Polityka gospodarcza i zatrudnienia

obowiązkowe

Głównym założeniem przedmiotu jest dostarczenie i sprawdzenie wiedzy studentów na temat procesów gospodarczych w wymiarze lokalnym, krajowym, regionalnym, międzynarodowym i globalnym, ze szczególnym uwzględnieniem polityki zatrudnienia służącej osiąganiu optymalnego stanu rynku pracy. Polityka gospodarcza jest rozumiana szeroko czyli obejmuje świadome działanie instytucji publicznych, prywatnych oraz III sektora na rzecz osiągania celów służących osiąganiu optymalnego modelu rozwoju gospodarczego służącego dobrostanowi społecznemu. Szczególnie wiele miejsca zostanie poświęcone polityce zatrudniania, wchodzącej w zakres polityki gospodarczej. Ma ona na celu oddziaływanie poprzez bardzo różne instrumenty na rynek pracy, tak aby doprowadzić do równowagi pomiędzy podażą i popytem.

w sali

Głównym celem przedmiotu jest dostarczenie studentom wiedzy o prawach rządzących gospodarką wolnorynkową. W jego trakcie studenci poznają podstawowe polityki szczegółowe składające się na politykę gospodarczą oraz procesy zachodzące w gospodarce. Ponadto celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z historią gospodarczą, typami gospodarki we współczesnym świecie, wskaźnikami opisującymi konkurencyjność danej gospodarki oraz wyzwaniami na przyszłość. Studenci zapoznają się również z aktualnymi trendami zachodzącymi w gospodarce i ich wpływie na funkcjonowanie społeczeństwa. Szczególnie wiele miejsca zostanie poświęcone wpisaniu polityki zatrudnienia w politykę gospodarczą poprzez omówienie instrumentów oddziaływania różnych podmiotów na sytuację na rynku pracy.

Wykład:

Celem przedmiotu jest dostarczenie studentom wiedzy o teorii i praktyce funkcjonowania gospodarki wolnorynkowej. Ma to umożliwić studentom identyfikowanie zależności zachodzących pomiędzy politykami gospodarczą i społeczną. Pozwoli to im lepiej zrozumieć procesy z jakimi będą się spotykać. Ponadto konieczne jest zapoznanie studentów z historią gospodarczą XIX i XX wieku, tak aby rozumieli podstawy procesów gospodarczych. Pozwoli to również na pozyskanie przez nich wiedzy o różnych typach i modelach gospodarczych funkcjonujących w przeszłości i obecnie. Uzyskają również wiedzę, która powinna pozwolić im oceniać konkurencyjność danej gospodarki. Kluczowe w czasie zajęć będzie pokazanie zależności jakie występują pomiędzy działaniami gospodarczymi a sytuacją na rynku pracy, tak aby studenci byli w stanie oceniać podejmowane deczje pod kątem ich oddziaływania na sferę zatrudnienia. Szczegółowe tematy zajęć:

1. Zajęcia wprowadzające, podstawowe definicje polityki gospodarczej, gospodarka jako podstawa funkcjonowania państw, geneza gospodarki wolnorynkowej, polityka zatrudnienia jako element polityki gospodarczej.

2. Podmioty polityki gospodarczej, międzynarodowe, regionalne, krajowe i samorządowe, rola podmiotów prywatnych w gospodarce.

3. Historia gospodarcza pomiędzy I i II wojną światową, koniunktura gospodarcza, kryzys gospodarczy i jego skutki, interwencjonizm państwowy, gospodarka jako jedna z przyczyn II wojny światowej. Kryzysy gospodarcze i ich wpływ na rynek pracy. Modele polityki zatrudnienia jako odpowiedź na wysoki poziom bezrobocia.

4. Poszukiwanie modelu gospodarczego – pomiędzy wolnym rynkiem i centralnym planowaniem, dynamiczny rozwój gospodarczy i kryzys naftowy, rozwój, kryzys i upadek gospodarek państw modelu centralnie planowego. Bardzo trudna sytuacja na rynku pracy jako efekt upadku gospodarek centralnie planowych.

5. Transformacja gospodarcza Polski i innych państw Europy Środkowo-Wschodniej, zadłużenie gospodarcze, Plan Balcerowicza i jego konsekwencje społeczne, w tym na rynku pracy, restrukturyzacja przemysłu i rolnictwa.

6. Wzrost i rozwój gospodarczy, czynniki wzrostu i powody regresu gospodarczego, neoklasyczne, endogeniczne i egzogeniczne modele wzrostu i regresu oraz ich wpływ na rynek pracy. Polityka zatrudnienia w różnych modelach gospodarczych.

7. Polityka budżetowa, planowanie budżetu państwa, deficyt budżetowy, polityka fiskalna, rodzaje podatków, ocena wysokości podatków w gospodarce. Polityka fiskalna a zmiany na ryneku pracy.

8. Polityka regionalna, modele gospodarcze radzenia sobie ze zróżnicowaniem regionalnym, polityka spójności, zarządzanie rozwojem regionalnym. Polityka regionlna i jej wpływ na lokalne rynki pracy.

