Makroekonomia Gospodarki Otwartej

obowiązkowe

Makroekonomia II, mikroekonomia

Wykład z Makroekonomii Gospodarki Otwartej obejmuje zagadnienia związane z funkcjonowaniem gospodarki w warunkach powiązań finansowych i kapitałowych z resztą świata. Przedstawiane są problemy bilansu płatniczego, funkcjonowania rynku walutowego oraz polityki gospodarczej w gospodarce otwartej w warunkach rożnych systemów kursowych, kwestie związane z międzynarodowymi przepływami kapitału i kryzysami walutowymi oraz analizę warunków tworzenia unii walutowej na przykładzie Europejskiej Unii Monetarnej (EMU).

Oczekuje się, że studenci posiadają odpowiednią wiedzę z makroekonomii II i podstawy mikroekonomiczne. Wykład kończy się egzaminem w formie pytań otwartych. Ocena końcowa z przedmiotu jest wystawiana na podstawie średniej ważonej ilości punktów uzyskanych z egzaminu i ćwiczeń z wagami 70% i 30%, odpowiednio

1. Bilans płatniczy. Przepływy towarów i aktywów finansowych w gospodarce otwartej. Bilans płatniczy i jego struktura (przypomnienie). Podstawowa tożsamość bilansu płatniczego. Pojęcie równowagi i nierównowagi bilansu płatniczego. Tożsamość oszczędności i inwestycji w gospodarce otwartej. Hipoteza deficytów bliźniaczych.

2. Model klasyczny gospodarki otwartej. Oszczędności i inwestycje w modelu klasycznym w małej gospodarce otwartej (przypomnienie). Model klasyczny dużej gospodarki otwartej. Wpływ polityki gospodarczej na saldo bilansu obrotów bieżących i realny kurs walutowy.

3. Model międzyokresowy gospodarki otwartej. Optymalizacja międzyokresowa decyzji produkcyjnych i konsumpcyjnych a saldo rachunku obrotów bieżących i przepływów kapitału. Pojęcie międzyokresowej przewagi komparatywnej. Paradoks Feldsteina-Horioki.

4. Kurs walutowy i stopy procentowe w krótkim okresie – parytet stop procentowych. Pojęcie kursu walutowego. Rynek walutowy – uczestnicy i transakcje. Podstawowe instrumenty i operacje rynku walutowego (przypomnienie). Parytet stop procentowych (IRP) jako teoria wyjaśniająca kształtowanie się bieżącego kursu walutowego. Parytet ubezpieczony i nieubezpieczony i ich interpretacja. Pojęcie kursu równowagi. Efektywność rynku walutowego. Rynek pieniężny i rynek walutowy.

5. Równowaga długookresowa – parytet siły nabywczej. Prawo jednej ceny i parytet siły nabywczej (PPP) w wersji względnej i bezwzględnej. Problemy z weryfikacją PPP i ich przyczyny. Znaczenie różnic w produktywności – efekt Balassy-Samuelsona.

6. Równowaga długookresowa – model monetarystyczny bilansu płatniczego i kursu walutowego. Mechanizm przepływu kruszcu, podaż pieniądza a bilans płatniczy. Skuteczność dewaluacji w modelu monetarystycznym. Monetarystyczny model kursu walutowego.

7. Równowaga na rynku walutowym – podejście elastycznościowe, warunek Marshalla-Lernera. Zmiany kursu walutowego a saldo rachunku obrotów bieżących. Warunek poprawy salda obrotów bieżących wskutek dewaluacji waluty krajowej. Efekt „krzywej J”. Stabilność rynku walutowego.

8. Polityka makroekonomiczna w gospodarce otwartej, część I. Wyprowadzenie modelu IS-LM-BP. Kwestia mobilności kapitału i skuteczności polityki makroekonomicznej w systemie płynnego kursu walutowego.

9. Polityka makroekonomiczna w gospodarce otwartej, część II. Niedoskonała substytucyjność aktywów a skuteczność polityki pieniężnej w gospodarce otwartej. Problemy związane z wprowadzeniem sztywnego kursu walutowego: ograniczenia swobody prowadzenia polityki makroekonomicznej. Zasada niemożliwej triady w gospodarce otwartej.

10. Teoria kryzysów walutowych. Przepływy kapitału, spekulacja i kryzysy walutowe. Model Krugmana pierwszej generacji teorii kryzysów walutowych. Rola wiarygodności władz monetarnych – model Krugmana Target zones and exchange rate dynamics oraz kwestia samospełniających się kryzysów walutowych.

