Polityka historyczna (HP)

Uczestnik zajęć powinien legitymować się wiedzą na poziomie studiów licencjackich z politologii z historii Polski i Europy XX wieku, znajomością podstaw metodologicznych politologii na tle innych dyscyplin.

Polityka pamięci oraz korelacje pomiędzy polityką i nauką o historii.

METODOLOGICZNE ŹRÓDŁA PODATNOŚCI NAUKI O HISTORII NA POLITYCZNĄ MANIPULACJĘ.

Specyfika przedmiotu nauki historycznej. Pragmatyczna orientacja nauki historycznej w dziejach i próby scjentyfikacji. Polityczne instrumentalizacje przeszłości w różnych epokach i status naukowców. Powojenne przemiany nauk humanistycznych i społecznych a historia. Casus historii społecznej.

POLITYKA HISTORYCZNA-GENEZA POJĘCIA I WSPÓŁCZESNE UWARUNKOWANIA.

Przełom językowy i postmodernistyczna krytyka nauki historycznej. Konserwatywny zwrot lat 70. i 80. Historikerstreit i pojęcie Geschichtspolitik. Antecendencje językowe-liberalny opis konserwatyzmu, historia polityczna, Howard Zinn i historia radykalna. Podmioty i przedmiot polityki historycznej. Problem statusu państwa. Funkcje i instrumenty. Memory boom. Pamięć i historia-skutki antynomii dla badań naukowych oraz dla podmiotów polityki historycznej.

POLSKIE SPORY O POLITYKĘ HISTORYCZNĄ.

Główne formacje polityczne w Polsce lat 90. wobec przeszłości. Powstanie środowiska Warszawskiego Klubu Krytyki Politycznej. Adaptacja pojęcia polityka historyczna. Argumentacja animatorów polityki historycznej: polityczność historii, znaczenie wizji przeszłości dla polityki zagranicznej, teza o straconej dekadzie. Argumenty krytyków polityki historycznej: niebezpieczeństwo "historiografii dworskiej", nowe "białe plamy", lata 90. jako oddolna rewolucja w stosunku do przeszłości.

NIEMIECKIE SPORY O PRZESZŁOŚĆ.

Polityka historyczna III Rzeszy. Powojenna Stunde Null i denazyfikacja. Adenaurowska "polityka ciszy" i europeizacji. Przemiany świadomości historycznej a procesy sądowe zbrodniarzy. Zmiana pokoleniowa, nowa polityka wschodnia i antyfaszyzm. Geistig-moralische Wende i reakcja SPD. Kwestia kolonializmu.

WSCHODNIO- I ŚRODKOWO-EUROPEJSKIE SPORY O PRZESZŁOŚĆ-TOTALITARYZMY, NACJONALIZMY, MITOLOGIZACJA.

Polityka historyczna państw komunistycznych, przemiany interpretacji II wojny światowej. Rosja-polityka historyczna caratu i jej spóźnienie; państwo radzieckie-deprecjacja historii Rosji i stalinowski zwrot, Wielka Wojna Ojczyźniana jako substytut ideologii, polityka symboliczna i historia w kulturze popularnej ZSRR, problem interpretacji przeszłości po rozpadzie państwa, nostalgia i mit Stalina jako oddolna reakcja na okcydentalizm elit; pragmatyzm obozu władzy. Ukraina-fluktuacje i paradoksy radzieckije polityki historycznej wobec przeszłości Ukrainy, spory po 1991 roku, historia jako podstawa tożsamości narodowej, między okcydentalizmem a nacjonalizmem. Jugosławia-specyfika polityki historycznej czasów Tity, restytucja narodowych mitologii po rozpadzie federacji, "tradycje wymyślone".

ZACHODNIOEUROPEJSKIE SPORY O PRZESZŁOŚĆ-KOLONIALIZM, KOLABORACJA, DYKTATURY.

Periodyzacja powojennych debat i polityk historycznych: rekonstrukcja, cisza, odwrócenie pamięci i powrót narodu. Francuskie debaty na temat dziedzictwa kolonializmu, polityka symboliczna, kwestia restytucji artefaktów kultury. Loi Taubira. Rozliczenia kwestii algierskiej. Powojenne spory i antyvichystowski konsens, lata 80. i początek rozliczeń. Hiszpania-polityka historyczna dyktatury, transformacyjny konsens i pacto del olvido. Od społecznego sprzeciwu do ley de memoria. Włochy-modernistyczne apsekty polityki historycznej doby faszyzmu i mit Rzymu. Problemy defaszyzacji. "Zimna wojna" a antyfaszystowski konsens; rozpad systemu partyjnego i rewitalizacja sporów, próby rehabilitacji faszyzmu, kwestia reinterpretacji lat 1943-1945.

NACJONALISTYCZNY KRYTYCYZM CZY PATRIOTYCZNY MAKSYMALIZM-SPORY O PRZESZŁOŚĆ GŁÓWNYCH NURTÓW POLITYCZNYCH MIĘDZYWOJENNEJ POLSKI.

Historiografia endecka-główne wątki interpretacji polskiej przeszłości. Paradoksy i antynomie nacjonalistycznej historiografii, problem okcydentalizmu i wyjaśnienia powojnia. Jluczowe epoki i wydarzenia dla interpretacji przeszłości. Piłsudczycy-historia polityczna i militarna, kwestie państwa i narodu. Ideologia "raju utraconego". Instytucjonalizacja polityki historycznej po 1926 roku.

