Wstęp do prawa

obowiązkowe

Podstawowe pojęcia i terminy z zakresu nauk prawnych.

Wykorzystanie tekstów prawnych.

Źródła i gałęzie prawa.

Stosowanie prawa w Polsce i na świecie.

Prawo a państwo.

Przedmiot ma na celu zapoznanie studenta z podstawowymi pojęciami, terminami używanymi w naukach prawnych, a tym samym przygotować go do sprawnego i samodzielnego korzystania z tekstów prawnych. Zdobytą wiedzę i umiejętności będzie mógł wykorzystać zarówno w ramach zajęć z innych przedmiotów w czasie studiów jak i działalności zawodowej.

Specyfika nauk prawnych. Dyscypliny prawnicze. Prawo a nauki polityczne. Płaszczyzny badawcze w naukach prawnych. Metody badawcze w naukach prawnych. „Wstęp do prawa” jako przedmiot dydaktyczny.

Źródła prawa – kryteria klasyfikacyjne. System źródeł prawa w Polsce. Prawo powszechnie obowiązujące a prawo wewnętrzne administracji rządowej. Konstytucja i jej specyfika jako aktu normatywnego. Zakres regulacji ustawowej. Akty wykonawcze do ustaw – rozporządzenie, uchwała RM i zarządzenie. Prawo miejscowe. Źródła prawa w Unii Europejskiej. Prawo międzynarodowe w systemie źródeł prawa polskiego.

Akt normatywny i jego budowa. Tworzenie prawa. Ogłaszanie aktów normatywnych. Organy promulgacyjne. Podstawowe zasady techniki prawodawczej. Sposób formułowania przepisów prawnych. Specyfika wstępów do ustaw. Klauzule generalne.

Norma prawna i przepis prawny – wzajemne relacje. Budowa normy prawnej – hipoteza, dyspozycja i sankcja. Spór o model budowy normy prawnej. Problem sankcji jako elementu normy prawnej. Koncepcja norm sprzężonych. Klasyfikacja norm prawnych. Zasady i reguły prawne. Normy kolizyjne i ich budowa. Rodzaje przepisów prawnych.

Stosunek prawny. Powstanie, zmiana i wygaśnięcie stosunku prawnego. Elementy stosunku prawnego. Rodzaje stosunków prawnych.

Interpretacja przepisów prawnych. Wykładnia prawa – rodzaje, sposób stosowania. Specyfika rozumowań prawniczych. Koncepcja racjonalnego prawodawcy.

1. S. Korycki, J. Kuciński (red.), Z. Trzciński, J, Zaborowski, Zarys prawa, Warszawa 2005,…, 2010.

2. J. Kuciński (red.), Jan Barcz, Andrzej Bierć, Jolanta Jakubowska-Hara, Stefan Korycki, Jerzy Kuciński, Walerian Sanetra. Zarys prawa, Warszawa 2016.

3. W. Siuda, Elementy prawa dla ekonomistów, Warszawa 2005, …, 2013.

4. T. Chauvin, T. Stawecki, P. Winczorek, Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2009, …, 2021.

5. Z. Muras, Podstawy prawa, Warszawa 2008, … 2020.

WIEDZA

K_W01 – Student ma ogólną wiedzę o relacji: prawo a nauki polityczne oraz dostrzega miejsce nauk prawnych w obszarze nauk społecznych.

K_W04 – Student zna i rozumie wybrane zjawiska prawa w wymiarze polskim, a także znaczenie prawa dla funkcjonowania systemu politycznego w Polsce oraz ewolucję prawa w stosunku do ewolucji państwa (rola prawa w państwie policyjnym, następnie w państwie prawa, potem w demokratycznym państwie prawa).

K_W06 – Student posiada wiedzę o różnych systemach normatywnych i ich związkach z systemem norm prawnych, a także rozumie wpływ uwarunkowań społecznych na sposób tworzenia i interpretowania przepisów prawnych.

K_W08 – Student zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego

UMIEJĘTNOŚCI

K_U04 – Student potrafi wskazać i wyjaśnić zasady oraz wartości demokratycznego państwa prawa jako jednego z etapów rozwoju państwa i prawa (od formalnego do materialnego wymiaru praworządności).

