Nowe media. Teorie i technologie

obowiązkowe

Wykład obowiązkowy dla osób studiujących na II roku specjalizacji Kultura wizualna, otwarty dla innych zainteresowanych. Wykład wymaga znajomości języka angielskiego w stopniu wystarczającym do lektury tekstów teoretycznych.

w sali

Wykład stanowić będzie próbę zmierzenia się z problemem “nowych mediów wizualnych”: kolejnych technik, służących widzeniu lub wizualizacji, produkcji i odbiorowi obrazów. Służyć będzie dyskusji o roli techniki w wytwarzaniu spojrzenia, a tym samym w rozumieniu, porządkowaniu i współtworzeniu rzeczywistości społecznej i kulturowej.

Podczas wykładu omówimy media "nowe" w przeszłości - takie jak fotografia czy kino, ale też współczesne obrazy cyfrowe oraz rzeczywistość wirtualną i poszerzoną.

W strukturze zajęć ujęcie chronologiczne - dyskusja kolejnych technik medialnych w kontekście ich zjawiania się - przeplatać się będzie z problemowym. Pozwoli to z jednej strony na splecenie historii technik medialnych oraz konstruowanych wokół nich teorii z historią kultury, z drugiej strony zaś na odkrycie powiązań między sposobami rozumienia mediów i ich roli w różnych okresach historycznych.

Szczególny nacisk położymy na problem wykorzystania obrazowania technicznego w nauce, co pozwoli zastanowić się nad powiązaniami tej ostatniej z kulturą wizualną, ale też nad kolejnymi ujęciami roli techniki w kulturze, a wreszcie nad współczesną, antropologicznie złożoną relacją podmiotów ludzkich i maszyn.

Pełna lista tematów kolejnych wykładów przedstawiona zostanie na początku semestru. Wybrane zagadnienia to:

- Fotografia jako nowe medium: ontologia i znaczenie

- Zagadnienie ruchu i materii w refleksji nad medium kinematograficznym

- Doświadczenie medialne jako kształtujące tożsamość

- Nuklearne obrazy: granice widzenia

- Spojrzenie z oddali: Blue Marble

- Podróż do wnętrza ciała: obrazowanie medyczne i kultura popularna

- Historie cyborgów: relacje biologii i technologii

- Rzeczywistość wirtualna: eskapizm, empatia, komunikacja

- Cyfrowe mapowanie świata

Podchodząc do historii i do współczesnej roli obrazów od strony zmieniających się technologii i nowych widzialności, spróbujemy wypracować narzędzia do kulturoznawczej refleksji nad tą relacją. Przyjęta perspektywa pozwoli też na nową problematyzację medialności jako znaczącego czynnika w modelowaniu społecznego rozumienia świata, w którym żyjemy.

Wybrana literatura

(Teksty będą udostępniane osobom biorącym udział w wykładzie w formie cyfrowej, na platformie Google Classroom)

Mary Ann Doane, "The Emergence of Cinematic Time. Modernity, Contingency, The Archive", Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts 2002 (wybrane fragmenty)

Martin Engebretsen, Helen Kennedy (red.), "Data Visualization in Society", Amsterdam University Press, Amsterdam 2020 (wybrane fragmenty)

Sarah Franklin, Celia Lury, Jackie Stacey, "Spheres of Life" w: tychże "Global nature, global culture", SAGE Publications, London 2000

Donna Haraway, "Manifest cyborgów: nauka, technologia i feminizm socjalistyczny lat osiemdziesiątych", przeł. S. Królak, E. Majewska, Przegląd Filozoficzno-Literacki 2003 nr 1(3), s. 49-56

Nicholas Mirzoeff, "Jak zobaczyć świat?", przeł. Ł. Zaremba, Wydawnictwo Karakter, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Kraków-Warszawa 2016 (wybrane fragmenty)

José van Dijck, "The Transparent Body. A Cultural Analysis of Medical Imaging", University of Washintgon Press, Seattle and London 2005 (wybrane fragmenty)

Absolwent zna i rozumie:

- Swoistość studiów nad kulturą wizualną oraz relacji tej dyscypliny z innymi dyscyplinami zajmującymi się obrazami i wizualnością (historia sztuki, socjologia wizualna, antropologia obrazu)

- W sposób pogłębiony współczesne teorie kultury wizualnej oraz związane z nimi praktyki

kulturowe

- Fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji: społeczne wykorzystanie mediów wizualnych

Absolwent potrafi:

-wykorzystać posiadaną wiedzę by samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, integrować informacje ze źródeł wizualnych i wykorzystywać je w samodzielnych projektach badawczych oraz właściwie i twórczo prezentować ich wyniki

- interpretować zgromadzony materiał wizualny uwzględniając kontekst historyczny, społeczny i polityczny

- wykorzystywać posiadaną wiedzę by formułować i testować hipotezy z zakresu studiów nad kulturą wizualną

Absolwent gotów jest do:

- Krytycznej oceny źródeł wizualnych i uwarunkowań medialnych

- Przyjęcia postawy szacunku i badawczej ciekawości wobec zjawisk kultury wizualnej (różnorodnych rodzajów obrazów i mediów), w tym używania zdobytej wiedzy do rozwiązywania zaobserwowanych problemów społecznych oraz zasięgania opinii ekspertów

Do zaliczenia zajęć konieczna jest obecność (opuszczenie powyżej pięciu zajęć uniemożliwia zaliczenie przedmiotu) oraz końcowa prezentacja ustna, na temat związany z zajęciami, omówiony z prowadzącą i samodzielnie przygotowany w oparciu o wykłady i lektury zajęciowe.