NACJONALIZM W IMIĘ INTERNACJONALIZMU-POLITYKA HISTORYCZNA PRL.

Periodyzacja polityki historycznej PRL. Fenomen kultu epoki Piastów. Ambiwalencje w ocenie Polski nowożytnej. Klasowość i ludowość versus idee postępy społecznego. Paradoks pochwały antyrosyjskich powstań. Teleologiczne aspekty historiografii powojennej Polski. Obraz przeszłości w kulturze masowej.

INSTYTUCJE POLITYKI HISTORYCZNEJ I POLITYKA SYMBOLICZNA.

Pojęcie polityki symbolicznej. Przestrzeń publiczna jako przedmiot politycznego konfliktu. Przyczyny i cele symbolizacji. Rewolucja Francuska jako archetyp rewolucji w toponimii. Współczesne egzemplifikacje. Komisje Prawdy i Pojednania i sprawiedliwość epoki tranzycyjnej-przykłady z Ameryki Łacińskiej i Afryki. Spory o najnowszą historię w dawnym bloku radzieckim i ich instytucjonalizacja.

HISTORIA ALTERNATYWNA JAKO INSTRUMENT POLITYKI HISTORYCZNEJ.

Problem nazewnictwa. Metodologiczne wymogi uprawniania historii alternatywnej. Konserwatywna aprobata w imię indeterminizmu i strukturalistyczny sprzeciw. Dzieje historii alternatywnej. Najważniejsze prace. Polityczne wykorzystanie kontrhistorii we wspólczesnej Polsce.

METODOLOGICZNE ŹRÓDŁA PODATNOŚCI NAUKI O HISTORII NA POLITYCZNĄ MANIPULACJĘ.

J. Topolski, Wprowadzenie do historii, Poznań 1998, s. 9-56, 91-122, 145-160.

E. Domańska, Historie niekonwencjonalne. Refleksja o przeszłości w nowej humanistyce, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2006, s. 221-231, http://otworzksiazke.pl/images/ksiazki/historie_niekonwencjonalne/historie_niekonwencjonalne.pdf

POLITYKA HISTORYCZNA-GENEZA POJĘCIA I WSPÓŁCZESNE UWARUNKOWANIA.

K. Kącka, Polityka historyczna: kreatorzy, narzędzia, mechanizmy działania – przykład Polski, [w:] Narracje pamięci: między polityką a historią, pod red. Katarzyny Kąckiej, Joanny Piechowiak-Lamparskiej i Anny Ratke-Majewskiej, Toruń 2015, s. 59–80, https://repozytorium.umk.pl/bitstream/handle/item/3705/K%C4%85cka_narracje.pdf?sequence=1

M. Becker, M. Hill, Polityka historyczna w Niemczech. Historia i systematyka pojęcia. Perspektywy historyczne i polityczne, w: Pomiędzy jubileuszami. Polityka historyczna w polsko-niemieckiej codzienności, red. K. Ziemer, J. Andrychowicz-Skrzeba, Warszawa 2017, s. 23-56,

https://library.fes.de/pdf-files/bueros/warschau/14650.pdf

POLSKIE SPORY O POLITYKĘ HISTORYCZNĄ.

R. Stobiecki, Historycy wobec polityki historycznej, [w:] Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenie Polski i jej sąsiadów, pod red. S. Nowinowskiego, J. Pomorskiego, R. Stobieckiego, Łódź 2008, s. 175-193.

R. Chwedoruk, Polityka historyczna, Warszawa 2018, s. 146-160.

NIEMIECKIE SPORY O PRZESZŁOŚĆ.

M. Latkowska, Historikerstreit – przyczyny i skutki jednego z najważniejszych niemieckich sporów o historię w XX wieku, „Studia Interkulturowe Europy Środkowo—Wschodniej”, 2011, t.6, s. 4-24, https://pdfslide.tips/documents/magdalena-latkowska-historikerstreit-przyczyny-i-skutki-jednego-z-.html

J. Reuschenbach, Polityka historyczna i „wystawianie historii” – spojrzenie na krajobraz niemieckich muzeów i miejsc pamięci, w: Pomiędzy jubileuszami…, s. 185-204.

WSCHODNIO- I ŚRODKOWO-EUROPEJSKIE SPORY O PRZESZŁOŚĆ-TOTALITARYZMY, NACJONALIZMY, MITOLOGIZACJA.

W. Materski, Polityka historyczna Federacji Rosyjskiej po 2000 r., „Dzieje Najnowsze” 2014 nr 4, s. 93-115, https://rcin.org.pl/dlibra/publication/69981/edition/50812/content?

N. Koposow, Ustawy memorialne w Rosji i na Ukrainie: krzyżujące się historie, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2015, s. 184-213, z. 2,

https://www.hse.ru/data/2015/12/02/1074465595/Rocznik_2015-223.pdf

J. Kiaupiene, Jedna czy wiele historii? Rzeczpospolita przedrozbiorowa w litewskiej pamięci historycznej, [w:] Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów, pod red. S.M. Nowinowskiego, J. Pomorskiego i R. Stobieckiego, Łódź 2008, s. 11-26.

