Teorie polityczne w epoce nowożytnej

fakultatywne

Zajęcia będą poświęcone rozwojowi nowożytnych teorii politycznych, przemianom instytucji władzy i zmianom zachodzącym na styku teorii i praktyki. Najważniejszymi zagadnieniami będą pojawienie się nowego rozumienia państwa, opis zakresu władzy zwierzchności świeckiej oraz przemiany pojęcia obywatela.

Zarys tematów:

1. Podstawy teoretyczne: czym zajmuje się historia idei

Q. Skinner, Znaczenie i rozumienie w historii idei (dostępne online, proszę o lekturę przed pierwszymi zajęciami)

2. Podstawy ideowe:

- Platon, Państwo, ks. I-IV, VI

3. Projekt humanistyczny (do wyboru:)

- Erazm, Wychowanie księcia chrześcijańskiego, w: tegoż, Pisma moralne , wybór i tłum. M. Cytowska, Warszawa 1970 (najlepiej całość a zwł. rozdz. I, III-VI)

- Erazm, Podręcznik żołnierza chrystusowego, Warszawa 1965 (rozdz. I-VI)

4. Teoria polityczna reformacji (do wyboru:)

- M. Luter, Do szlachty chrześcijańskiej narodu niemieckiego

- M. Luter, O świeckiej zwierzchności, w: Pisma etyczne, Bielko Biała 2009, 179-215

T. Münzer, Kazanie do książąt, w: Myśl filozoficzno-religijna Reformacji XVI wieku, wyd. Lech Szczucki, Warszawa 1972, s. 168-198

5. U źródeł nowożytności: amoralna polityka czy sprawne rządy?

- N. Machiavelli, Książę, (różne wydania, najlepiej całość, rozdz. V-X, XV-XIX, XXI-XXIII);

6. Projekt absolutyzmu? Bodin

Źródło:

- Jean Bodin, Sześć ksiąg o Rzeczypospolitej, Warszawa 1958, ks. 1, rozdz. I, VI, VIII i X; ks. 2, rozdz. I; ks. 4, rozdz. VI; ks. 5, rozdz. II, rozdz. IV i VI. ks. 6, rozdz. VI

7. Lewiatan jako „śmiertelny Bóg” - Hobbes

źródło:

- Thomas Hobbes, Lewiatan, Warszawa 2005, cz. 1, rozdz. X-XV, XVII-XVIII, XXI, XXVI, XLII

8. Praktyka absolutyzmu i oświeconego absolutyzmu?

Źródło:

Vasilikon Dōron albo Wskazówki Jego Królewskiej Mości dla swego ukochanego syna Henryka, księcia; wstęp, tł. i oprac. Mariusz Misztal, Kraków 2006

Fryderyk Wielki, Testament polityczny z 1768 roku, w: Prusy – mity i rzeczywistość, wyd. H.-J. Bömelburg i A. Lawaty, Poznań, s. 89-96

9 Nowożytna republika

źródła:

W. Szekspir, Koriolan (Akt 1-3)

--, Juliusz Cesar (Akt 1-3)

10. Oświeceniowy kontraktualizm

Źródła:

John Locke, Dwa traktaty o rządzie, Warszawa 1992, traktat drugi, rozdz. I – IX, s. 163-255

11. Walka o tolerancję

Locke, List o tolerancji

Wolter, Traktat o tolerancji.

Aktywny udział w dyskusji, obecność; ewentualnie: prace pisemne.

Warunkiem zaliczenia jest obecność i przygotowanie do zajęć