Finanse publiczne
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 2103-L-D3FIPU |
Kod Erasmus / ISCED: |
14.0
|
Nazwa przedmiotu: | Finanse publiczne |
Jednostka: | Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych |
Grupy: |
Polityka Społeczna - DZIENNE I STOPNIA 3 semestr 2 rok -przedmioty obowiązkowe |
Punkty ECTS i inne: |
3.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Założenia (opisowo): | Zaliczone podstawowe kursy ekonomii |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Uwarunkowania społeczne, polityczne i ekonomiczne polityki finansowej państwa na różnych poziomach. Zasady polityki budżetowej państwa. Mechanizmy działania i podejmowania decyzji organów administracji rządowej i samorządowej w zakresie zarządzania finansami publicznymi. Wpływ systemu finansów publicznych na życie polityczne, społeczne i gospodarcze w Polsce oraz w UE. |
Pełny opis: |
1.Sektor publiczny w gospodarce. Różne spojrzenia na rolę państwa w gospodarce. Nieefektywności rynku. 2 . Sektor publiczny w Polsce i na świecie Etapy budowania sektora publicznego w Polsce. Zakres zadań i struktura polskiego sektora publicznego. 3. Źródłach finansowania sektora publicznego. Podatek i jego ekonomiczne funkcje 4. System ubezpieczeń społecznych ze szczególnym uwzględnieniem systemu emerytalnego i oddziaływanie tego systemu na finanse publiczne. Reformy ubezpieczeń społecznych na świecie i w Polsce. 5. Organizacja i finansowanie opieki zdrowotnej w Polsce. 6. Podział zadań publicznych- decentralizacja. Podstawowe zasady. 7. Decentralizacja w Polsce. Zakres zadań i organizacja samorządu terytorialnego w Polsce 8. Dochody samorządów. Podstawowe zasady tworzenia. Dochody samorządu a dochody budżetu państwa 9. Dochody polskich samorządów. 10. Podmioty prywatne w realizacji zadań publicznych. Geneza PPP (partnerstwa publiczno-prywatnego) , jego formy. 11. Ekonomiczne i prawne zasady podejmowania i realizacji PPP. 12 Dług publiczny i jego znaczenie dla stabilności finansów publicznych. Dług budżetu państwa a dług samorządów. 13. Dług i deficyt publiczny w Polsce. Wielkość i zmiany długu publicznego. Zarządzanie długiem publicznym. 14-15.Budżet jako narzędzie zarządzania finansami publicznymi. Budżetowanie- zasady i ograniczenia. Tworzenie i wykonanie budżetów w Polsce |
Literatura: |
Podstawowa: J. Stiglitz; Ekonomia sektora publicznego; PWN; Warszawa 2004 (wybrane rozdziały) St. Owsiak; Finanse publiczne. Teoria i praktyka; PWN; Warszawa 2006 (wybrane rozdziały) P. Swianiewicz; Finanse samorządowe. Koncepcje, realizacja i polityki lokalne; Municipium; Warszawa 2009 (wybrane rozdziały) Dodatkowa: A. Kopańska; Zewnętrzne źródła finansowania zadań jednostek samorządu terytorialnego; DiFin; Warszawa 2004 (wybrane rozdziały) J. Kleer (red); Samorząd terytorialny- dobro publiczne; CeDeWu; Warszawa 2008 (wybrane rozdziały) K. Brzozowska; Partenrstwo Publiczno Prywatne , CeDeWu; Warszawa 2007 (wybrane rozdziały) A. Kopańska; A. Bartczak; J. Siwińska-Gorzelak; Partnerstwo publiczno prywatne. Podmioty prywatne w realizacji zadań publicznych sektora wodno-kanalizacyjnego; CeDeWu; Warszawa 2008 (wybrane rozdziały) |
Efekty uczenia się: |
