Mediacja - sztuka rozwiązywania konfliktów

fakultatywne

w sali

Mediacja to jeden ze sposobów rozwiązywania konfliktów oparty na porozumieniu i wypracowaniu najlepszego rozwiązania dla obydwu stron sporu.

Niniejszy fakultet ma na celu pokazanie walorów mediacji i wyposażenie studentów podstawowe umiejętności w tym zakresie.

Mediacja to jeden ze sposobów rozwiązywania konfliktów oparty na porozumieniu i wypracowaniu najlepszego rozwiązania dla obydwu stron sporu.

Niniejszy fakultet ma na celu pokazanie walorów mediacji i wyposażenie studentów podstawowe umiejętności w tym zakresie.

Poniżej zamieszczam opis mediacji w celu zobrazowania procesów i interakcji w niej zachodzących, wskazując na katalizująca i porządkująca rolę osoby mediatora, usprawniającego i udrożniającego procesy komunikacji i dochodzenia do konsensusu. Ćwiczenia w zakresie mediowania i pomocy w tym procesie stanowią podstawowe wyposażenie studentów i wstęp do dalszego rozwoju zdobytych umiejętności.

Mediacja jest dobrowolna i może być przerwana przez każdą ze stron bez żadnych konsekwencji. Mediator jest neutralny w stosunku do przedmiotu sporu i bezstronny wobec osób w nim uczestniczących, zachowuje też zasadę poufności wobec treści wnoszonych i przebiegu mediacji. Jego zadaniem jest w taki sposób wspomóc proces porozumienia, by poprzez ustalenie i przestrzeganie zasad dobrej komunikacji doprowadzić do rozwiązania sporu satysfakcjonującego w jak największym stopniu skonfliktowanych.

Nie wszystkie kategorie spraw nadają się do mediacji i nie zawsze ugoda jest najlepszym rozwiązaniem. Mediator powinien widzieć sprawę jak najszerzej, aby strony same mogły podjąć decyzję o najlepszym dla nich rozwiązaniu.

Jeśli to strony wypracowują porozumienie, znaczy to, że biorą pod uwagę własne potrzeby, preferencje, wartości, a więc szanse na jego respektowanie są wyższe niż w przypadku arbitralnych rozstrzygnięć (decyzje arbitra – osoby trzeciej, np. sędziego, wynikające z jej wiedzy, doświadczenia i jej sposobu postrzegania świata, zasad, wartości itp).

Złożoność problemów wchodzących w skład mediacji, wyżej przeze mnie wymieniona w jej opisie, wskazuje na wielość umiejętności, potrzebnych do prowadzenia mediacji, a także na korzyści płynące z grupy jako „lustra”, w którym można przyglądać się własnym zasobom i brakom w różnych obszarach. Praca warsztatowa jak i intelektualna pozwala na nabycie podstawowych umiejętności w obszarze mediacji.

Zajęcia więc mają na celu z jednej strony przekazanie wiedzy na temat mediacji, z drugiej zaś umożliwienie studentom praktyczne ćwiczenie i nabywanie umiejętności w tym obszarze, tak przydatnym w pracy zawodowej jak i w życiu codziennym.

Efekty mediacji to: nauczenie się wyrażania uczuć, nabycie umiejętności otwartej komunikacji, poznanie i zrozumienie potrzeb i punktu widzenia drugiej osoby, generowanie różnych rozwiązań, utrzymanie i ewentualne naprawienie dobrych relacji z drugim człowiekiem, pozbycie się lęku przed sprawcą, uzyskanie przeproszenia i zadośćuczynienia za wyrządzone szkody, wybaczenie doznanych krzywd oraz przyjęcie odpowiedzialności za własne czyny i decyzje.

Nawet jeśli tylko niektóre z powyższych postulatów zostaną spełnione, sam proces mediacji i nabywanie w jego wyniku nowych, empatycznych umiejętności i sposobów patrzenia na świat oraz dostrzeżenie, że istnieją alternatywne sposoby rozwiązań, jest inspirujący i otwierający na innych.

1.A. Gójska , R. Boch, 2006, Obligatoryjne kierowanie do mediacji w sprawach rodzinnych, refleksje praktyków, s.53-59, W: Mediator, nr 2/2006(37), Wyd. PCM;

2.N. Górska, 2008, Mediacja – alternatywna metoda rozstrzygania sporów w sprawach małżeńskich i opiekuńczych, s. 447-456, W: Jedynak T., Stasiak K. (red.), Zarys metodyki pracy kuratora sądowego, Wyd. Prawnicze LexisNexis, Warszaw;

3.Ch. W.Moore, 2009, Mediacje. Praktyczne strategie, Warszawa, Oficyna Wydawnicza a Wolters Kluwer Business;

4.G. Nordhlle, 2010, Mediacja. Sztuka rozwiązywania konfliktów, Wydawnictwo Fundacja Inicjatyw Społecznie Odpowiedzialnych, FISO;

5.Z. Piechowiak, 1998, Mediacja w sprawach nieletnich i rodzinnych, s. 21-23, Jurysta nr 3-4;

6.H. Przybyła-Basista, Proces mediacji rodzinnych – od teorii do praktyki, WWW.psychologia.edu.pl (29.05.2003);

7.A. Rękas, 2004, Mediacja w polskim prawie karnym, warszawa, Oficyna Wydawnicza Ministerstwa Sprawiedliwości;

8.Stewart J.(red.), 2003, Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji interpersonalnej, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa;

9.M. Teusch, P.T.Coleman, Rozwiązywanie konfliktów - teoria i praktyka, s. 21-23, Kraków 2005;

10.J. Waluk, Mediacja jako instytucja dla pokrzywdzonego, W: Mediator nr 20 (1/2002), s. 19-32, wyd. PCM;

11.Zegadło R., 2006, Mediacja w sprawach rodzinnych i opiekuńczych, s.44-58, W: Rodzina i prawo nr 1(1)2006, Instytut Badań DNA, sp. z o.o.;

12.Artykuły „Mediator” – wyd. Polskie Centrum Mediacji.

Wiedza:

1. Poznanie podstawowych pojęć i zasad prowadzenia mediacji.

2. Zaznajomienie się z teoriami konfliktów.

3. Zapoznanie się ze specyficznymi metodami i technikami pracy mediatora.

Umiejętności:

1. Studenci poprzez ćwiczenie nabywają praktyczne umiejętności: nawiązywania kontaktu, utrzymania zainteresowania, wzbudzenia zaufania, prawidłowej komunikacji, rozwiązywania konfliktów, rozumienia i nazywania potrzeb uczestników mediacji.

Kompetencje społeczne i personalne:

1. Studenci nabierają umiejętności radzenia sobie z ekspozycją społeczną, presją społeczną sprzecznych oczekiwań.

2. Uczy się generowania nowych pomysłów (trening kreatywności), oceniania ich jakości w zależności od kontekstu, omawiania ich mocnych i słabych aspektów.

3. Budowania zaufania poprzez proponowanie klientowi różnorodnych rozwiązań i akceptowanie wyborów dokonanych przez Klienta, klimat otwartości, podejmowanie starań o równomierne rozłożenie uwagi na oboje Klientów.

Suma punktów z dwóch kolokwiów pisemnych i pracy własnej (udział w scenkach ćwiczących umiejętności praktyczne mediatora)