Teorie tożsamości

obowiązkowe

Zajęcia proponują przegląd współczesnych teorii i metodologii poświęconych tożsamości. Ich celem jest stworzenie podstawy dla rozumienia współczesnej humanistyki w jej wymiarze antropologicznym - skupionym na wytwarzanym przez uwarunkowania kulturowe podmiocie. Podczas zajęć będą analizowane zarówno współczesne case studies, jak i śledzony rozwój poszczególnych podejść badawczych w perspektywie historycznej. Ważnym elementem zajęć będzie przyglądanie się intersekcjonalnym połączeniom pomiędzy różnymi teoriami tożsamości. Program zajęć jest powiązany z zajęciami z medialności w kulturze współczesnej, odnosząc się do praktyk medialnych jako strategii wytwarzania współczesnych tożsamości.

Zajęcia proponują przegląd współczesnych teorii i metodologii poświęconych tożsamości. Ich celem jest stworzenie podstawy dla rozumienia współczesnej humanistyki w jej wymiarze antropologicznym - skupionym na wytwarzanym przez uwarunkowania kulturowe podmiocie. Podczas zajęć będą analizowane zarówno współczesne case studies, jak i śledzony rozwój poszczególnych podejść badawczych w perspektywie historycznej. Ważnym elementem zajęć będzie przyglądanie się intersekcjonalnym połączeniom pomiędzy różnymi teoriami tożsamości. Program zajęć jest powiązany z zajęciami z medialności w kulturze współczesnej, odnosząc się do praktyk medialnych jako strategii wytwarzania współczesnych tożsamości.

ZAGADNIENIA:

BLOK 1. PŁEĆ

W ramach tego bloku zostanie usystematyzowana, umieszczona w kontekście historycznym i antropologicznym wiedza z zakresu feminizmu i jego kolejnych fal, gender studies, teorii queer i trans, studiów nad męskością ze wskazaniem na zastosowanie tych perspektyw w analizach współczesnych praktyk medialnych.

BLOK 2. ETNICZNOŚĆ/RASA

W ramach bloku zostaną omówione teorie tożsamości powiązane z rasą i etnicznością.Chodzi tu zarówno o przyjrzenie się różnym definicjom rasy jak i praktykom jej ustanawiania.Ważna dla tego bloku zajęć będzie także specyfika przejawiania się rasy w kulturze polskiej.

BLOK 3. NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ

W ramach tego bloku omówione zostaną teorie dotyczące tożsamości wyrastające na gruncie studiów o niepełnosprawności. Refleksja ta dotyczyć będzie między innymi normy określanej przez dyskurs sprawności, a modelowi medycznemu przeciwstawione zostaną modele kulturowo-społeczne. Ogromną wagę będą tu odgrywały praktyki medialne i artystyczne związane z budowaniem dyskursu niepełnosprawności.

BLOK 4. KLASA

Poprzez pokazanie zagadnienia klasy w perspektywie historycznej w ramach tego bloku tematycznego szeroka refleksja dotycząca statusu klasowego zostanie uporządkowana i zderzona z innymi teoriami tożsamości.

BLOK 5. RELIGIA

Tożsamość religijna jako jedno z ważniejszych zagadnień współczesnych badań antropologicznych zostanie umieszczona w kontekście innych dyskursów tożsamościowych.

BLOK 6. POSTHUMANIZM

W ramach tego bloku zostaną omówione przemiany teorii tożsamości pod wpływem idei post- i transhumanistycznych. Podstawowe pojęcia: anty-tożsamość, tożsamość nieantropocetryczna, cyborgizacja, podmiotowość rzeczy, roślin i zwierząt.

Wybrana literatura:

*Stuart Hall, Old and New Identities, Old and New Ethnicities?, w: Culture, globalization and the world-system: contemporary conditions for the representation of identity, red. Anthony D. King,

Macmillan 1991.

*Judith Butler, Uwikłani w płeć, Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2008.

*Jack Halberstam, Przedziwna sztuka porażki, Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2018.

*Paul B. Preciado, Testo Junkie, The Feminist Press at CUNY 2013.

*Franz Fanon, Czarna skóra, białe maski, przeł. Lena Magnone, w: Studia postkolonialne nad kulturą i cywilizacją polską, red. Krzysztof Stępnik, Dariusz Trześniowski, Wydawnictwo UMCS 2010.

*James Baldwin, Zapiski syna tego kraju, Karakter 2009.

*Tobin Siebers, Disability Theory, University of Michigan Press 2008.

*Robert McRuer, Crip Theory: Cultural Signs of Queerness and Disability, NYU Press 2006.

*Pierre Bourdieu, Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, Wydawnictwo Naukowe Scholar 2006.

*Monika Bobako, Islamofobia jako technologia władzy. Studium z antropologii politycznej, Universitas 2017.

*Kościół, państwo i polityka płci, red. Adam Ostolski, Przedstawicielstwo Fundacji im. Heinricha Bölla w Polsce 2010.

*Donna Haraway, Staying with the Trouble, Duke University Press Books 2016.

*N. Katherine Hayles, How We Became Posthumans, University of Chicago Press 1999.

Student/ka

1. Zna i rozumie:

-w stopniu pogłębionym współczesne teorie tożsamości stanowiące podstawę aktualnie prowadzonych badań kulturoznawczych i z zakresu antropologii kultury

-w stopniu pogłębionym współczesne teorie kultury oraz jej mediów i związanych z nimi praktyk kulturowych

-swoistość nauk o kulturze, subdyscypliny tych nauk i ich rozległe związki z innymi naukami humanistycznymi i społecznymi także w perspektywie historycznej

-metodologie nauk o kulturze i powiązane z nimi metody badawcze

-główne tendencje rozwojowe nauk o kulturze w Polsce i na świecie

2. Potrafi:

-interpretować zgromadzony materiał uwzględniając kontekst historyczny, społeczny i polityczny

-określać znaczenie medialnego charakteru praktyk i przekazów kulturowych dla ich treści i funkcji

-wykorzystywać posiadaną wiedzę by formułować i testować hipotezy z zakresu nauk o kulturze

3. Jest gotów do:

-krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści

- przyjęcia postawy szacunku i badawczej ciekawości wobec różnorodnych zjawisk kultury

-dostrzegania wagi refleksji kulturoznawczej dla życia społecznego i dostrzegania konieczność jej rozwoju

Ciągły tryb oceniania

10% aktywność i 90% praca zaliczeniowa na ocenę w formie ustalonej przez prowadzącą/prowadzącego.

Nieobecność na ponad 1/3 zajęć jest podstawą do ich niezaliczenia.

Na ocenę ostateczną składają się: aktywność (10%) i kolokwium w formie wybranej przez prowadzącego/ą (90%).

Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Osoby mające od trzech do pięciu nieobecności w celu zaliczenia zajęć muszą je zaliczyć na dyżurze (rozmowa o lekturach z zajęć). Osoby mające więcej niż pięć nieobecności w semestrze nie będą dopuszczane do zaliczenia zajęć (wyjątkiem są osoby posiadające zwiększony limit nieobecności potwierdzony decyzją KJD).