Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Metodologia nauk społecznych 1

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3102-MMNS1
Kod Erasmus / ISCED: 14.7 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0314) Socjologia i kulturoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Metodologia nauk społecznych 1
Jednostka: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej
Grupy: I rok studiów magisterskich
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Założenia (opisowo):

Tytuł licencjata; znajomość języka angielskiego

Skrócony opis:

Treścią zajęć jest dyskusja nad zasadniczymi problemami związanymi z formułowaniem pytań i problemów badawczych w antropologii; przyjmowane perspektywy teoretyczne i analityczne jako pochodne specyfiki stawianych pytań. Charakter różnych rodzajów źródeł we współczesnej etnografii; status członków badanych społeczności w refleksji antropologicznej: ich wiedzy, wyjaśnień i koncepcji nt. własnej kultury; relacja między doświadczeniowym/niedyskursywnym charakterem badań etnograficznych a tekstem antropologicznym. Wpływ zmian w społecznościach badanych przez współczesną etnografię (brak autonomii/izolacji, homogeniczności, procesy globalizacyjne) na praktykę badawczą i stawiane pytania. Wielokulturowość i rodzone przez nią dylematy metodologiczne, etyczne i problemy teoretyczne.

Pełny opis:

Współczesna antropologia jest określana jako dyskurs niezdolny do autorytatywnego ustanowienia swych własnych granic. Dyskurs ów czerpie swoją tożsamość z faktu jego kulturowej genezy i umiejscowienia. Zatem ukazanie metodologii oraz praktyki badawczej nauk społecznych opiera się również na analizie kontekstu kulturowego, w jakim te nauki były uprawiane niegdyś i funkcjonują obecnie.

Celem zajęć jest wskazanie i omówienie zasadniczych kwestii takich jak:

- wybór i formułowanie problemów badawczych w antropologii jako determinanta stosowanej metodologii;

- charakter i status różnorodnych źródeł we współczesnej etnografii;

- status wypowiedzi przedstawicieli badanych społeczności w refleksji antropologicznej: ich wiedzy, wyjaśnień i koncepcji dotyczących własnej rzeczywistości społeczno-kulturowej; „Ja” i „Inny” - antropologia i autobiografia;

- relacja między (auto)biograficznym/niedyskursywnym i niekomunikowalnym charakterem badań etnograficznych a tekstem antropologicznym;

- relacja między wymiarem jednostkowym i zbiorowym: indywidualizm i holizm metodologiczny w antropologii;

- tożsamość badacza/badaczki (na przykładzie płci kulturowej) jako czynnika określającego refleksję antropologiczną;

- definiowanie obszarów współczesnych badań etnograficznych: przykład badania nieautonomicznych wspólnot chłopskich jako przeniesienia metody powstałej z badań społeczności egzotycznych;

- badania jakościowe i rola stałych kryteriów, prawomocności, pewności i generalizacji w metodologii antropologicznej; ograniczona rola ustalonych procedur badawczych i ścisłych pryncypiów metodologicznych;

- niezgodność efektów badań: problem ich weryfikacji i powtarzalności; kwestia nierzetelności, fałszerstwa i autorytetu w etnografii;

- miejsce wartości i osądów moralnych w antropologii: o granicach postawy zaangażowanej w badaniach i refleksji;

- możliwość refleksji o charakterze porównawczym/międzykulturowym we współczesnej antropologii.

Literatura:

1. Metody badania / poznania

Józef Niżnik, Przedmiot poznania w naukach społecznych, Warszawa 1979.

K. Fortun, Ethnography in Late Industrialialism, ‘Cultural Anthropology’, 2012, 3.

2. Antropologia mroku

S. Ortner, Dark Anthropology and its others: Theory since the eighties, HAU: Journal of Ethnographic Theory, 2016, 1.

3. Antropologia powodzenia

J. Robbins, Beyond the suffering subject: toward an anthropology of the good, Journal of the Royal Anthropological Institute, 2013, 3.

4. Antropologia zaangażowana

M. Mokrzan – Hiperbola praeteritio i emfaza. Retoryka sporu wokół polityczności w polskiej antropologii. „Forum Artis Rhetoricae”, 2013, 3.

M. Baer, O antropologii, polityce, tożsamości, [w:] M. Brocki, K. Górny, W. Kuligowski (red.), Kultura profesjonalna etnologów w Polsce, Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2006.

A. Wądołowska, Pigułki zamiast chleba, „op.cit.,”, nr 41, 2008.

N. Scheper-Hughes, The Primacy of the Ethical Propositions for a Militant Anthropology, ‘Current Anthropology’, 1995, 36 (3).

N. Bloch, Teren a władza, czyli kto tu rządzi?, [w:] Teren w antropologii. Praktyka badawcza we współczesnej antropologii kulturowej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2011.