K_U07 – Student umie posługiwać się normami prawnymi w obszarze związanym z działalnością publiczną.

K_U08 – Student potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę dotyczącą treści obowiązujących przepisów prawnych oraz umie korzystać z elektronicznych systemów informacji prawnej.

KOMPETENCJE

K_K01 – Student jest gotów do wykorzystywania znajomości przepisów prawnych dla osiągania celów politycznych podczas aktywnego uczestniczenia w życiu publicznym.

Egzamin odbywa się w postaci egzaminu pisemnego

Brak

Podstawowe pojęcia i terminy z zakresu nauk prawnych.

Wykorzystanie tekstów prawnych.

Źródła i gałęzie prawa.

Stosowanie prawa w Polsce i na świecie.

Prawo a państwo.

I.

Istota i pojęcie prawa, związki prawa z państwem, prawo a inne zespoły norm społecznych, pojęcie praworządności

II.

Akt prawny, akty normatywne, akty indywidualne.

Przepis prawny, rodzaje przepisów prawnych.

Norma prawna i jej struktura: hipoteza, dyspozycja, sankcja.

III.

Źródła prawa, formy tworzenia prawa, system źródeł prawa w RP (konstytucyjna klasyfikacja źródeł prawa: źródła powszechnie obowiązującego prawa i źródła prawa o charakterze wewnętrznym), publikacja i ogłaszanie aktu normatywnego.

IV.

Obowiązywanie prawa: w przestrzeni, w czasie (vacatio legis, lex retro non agit), osobowe obowiązywanie prawa.

Przestrzeganie prawa, naruszanie prawa, obchodzenie prawa, „nieposłuszeństwo obywatelskie”.

Stosowanie prawa, domniemania faktyczne, domniemania prawne, instytucja nullum crimen sine lege.

V.

Wykładnia prawa (pojęcie, rodzaje), moc wiążąca wykładni prawa, wykładnia dokonywana przez Sąd Najwyższy.

VI.

Stosunki prawne, elementy stosunku prawnego (strony, przedmiot, treść stosunku prawnego).

VII.

System prawa, prawo publiczne a prawo prywatne, prawo materialne a prawo publiczne, prawo wewnętrzne państwa a prawo międzynarodowe publiczne, gałęzie prawa RP.

a) Akty prawne:

1. Konstytucja RP z 2.04.1997 – rozdział III „Źródła prawa”

b) Literatura on-line

1. https://www.ksiegarnia.beck.pl/media/product_custom_files/1/2/12590-podstawy-prawa-zdzislaw-muras-darmowy-fragment.pdf (Zdzisław Muras, Podstawy prawa, Warszawa 2019)

2. https://www.academia.edu/3222149/WST%C4%98P_DO_PRAWOZNAWSTWA (s. 12-15, 17-20, 64-70) (Adam Sulikowski, Wstęp do prawoznawstwa, Wałbrzych 2007)

file:///C:/Users/UW/AppData/Local/Temp/M.%20Holzer,%20K.%20Eckhardt,%20Wst%C4%99p%20do%20prawoznawstwa.pdf (s.117-131) (Magdalena Holzer Krzysztof Eckhardt, Wstęp do prawoznawstwa, Przemyśl-Rzeszów 2010).

c) Literatura w formie papierowej

1. S. Korycki, J. Kuciński (red.), Z. Trzciński, J, Zaborowski, Zarys prawa, Warszawa 2005,…, 2010.

2. J. Kuciński (red.), Jan Barcz, Andrzej Bierć, Jolanta Jakubowska-Hara, Stefan Korycki, Jerzy Kuciński, Walerian Sanetra. Zarys prawa, Warszawa 2016.

3. W. Siuda, Elementy prawa dla ekonomistów, Warszawa 2005, …, 2013.

4. T. Chauvin, T. Stawecki, P. Winczorek, Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2009, …, 2021.

5. Z. Muras, Podstawy prawa, Warszawa 2008, … 2020.