Pedagogika społeczna

obowiązkowe

Korzystne jest posiadanie wiedzy z zakresu rozwiązywania problemów społecznych, polityki społecznej oraz etyki społecznej

w sali

Celem zajęć jest wprowadzenie studentów w podstawowy zasób wiedzy z zakresu pedagogiki społecznej: środowiskowe uwarunkowania procesów wychowawczych oraz analiza warunków umożliwiających zaspokojenie potrzeb rozwojowych człowieka w różnych fazach jego życia i w różnorodnych sytuacjach życiowych. Takie wstępne ogarnięcie całości problematyki społeczno-wychowawczej, szczególnie w dziedzinie spraw socjalnych i kulturalno-oświatowych wydaje się korzystnym startem przed dalszymi rozleglejszymi i samodzielnymi studiami pedagogiczno-społecznymi. Ponadto celem zajęć jest uwrażliwienie studentów na problemy socjalne i egzystencjalne osób znajdujących się w trudnych sytuacjach życiowych.

Wykład ma za zadanie:

przedstawić systematycznie wiedzę potrzebną do zaliczenia przedmiotu,

zapoznać studenta z podstawowym zasobem wiedzy z zakresu pedagogiki społecznej.

Na początku zostanie przedstawiona ogólna charakterystyka i podstawowe pojęcia tej dyscypliny naukowej oraz podstawowe środowiska wychowawcze. Następnie zaprezentowane zostaną wybrane obszary zainteresowań teoretycznych i dziedziny praktyki pedagogiki społecznej.

Ćwiczenia mają za zadanie:

pogłębić wiedzę przedstawioną na wykładach,

dać jej zastosowanie praktyczne,

mobilizować studentów do systematycznej pracy.

Wdrażana będzie praca w grupie. Dyskusja na zajęciach ma prowadzić do lepszego zrozumienia poruszanych zagadnień.

Nakład pracy studenta:

Wykład + ćwiczenia = 30 godzin.

Samodzielne przygotowanie

do każdego wykładu/ćwiczeń = 15 godzin.

Przygotowanie do zaliczenia/egzaminu = 15 godzin

RAZEM = 60 godzin.

Zakres tematów:

1. Geneza, przedmiot i zakres pedagogiki społecznej

Charakterystyka ogólna pedagogiki społecznej. Prekursorzy i twórcy pedagogiki społecznej. Działy pedagogiki społecznej: praca społeczna, praca kulturalno-oświatowa, dzieje pracy społecznej i oświatowej. Obszary zainteresowań teoretycznych i dziedziny praktyki pedagogiki społecznej. Podstawowe pojęcia pedagogiki społecznej.

2. Rodzina jako środowisko wychowawcze

Struktura rodziny (rodzina pełna, niepełna, rozbita, zdekompletowana, zrekonstruowana). Typy rodzin: rodzina tradycyjna (duża, wielopokoleniowa) i rodzina współczesna (dwupokoleniowa). Funkcje rodziny: istotne (pierwszorzędne) i akcydentalne (drugorzędne). Zagrożenia i dezorganizacja współczesnej rodziny. Alternatywne modele (formy) rodziny.

3. Grupa rówieśnicza jako środowisko wychowawcze

Grupy nieformalne (pierwotne, spontaniczne): dziecięce grupy zabawowe; młodzieżowe paczki, kliki; subkultury młodzieżowe; gangi, bandy przestępcze. Grupy formalne (wtórne, celowe, intencjonalne). Kryzys i upadek formalnych grup rówieśniczych. Specyficzne cechy młodzieży. Funkcje grupy rówieśniczej. Problemy osób młodych i sposoby ich rozwiązywania.

4. Nietolerancja, obojętność, tolerancja

Agresja, przemoc, konflikt, nietolerancja, obojętność, tolerancja – różnice pojęciowe. Źródła i przejawy nietolerancji. Tolerancja religijna, obyczajowa, polityczna i moralna. Granice tolerancji. Kształtowanie postawy tolerancyjnej.

5. Człowiek w obliczu śmierci (opieka hospicyjna-paliatywna, eutanazja)

Współczesna koncepcja opieki nad chorymi terminalnie. Typy opieki hospicyjnej. Problemy chorego terminalnie i jego rodziny. Definicja i klasyfikacja działań eutanatycznych. Argumenty za i przeciw eutanazji.

1.Andrzej Radziewicz-Winnicki, Pedagogika społeczna w obliczu realiów codzienności. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.

2.Tadeusz Pilch, Irena Lepalczyk (red.) Pedagogika społeczna. Wydawnictwo „Żak”, Warszawa 1995.

3.Stanisław Kawula (red.), Pedagogika społeczna. Dokonania, aktualność, perspektywy. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2003.

4.Ewa Marynowicz-Hetka (red.), Pedagogika społeczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006 (T. 1), 2007 (T. 2).

Student będzie potrafić:

WIEDZA

1.Zaprezentować podstawowy zasób wiedzy z zakresu pedagogiki społecznej.

2.Przedstawić środowiskowe uwarunkowania procesów wychowawczych.

3.Posiąść siatkę najważniejszych pojęć tej dziedziny naukowej.

UMIEJĘTNOŚCI

1.Analizować sposób zachodzenia procesów i mechanizmów typowych we współczesnym świecie oraz warunki umożliwiające zaspokojenie potrzeb rozwojowych człowieka w różnych fazach jego życia i w różnorodnych sytuacji życiowych.

2.Wyjaśnić przyczyny problemów psychospołecznych różnych grup wiekowych oraz zaproponować ich rozwiązanie.

3.Samodzielnie poszukiwać i korzystać z materiałów poszerzających wiedzę wyniesioną z zajęć.

4.Uzasadnić swoje zdanie w dyskusji w grupie, posługując się odpowiednimi pojęciami.

KOMPETENCJE

1.Docenić umiejętność pracy w grupie.

2.Rozumieć i krytycznie odnosić się do prezentowanych treści, a także docenić różnorodność i uzasadnienie różnorodnych – nawet sprzecznych – opinii.

3.Oddzielić prowadzoną dyskusję na wybrany temat od własnych przekonań.

Egzamin końcowy, do którego student dopuszczany jest na podstawie zaliczenia ćwiczeń, przeprowadzany w formie pisemnej: czas pisania 1 godzina, pytania otwarte.