Demografia w stosunkach międzynarodowych

obowiązkowe

Kurs przeznaczony dla osób, które nie mają rozbudowanej wiedzy z zakresu demografii.

w sali

Tematyka zajęć obejmuje zagadnienia ogólne demografii, analizę pojęć i teorii demograficznych, wpływ zdarzeń w stosunkach międzynarodowych na sytuację demograficzną świata oraz wpływ przemian demograficznych na świecie na sytuację poszczególnych państw, regionów oraz całego globu. Dodatkowo omawiane są rozwiązania prawne i instytucjonalne służące badaniu i regulowaniu problemów związanych z sytuacją demograficzną na świecie.

Podstawowe pojęcia i teorie demograficzne (definicja i geneza demografii, podstawowe kategorie demografii: populacja, cechy populacji, zdarzenia ludnościowe oraz procesy demograficzne, Metoda demografii); Podstawowe pojęcia i teorie demograficzne (Główne nurty i prądy teoretyczne demografii, Teoria ludności T. Malthusa. Maltuzjanizm i neomaltuzjanizm, Teorie optimum zaludnienia, Teoria przejścia demograficznego, Teorie płodności, Teorie umieralności); Migracje (Definicja migracji, Rodzaje migracji, Przyczyny migracji, Konsekwencje migracji, Teorie migracji, Główne kierunki migracji na przestrzeni dziejów, Współczesne migracje – przyczyny i konsekwencje, Analiza pozytywnych i negatywnych skutków migracji); Konflikty – czynnik demograficzny (Konflikty międzynarodowe o podłożu etnicznym, Mapa konfliktów etnicznych na świecie, Charakterystyka wybranych konfliktów, Wpływ konfliktów na sytuacje demograficzną, Wpływ struktury demograficznej ludności na nasilanie się napięć I konfliktów, Uchodźcy i IDPs); Problem ludnościowy jako problem globalny (Działalność Klubu Rzymskiego, Raport U Thanta, Narastanie problemu ludnościowego i jego konsekwencje); Współpraca międzynarodowa a demografia (Międzynarodowe konferencje nt. ludności i rozwoju, Deklaracja Milenijna Narodów Zjednoczonych 2000 r., Współpraca instytucjonalna na poziomie globalnym, Inicjatywy i współpraca instytucjonalna na poziomie regionalnym i lokalnym); Państwo a demografia (Pojęcie polityki demograficznej, Ewolucja polityki demograficznej, Modele polityki demograficznej (np. polityka jednego dziecka ChRL, model francuski, model szwedzki, cechy polskiej polityki demograficznej), Narzędzia polityki demograficznej – polityka zatrudnienia, polityka imigracyjna i emigracyjna, Panorama demograficzna świata); Polska a demografia (Polska polityka demograficzna, Struktura demograficzna Polski – charakterystyka, najważniejsze problemy); Demografia jako czynnik stosunków międzynarodowych (Czynnik demograficzny a potencjał i pozycja międzynarodowa państwa, Wpływ czynnika demograficznego na bezpieczeństwo wewnętrzne i międzynarodowe państw).

Balicki J., Frątczak E., Nam Ch. B, Przemiany ludnościowe. Fakty, interpretacje, opinie, Warszawa 2007

Balicki J., Stalker P., Polityka imigracyjna i azylowa, Warszawa 2006

Bartnicki A. (red.), Zarys dziejów Afryki i Azji. Historia konfliktów 1869-2000, Warszawa 2000

Cesarz Z., Stadtmüller E., Problemy polityczne współczesnego świata, Wrocław 1998

Cudzoziemcy poszukujący ochrony w Polsce. Analiza danych zastanych, raport opracowany pod kierownictwem dr G. Firlit-Fesnak, Projekt @lterCamp, 2005, “Raporty migracyjne”, nr 6, 2005, http://www.ips.uw.edu.pl/pdfdoc/raportyips/raportm6.pdf.

Davis M., Planeta slumsów, Warszawa 2009

Deklaracja Milenijna Narodów Zjednoczonych, http://www.unic.un.org.pl/milenium2000/

Demography report 2008. Meeting social needs in an ageing society, Commission Staff Working Document, European Commission, January 2009

Eberstadt Nicholas, Demography and International Relations, “The Washington Quarterly”, spring 1998

Grzymała-Kazłowska A., Łoziński S. (red.), Problemy integracji imigrantów. Koncepcje, badania, polityki, „Studia Migracyjne”, Warszawa 2008

Heidrich D., Jarczewska A., ONZ wobec ekonomicznych i społecznych wyzwań globalizacji, [w:] J. Symonides (red.), Organizacja Narodów Zjednoczonych. Bilans i perspektywy, Warszawa 2006

