Psychologia społeczna

obowiązkowe

celem przedmiotu jest poznanie i rozumienia mechanizmów społecznego funkcjonowania człowieka z uwzględnieniem jego różnorakich dyspozycji.

Studenci poznają aparat pojęciowy i kategorialny służący do opisu i wyjaśniania zachowań w sytuacjach związanych z bezpieczeństwem jednostek i grup

Człowiek w sytuacji społecznej. Współzależności i interakcje społeczne. Koncepcje psychologiczne człowieka. Poznanie i spostrzeganie społeczne. Wartości i postawy. Wpływ społeczny. Koncepcje zachowań prospołecznych. Teorie agresji. Psychologia konfliktu. Autoprezentacje - kształtowanie wizerunku. Podejmowanie decyzji. Psychologiczne aspekty odbioru mediów. Grupy społeczne. Przywództwo. Psychologia tłumu.

Program zajęć i literatura:

I. Relacje człowiek społeczeństwo jako przedmiot badań psychologii społecznej.

• P. Zimbardo, Psychologia i życie rozdz. 2, Warszawa 1999

• E. Aronson, Psychologia społeczna, rozdz.1 i 2, Warszawa 1997

• B. Wojciszke, Makropsychologia - wyłaniająca się dziedzina wiedzy w: Kolokwia Psychologiczne, t. 4/1999

II. Główne koncepcje psychologiczne człowieka.

1. Behawioryzm. 2. Psychoanaliza. 3. System obronny ja. 4. Koncepcja poznawcza. Koncepcja humanistyczna

• J. Kozielecki, Koncepcje psychologiczne człowieka, Warszawa 1998

• P. Zimbardo, Psychologia i życie, rozdz. 14., Warszawa 1999

• T. Tomaszewski, Główne idee współczesnej psychologii, s. 37-94, s. 123- 144, Warszawa 1998

III-IV. Rozumienie siebie.1. Sposoby rozumienia siebie. 2. Pojęcie„ja”. 3.Rodzaje „ja”. 4. Samoocena

5. Temperament i osobowość 6.Poczucie sprawstwa.

• E. Aronson, Psychologia społeczna, rozdz. 6.

• A.G. Greenwald, Utajone poznanie społeczne: postawy, wartościowanie siebie i stereotypy w: Przegląd psychologiczny 38/1 1995

• D.G.Myers, Psychologia społeczna, rozdz.2

V.Poznanie społeczne. 1. Proces poznania społecznego.2.Pojęcie schematów poznawczych. 3.Aktywizacja i zmiana schematów poznawczych. 4.Heurystyki oceniania i reprezentatywności.

• E. Aronson i in. Psychologia społeczna, rozdz. 4

• E. Aronson, Człowiek istota społeczna, rozdz.4

• D. G. Myers, Psychologia społeczna, rozdz. 5

• B. WojciszkeCzłowiek wśród ludzi, rozdz. 2.1

VI. Spostrzeganie społeczne. 1. Proces spostrzegania społecznego. 2.Znaczenie zachowań niewerbalnych w spostrzeganiu społecznym. 3. Ukryte teorie osobowości. 4. Istota procesu atrybucyjnego. 5. Ocenianie innych. 6.Samospełniające się proroctwa.

• E. Aronson i in. Psychologia społeczna, rozdz. 5

• M. Kofta, Procesy atrybucji w postrzeganiu społecznym, w: Psychologia społeczna, t.1 Materiały dydaktyczne dla studentów SWPS, pod red. K. Skarżyńskiej

• K. Skarżyńska, Podejście atrybucyjne w psychologii i teorie atrybucji, w: w: Psychologia społeczna, t.1 Materiały dydaktyczne dla studentów SWPS, pod red. K. Skarżyńskiej

• B. Wojciszke, Człowiek wśród ludzi, rozdz.3

• D. G. Myers, Psychologia społeczna, rozdz.3

VII-VIII. Postawy. 1.Pojęcie i komponenty postaw. 2. Wartości a postawy. 3.Rodzaje postaw. 4.Postawy a zachowanie. Kształtowanie i zmiana postaw. 1. Źródła zmiany postaw. 2. Dwuprocesualny model perswazji. 3. Trwałość postaw.

• E. Aronson i in. Psychologia społeczna, rozdz. 8

• M. Marody, Sens teoretyczny a sens empiryczny pojęcia postawy, Warszawa 1976, s. 129-173

• G. Bohner, M. Wanke, Postawy i zmiana postaw, GWP, 2004, rozdz.1 i 2.

• K. Messyasz, Postawy polityczne młodzieży polskiej w świetle badań empirycznych, w: Władza sądzenia 7/2015

• Komunikaty CBOS

IX. Agresja. Źródła agresji. Teoria frustracji-agresji. Teoria społecznego uczenia się. Agresja w środkach masowego przekazu. Sposoby przeciwdziałania agresji.