L. Zaszkilniak, Nacjonalizacja historii: państwo i historiografia we współczesnej Ukrainie, [w:] jw., s. 27-34.

S. Giergiel, Pamięci nieukojone. Wokół upamiętniania ofiar w Serbii i Chorwacji (Jasenovac, Bleiburg i belgradzkie Sajmište, „Porównania” 2016, nr XIX, s. 130-149,

http://porownania.amu.edu.pl/attachments/article/442/10%20-%20Sabina%20Giergiel.pdf

ZACHODNIOEUROPEJSKIE SPORY O PRZESZŁOŚĆ-KOLONIALIZM, KOLABORACJA, DYKTATURY.

R. Chwedoruk, Polityka historyczna w Europie-periodyzacja i wiodące dyskursy, „Studia Politologiczne” 2015 vol. 35, s. 47-74,

elipsa.pl/pl/p/file/b9393d850d85dd42ac5c2e9dee5ec61b/St.Polit._35_str.pdf

L. Manucci, Populism and Collective Memory Comparing Fascist Legacies in Western Europe, London-New York 2020, s. 108-131,

https://repositorio.ul.pt/bitstream/10451/40814/1/ICS_LMannuci_Populism.pdf

NACJONALISTYCZNY KRYTYCYZM CZY PATRIOTYCZNY MAKSYMALIZM-SPORY O PRZESZŁOŚĆ GŁÓWNYCH NURTÓW POLITYCZNYCH MIĘDZYWOJENNEJ POLSKI.

J. Giertych, Tragizm dziejów Polski, Pelplin 1936, s. 2-19, 241-336.

https://www.pdf-x.pl/doc/Jedrzej-Giertych-Tragizm-losow-Polski/5ab51a6fd412663c8a66e4f7

NACJONALIZM W IMIĘ INTERNACJONALIZMU-POLITYKA HISTORYCZNA PRL.

T. Leszkowicz, Ostatnia ofensywa na froncie historycznym? Polityka pamięci historycznej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w latach 1981–1986, „Dzieje Najnowsze” 2014 nr 2, s. 103-120,

https://rcin.org.pl/dlibra/publication/63647/edition/47212/content

INSTYTUCJE POLITYKI HISTORYCZNEJ I POLITYKA SYMBOLICZNA.

Ustawa z dnia 18 XII 1998 roku o IPN-Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz.U. z dnia 19 XII 1998).

Ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej (Dz.U.16.744)

R. Chwedoruk, Polityka historyczna, Warszawa 2018, s. 264-304.

HISTORIA ALTERNATYWNA JAKO INSTRUMENT POLITYKI HISTORYCZNEJ.

J. Struski, Możliwości wykorzystania historii alternatywnej w procesie nauczania i uczenia się historii, Strzelce Opolskie 2015, s. 7-21 https://pdf.helion.pl/s_2o00/s_2o00.pdf

Po zakończonych zajęciach student:

WIEDZA

K_W02 - zna i rozumie rolę pamięci zbiorowej i problemy nauk społecznych z nią związane.

K_W03- zna i rozumie znaczenie rewitalizacji zainteresowania historią w ostatnich dekadach dla życia społecznego, podejmując zagadnienia sensu polityki historycznej.

K_W04- zna i rozumie korelacje polityki i nauki o historii.

K_W05 - zna i rozumie zewnętrzne uwarunkowania podatności historii na polityczną instrumentalizację.

UMIEJĘTNOŚCI

K_U02 - potrafi identyfikować korelacje polityki i nauki o historii.

K_U03 - potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną dotyczącą polityki pamięci do analizowania i interpretowania współczesnych zjawisk i procesów w obszarze polityki.

K_U08 - potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę w oparciu o literaturę przedmiotu.

K_U09 - potrafi prezentować własne interpretacje w obszarze polityki pamięci, uzasadniać je oraz konfrontować z poglądami innych studentów.

K_U10 - potrafi gromadzić, hierarchizować i przetwarzać informacje z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych dotyczących polityki pamięci.

KOMPETENCJE

K_K02 - jest gotów do pracy indywidualnej i grupowej w zakresie realizacji projektów badawczych w obszarze polityki pamięci.

Podstawą do oceny jest przedstawienie pracy pisemnej. Praca pisemna polega na analizie wyników wyborczych w elekcji Sejmu jednej z partii politycznych na terenie jednego z powiatów RP i eksplikacji czynników historycznych mających wpływ na nadreprezentację, niedoreprezentację lub fluktuację wyników danej partii.

Ocena bardzo dobra-aktywność i jej jakość na większości warsztatów oraz zaliczona praca pisemna.

Ocena dobra-aktywność na połowie warsztatów oraz zaliczona praca pisemna lub aktywność na nie mniej niż jednej czwartej zajęć i praca pisemna zaliczona na ocenę bardzo dobrą.

Ocena dostateczna-obecność zgodna z przyjętym limitem oraz zaliczona praca pisemna.

-

w sali

Polityka pamięci oraz korelacje pomiędzy polityką i nauką o historii.

METODOLOGICZNE ŹRÓDŁA PODATNOŚCI NAUKI O HISTORII NA POLITYCZNĄ MANIPULACJĘ.

