Antropologia społeczna

obowiązkowe

Systematyczny przegląd podstawowych pojęć i koncepcji dotyczących życia społecznego z perspektywy antropologicznej. Prezentacja różnorodności obszarów penetracji etnograficznej w wymiarze społecznym: od wiejskich czy plemiennych społeczności lokalnych, przez współczesne miasta, po cyberprzestrzeń.

Konwersatorium z elementami wykładu, którego celem jest systematyczny przegląd podstawowych pojęć i koncepcji dotyczących życia społecznego, postrzeganych z perspektywy antropologicznej, takich jak: organizacja społeczna, wspólnota, system pokrewieństwa, instytucja rodziny i małżeństwa, koncepcja płci kulturowej, roli jednostki w społeczeństwie i kulturze, procesów socjalizacji i enkulturacji, problematyki dewiacji/ odmienności, norm i wzorów społecznych, kompetencji kulturowej, procesów komunikowania się i wymiany wiedzy, umieszczonych w szerokim kontekście - od wiejskich czy plemiennych społeczności lokalnych, przez mieszkańców współczesnego miasta po użytkowników cyberprzestrzeni.

Istotnym elementem zajęć jest moderowana dyskusja, której podstawą są zadane teksty, a tłem zmiany zachodzące we współczesnych społeczeństwach i ich oddziaływanie na antropologiczne ujęcia życia społecznego: zakwestionowanie możliwości bądź zmiana sposobu definiowania kluczowych instytucji społecznych (rodzina, małżeństwo, pokrewieństwo).

Literatura podstawowa (wybór):

Abu-Lughod, Lila, The objects of soap opera: Egyptian television and the politics of modernity, w: Miller, Daniel, Worlds apart: Modernity through the prism of the local, 1995, s.191-210.

Åkesson L., Summary, [w:] De ovanligas betydelse, Stockholm1991, s. 178 – 184.

Barfield T. (ed.), The Dictionary of Anthropology, Oxford 1999. Hasło: Family.

Besnier N., Gossip, [w:] Encyclopedia of Cultural Anthropology, t. I, New York 1996, s. 544-547.

Bielenin-Lenczowska, K., Spaghetti z ajwarem. Translokalna codzienność muzułmanów w Macedonii i we Włoszech, Warszawa 2015.

Bourdieu P, Wacquant L.J.D., Zaproszenie do socjologii refleksyjnej, Warszawa 2001, s. 8-31.

Dekowski J.P., Społeczność wiejska w Jasieniu, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna” 1957, nr 1, s. 23-73.

Gaffin D., Faeroe Islands: Clowning, Drama, and Distortion, [w:] Deviance. Anthropological Perspectives, Morris Freilich, Douglas Raybeck, Joel Savishinsky (eds.), New York 1991, s. 191- 212.

Glick Schiller, N. i N. B. Salazar, Regimes of mobility across the globe, "Journal of Ethnic and Migration Studies", 2012, s. 1-18.

Hann Ch., Antropologia społeczna, Kraków 2008, s. 203-250.

Hannerz U., Odkrywanie miasta. Antropologia obszarów miejskich, Kraków 2006, s. 11-31.

Hummel A., "Mikrokredyty - droga do rozwoju? Antropologiczne studium wiejskiej społeczności w Meksyku", Poznań 2016

Kaser K., Family and Kinship in the Balkans: A Declining Culture?, „Ethnologia Balkanica”1997, vol. 1, s. 150 – 155.

Kłobuszowska B., Karol Wójciak Heródek. Portret ludowego artysty, „Polska Sztuka Ludowa” 1972, t. XXVI, z. 4, s. 207-214.

Melchior M., Społeczna tożsamość jednostki. Między przymusem a wyborem, [w:] Kategoria wolności w kulturach słowiańskich, Warszawa 1994, s. 143-152.

Rapport N., Overing J., Social and Cultural Anthropology. The Key Concepts, New York 2000. Pojęcia: Community, Individuality, Kinship.

Raybeck D., Deviance, [w:] Encyclopedia of Cultural Anthropology, New York 1996, t. 1, s. 334-337.

Siemaszko A., Granice tolerancji. O teoriach zachowań dewiacyjnych, Warszawa 1993, s. 283-298.

Szynkiewicz S., Rodzina, [w:] Etnografia Polski: przemiany kultury ludowej, t. 1, Wrocław1976, s. 477-501.

Tomicki R., Norma, wzór i wartość w życiu seksualnym tradycyjnych społeczności wiejskich w Polsce, „Etnografia Polska” 1977, t. XXI, z. 1, s. 43-72.

Winthrop R.H., Dictionary of Concepts in Cultural Anthropology, Westport 1991. Hasło: Family.

Zawistowicz-Adamska K., Społeczność wiejska, Łódź 1948.

Osoba, która ukończyła zajęcia:

ZNA I ROZUMIE

• złożoność procesów społecznych i kulturowych zachodzących w różnych typach społeczeństw,

• metody analizy i interpretacji zjawisk kulturowych z perspektywy etnologii, antropologii kulturowej i społecznej,

• podstawowe antropologiczne pojęcia i koncepcje dotyczące życia społecznego,

• podstawową terminologię nauk społecznych,

• mechanizmy społeczne, prowadzące do dyskryminacji, różnych form wykluczenia, nierówności, piętna społecznego, przemocy symbolicznej,

• mechanizmy kreujące postawy społeczne kierowane myśleniem stereotypowym i uprzedzeniami,

POTRAFI

• posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi i paradygmatami badawczymi oraz pojęciami do diagnozowania procesów i zjawisk społecznych,

• brać udział w merytorycznej dyskusji lub debacie na tematy społeczno-kulturowe

Warunkiem zaliczenia jest:

- obecność na zajęciach (dopuszczalne dwie nieusprawiedliwione nieobecności);

- aktywny udział w dyskusjach nad omawianymi tekstami;

- zdane kolokwium pisemne, sprawdzające znajomość omawianych podczas zajęć zagadnień.