%

- kontrola obecności - Dopuszczalne dwie nieobecności - po jednej w każdym module

Tab. Wskaźniki końcowej oceny studenta dla przedmiotu…..

Ocena Algorytm oceny końcowej

2

3*** powyżej 50%, ale nie więcej niż 60%

3,5 powyżej 60%, ale nie więcej niż 70%

4 powyżej 70%, ale nie więcej niż 80%

4,5 powyżej 80%, ale nie więcej niż 90%

5 powyżej 90%

1. Zajęcia organizacyjne.

2. Społeczeństwo polskie w okresie II RP.

3. Społeczeństwo polskie w czasach PL.

4. Kultura polityczna i kształtowanie się społeczeństwa obywatelskiego w Polsce.

5. Kultura materialna i duchowa wsi polskiej w XX wieku.

6. Ewolucja życia w miastach polskich w XX wieku. Obyczaje i życie codzienne.

7. Społeczna rola Kościoła katolickiego w XX wieku.

8. Gospodarka Polski międzywojennej i Polski Ludowej.

Opis

Prelekcja

Objaśnianie

Dyskusja

Pokaz

Elementy wykładu