Specyfika przedmiotu nauki historycznej. Pragmatyczna orientacja nauki historycznej w dziejach i próby scjentyfikacji. Polityczne instrumentalizacje przeszłości w różnych epokach i status naukowców. Powojenne przemiany nauk humanistycznych i społecznych a historia. Casus historii społecznej.

POLITYKA HISTORYCZNA-GENEZA POJĘCIA I WSPÓŁCZESNE UWARUNKOWANIA.

Przełom językowy i postmodernistyczna krytyka nauki historycznej. Konserwatywny zwrot lat 70. i 80. Historikerstreit i pojęcie Geschichtspolitik. Antecendencje językowe-liberalny opis konserwatyzmu, historia polityczna, Howard Zinn i historia radykalna. Podmioty i przedmiot polityki historycznej. Problem statusu państwa. Funkcje i instrumenty. Memory boom. Pamięć i historia-skutki antynomii dla badań naukowych oraz dla podmiotów polityki historycznej.

POLSKIE SPORY O POLITYKĘ HISTORYCZNĄ.

Główne formacje polityczne w Polsce lat 90. wobec przeszłości. Powstanie środowiska Warszawskiego Klubu Krytyki Politycznej. Adaptacja pojęcia polityka historyczna. Argumentacja animatorów polityki historycznej: polityczność historii, znaczenie wizji przeszłości dla polityki zagranicznej, teza o straconej dekadzie. Argumenty krytyków polityki historycznej: niebezpieczeństwo "historiografii dworskiej", nowe "białe plamy", lata 90. jako oddolna rewolucja w stosunku do przeszłości.

NIEMIECKIE SPORY O PRZESZŁOŚĆ.

Polityka historyczna III Rzeszy. Powojenna Stunde Null i denazyfikacja. Adenaurowska "polityka ciszy" i europeizacji. Przemiany świadomości historycznej a procesy sądowe zbrodniarzy. Zmiana pokoleniowa, nowa polityka wschodnia i antyfaszyzm. Geistig-moralische Wende i reakcja SPD. Kwestia kolonializmu.

WSCHODNIO- I ŚRODKOWO-EUROPEJSKIE SPORY O PRZESZŁOŚĆ-TOTALITARYZMY, NACJONALIZMY, MITOLOGIZACJA.

Polityka historyczna państw komunistycznych, przemiany interpretacji II wojny światowej. Rosja-polityka historyczna caratu i jej spóźnienie; państwo radzieckie-deprecjacja historii Rosji i stalinowski zwrot, Wielka Wojna Ojczyźniana jako substytut ideologii, polityka symboliczna i historia w kulturze popularnej ZSRR, problem interpretacji przeszłości po rozpadzie państwa, nostalgia i mit Stalina jako oddolna reakcja na okcydentalizm elit; pragmatyzm obozu władzy. Ukraina-fluktuacje i paradoksy radzieckije polityki historycznej wobec przeszłości Ukrainy, spory po 1991 roku, historia jako podstawa tożsamości narodowej, między okcydentalizmem a nacjonalizmem. Jugosławia-specyfika polityki historycznej czasów Tity, restytucja narodowych mitologii po rozpadzie federacji, "tradycje wymyślone".

ZACHODNIOEUROPEJSKIE SPORY O PRZESZŁOŚĆ-KOLONIALIZM, KOLABORACJA, DYKTATURY.

Periodyzacja powojennych debat i polityk historycznych: rekonstrukcja, cisza, odwrócenie pamięci i powrót narodu. Francuskie debaty na temat dziedzictwa kolonializmu, polityka symboliczna, kwestia restytucji artefaktów kultury. Loi Taubira. Rozliczenia kwestii algierskiej. Powojenne spory i antyvichystowski konsens, lata 80. i początek rozliczeń. Hiszpania-polityka historyczna dyktatury, transformacyjny konsens i pacto del olvido. Od społecznego sprzeciwu do ley de memoria. Włochy-modernistyczne apsekty polityki historycznej doby faszyzmu i mit Rzymu. Problemy defaszyzacji. "Zimna wojna" a antyfaszystowski konsens; rozpad systemu partyjnego i rewitalizacja sporów, próby rehabilitacji faszyzmu, kwestia reinterpretacji lat 1943-1945.

NACJONALISTYCZNY KRYTYCYZM CZY PATRIOTYCZNY MAKSYMALIZM-SPORY O PRZESZŁOŚĆ GŁÓWNYCH NURTÓW POLITYCZNYCH MIĘDZYWOJENNEJ POLSKI.

Historiografia endecka-główne wątki interpretacji polskiej przeszłości. Paradoksy i antynomie nacjonalistycznej historiografii, problem okcydentalizmu i wyjaśnienia powojnia. Jluczowe epoki i wydarzenia dla interpretacji przeszłości. Piłsudczycy-historia polityczna i militarna, kwestie państwa i narodu. Ideologia "raju utraconego". Instytucjonalizacja polityki historycznej po 1926 roku.

NACJONALIZM W IMIĘ INTERNACJONALIZMU-POLITYKA HISTORYCZNA PRL.