9. Polityka handlowa, nadwyżka i deficyt w handlu zagranicznym, rola ceł i stref wolnego handlu, standardy jakości, rola WTO.

10. Polityka rolna, instrumenty interwencji, certyfikacja produktów, strategiczna rola rolnictwa, ceny produkcji a ceny sprzedaży. Polityka zatrudnienia na obszarach rolnych i w rolnictwie.

11. Jednolity rynek UE, cztery swobody, polityka gospodarcza UE, subsydiarność w decyzjach gospodarczych. Europejski rynek pracy.

12. Aktualna sytuacja gospodarcza na świecie. Główne czynniki wpływające na stan poszczególnych gospodarek oraz prognozy rozwojowe. Analiza globalnych rynków pracy.

13. Konkurencyjność gospodarcza, czynniki wzrostu i spadku konkurencyjności gospodarczej, konkurencyjność krótko i długookresowa, wskaźniki oceny konkurencyjności, championy gospodarcze.

14. Planowanie gospodarcze, strategie i prognozy rozwoju, wymiar krajowy, regionalny i światowy, sprawdzalność prognoz i realizacja celów strategicznych. Prognozowanie zmian na rynku pracy.

15. Podsumowanie zajęć, relacje pomiędzy polityką gospodarczą i polityką zatrudnienia. Rynek pracy w perspektywie roku 2030 i 2050.

Ćwiczenia:

Ćwiczenia zgodnie z zasadami będą miały na celu pogłębienie i przedyskutowanie wiedzy przekazanej w ramach wykładu. Studenci każdorazowo otrzymają tekst do analizy oraz pytania do odpowiedzi w czasie zajęć. Ponadto będą stosowane ćwiczeniowe techniki dydaktyczne takie jak: debata oxfordzka, komentarz do filmu czy przygotowanie analiz statystycznych. Tematyka zajęć będzie analogiczna jak na wykładzie.

- Rafał Matera, Janusz Skodlarski, Gospodarka Światowa. Geneza i ewolucja – do czasów pandemii, Wydawnictwo Naukowe PWN

• Winiarski B. (red.) Polityka Gospodarcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2020

• Balcerowicz L. (wybór tekstów), Odkrywając wolność. Przeciw zniewoleniu umysłów, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Warszawa 2012.

• Duszczyk M. Wybrane aspekty konkurencyjności europejskiej, UKIE, Warszawa 2005.

• Kaliński J. Historia gospodarcza XiX i XX wieku, Polskie Wydawnictwa Ekonomiczne, Warszawa 2004

• Kołodko G. Wędrujący świat. Wyd. Pruszyński i S-ka, Warszawa 2008.

• Kuczyński W. Po wielkim skoku, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2012.

• Latoszek E, Proczek M. Organizacje międzynarodowe. Założenia, cele, działalność, WSHiFM 2001.

• Pająk K. (red.), Tomidajewicz J.J (red.) Polityka gospodarcza wobec globalnego kryzysu ekonomicznego, Wydawnictwo Adam Marszałek, Warszawa 2011.

• Piketty T, Kapitał XXI wieku, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa

• Hayek von Friedrich, Pieniądz i kryzysy, Warszawa

• Marks K, Kapitał, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2013

- Francis Fukuyama, Koniec historii, Wydawnictwo Znak

- materiały ćwiczeniowe przygotowywane przez prowadzącego dostosowane do problematyki zajęć.

• www.nbportal.pl

Po zakończeniu cyklu wykładów i ćwiczeń student powinien nabyć następujące umiejętności:

WIEDZA

- rozumieć podstawowe prawa obowiązujące w polityce gospodarczej realizowanej w systemie wolnorynkowym; w tym w ramach polityi zatrudnienia

- znać podstawowe teorie wyjaśniające podejmowanie decyzji w gospodarce;

-znać podstawowe wskaźniki opisujące konkurencyjność danej gospodarki na poziomie regionalnym, europejskim i światowym;

- znać relację pomiedzy działaniami w ramach polityki gospodarczej i polityki zatrudnienia

UMIĘJĘTNOŚCI

- potrafi identyfikować podstawowe problemy gospodarcze oraz oceniać ich wpływ na jakość życia;

- umie analizować wpływ podejmowanych decyzji z zakresu polityki gospodarczej na sytaucję na rynku pracy;

- umie analizować relacje zachodzące pomiędzy polityką gospodarczą oraz polityką zatrudnienia

- umie oceniać wpływ działań podejmwoanych w ramach polityki gospdoarczej na sytaucję na rynku pracy, w tym na podstawowe wskaźniki dot. zatrudnienia

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

- potrafi analizować literaturę z zakresu polityki gospodarczej i wyciągać wnioski;

- potrafi przełożyć uzyskaną na wykładzie wiedzę na praktykę funkcjonowania w gospodarce wolnorynkowej;

- potrafi wykorzystywać uzyskaną wiedzę w praktyce poprzez weryfikowanie podawanych treści.

Wykład: Egzamin ustny. Losowanie dwóch pytań z zakresu wykładów lub Egzamin pisemny - 10 pytań do rozwinięcia.

Ćwiczenia: dwie pisemne prace zaliczeniowe w czasie zajęć.

Nie dotyczy