Europejska polityka społeczna

obowiązkowe

Zajęcia obejmują wykład i ćwiczenia.

w sali

Głównym celem wykładu jest omówienie istoty i dorobku europejskiej polityki społecznej w szerszym kontekście tendencji globalnych, a także pokazanie złożonych interakcji występujących pomiędzy politykami społecznymi samej Unii Europejskiej oraz jej krajów członkowskich. Po zarysowaniu tła teoretycznego i historycznego (wyjaśnienie podstawowych pojęć, takich jak globalizacja, państwo dobrobytu i międzynarodowa polityka społeczna, jak również genezy i dynamiki europejskiej integracji), przedstawione zostaną kluczowe instrumenty i dziedziny polityki społecznej UE, m.in. swobodny przepływ osób, unijna strategia „Europa 2020”, koordynacja zabezpieczenia społecznego i warunków pracy, wspieranie inkluzji społecznej oraz reform systemów emerytalnych, ochrony zdrowia i edukacji. Podkreślona zostanie specyfika europejskiego modelu społecznego na tle reżimów polityki społecznej występujących w innych częściach świata.

1. Pojęcia krajowej i międzynarodowej (w skali regionalnej i globalnej) polityki społecznej. Perspektywy ponadnarodowej polityki społecznej.

2. Wpływ procesu globalizacji na politykę społeczną i państwa dobrobytu.

3. Międzynarodowe problemy społeczne w świetle wybranych teorii naukowych i wizji intelektualnych.

4. Najnowsze tendencje w rozwoju europejskich polityk społecznych. Różnorodność i konwergencja krajowych modeli państwa dobrobytu.

5. Przesłanki i rozwój polityki społecznej Unii Europejskiej. Zapisy socjalne i kompetencje w polityce społecznej w traktatach unijnych.

6. Główne podmioty, instrumenty i metody w polityce społecznej UE: koordynacja polityczna (w tym OMK), ustawodawstwo (unijne prawo socjalne), narzędzia finansowe (fundusze UE, w tym Europejski Fundusz Społeczny).

7. Podstawowe dziedziny polityki społecznej UE: swobodny przepływ pracowników, polityka rynku pracy, ochrona socjalna, bezpieczeństwo i higiena pracy, stosunki przemysłowe, równouprawnienie płci i równe traktowanie, zwalczanie ubóstwa i wykluczenia społecznego, systemy zabezpieczenia na starość itp.

8. Oddziaływanie Unii Europejskiej na krajowe polityki społeczne państw członkowskich. Jej wpływ na rozwój społeczny i modernizację w Polsce.

9. UE a inne podmioty międzynarodowej polityki społecznej: Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP), ONZ, Rada Europy, organizacje pozarządowe.

10. Europa i Unia Europejska wobec globalnych wyzwań społecznych, np. kwestii demograficznych, migracji międzynarodowych, światowego ubóstwa, zagrożeń ekologicznych i klimatycznych. Konkurencyjne przewagi i słabości europejskiego modelu społecznego.

1. W. Anioł, Paradoksy globalizacji, Warszawa 2002.

2. W. Anioł, Europejska polityka społeczna. Implikacje dla Polski, Warszawa 2003.

3. W. Anioł, M. Duszczyk, P. Zawadzki (red.), Europa Socjalna. Iluzja czy rzeczywistość?, Warszawa 2011.

4. W. Anioł, Unia Europejska jako wspólnota socjalna, w: K.A. Wojtaszczyk, W. Jakubowski (red.), Europeistyka. Podręcznik akademicki, Warszawa 2012.

5. G. Firlit-Fesnak, J. Męcina (red.), Polityka społeczna, Warszawa 2018, rozdziały 24, 28, 29, 30, 31.

6. S. Golinowska, Modele polityki społecznej w Polsce i Europie na początku XXI wieku, Warszawa 2018.

Po ukończeniu przedmiotu student zna:

- rodzaje, przejawy, struktury i dynamikę problemów społecznych w skali europejskiej oraz związki między nimi i ich strukturalne uwarunkowania w kontekście polityki społecznej (K_W02);

- system instytucji polityki społecznej na szczeblu Unii Europejskiej, w tym prawno-administracyjne podstawy i zakres przedmiotowy działania unijnych podmiotów polityki społecznej oraz zasady finansowania i zarządzania instytucjami polityki społecznej (K_W09).

Po ukończeniu przedmiotu student potrafi:

- interpretować europejskie problemy społeczne, kwestie społeczne i ryzyka socjalne oraz umie wskazać ich gospodarcze i społeczno-demograficzne uwarunkowania w kontekście polityki społecznej (K_U01);

- krytycznie analizować strategie, programy społeczne i działania UE w różnych dziedzinach polityki społecznej, w tym wyjaśnić związek różnych interesów i wartości z konkretnymi rozwiązaniami (K_U02).

Końcowy egzamin w formie pisemnej (EP)

brak