Periodyzacja polityki historycznej PRL. Fenomen kultu epoki Piastów. Ambiwalencje w ocenie Polski nowożytnej. Klasowość i ludowość versus idee postępy społecznego. Paradoks pochwały antyrosyjskich powstań. Teleologiczne aspekty historiografii powojennej Polski. Obraz przeszłości w kulturze masowej.

INSTYTUCJE POLITYKI HISTORYCZNEJ I POLITYKA SYMBOLICZNA.

Pojęcie polityki symbolicznej. Przestrzeń publiczna jako przedmiot politycznego konfliktu. Przyczyny i cele symbolizacji. Rewolucja Francuska jako archetyp rewolucji w toponimii. Współczesne egzemplifikacje. Komisje Prawdy i Pojednania i sprawiedliwość epoki tranzycyjnej-przykłady z Ameryki Łacińskiej i Afryki. Spory o najnowszą historię w dawnym bloku radzieckim i ich instytucjonalizacja.

HISTORIA ALTERNATYWNA JAKO INSTRUMENT POLITYKI HISTORYCZNEJ.

Problem nazewnictwa. Metodologiczne wymogi uprawniania historii alternatywnej. Konserwatywna aprobata w imię indeterminizmu i strukturalistyczny sprzeciw. Dzieje historii alternatywnej. Najważniejsze prace. Polityczne wykorzystanie kontrhistorii we wspólczesnej Polsce.

METODOLOGICZNE ŹRÓDŁA PODATNOŚCI NAUKI O HISTORII NA POLITYCZNĄ MANIPULACJĘ.

J. Topolski, Wprowadzenie do historii, Poznań 1998, s. 9-56, 91-122, 145-160.

E. Domańska, Historie niekonwencjonalne. Refleksja o przeszłości w nowej humanistyce, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2006, s. 221-231, http://otworzksiazke.pl/images/ksiazki/historie_niekonwencjonalne/historie_niekonwencjonalne.pdf

POLITYKA HISTORYCZNA-GENEZA POJĘCIA I WSPÓŁCZESNE UWARUNKOWANIA.

K. Kącka, Polityka historyczna: kreatorzy, narzędzia, mechanizmy działania – przykład Polski, [w:] Narracje pamięci: między polityką a historią, pod red. Katarzyny Kąckiej, Joanny Piechowiak-Lamparskiej i Anny Ratke-Majewskiej, Toruń 2015, s. 59–80, https://repozytorium.umk.pl/bitstream/handle/item/3705/K%C4%85cka_narracje.pdf?sequence=1

M. Becker, M. Hill, Polityka historyczna w Niemczech. Historia i systematyka pojęcia. Perspektywy historyczne i polityczne, w: Pomiędzy jubileuszami. Polityka historyczna w polsko-niemieckiej codzienności, red. K. Ziemer, J. Andrychowicz-Skrzeba, Warszawa 2017, s. 23-56,

https://library.fes.de/pdf-files/bueros/warschau/14650.pdf

POLSKIE SPORY O POLITYKĘ HISTORYCZNĄ.

R. Stobiecki, Historycy wobec polityki historycznej, [w:] Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenie Polski i jej sąsiadów, pod red. S. Nowinowskiego, J. Pomorskiego, R. Stobieckiego, Łódź 2008, s. 175-193.

R. Chwedoruk, Polityka historyczna, Warszawa 2018, s. 146-160.

NIEMIECKIE SPORY O PRZESZŁOŚĆ.

M. Latkowska, Historikerstreit – przyczyny i skutki jednego z najważniejszych niemieckich sporów o historię w XX wieku, „Studia Interkulturowe Europy Środkowo—Wschodniej”, 2011, t.6, s. 4-24, https://pdfslide.tips/documents/magdalena-latkowska-historikerstreit-przyczyny-i-skutki-jednego-z-.html

J. Reuschenbach, Polityka historyczna i „wystawianie historii” – spojrzenie na krajobraz niemieckich muzeów i miejsc pamięci, w: Pomiędzy jubileuszami…, s. 185-204.

WSCHODNIO- I ŚRODKOWO-EUROPEJSKIE SPORY O PRZESZŁOŚĆ-TOTALITARYZMY, NACJONALIZMY, MITOLOGIZACJA.

W. Materski, Polityka historyczna Federacji Rosyjskiej po 2000 r., „Dzieje Najnowsze” 2014 nr 4, s. 93-115, https://rcin.org.pl/dlibra/publication/69981/edition/50812/content?

N. Koposow, Ustawy memorialne w Rosji i na Ukrainie: krzyżujące się historie, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2015, s. 184-213, z. 2,

https://www.hse.ru/data/2015/12/02/1074465595/Rocznik_2015-223.pdf

J. Kiaupiene, Jedna czy wiele historii? Rzeczpospolita przedrozbiorowa w litewskiej pamięci historycznej, [w:] Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów, pod red. S.M. Nowinowskiego, J. Pomorskiego i R. Stobieckiego, Łódź 2008, s. 11-26.