11. Diagram Swana. Równowaga wewnętrzna i zewnętrzna gospodarki otwartej. Problemy koordynacji polityki kursowej i fiskalnej.

12. Międzynarodowy system walutowy. System waluty złotej. System z Bretton Woods i Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Problem równowagi wewnętrznej i zewnętrznej. Upadek systemu z Bretton Woods, przejście do systemu płynnych kursów walutowych.

13. Architektura współczesnego międzynarodowego systemu finansowego. Współczesny system kursów płynnych i powstanie rynków eurodolarowych, kryzys zadłużeniowy krajów rozwijających się, kryzysy rynków wschodzących lat 1990-2002, teoria zakażania, kapitał spekulacyjny, kryzys

finansowy lat 2007-2010, próby reformowania międzynarodowej architektury finansowej.

14. Unia walutowa, część I. Koszty i korzyści utworzenia unii monetarnej. Teoria optymalnych obszarów walutowych Mundella. Ekonomiczne uwarunkowania kryteriów konwergencji z Maastricht. Konwergencja nominalna a konwergencja realna.

15. Unia walutowa, część II. Historia i etapy tworzenia unii monetarnej w Europie, uwarunkowania. Działanie Europejskiego Systemu Walutowego. Czy EMU jest optymalnym obszarem walutowym?

Caves R., Frankel J., Jones R., Handel i finanse międzynarodowe, PWE 1998;

De Grauwe P., Unia walutowa, PWE 2003;

Gandolfo G., International Finance and Open-Economy Macroeconomics, Spriger 2002;

Krugman P., M. Obstefld, Ekonomia międzynarodowa. Teoria i polityka, PWN Warszawa 2007;

Mankiw G., Macroeocnomics, Worth Publishers, 5ed 2003.

Wiedza:

Po ukończeniu przedmiotu student wie:

- jak sporządza się bilans płatniczy;

- jak przepływy międzynarodowe towarów i kapitału wpływają na poszczególne pozycje bilansu płatniczego;

- jakie są czynniki kształtujące kursy walut w krótkim i długim okresie;

- jakie są problemy równowagi wewnętrznej i zewnętrznej;

- jakie są skutki i ograniczenia prowadzonej polityki gospodarczej (fiskalnej i monetarnej) w warunkach różnych reżimów kursowych;

- jakie są mechanizmy funkcjonowania unii walutowej;

Umiejętności:

Po ukończeniu przedmiotu student potrafi:

- analizować bilans płatniczy i zmiany poszczególnych jego pozycji w czasie;

- analizować funkcjonowanie gospodarki otwartej w wymiarze makroekonomicznym;

- analizować wzajemne powiązania gospodarcze w skali międzynarodowej i określać skutki przenoszenia się wydarzeń ekonomicznych między krajami;

- analizować zmiany kursów walutowych;

- wyjaśnić determinanty kursów walut w krótkim i długim okresie w oparciu o zasadę parytetu stóp procentowych i parytetu siły nabywczej;

- analizować skutki i ograniczenia prowadzonej polityki gospodarczej w warunkach różnych reżimów kursowych;

- analizować koszty i korzyści z przystąpienia do obszaru wspólnej waluty.

Postawy:

Od studentów oczekuje się otwartości intelektualnej, umiejętności pogłębiania wiedzy korzystając z różnorodnych źródeł. Po ukończeniu przedmiotu student powinien cechować się postawą krytycyzmu wobec informacji ekonomicznych podawanych w mediach oraz umieć odnosić poznane teorie do zjawisk makroekonomicznych otaczającego świata.

KK03, KW01, KW02, KU01, KK01, KK02, KK03

Zaliczenie ćwiczeń wymaga uzyskania minimum połowy punktów, które można zdobyć w trakcie semestru pisząc dwa kolokwia oraz wykonując prezentację na wybrany temat (uzgodniony z prowadzącym).

Przedmiot kończy się egzaminem pisemnym w formie pytań otwartych. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest wcześniejsze zaliczenie ćwiczeń na ocenę przynajmniej dostateczną. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie przynajmniej połowy punktów możliwych do zdobycia z egzaminu, zaś ocena końcowa z przedmiotu jest wystawiana na podstawie średniej ważonej punktów uzyskanych z ćwiczeń (z wagą 30%) oraz z egzaminu (z wagą 70%).