• E. Aronson i in. Psychologia społeczna, rozdz. 12

• E. Aronson, Człowiek istota społeczna, rozdz.6, Frączek A. Socjalizacja a agresja, Warszawa 1993

• E. Aronson, Człowiek istota społeczna. Wybór tekstów, cz. VI Agresja u człowieka, Warszawa 2001

X. Zachowania prospołeczne. Koncepcje zachowania prospołecznego; socjobiologia, teoria wymiany społecznej, altruizm. Osobowość altruistyczna. Społeczne uwarunkowania zachowań prospołecznych

• E. Aronson i in. Psychologia społeczna, rozdz. 11

• B. Weigl, Odwzajemnianie jako przesłanka zmiany stosunku do innych, W. Łukaszewski, Kto dwa razy daje: wielokrotne pomaganie, w: Kolokwia Psychologiczne, t. 8/2000

• Szuster, Orientacje prospołeczne a preferowane wartości, w: Jednostka i społeczeństwo, pod red. M. Lewickiej, Gdańsk 2002

XI. Wpływ społeczny. Psychologiczne aspekty perswazji. 1.Strategie perswazyjne. 3.Skuteczność komunikatów perswazyjnych i jej wyznaczniki. 4.Perswazja a manipulowanie ludźmi. 5. Wpływ mediów na społeczeństwo. reguły i mechanizmy.

- B. Wojciszke, Człowiek wśród ludzi, rozdz. 6

- G. Bohner, M. Wanke, Postawy i zmiana postaw, GWP, 2004, rozdz. 6 i7.

- R. Garpiel, K. Leszczyńska, Sztuka perswazji, Kraków 2004

- D. Doliński red., Wpływ społeczny w sytuacjach codziennych i niecodziennych, Warszawa 2015.

XII. Grupy społeczne i zjawiska w ich obrębie. Konformizm. Pojęcie konformizmu i nonkonformizmu. Czynniki wpływające na zachowania konformistyczne. Przywództwo. Decydowanie w grupie.

• E. Aronson i in. Psychologia społeczna, rozdz. 7

• E. Aronson, Człowiek istota społeczna. Wybór tekstów, cz. II Konformizm i posłuszeństwo, Warszawa 2001

XIII. Psychologia tłumu. Rodzaje tłumów. Deindywiduacja.

- G. le Bon. Psychologia tłumu, Warszawa, dowolne wydanie

XIV. Atrakcyjność interpersonalna. Korelaty atrakcyjności. Autoprezentacje zdobywcze i obronne. Zjawisko internalizacji maski.

• E. Aronson, Człowiek istota społeczna, rozdz. 10

• M. Snyder, Procesy obserwacyjnej samokontroli, w: Psychologia społeczna, t.2 Materiały dydaktyczne dla studentów SWPS, pod red. K. Skarżyńskiej

• J. Czarnota-Bojarska, Obserwacyjna samokontrola a funkcjonowanie w grupie w: Psychologia społeczna, t.2 Materiały dydaktyczne dla studentów SWPS, pod red. K. Skarżyńskiej

• Szmajke, Autoprezentacje, Olsztyn 1999, cz. 1

Dodatkowo czasopisma z zakresu psychologii społecznej, np.: Charaktery, Coaching, Psychologia społeczna. Komunikaty CBOS na temat poczucia bezpieczeństwa, rynku pracy, przedsiębiorczości indywidualnej , zachowań wobec CoVID

B. Wojciszke, Człowiek wśród ludzi, Warszawa 2002,

E.Aronson, Psychologia społeczna, Warszawa 1997,

R. Cialdini, Wywieranie wpływu, Gdańsk 1996,

D.Kenrick, S. Neuberg, R. Cialdini, Psychologia społeczna, Gdańsk, 2002,

K.Skarżyńska, Człowiek i polityka, Warszawa, 2005.

K_W01

student zna i rozumie istotę mechanizmów funkcjonowania jednostki w różnych grupach i sytuacjach społecznych oraz rozumie powiązania pomiędzy sferą bezpieczeństwa i sferą psychologii społecznej

K_W02

student zna i rozumie znaczenie psychologicznych mechanizmów w budowaniu więzi społecznych mających znaczenie w sferze bezpieczeństwa

K_U01

student analizuje relacje jednostki z innymi w odniesieniu do np. zachowań pomocowych, zachowań agresywnych, czy zdolności do wywierania wpływu, konformizmu

K_U02

student analizuje z wykorzystaniem pojęć i kategorii z zakresu psychologii społecznej zjawiska i procesy takie jak: postawy wobec różnych obiektów,

analizuje różnicę w spostrzeganiu i interpretowaniu wybranych zjawisk i procesów

K_K03

student jest gotów do profesjonalnego zachowywania się zgodnie wartościami preferowanymi we współczesnej psychologii społecznej, np. etycznej współpracy, rozumienia i poszanowania poglądów innych ludzi

K_K04

student jest gotów do wykorzystania wiedzy psychologicznej w różnych sytuacjach zawodowych

egzamin pisemny składający się z 5 zadań

nie dotyczy