L. Zaszkilniak, Nacjonalizacja historii: państwo i historiografia we współczesnej Ukrainie, [w:] jw., s. 27-34.

S. Giergiel, Pamięci nieukojone. Wokół upamiętniania ofiar w Serbii i Chorwacji (Jasenovac, Bleiburg i belgradzkie Sajmište, „Porównania” 2016, nr XIX, s. 130-149,

http://porownania.amu.edu.pl/attachments/article/442/10%20-%20Sabina%20Giergiel.pdf

ZACHODNIOEUROPEJSKIE SPORY O PRZESZŁOŚĆ-KOLONIALIZM, KOLABORACJA, DYKTATURY.

R. Chwedoruk, Polityka historyczna w Europie-periodyzacja i wiodące dyskursy, „Studia Politologiczne” 2015 vol. 35, s. 47-74,

elipsa.pl/pl/p/file/b9393d850d85dd42ac5c2e9dee5ec61b/St.Polit._35_str.pdf

L. Manucci, Populism and Collective Memory Comparing Fascist Legacies in Western Europe, London-New York 2020, s. 108-131,

https://repositorio.ul.pt/bitstream/10451/40814/1/ICS_LMannuci_Populism.pdf

NACJONALISTYCZNY KRYTYCYZM CZY PATRIOTYCZNY MAKSYMALIZM-SPORY O PRZESZŁOŚĆ GŁÓWNYCH NURTÓW POLITYCZNYCH MIĘDZYWOJENNEJ POLSKI.

J. Giertych, Tragizm dziejów Polski, Pelplin 1936, s. 2-19, 241-336.

https://www.pdf-x.pl/doc/Jedrzej-Giertych-Tragizm-losow-Polski/5ab51a6fd412663c8a66e4f7

NACJONALIZM W IMIĘ INTERNACJONALIZMU-POLITYKA HISTORYCZNA PRL.

T. Leszkowicz, Ostatnia ofensywa na froncie historycznym? Polityka pamięci historycznej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w latach 1981–1986, „Dzieje Najnowsze” 2014 nr 2, s. 103-120,

https://rcin.org.pl/dlibra/publication/63647/edition/47212/content

INSTYTUCJE POLITYKI HISTORYCZNEJ I POLITYKA SYMBOLICZNA.

Ustawa z dnia 18 XII 1998 roku o IPN-Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz.U. z dnia 19 XII 1998).

Ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej (Dz.U.16.744)

R. Chwedoruk, Polityka historyczna, Warszawa 2018, s. 264-304.

HISTORIA ALTERNATYWNA JAKO INSTRUMENT POLITYKI HISTORYCZNEJ.

J. Struski, Możliwości wykorzystania historii alternatywnej w procesie nauczania i uczenia się historii, Strzelce Opolskie 2015, s. 7-21 https://pdf.helion.pl/s_2o00/s_2o00.pdf

w sali

Polityka pamięci oraz korelacje pomiędzy polityką i nauką o historii.

METODOLOGICZNE ŹRÓDŁA PODATNOŚCI NAUKI O HISTORII NA POLITYCZNĄ MANIPULACJĘ.

Specyfika przedmiotu nauki historycznej. Pragmatyczna orientacja nauki historycznej w dziejach i próby scjentyfikacji. Polityczne instrumentalizacje przeszłości w różnych epokach i status naukowców. Powojenne przemiany nauk humanistycznych i społecznych a historia. Casus historii społecznej.

POLITYKA HISTORYCZNA-GENEZA POJĘCIA I WSPÓŁCZESNE UWARUNKOWANIA.

Przełom językowy i postmodernistyczna krytyka nauki historycznej. Konserwatywny zwrot lat 70. i 80. Historikerstreit i pojęcie Geschichtspolitik. Antecendencje językowe-liberalny opis konserwatyzmu, historia polityczna, Howard Zinn i historia radykalna. Podmioty i przedmiot polityki historycznej. Problem statusu państwa. Funkcje i instrumenty. Memory boom. Pamięć i historia-skutki antynomii dla badań naukowych oraz dla podmiotów polityki historycznej.

POLSKIE SPORY O POLITYKĘ HISTORYCZNĄ.

Główne formacje polityczne w Polsce lat 90. wobec przeszłości. Powstanie środowiska Warszawskiego Klubu Krytyki Politycznej. Adaptacja pojęcia polityka historyczna. Argumentacja animatorów polityki historycznej: polityczność historii, znaczenie wizji przeszłości dla polityki zagranicznej, teza o straconej dekadzie. Argumenty krytyków polityki historycznej: niebezpieczeństwo "historiografii dworskiej", nowe "białe plamy", lata 90. jako oddolna rewolucja w stosunku do przeszłości.

NIEMIECKIE SPORY O PRZESZŁOŚĆ.

Polityka historyczna III Rzeszy. Powojenna Stunde Null i denazyfikacja. Adenaurowska "polityka ciszy" i europeizacji. Przemiany świadomości historycznej a procesy sądowe zbrodniarzy. Zmiana pokoleniowa, nowa polityka wschodnia i antyfaszyzm. Geistig-moralische Wende i reakcja SPD. Kwestia kolonializmu.

WSCHODNIO- I ŚRODKOWO-EUROPEJSKIE SPORY O PRZESZŁOŚĆ-TOTALITARYZMY, NACJONALIZMY, MITOLOGIZACJA.

