Rewitalizacja, modernizacja, gentryfikacja przestrzenna i społeczna

obowiązkowe

w sali i w terenie

Przedmiot składa się z trzech komplementarnych części: wykładu, seminarium i warsztatu. Wykład ma na celu przybliżenie uczestni(cz)kom kursu najważniejszych zagadnień teoretycznych związanych z rewitalizacją i gentryfikacją przestrzeni zurbanizowanej. Uwzględnione w tym zakresie zostają jej różnorodne typy (miasto, wieś, tereny zieleni) oraz zróżnicowane geograficznie studia przypadku. Seminarium ma na celu krytyczne przyjrzenie się różnorodnym dyskursom powstającym wokół tytułowych zjawisk gentryfikacji, modernizacji i rewitalizacji. Analiza obejmie dokumenty polityczne, opracowania oraz wypowiedzi i dyskusje wokół konkretnych działań. Warsztat poświęcony będzie pogłębionej analizie procesu rewitalizacji w jednym z polskich miast. Celem zajęć jest przygotowanie uczestniczek i uczestników do udziału w realizacji programu rewitalizacji lub działań jej towarzyszących.

Przedmiot składa się z trzech komplementarnych części: wykładu, seminarium i warsztatu.

Rewitalizacja, modernizacja, gentryfikacja przestrzenna i społeczna: wykład

Na część tę składają się w połowie wykłady realizowane w formie stacjonarnej lub zdalnej, a w połowie terenowe spacery urbanistyczne realizowane na obszarze Warszawy.

1. Wprowadzenie

2. Polityka publiczna rehabilitacji przestrzeni zurbanizowanej – historia, założenia i główne zasady prowadzenia programów rewitalizacji

3. Spacer urbanistyczny I

4. Gentryfikacja przestrzeni zurbanizowanej

5. Spacer urbanistyczny II

6. Rola urbanistyki nieformalnej i zielono-błękitnej infrastruktury dla procesów rewitalizacji i gentryfikacji

7. Spacer urbanistyczny III

8. Zaliczenie

---

Rewitalizacja, modernizacja, gentryfikacja przestrzenna i społeczna: seminarium

Zajęcia w tej części mają postać seminaryjną – opierają się na analizie wybranych materiałów i dyskusji wokół nich. W trakcie zajęć omówione zostaną założenia, perspektywy oraz realizacje działań rewitalizacyjnych i procesów gentryfikacji.

1. DEFINICJE REWITALIZACJI I GENTRYFIKACJI (ustawy, dokumenty, kluczowe pojęcia, obszary rewitalizacji, interesariusze procesów).

2. POLITYKI MIEJSKIE (wybrane programy rewitalizacji i ich założenia, rewitalizacja a inne procesy urbanistyczne, czas i trwanie, procesualność, efekty rewitalizacji).

3. DYSKURSY WOKÓŁ REWITALIZACJI I GENTRYFIKACJI (różne rozumienia i użycia pojęć modernizacji, rewitalizacji, gentryfikacji, aktorzy procesów miejskich fetyszyzacja rewitalizacji, publicystyka i dyskursy medialne) .

4. STUDIA PRZYPADKÓW (założenia i wytyczne, procesy realizacji, recepcja i dyskusje, nowe i stare funkcje przestrzeni, czas i trwanie, procesualność, efekty rewitalizacji, rewitalizacja i modernizacja a partycypacja).

---

Rewitalizacja, modernizacja, gentryfikacja przestrzenna i społeczna: warsztat

Podczas tej części studentki i studenci analizować będą przygotowanie i przebieg rewitalizacji w oparciu o różnorodne dane, w tym Lokalne i Gminne Programy Rewitalizacji, prawo miejscowe i dokumenty strategiczne, materiały prasowe oraz rozmowy z interesariuszami procesu.

1. Diagnoza i delimitacja obszaru zdegradowanego, wyznaczenie obszaru rewitalizacji

2. Normatywne i stosowane w praktyce cele i wskaźniki ich realizacji

3. Identyfikacja interesariuszy i komunikacja w procesie rewitalizacji

4. Interwencja urbanistyczna - zmiany układu przestrzennego na obszarze rewitalizacji

5. Remonty lokali mieszkalnych na obszarze rewitalizacji: prawo do lokalu zastępczego, przesiedlenia, ponowne zasiedlanie, programy mieszkaniowe

6. Remonty lokali użytkowych: docelowe funkcje

7. Rola organizacji lokalnych: partycypacja i konsultacje społeczne, edukacja, działania lokalne

8. Analiza zagrożeń związanych z rewitalizacją

1. Drozda Ł., Urbanistyka oddolna. Koszmar partycypacji a wytwarzanie przestrzeni, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2019.

2. Drozda Ł., Uszlachetniając przestrzeń. Jak działa gentryfikacja i jak się ją mierzy, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa 2017.

3. Jarczewski W., Kułaczkowska A. (red.) Rewitalizacja. Raport o stanie polskich miast, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa-Kraków 2019.

4. Maćków W., Zimpel J., Rewitalizacja dzielnicy, w: Kulturowe studia miejskie. Wprowadzenie, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2014.

5. Miessen M., Niezależna Praktyka. Koszmar Partycypacji, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2016.

6. Nawratek K., Dziury w całym. Wstęp do miejskich rewolucji, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2012.

7. Rogatka K., Rewitalizacja i gentryfikacja w wymiarze społecznym, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2019.

8. Trzepacz P., Warchalska-Troll A. (red.), Rewitalizacja miast: teoria, narzędzia, doświadczenia, Instytut Rozwoju Miast, Kraków 2017.

9. Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji, Dz.U. 2015 poz. 1777.

10. Inne dokumenty i akty prawne wskazane przez prowadzących.

Ocena końcowa z przedmiotu wystawiana jest na podstawie równorzędnych ocen cząstkowych ze wszystkich bloków (wykładu, seminarium i warsztatu). Obowiązkowe jest uzyskanie zaliczenia każdej z tych części, z uwzględnieniem aktywności uczestniczek i uczestników, która może podnieść ocenę końcową w stosunku do wyniku uzyskanego na zasadzie średniej arytmetycznej z ocen cząstkowych.

Ocena cząstkowa z wykładu: Zaliczenie ustne na ocenę (80%), obecność i aktywność na zajęciach (20%).

Ocena cząstkowa z seminarium: obecność i aktywność na zajęciach (60%), wypowiedź ustna (40%).

Ocena cząstkowa z warsztatu: obecność i aktywność na zajęciach (30%), opracowanie zagadnienia na potrzeby pracy warsztatowej - prezentacja (70%)