Heidrich D., Konflikty międzynarodowe i wewnętrzne jako źródło migracji międzynarodowych, [w:] Firlit-Fesnak G. (red.), Migracje międzynarodowe a modernizacja systemu politycznego i społecznego, Warszawa 2008

Heidrich D., Prawnomiędzynarodowa ochrona uchodźców wewnętrznych. Aspekty prawne i praktyka, Warszawa 2005

Holzer J.Z., Demograficzne uwarunkowania polityki społecznej, [w]: Kurzynowski A. (red.), Polityka społeczna, Warszawa

Holzer Jerzy Z., Demografia, Warszawa 1999

Jagielski W., Nocni wędrowcy, Warszawa 2009

Janicki K. (red.), Źródła nienawiści. Konflikty etniczne w krajach postkomunistycznycznych, Warszawa 2009

Janicki Wojciech, Przegląd teorii migracji, „Annales Universitatis Mariae Curie Skłodowska”, vol. LXII/14, 2007, s. 285-301, http://www.annales.umcs.lublin.pl/B/2007/14.pdf.

Kubiak K., Wojny, konflikty zbrojne i punkty zapalne na świecie, Warszawa 2005.

Maryański A., Migracje w świecie, Warszawa 1984

Meadows D. H., Meadows D. L., Randers J., Przekraczanie granic. Globalne załamanie czy bezpieczna przyszłość? Centrum Uniwersalizmu przy Uniwersytecie Warszawskim oraz Polskie Towarzystwo Współpracy z Klubem Rzymskim, Warszawa 1995

Mesarović M., Pestel E., Ludzkość w punkcie zwrotnym, Warszawa 1977.

Milenijne Cele Rozwoju http://www.unic.un.org.pl/cele.php

Nakonieczna J., Migracje międzynarodowe a rozwój państwa, „Żurawia Papers” zeszyt nr 9, Warszawa 2007

Okólski Marek, Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie, Warszawa 2005

Ostaszewski P., Konflikty kolonialne i postkolonialne w Afryce i Azji 1869-2006, Warszawa 2006

Population Challenges and Development Goals, United Nations, New York 2005, http://www.un.org/esa/population/publications/pop_challenges/Population_Challenges.pdf.

Rocznik Demograficzny 2009, GUS, Warszawa 2009, http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_rocznik_demograficzny_2009.pdf.

Rocznik Statystyki Międzynarodowej 2006 , GUS, Warszawa 2007.

Sytuacja demograficzna Polski i założenia polityki ludnościowej w Polsce. Raport 2004, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa 2006, http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bip/BIP_raport_RRL_2004.pdf.

Szerepka Leszek, Sytuacja demograficzna w Rosji, Prace Ośrodka Studiów Wschodnich nr 24, Warszawa, lipiec 2006, Źródło: http://osw.waw.pl/files/PRACE_24.pdf.

Tarver J., The Demography of Africa, Westport – London 1996

Wierzbicki B., Uchodźcy w prawie międzynarodowym, Warszawa 1993

Wyciechowska I., Uchodźcy, [w:] J. Symonides (red.), Organizacja Narodów Zjednoczonych. Bilans i perspektywy, Warszawa 2006

Aktualne raporty statystyczne międzynarodowych organizacji zajmujących się wybranymi aspektami demografii.

Student po zakończeniu kursu:

-potrafi wskazać główne problemy demograficzne współczesnego świata i jego poszczególnych regionów a także odpowiedź państw i środowiska międzynarodowego na te problemy (K_W01, K_W05)

-interpretuje zjawiska i procesy demograficzne w skali globalnej, wybranych regionów i subregionów świata, jak i na poziomie krajowym (K_U01);

- merytorycznie argumentuje, formułuje spójne wnioski indywidualnie i w wyniku pracy zespołowej z wykorzystaniem specjalistycznego języka nauki o stosunkach międzynarodowych i powiązanych z nią dyscyplin, odnoszące się do procesów i zjawisk demograficznych w ujęciu globalnym, regionalnym i krajowym (K_U02; K_U04; K_K01;K_K03 )

Przedmiot kończy się testem zaliczeniowym. 70% oceny końcowej

Studenci zobowiązani są do aktywnego udziału w zajęciach (w tym np. przygotowania jednej prezentacji multimedialnej). Praca w trakcie zajęć 30%.

Możliwe dodatkowe 10% za aktywność na zajęciach wykraczającą poza regularne zadania.

Warunkiem dopuszczającym do zaliczenia jest faktyczna obecność na co najmniej 50% zajęć.

Dopuszczone 2 nieusprawiedliwione nieobecności

Skala ocen:

55% i wyżej - ocena 3

65% i wyżej -ocena 3,5

75% i wyżej - ocena 4

85 % i wyżej ocena 4,5

91% i wyżej - ocena 5

nie dotyczy