Polityka historyczna państw komunistycznych, przemiany interpretacji II wojny światowej. Rosja-polityka historyczna caratu i jej spóźnienie; państwo radzieckie-deprecjacja historii Rosji i stalinowski zwrot, Wielka Wojna Ojczyźniana jako substytut ideologii, polityka symboliczna i historia w kulturze popularnej ZSRR, problem interpretacji przeszłości po rozpadzie państwa, nostalgia i mit Stalina jako oddolna reakcja na okcydentalizm elit; pragmatyzm obozu władzy. Ukraina-fluktuacje i paradoksy radzieckije polityki historycznej wobec przeszłości Ukrainy, spory po 1991 roku, historia jako podstawa tożsamości narodowej, między okcydentalizmem a nacjonalizmem. Jugosławia-specyfika polityki historycznej czasów Tity, restytucja narodowych mitologii po rozpadzie federacji, "tradycje wymyślone".

ZACHODNIOEUROPEJSKIE SPORY O PRZESZŁOŚĆ-KOLONIALIZM, KOLABORACJA, DYKTATURY.

Periodyzacja powojennych debat i polityk historycznych: rekonstrukcja, cisza, odwrócenie pamięci i powrót narodu. Francuskie debaty na temat dziedzictwa kolonializmu, polityka symboliczna, kwestia restytucji artefaktów kultury. Loi Taubira. Rozliczenia kwestii algierskiej. Powojenne spory i antyvichystowski konsens, lata 80. i początek rozliczeń. Hiszpania-polityka historyczna dyktatury, transformacyjny konsens i pacto del olvido. Od społecznego sprzeciwu do ley de memoria. Włochy-modernistyczne apsekty polityki historycznej doby faszyzmu i mit Rzymu. Problemy defaszyzacji. "Zimna wojna" a antyfaszystowski konsens; rozpad systemu partyjnego i rewitalizacja sporów, próby rehabilitacji faszyzmu, kwestia reinterpretacji lat 1943-1945.

NACJONALISTYCZNY KRYTYCYZM CZY PATRIOTYCZNY MAKSYMALIZM-SPORY O PRZESZŁOŚĆ GŁÓWNYCH NURTÓW POLITYCZNYCH MIĘDZYWOJENNEJ POLSKI.

Historiografia endecka-główne wątki interpretacji polskiej przeszłości. Paradoksy i antynomie nacjonalistycznej historiografii, problem okcydentalizmu i wyjaśnienia powojnia. Jluczowe epoki i wydarzenia dla interpretacji przeszłości. Piłsudczycy-historia polityczna i militarna, kwestie państwa i narodu. Ideologia "raju utraconego". Instytucjonalizacja polityki historycznej po 1926 roku.

NACJONALIZM W IMIĘ INTERNACJONALIZMU-POLITYKA HISTORYCZNA PRL.

Periodyzacja polityki historycznej PRL. Fenomen kultu epoki Piastów. Ambiwalencje w ocenie Polski nowożytnej. Klasowość i ludowość versus idee postępy społecznego. Paradoks pochwały antyrosyjskich powstań. Teleologiczne aspekty historiografii powojennej Polski. Obraz przeszłości w kulturze masowej.

INSTYTUCJE POLITYKI HISTORYCZNEJ I POLITYKA SYMBOLICZNA.

Pojęcie polityki symbolicznej. Przestrzeń publiczna jako przedmiot politycznego konfliktu. Przyczyny i cele symbolizacji. Rewolucja Francuska jako archetyp rewolucji w toponimii. Współczesne egzemplifikacje. Komisje Prawdy i Pojednania i sprawiedliwość epoki tranzycyjnej-przykłady z Ameryki Łacińskiej i Afryki. Spory o najnowszą historię w dawnym bloku radzieckim i ich instytucjonalizacja.

HISTORIA ALTERNATYWNA JAKO INSTRUMENT POLITYKI HISTORYCZNEJ.

Problem nazewnictwa. Metodologiczne wymogi uprawniania historii alternatywnej. Konserwatywna aprobata w imię indeterminizmu i strukturalistyczny sprzeciw. Dzieje historii alternatywnej. Najważniejsze prace. Polityczne wykorzystanie kontrhistorii we wspólczesnej Polsce.

METODOLOGICZNE ŹRÓDŁA PODATNOŚCI NAUKI O HISTORII NA POLITYCZNĄ MANIPULACJĘ.

J. Topolski, Wprowadzenie do historii, Poznań 1998, s. 9-56, 91-122, 145-160.

E. Domańska, Historie niekonwencjonalne. Refleksja o przeszłości w nowej humanistyce, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2006, s. 221-231, http://otworzksiazke.pl/images/ksiazki/historie_niekonwencjonalne/historie_niekonwencjonalne.pdf

POLITYKA HISTORYCZNA-GENEZA POJĘCIA I WSPÓŁCZESNE UWARUNKOWANIA.

K. Kącka, Polityka historyczna: kreatorzy, narzędzia, mechanizmy działania – przykład Polski, [w:] Narracje pamięci: między polityką a historią, pod red. Katarzyny Kąckiej, Joanny Piechowiak-Lamparskiej i Anny Ratke-Majewskiej, Toruń 2015, s. 59–80, https://repozytorium.umk.pl/bitstream/handle/item/3705/K%C4%85cka_narracje.pdf?sequence=1

M. Becker, M. Hill, Polityka historyczna w Niemczech. Historia i systematyka pojęcia. Perspektywy historyczne i polityczne, w: Pomiędzy jubileuszami. Polityka historyczna w polsko-niemieckiej codzienności, red. K. Ziemer, J. Andrychowicz-Skrzeba, Warszawa 2017, s. 23-56,

https://library.fes.de/pdf-files/bueros/warschau/14650.pdf

POLSKIE SPORY O POLITYKĘ HISTORYCZNĄ.

