Demokracja inwigilacyjna

Przedmiotem wykładu jest przedstawienie i ocena konsekwencji deformacji ustroju demokratycznego w rezultacie rozwoju nowych technologii komunikacyjno-informacyjnych. Przedmiotem zajęć będzie analiza pojęcia demokracji z uwzględnieniem znaczenia prawa do prywatności w ustroju demokratycznym i dopuszczalnych granic ograniczeń tego prawa. Stosowanie w skali masowej środków inwigilacji przez władze publiczne i podmioty prywatne zagraża aksjologicznej tożsamości państwa demokratycznego, podlegającej erozji pod wpływem interesów politycznych i ekonomicznych. Zajęcia będą poświęcone analizie tych zjawisk oraz ich konsekwencji dla zmiany znaczenia pojęcia demokracji.

1. Demokracja i jej postacie.

2. Spór o pojęcie demokracji.

3. Zasady ustroju RP i ich znaczenie dla funkcjonowania systemu organów państwa w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Demokracja konstytucyjna.

3. Zagrożenia demokracji w świecie współczesnym i w Polsce oraz ich przyczyny.

4. Problem ograniczeń prawa do prywatności.

5. Zagadnienie granic ograniczeń wolności ze względu na bezpieczeństwo.

6. Nowe technologie jako narzędzia inwigilacji.

7. Inwigilacja jako źródło zysku. Kapitalizm inwigilacyjny.

8. Demokracja w społeczeństwie algorytmicznym a prawa człowieka.

9. Bezpieczeństwo państwa a bezpieczeństwo jednostki w ustroju demokratycznym. Zmiana znaczenia słów jako zagrożenie dla praw i wolności.

F. Zakaria: The Rise of Illiberal Democracy, „Foreign Affairs” 11-12/1997

A. Antoszewski: Demokracja nieliberalna jako projekt polityczny, “ Przegląd Europejski” 2/2018

D. J. Galligan,red.: Constitution in Crisis, London-New York 2017

R. A. Dahl: Demokracja i jej krytycy, Warszawa 2012

R. Piotrowski: Demokracja nieliberalna czyli oksymoron konstytucyjny, w: M. Serowaniec, A. Bień-Kacała, A. Kustra-Rogatka, red.: Potentia non est nisi da bonum. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Zbigniewowi Witkowskiemu, Toruń 2018.

P. Domingos: Naczelny algorytm, Gliwice 2016.

J. Rzucidło: Elektroniczny rząd. Aspekty konstytucyjnoprawne, Warszawa 2015.

T. Snyder: Droga do niewolności, Kraków 2019.

Y. Mounk: The People VS. Democracy. Why Our Freedom Is in Danger and How to Save It, Cambridge 2018.

J. Talmon: Źródła demokracji totalitarnej, Kraków 2015.

E. Łętowska: Państwo prawa na peryferiach Europy, https://publica.pl/teksty/letowska-panstwo-prawa-na-peryferiach-europy-61676.html

G. Rydlewski: Rządzenie w epoce informacji, cyfryzacji i sztucznej inteligencji, Warszawa 2021.

L. Lai, M. Świerczyński: Prawo sztucznej inteligencji, Warszawa 2020.

R. Piotrowski: New technologies or new human rights: the right to a government by humans and the right to one’s own thoughts?, “Studia Iuridica” t. 76/2018.

R. Piotrowski: Prawo do tożsamości informacyjnej i jego znaczenie w ustroju demokratycznym, w: J. Jaskiernia, red.: Wpływ standardów międzynarodowych na rozwój demokracji i ochronę praw człowieka, Warszawa 2013, t. 1.

S. Levitsky, D. Ziblatt: Tak umierają demokracje, Łódź 2018

M. Zubik: Nowe technologie jako wyzwanie i zagrożenie dla prawa, statusu jednostki i państwa, w: P. Girdwoyń, red.: Prawo wobec nowoczesnych technologii, Warszawa 2008.

B. Schneier: Dane i Goliat, Warszawa 2017.

S. Zuboff: Wiek kapitalizmu inwigilacji, Poznań 2020.

J. J. Zygmuntowski: Kapitalizm sieci, Warszawa 2020.+

S. Vaidhyanthan: Anti Social Media, Warszawa 2018.

uczestnik zajęć rozumie złożoność pojęcia demokracji, kryzysu demokracji w świecie współczesnym, zagrożeń demokracji i ich przyczyn, związanych z konsekwencjami rozwoju nowych technologii komunikacyjno-informacyjnych.

lista obecności, udział w zajęciach, możliwość napisania pracy zaliczeniowej