5. Konstruowanie terenu, teren w antropologii

U. Hannerz, Studying Down, Up, Sideways, Through, Backwards, Forwards, Away and at Home: Reflections on the Field Worries of an Expansive Discipline, [w:] Locating the Field. Space, Place and Context in Anthropology, ed. S. Coleman, P.Collins, London: Routledge, 2006.

6. Etnografia a etyka

Code of Ethics of the American Anthropological Association http://www.aaanet.org/committees/ethics/ethcode.html

K. Pietrowiak, Relacja, zobowiązanie, współpraca. Założenia i wyzwania badań etnograficznych wśród osób niewidomych, ‘Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia’, 2021, 7.

L. Mróz, Teraz ci powiem. Praktykowanie przekraczania granic, ‘Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia’, 2021, 7.

7. Doświadczenia migranckie i uchodźcze / przemoc strukturalna / super-różnorodność

T. Davies, A. Isakjee, S. Dhesi, Violent Inaction: The Necropolitical Experience of Refugees in Europe, ‘Antipode’, Volume 49, Issue 5, 2017.

S. Wessendorf, Everyday Encounters in Public Space, [w:] Commonplace diversity: Social Relations in a Super-Diverse Context, Palgrave Macmillan, 2014.

8. Antropologia transformacji/mroku/powodzenia

A. Zysiak i in., Wielki przemysł, wielka cisza - Łódzkie zakłady przemysłowe 1945–2000, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 2021. [fragmenty]

A.Leyk, J.Wawrzyniak, Cięcia. Mówiona historia transformacji, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa, 2020. [fragmenty]

Film Davida Kideckela, Days of the miners, 2003.

9. Ludowa historia Polski

A. Leszczyński, Jak trzeba napisać Ludową Historię Polski? Esej o metodzie, [w:] Ludowa historia Polski” Wyd. W.A.B., Warszawa, 2020.

M. Rauszer, Formy oporu podporządkowanych, [w:] Siła podporządkowanych, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 2021. [fragmenty]

J. Wasilewski, Jesteśmy potomkami chłopów, [w:] Miesięcznik Znak, Warszawa, 2012. https://www.miesiecznik.znak.com.pl/6842012z-prof-jackiem-wasilewskim-o-genealogii-polskiego-spoleczenstwa-rozmawia-marta-duch-dyngoszjestesmy-potomkami-chlopow.

M. Litwinowicz-Droździel, Wielogłosy. O ludowych historiach, https://www.pismowidok.org/pl/archiwum/2021/31-wizualnosc-klas-spolecznych/wieloglosy.-o-ludowych-historiach

10. Antropologia podmiotów nie-ludzkich

M. Dębińska, Śluzowce, ludzie i superorganizm, ‘Czas Kultury’, 2020, 2.

M. E. Lien, G. Pálsson, Ethnography Beyond the Human: The ‘Other-than-Human’ in Ethnographic Work, ‘Ethnos. Journal of Anthropology’, 2021, 1.

M. Kozehnikova, Ciało ludzkie jako holobiont i hybryda, „Etnografia Polska”, 2022, 1-2.

11. Sztuka pisania tekstów antropologicznych Antropologia wielozmysłowa

M. Nielsen. N. Rapport, red., The Composition of Anthropology. How Anthro-pological Texts Are Written, London 2018. [fragmenty]

T. Ingold, That’s enough about ethnography! ‘HAU: Journal of Ethnographic Theory’, 2014, 1.

12. Autoetnografia i eksperyment w antropologii społeczno-kulturowej

A. Kacperczyk, Autoetnografia – technika, metoda, nowy paradygmat? O me-todologicznym statusie autoetnografii, ‘Przegląd Socjologii Jakościowej’, 2014, 3.

M. Songin-Mokrzan, Rola autoetnografii w procesie wytwarzania wiedzy an-tropologicznej, ‘Kultura i Społeczeństwo’, 2017, 3.

Efekty uczenia się:

Rozumie problemy i specyfikę projektowania współczesnych badań społecznych. Zna różnice metodologiczne pomiędzy różnymi dyscyplinami badawczymi. Potrafi w sposób holistyczny korzystać z metodologii nauk społecznych. Jest przygotowany do diagnozowania złożonych problemów społecznych przy pomocy różnorodnych strategii metodologicznych.

Metody i kryteria oceniania:

Podstawą do zaliczenia przedmiotu jest:

-obecność na zajęciach (dopuszczalne dwie nieusprawiedliwione nieobecności);

-aktywny udział w dyskusjach nad omawianymi tekstami;

-zdany egzamin pisemny

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Tomasz Rakowski
Prowadzący grup: Tomasz Rakowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych.
ul. Długa 44/50
00-241 Warszawa
tel: +48 22 55 49 126 https://www.wne.uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)