Podstawowe problemy kryminologii

obowiązkowe

Przedmiot przeznaczony dla studentów I roku studiów licencjackich na kierunku bezpieczeństwo wewnętrzne, zatem trudno formułować wymagania.

Kluczowe założenie: w sposób przystępny przedstawić studentom problematykę przestępczości i jej kontroli. Zwrócić uwagę, że przestępczość jest zjawiskiem społecznym, które jest produktem społeczeństwa, a nie ciałem obcym. Zachęcić do szerszych studiów problematyki przestępczości i bezpieczeństwa.

w sali

Przedmiot obejmuje: istotę gromadzenia i badania problematyki przestępstwa, przestępczości oraz sprawcy i ofiary przestępstwa; instytucje i mechanizmy kontrolne, powołane w celu zapobiegania i zwalczania przestępczości

Ponieważ wykład jest jedną z pierwszym okazji kiedy studenci spotykają się z problematyką przestępczości, jako zjawiska społecznego, dlatego ważne jest, aby problem ten pokazać na możliwie szerokim tle procesów społecznych, wątków historycznych czy zmian w metodologii badań społecznych, wątków historycznych czy zmian w metodologii badań społecznych. W problematyce zajęć znajdą odzwierciedlenie następujące kwestie: różne wizje ładu społecznego, pojęcie konformizmu i nonkonformizmu, geneza kryminologii jako nauki, najważniejsze szkoły myślenia kryminologicznego, teorie kryminologiczne, podstawowa wiedza o przestępczości i wybranych zjawiskach kryminalnych, elementy systemu kontroli przestępczości a także podstawy warsztatu kryminologicznego. Student kończący zajęcia z kryminologii posiada podstawową wiedzę na temat przestępczości w Polsce.

Zajęcia obejmują kilkanaście zagadnień szczegółowych:

1. Miejsce kryminologii w systemie nauk, jej przedmiot i zakres

2. Przestępstwo i przestępczość jako zjawiska społeczne

3. Klasyfikacja i pomiar zjawisk przestępczych, statystyka kryminalna

4. Kształtowanie obra¬zu przestępczości przez środki masowego przekazu

5. Historia kry¬minologii (szkoła antropologiczna, socjologiczna i ekonomiczna)

6. Obraz przestępczości w Polsce - struktura i dynamika

7. Teorie kryminologiczne (w tym m. in. kon¬cepcja anomii E. Durkheima, szkoła chicagowska, teoria anomii R. K. Mertona, teoria zróżnicowanych powiązań E. Sutherlanda, teoria podkultur, teoria kontroli)

8. Koncepcje spod znaku teorii nazna¬czania społecznego (labeling approach)

9. Kryminologia konfliktu społecznego (kryminologia radykalna);

10. Podstawowe pojęcia i me¬tody badawcze wiktymologii - nauki o ofierze przestępstwa;

11. Histo¬ria i współczesne znaczenie ruchu abolicjonistycznego w krymino¬logii;

12. Problematyka uzależnień w badaniach nad przestępczością, narkomania, alkoholizm;

13. Zjawisko prostytucji jako czynnik kryminogenny;

14. Historia przestępczości zorga¬nizowanej (dzieje mafii); Charakterystyka współczesnych form i za-sięgu przestępczości zorganizowanej;

15. Społeczna reakcja na przestępczość;

16. Historyczne zmiany ilościowe i jakościo¬we ocena możliwości profilaktycznych

17. Rola organizacji pozarzą¬dowych, kościołów i związków wyznaniowych w postępowaniu karnym i w profilaktyce kryminalnej

J. Błachut, A. Gaberle, K. Krajewski, Kryminologia, Gdańsk 2000.

Zmiana i kontrola. Społeczeństwo wobec przestępczości, K. Buczkowski, i in. (red.), Warszawa 2017, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR,

L. Falandysz W kręgu kryminologii radykalnej, Warszawa 1986.

Z. Lasocik, Zabójca zawodowy i na zlecenie, Warszawa 2003.

N. Christie, Granice cierpienia, Warszawa 1991.

N. Christie, Dogodna ilość przestępstw, Warszawa 2004.

A. Siemaszko, Granice tolerancji. O teoriach zachowań dewiacyjnych, Warszawa 1993.

A. Siemaszko (red.), Atlas przestępczości w Polsce (1,2,3,4,5), Warszawa

Po zakończeniu zajęć student:

zna podstawowe pojęcia dotyczące przestępczości i jaj kontroli K-W01

zna mechanizmy powstawania zjawisk kryminalnych K-W02

zna mechanizmy kontroli przestępczości zarówno formalnej jak i nieformalnej K-W03

zna system instytucjonalnej reakcji na przestępstwo K-W04

Po zakończeniu zajęć student:

potrafi zinterpretować przestępstwo i przestępczość jako zjawiska społecznych i polityczne K-K05

Warunki zaliczenia:

- egzamin (test) lub praca pisemna (esej)

- obecność na zajęciach