R. Stobiecki, Historycy wobec polityki historycznej, [w:] Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenie Polski i jej sąsiadów, pod red. S. Nowinowskiego, J. Pomorskiego, R. Stobieckiego, Łódź 2008, s. 175-193.

R. Chwedoruk, Polityka historyczna, Warszawa 2018, s. 146-160.

NIEMIECKIE SPORY O PRZESZŁOŚĆ.

M. Latkowska, Historikerstreit – przyczyny i skutki jednego z najważniejszych niemieckich sporów o historię w XX wieku, „Studia Interkulturowe Europy Środkowo—Wschodniej”, 2011, t.6, s. 4-24, https://pdfslide.tips/documents/magdalena-latkowska-historikerstreit-przyczyny-i-skutki-jednego-z-.html

J. Reuschenbach, Polityka historyczna i „wystawianie historii” – spojrzenie na krajobraz niemieckich muzeów i miejsc pamięci, w: Pomiędzy jubileuszami…, s. 185-204.

WSCHODNIO- I ŚRODKOWO-EUROPEJSKIE SPORY O PRZESZŁOŚĆ-TOTALITARYZMY, NACJONALIZMY, MITOLOGIZACJA.

W. Materski, Polityka historyczna Federacji Rosyjskiej po 2000 r., „Dzieje Najnowsze” 2014 nr 4, s. 93-115, https://rcin.org.pl/dlibra/publication/69981/edition/50812/content?

N. Koposow, Ustawy memorialne w Rosji i na Ukrainie: krzyżujące się historie, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2015, s. 184-213, z. 2,

https://www.hse.ru/data/2015/12/02/1074465595/Rocznik_2015-223.pdf

J. Kiaupiene, Jedna czy wiele historii? Rzeczpospolita przedrozbiorowa w litewskiej pamięci historycznej, [w:] Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów, pod red. S.M. Nowinowskiego, J. Pomorskiego i R. Stobieckiego, Łódź 2008, s. 11-26.

L. Zaszkilniak, Nacjonalizacja historii: państwo i historiografia we współczesnej Ukrainie, [w:] jw., s. 27-34.

S. Giergiel, Pamięci nieukojone. Wokół upamiętniania ofiar w Serbii i Chorwacji (Jasenovac, Bleiburg i belgradzkie Sajmište, „Porównania” 2016, nr XIX, s. 130-149,

http://porownania.amu.edu.pl/attachments/article/442/10%20-%20Sabina%20Giergiel.pdf

ZACHODNIOEUROPEJSKIE SPORY O PRZESZŁOŚĆ-KOLONIALIZM, KOLABORACJA, DYKTATURY.

R. Chwedoruk, Polityka historyczna w Europie-periodyzacja i wiodące dyskursy, „Studia Politologiczne” 2015 vol. 35, s. 47-74,

elipsa.pl/pl/p/file/b9393d850d85dd42ac5c2e9dee5ec61b/St.Polit._35_str.pdf

L. Manucci, Populism and Collective Memory Comparing Fascist Legacies in Western Europe, London-New York 2020, s. 108-131,

https://repositorio.ul.pt/bitstream/10451/40814/1/ICS_LMannuci_Populism.pdf

NACJONALISTYCZNY KRYTYCYZM CZY PATRIOTYCZNY MAKSYMALIZM-SPORY O PRZESZŁOŚĆ GŁÓWNYCH NURTÓW POLITYCZNYCH MIĘDZYWOJENNEJ POLSKI.

J. Giertych, Tragizm dziejów Polski, Pelplin 1936, s. 2-19, 241-336.

https://www.pdf-x.pl/doc/Jedrzej-Giertych-Tragizm-losow-Polski/5ab51a6fd412663c8a66e4f7

NACJONALIZM W IMIĘ INTERNACJONALIZMU-POLITYKA HISTORYCZNA PRL.

T. Leszkowicz, Ostatnia ofensywa na froncie historycznym? Polityka pamięci historycznej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w latach 1981–1986, „Dzieje Najnowsze” 2014 nr 2, s. 103-120,

https://rcin.org.pl/dlibra/publication/63647/edition/47212/content

INSTYTUCJE POLITYKI HISTORYCZNEJ I POLITYKA SYMBOLICZNA.

Ustawa z dnia 18 XII 1998 roku o IPN-Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz.U. z dnia 19 XII 1998).

Ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej (Dz.U.16.744)

R. Chwedoruk, Polityka historyczna, Warszawa 2018, s. 264-304.

HISTORIA ALTERNATYWNA JAKO INSTRUMENT POLITYKI HISTORYCZNEJ.

J. Struski, Możliwości wykorzystania historii alternatywnej w procesie nauczania i uczenia się historii, Strzelce Opolskie 2015, s. 7-21 https://pdf.helion.pl/s_2o00/s_2o00.pdf