Przemoc domowa - przestępstwo i zjawisko społeczne

fakultatywne

w sali

Przedmiot obejmuje zagadnienie, rozmiarów, przyczyn, skutków przemocy domowej oraz omówienie prawnej i instytucjonalnej ochrony ofiar przemocy. Studenci zapoznają się z działalnością państwowych instytucji i organizacji pozarządowych wspierających ofiary przemocy, zwłaszcza kobiety.

Charakterystyka zjawiska przemocy domowej w różnych aspektach prawnych, instytucjonalnych, życia rodzinnego i społecznego.

- Przemoc domowa, przemoc w rodzinie, przemoc w związkach intymnych – kontrowersje w definicjach, różnice - Polska – Europa - Świat i konsekwencje różnic w nazewnictwie

- Rodzaje przemocy (psychiczna, ekonomiczna, fizyczna, seksualna)

- Przemoc a płeć

- Stereotypy wobec zjawiska przemocy

- Przyczyny i skutki oraz mechanizm przemocy domowej

- Stosowanie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

- Ochrona ofiar przemocy – państwo vs. organizacje pozarządowe (doświadczenia polskie i europejskie)

- Polacy wobec zjawiska przemocy,

- Rozmiary przemocy, dane statystyczne – Polska, Europa, świat

1. Ackerman R. J., Pickering S. E., Zanim będzie za późno. Przemoc i kontrola w rodzinie, Gdańsk 2002.

2. Drapała K., Jankowski M., Przestępstwo znęcania się (art. 207 & 1 k.k) – cząstkowy obraz zjawiska, Warszawa 2002.

3. Dutton D. G., Przemoc w rodzinie, Warszawa 2001.

4. Gruszczyńska B., Przemoc wobec kobiet. Aspekty prawnokryminologiczne, Warszawa 2007.

5. Herzberger S. D., Przemoc domowa. Perspektywa psychologii społecznej, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa 2002.

6. Kobiety dla Polski. Polska dla kobiet. 1989-2009. Raport, J. Piotrowska, A. Grzybek (red.), Warszawa 2009

7. Mazur J., Przemoc w rodzinie teoria i rzeczywistość, Warszawa 2002.

8. Mufson S., Kranz R.,Gwałt na randce. Warszawa 1996

9. Olszewska A., Przemoc w rodzinie Prawo cywilne, Warszawa 2009.

10. Przemoc w rodzinie a wymiar sprawiedliwości, Warszawa 2005.

11. Siemieńska R., Raport 12. Przemoc, w: Krajowy System Monitorowania Równego Traktowania Kobiet i Mężczyzn, tom 2, Warszawa 2006

12. Spurek S., Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Komentarz, Warszawa 2008.

13. Stożek M., Przemoc w rodzinie. Zapobieganie w świetle przepisów prawa, Instytut Psychologii Zdrowia, Warszawa 2009.

14. Widera-Wysoczańska A., Mechanizmy przemocy w rodzinie: z pokolenia na pokolenie, Warszawa 2010

Uczestnicy zajęć:

1. Znają i opisują różne aspekty zjawiska przemocy domowej.

2. Wyjaśniają przyczyny, skutki i mechanizmy przemocy domowej.

3. Identyfikują i prezentują strategie zapobiegania zjawisku przemocy domowej.

4. Znają procedury umożliwiające ochronę ofiar przemocy domowej.

5. Analizują i intepretują statystyki dotyczące przemocy.

6. Planują i stosują strategie wparcia i pomocy.

7. stosują interdyscyplinarne podejście do problemów społecznych i ich rozwiązywania

8. Potrafią zespołowo wytyczać priorytety i cele działania w danym sektorze polityki kryminalnej

1. Ocena ciągła – uwzględniająca przygotowanie do zajęć i aktywność.

2. Ocena prac domowych.

3. Zaliczenie ustne

Przedmiot obejmuje przedstawienie prawnych, kryminologicznych i psychologicznych aspektów przemocy domowej – definicji rozmiarów, przyczyn i skutków przemocy domowej oraz omówienie prawnej i instytucjonalnej ochrony ofiar przemocy.

W ramach przedmiotu przedstawiona zostanie pogłębiona charakterystyka zjawiska przemocy domowej w różnych aspektach: prawnych (z uwzględnieniem zasad penalizacji), instytucjonalnych, psychologicznych, życia rodzinnego i społecznego. Omawiane zagadnienia zostaną poparte danymi z raportów, badań naukowych i analiz (kryminologicznych, psychologicznych, prawnych), w tym również źródeł międzynarodowych.

Studenci zapoznają się z działalnością państwowych instytucji i organizacji pozarządowych wspierających ofiary przemocy, zwłaszcza kobiety. Przedmiot obejmuje również omówienie przemocy wobec dzieci i osób starszych. Podczas zajęć przedstawiane są również dane statystyczne dotyczące zjawiska przemocy w Polsce i Europie, z uwzględnieniem charakterystyki różnic pomiędzy państwami.

Ackerman R. J., Pickering S. E., Zanim będzie za późno. Przemoc i kontrola w rodzinie, Gdańsk 2002.

Drapała K., Jankowski M., Przestępstwo znęcania się (art. 207 & 1 k.k) – cząstkowy obraz zjawiska, Warszawa 2002.

Dutton D. G., Przemoc w rodzinie, Warszawa 2001.

Europejska Agencja Praw Podstawowych, Przemoc wobec kobiet w Unii Europejskiej, 2014. (dostępny online w języku angielskim)

Gruszczyńska B., Przemoc wobec kobiet. Aspekty prawnokryminologiczne, Warszawa 2007.

Grzyb M., Równość płci i przemoc wobec kobiet. Próba wyjaśnienia tzw. paradoksu nordyckiego, Archiwum Kryminologii, 2018.

Herzberger S. D., Przemoc domowa. Perspektywa psychologii społecznej, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa 2002.

Kobiety dla Polski. Polska dla kobiet. 1989-2009. Raport, J. Piotrowska, A. Grzybek (red.), Warszawa 2009 7. Mazur J., Przemoc w rodzinie teoria i rzeczywistość, Warszawa 2002.

Mufson S., Kranz R., Gwałt na randce. Warszawa 1996

Niebieska Linia, Czarna Księga Ofiar Przemocy Domowej w Polsce 2021 - RAPORT (dostępny online)

Olszewska A., Przemoc w rodzinie Prawo cywilne, Warszawa 2009.

Ostaszewski P., Między przemocą ekonomiczną a karaniem za długi. Kryminologiczne studium przestępstwa niealimentacji, Warszawa 2022.

Przemoc w rodzinie a wymiar sprawiedliwości, Warszawa 2005.

Siemieńska R., Raport 12. Przemoc, w: Krajowy System Monitorowania Równego Traktowania Kobiet i Mężczyzn, tom 2, Warszawa 2006

Spurek S., Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Komentarz, Warszawa 2008.

Stożek M., Przemoc w rodzinie. Zapobieganie w świetle przepisów prawa, Instytut Psychologii Zdrowia, Warszawa 2009.

Widera-Wysoczańska A., Mechanizmy przemocy w rodzinie: z pokolenia na pokolenie, Warszawa 2010