Inne ciała-(re)prezentacje cielesności nienormatywnych we współczesnym teatrze

fakultatywne

w sali

Konwersatorium poświęcone różnorodności fizycznej, czy szerzej - psychofizycznej we współczesnym

teatrze. Przedmiotem zainteresowania będzie z jednej strony ciało i cielesność, z drugiej praktyki

definiowania i oznaczania odmienności, inności, nienormatywności. Punktem odniesienia będzie

kategoria niepełnosprawności i queerowości, a także ich przecięcie w ramach teorii „crip/queer”.

Pojęcie cielesności nienormatywnej zakłada istnienie pewnej normy regulującej społecznie

akceptowane reprezentacje ciała, opierającej się na pojęciu ciała uniwersalnego i służącej

podtrzymywaniu tego ideologicznego konstruktu, jakim w efekcie staje się „ciało”. Prowadzi to do

wykluczenia i stygmatyzacji wszystkich tych typów cielesności i sposobów jej doświadczania, które się

w tej normie nie mieszczą. Widowisko czy teatr mogą służyć zarówno wytwarzaniu i podtrzymywaniu

podziału na „my” i „inni” (monstra, dziwolągi, odmieńcy), jak też stać się przestrzenią renegocjacji

granic i odzyskiwania ciała w całej jego różnorodności i odmienności wymykającej się

uniwersalizującej siatce dyskursu. Chciałabym wyjść od refleksji na temat takich zjawisk i widowisk,

jak cyrk, jarmarki osobliwości czy freak shows, które szczyt popularności zyskały w drugiej połowie

XIX w., by – dokonując arbitralnego przeskoku – przyjrzeć się współczesnym zjawiskom teatralnym

poddającym refleksji kwestię odmienności fizycznej, czy szerzej – psychofizycznej. Przedmiotem

szczególnego zainteresowania będzie niepełnosprawność we współczesnym teatrze i performansie, a

punktem odniesienia - krytyczne studia o niepełnosprawności i ich przecięcie z teorią queerową.

1. Garland-Thomson Rosemarie, "Gapienie się, czyli o tym, jak patrzymy i jak prezentujemy siebie

innym", Fundacja Teatr 21, Warszawa 2020.

2. "Odzyskiwanie obecności. Niepełnosprawność w teatrze i performansie", wybór i opracowanie E.

Godlewska-Byliniak, J. Lipko-Konieczna, Fundacja Teatr 21, Warszawa 2017. (fragmenty)

3. Kaffer Alison, „Feminist, Queer, Crip”, Bloomington 2013.

4. Garland Thomson Rosemarie, "Niezwykłe ciała. Przedstawienia niepełnosprawności fizycznej w

amerykańskiej kulturze i literaturze", Fundacja Teatr 21, Warszawa 2020.

5. Davis Lennard, "Ustanawianie normy”, Fundacja Teatr 21, Warszawa 2022.

6. Siebers Tobin, "Disability aesthetics", The University of Michigan Press 2013. (fragmenty)

7. "Niepełnosprawność i społeczeństwo. Performatywna siła protestu", red. Ewelina Godlewska-

Byliniak, Justyna Lipko-Konieczna, Fundacja Teatr 21, Biennale Warszawa, Warszawa 2018.

8. McRuer Robert, „Crip Theory: Cultural Signs of Queerness and Disability”, New York, London 2006.

Student zna i rozumie w stopniu pogłębionym współczesne teorie tożsamości stanowiące podstawę

aktualnie prowadzonych badań kulturoznawczych i z zakresu antropologii kultury. Potrafi

wykorzystać posiadaną wiedzę, by samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować,

integrować informacje z różnorodnych źródeł i wykorzystywać je w samodzielnych projektach

badawczych oraz właściwie i twórczo prezentować ich wyniki; interpretować zgromadzony materiał

uwzględniając kontekst historyczny, społeczny i polityczny; zabierać głos w dyskusji wobec

różnorodnych odbiorców. Jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści;

przyjęcia postawy szacunku i badawczej ciekawości wobec różnorodnych zjawisk kultury w tym

używania zdobytej wiedzy do rozwiązywania zaobserwowanych problemów oraz zasięgania opinii

ekspertów; dostrzegania wagi refleksji kulturoznawczej dla życia społecznego i dostrzegania

konieczność jej rozwoju.

Ocena ciągła (aktywny udział w zajęciach), zaliczenie ustne lub pisemne (do wyboru) - krótka

prezentacja/interpretacja wybranego zagadnienia związanego z tematyką zajęć.

Każda nieobecność ponad 2 powinna zostać odrobiona na dyżurze. Nieobecność na ponad 1/3

zajęć jest podstawą niedopuszczenia do zaliczenia.