WIEDZA Rozumie charakter nauki o finansach publicznych, kierunek rozwoju badań ww dyscypliny oraz jej relację do innych nauk społecznych(K_W01). Zna i rozumie podstawowe pojęcia z zakresu finansów publicznych. Mechanizmy rządzenia i podejmowania decyzji politycznych dotyczące finansów publicznych oraz ich konsekwencje w zróżnicowanej perspektywie czasowej (K_W08). Zna narzędzia pozyskiwania danych o finansach publicznych z jednostek administracji publicznej związanych z polityką społeczną (K_W05) UMIEJĘTNOŚCI Potrafi wykorzystać wiedzę z zakresu finansów publicznych w celach praktycznych Potrafi krytycznie interpretować zjawiska związane z finansami publicznymi oraz analizować ich wzajemne relacje i zależności wykorzystując wiedzę z zakresu teorii nauk o polityce i ekonomii (K_U01). Potrafi samodzielnie analizować (z wykorzystaniem wiedzy teoretycznej) i wyjaśniać rolę finansów publicznych we współczesnym świecie (K_U02). Potrafi wskazać zależności pomiędzy różnymi koncepcjami finansów publicznych, ocenić ich efektywność oraz dostrzegać na poziomie pogłębionym relacje między polityką a zjawiskami ekonomicznymi (K_U03). Potrafi samodzielnie i krytycznie zdobywać i uzupełniać wiedzę na temat finansów publicznych oraz rozwijać swoje profesjonalne umiejętności, korzystając z różnych źródeł wiedzy oraz nowoczesnych technologii (K_U05). KOMPETENCJE Jest gotów do reprezentowania w różnoraki sposób (w tym zinstytucjonalizowany) zróżnicowanych interesów grup społecznych w zakresie kwestii związanych z finansami publicznymi i ekonomią sektora publicznego (K_K03). EFEKTY SPECJALIZACYJNE: Rozumie charakter nauk o polityce, w tym w szczególności w obszarze badawczym dotyczącym finansów publicznych (S1_W01); Rozumie w pogłębionym stopniu mechanizmy rządzenia i podejmowania decyzji politycznych oraz ich konsekwencje dla finansów publicznych (S1_W04). Potrafi krytycznie obserwować i interpretować zjawiska oraz mechanizmy zachodzące w sferze administracji publicznej (S1_U01). Potrafi projektować, realizować i prezentować wyniki badań naukowych z obszaru finansów publicznych (S1_U02). Potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności w zakresie finansów publicznych. Korzysta ze źródeł prawa i dokumentów wytworzonych przez instytucje rządowe oraz ich otoczenie (S1_U04). Potrafi krytycznie dostrzegać oraz identyfikować relacje zachodzące między polityką i ekonomią a administracją w obszarze finansów publicznych (S1_U06) Jest gotów do wykonywania swoich zadań w strukturach administracji publicznej, uwzględniając prawne, polityczne, ekonomiczne i etyczne aspekty konsekwencji swoich działań dla finansów publicznych (S1_K02). |
Metody i kryteria oceniania: |
Podstawą zaliczenia jest egzamin pisemny (pytania otwarte i zamknięte) . Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest obecność co najmniej na 2/3 zajęć z przedmiotu |
Praktyki zawodowe: |
Brak |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (w trakcie)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ KON
PT |
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Elżbieta Sękowska-Grodzicka | |
Prowadzący grup: | Elżbieta Sękowska-Grodzicka | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Konwersatorium - Egzamin |
|
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
|
Tryb prowadzenia: | w sali |
|
Skrócony opis: |
1. Cel i spodziewane efekty kształcenia: Celem zajęć jest prezentacja podstawowych problemów kształtowania i funkcjonowania finansów publicznych, z uwzględnieniem problematyki dot. regulacji prawnej finansów publicznych obejmuje płaszczyzny: krajową na szczeblu sektora rządowego i na poziomie jednostek samorządu terytorialnego. 2. Podstawowe treści: Finanse publiczne- zakres i funkcje; źródła finansowania podmiotów sektora publicznego, decentralizacja, finanse publiczne i lokalne w Polsce, dług publiczny i budżet i budżetowanie, deficyt budżetowy 3. Metody realizacji przedmiotu: wykład 4. Formy zaliczenia: egzamin pisemny |
|
Pełny opis: |
1. Pojęcie i zakres finansów publicznych Cechy finansów publicznych. 2. Pojęcie sektora finansów publicznych ( w ujęciu rzeczowy, finansowy).Skarbu Państwa. Mienie państwowe. 2, System finansów publicznych . Regulacje prawne sektora finansów publicznych. Zasady finansów publicznych. Instytucje finansów publicznych. 3.Funkcje finansów publicznych. Polityka fiskalna i jej uwarunkowania. Różne spojrzenia na rolę państwa w gospodarce. 4.Źródłach finansowania sektora publicznego. Klasyfikacja dochodów publicznych. Podatki., obecny system podatkowy. Zasady podatkowe Podatek i jego ekonomiczne i społeczne funkcje. Podatki sektora rządowego i na poziomie jednostek samorządu terytorialnego 5. Wydatki publiczne. Podstawy prawne wydatków publicznych Rodzaje wydatków Poziom wydatków publicznych-prawo Wagnera. 6. Podmioty gospodarujące środkami publicznymi (jednostki sektora finansów publicznych). 7. Formy organizacyjno-prawne j.s.f.p. Fundusze celowe.Podmioty prywatne w realizacji zadań publicznych. Geneza PPP (partnerstwa publiczno-prywatnego) , jego formy. Ekonomiczne i prawne zasady podejmowania i realizacji PPP. 7.Budżet państwa. Geneza i pojęcie budżetu publicznego. Zasady budżetowe. Konstytucyjne uwarunkowania dotyczące budżet państwa. Klasyfikacja budżetowa. 8. Procedura planowania i uchwalania budżetu państwa.. Zasady wykonywania budżetu państwa. Kontrola wykonywania budżetu państwa. Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. 9. Równowaga budżetowa i deficyt. Pojęcie deficytu budżetowego. Metody liczenia deficytu. Ekonomiczne konsekwencje deficytu budżetowego. 10. Dług publiczny, przyczyny powstawania długu publicznego. Struktura długu publicznego. Procedura i instrumenty zaciągania długu. Źródła finansowania zadłużenia publicznego. 11.Decentralizacja finansów publicznych w Polsce. Korzyści i uwarunkowania decentralizacji. Dochody i wydatki jednostek samorządu terytorialnego (j.s.t).Systematyka dochodów j.s.t. Dochody ze źródeł niepodatkowych (własne). Subwencje i dotacje -zasady ustalania i przekazywania. Dochodu z tytułu udziału we wpływach z podatków państwowych. Dochody związków komunalnych. 12. Zasady emisji papierów wartościowych. Pożyczki , kredyty i poręczenia w j.s.t oraz w ich związkach. Kontrola zadłużenia. 13. Kontrola, audyt oraz nadzór nad finansami j.s.t. Wewnętrzny nadzór i kontrola. Nadzór i kontrola zewnętrzna. Kontrola NiK, RIO oraz kontrola skarbowa. Audyt wewnętrzny. 14. Dyscyplina finansów publicznych. Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Rodzaje naruszeń . Podmioty ponoszące odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Postępowanie w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów 15.Sprawność i etyka w sektorze finansów publicznych |
|
Literatura: |
1. Buchanan J.M., Musgrave, Finanse publiczne a wybór polityczny. Dwie odmienne wizje państwa, wyd. Sejmowe, Warszawa 2005, 2. Artur Nowak-Far, Współczesne finanse publiczne, Wyd: C.H. Beck , Warszawa 2020 3. Ciek J, Rado M, Wojnarowicz K. :Bezpieczeństwo finansów publicznych Wyd. CeDe,Wu 2022r. 4.Malinowska-Misiąg E., Misiąg W., Finanse publiczne w Polsce, wyd. LexisNexis wyd.2, i nst. 5. Ruśkowski E, Finanse publiczne i prawo finansowe, wyd. KiK 2000r. , 6. Wernik A, Finanse publiczne, wyd. PTE wyd.2, Warszawa 2011, 7.. Stankiewicz, Debudźetyzacja finansów państwa, Temida 2, Białystok 2007 8.. Stiglitz J.E, Ekonomia sektora publicznego, wyd Naukowe PWN, Warszawa 2004, |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych.