Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Projektowanie procesu badawczego

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3402-31PPB
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0314) Socjologia i kulturoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Projektowanie procesu badawczego
Jednostka: Instytut Stosowanych Nauk Społecznych
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne
nieobowiązkowe

Założenia (opisowo):

Podstawowa znajomość zagadnień związanych z prowadzeniem badań społecznych. Sugerowane: ukończenie kursu metodologii badań społecznych, praktyka badawcza (udział w projekcie badawczym, realizacja badań własnych)

Skrócony opis:

Przedmiot ma na celu poszerzenie kompetencji z zakresu projektowania i prowadzenia badań społecznych. Jest adresowany zarówno do studentów, którzy ukończyli licencjat na kierunkach związanych z naukami społecznymi, jak i do tych, którzy nie mają takiego przygotowania. W ramach zajęć uczestnicy uczą się świadomego podejścia do tworzenia projektu badawczego oraz poznają zależności między jego elementami składowymi oraz konsekwencję (i źródła) podejmowanych decyzji.

Pełny opis:

SYLABUS

Projektowanie procesu badawczego. Dr Marcin Sińczuch, ISNS UW

Część II. Studia przypadku.

1. Elementy i etapy procesu badawczego – krótka powtórka podstawowych założeń i pojęć z zakresu metodologii badań społecznych.

Zajęcia o charakterze wykładu – przypomnienie elementów procesu badawczego i jego ogólnego przebiegu. Zwięzłe omówienie celów badań społecznych, metod i technik badawczych, głównych pojęć (konceptualizacjia, operacjonalizacja, pomiar, badania: indukcyjne, dedukcyjne, idiograficzne, nomotetyczne, próba losowa - reprezentatywność, próba celowa, jednostka analizy i jednostka pomiaru, wnioskowanie proste i złożone – zaawansowane). Zapoznanie się prowadzącego z kompetencjami i oczekiwaniami (potrzebami) uczestników seminarium w zakresie metodologii badań społecznych w celu określenia szczegółowego zakresu materiału.

Lektury:

E. Babbie. Badania społeczne w praktyce, PWN 2003, r. 3 (Pojęcie przyczynowości w badanich społecznych),

dodatkowo: r. 1, 5 (Działalność badawcze człowieka, Plan badań)

2. Cele badań w naukach społecznych. Repertuar metod i technik badawczych. Cele i problemy badawcze a dobór narzędzi badawczych. Dobór próby. Kategorie celów badawczych (eksploracja, opis, wyjaśnienie). Cele badań poza obszarem nauki: badania ewaluacyjne, badania rynku, badania nastrojów społecznych i opinii. Celem zajęć jest rekonstrukcja procesu badawczego i szczegółowe omówienie relacji między jego elementami składowymi. Jakich wyborów dokonujemy przygotowując i realizując badanie? Jaka jest relacja między typami celów badawczych a doborem próby? Ile „kosztuje” badanie – jakie zadania są realizowane w procesie badawczym, jak rynek „wycenia” pracę przy różnych fazach badania? Jak zaprojektować badanie – kontekst organizacji pracy i kosztów. Jak zrealizować badania z ograniczonym budżetem, dysponując jedynie wkładem pracy własnej?

Lektury:

a) Howard S. Becker, Triki badawcze w socjologii : jak w pełni wykorzystać potencjał badań społecznych, Warszawa, 2018, r. 3 Dobór próby.

b) Renate Mayntz, Kurt Holm, Peter Hübner, Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej,

Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985, r. 1.

3. Relacje między teorią a empirią w socjologii. Typologie teorii socjologicznych. Paradygmaty teoretyczne. Jak teoria może pomóc w przygotowaniu koncepcji, narzędzi, doborze próby. Ograniczenia teorii. Badania zorientowane na stworzenie teorii. Kłopoty z aplikacją teorii do rzeczywistych problemów życia społecznego. Dlaczego badacz może (a nawet powinien) zakładać stworzenie własnej teorii. Czym jest teoria – ujęcie praktyczne. Klasyfikacja teorii w socjologii.

Lektury:

a) Howard S. Becker, Triki badawcze w socjologii : jak w pełni wykorzystać potencjał badań społecznych, Warszawa, 2018, r. 1 Triki badawcze, r.2, Wyobrażenia .

b) E. Babbie. Badania społeczne w praktyce, PWN 2003, r. 2 Paradygmaty, teoria I badania społeczne.

4. Konceptualizacja: Praca z pojęciami. Rola pojęć w konstruowaniu teorii. Definicje nominalne/teoretyczne i empiryczne. Kategorie pojęć. W ramach zajęć uczestnicy mają za zadanie identyfikację głównych pojęć w wybranych teoriach socjologicznych oraz ocenę ich aplikacji w projektach empirycznych, w tym własnych pracach licencjackich.

Lektury:

a) Howard S. Becker, Triki badawcze w socjologii : jak w pełni wykorzystać potencjał badań społecznych, Warszawa, 2018Howard S. Becker, Triki badawcze w socjologii : jak w pełni wykorzystać potencjał badań społecznych, Warszawa, 2018, r. 1 Triki badawcze, r.4, (Pojęcia).

b) E. Babbie. Badania społeczne w praktyce, PWN 2003, r. 7 (Konceptualizacja, opercjonalizacja, pomiar).

5. Obszary badań w badaniu jakościowym. Cele i specyfika badań jakościowych. Wprowadzenie do metodologii teorii ugruntowanej. Prezentacja metody Interactive Qualitative Analysis (IQA).

Lektury:

a) Norvell Northcutt & Danny McCoy, Interactive Qualitative Analysis 2004 r. 4, IQA research design, + wstęp (Prologue – a true story) https://methods.sagepub.com/book/interactive-qualitative-analysis , (prawie) cała książka: https://books.google.pl/books?id=2x8B-aP3SuQC&printsec=frontcover&dq=interactive+qualitative+analysis+method&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwi6h4eonJjtAhVrtIsKHXsHAaIQ6AEwAHoECAUQAg#v=onepage&q=interactive%20qualitative%20analysis%20method&f=false

b) Konecki K.(2000), Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, R: 2. Strategia Badań Jakościowych. Metodologia teorii ugruntowanej (fragment), 3. Metodologia porównywania, jako procedura naturalnego myślenia, 4. Triangulacja w badaniach terenowych. Warszawa, s. 24-47 oraz 77-98.

6. Omówienie prac własnych (pracy domowej) – analiz problemu badawczego wykonanych w paradygmacie IQA: kręgi, pytania badawcze dla kręgów, rekurencje, rekonstrukcje problemów badawczych z perspektywy przedstawicieli różnych kręgów.

Lektura :

Sanchez, Joe. "Second Life: An interactive qualitative analysis." Society for Information Technology & Teacher Education International Conference. Association for the Advancement of Computing in Education (AACE), 2007. http://research.educatorscoop.org/SL.IQA.site.final.pdf

lub inne artykuły naukowe wykorzystujące metodę IQA.

7. Wskaźniki, Indeksy, Skale, Typologie – logika konstrukcji kwestionariusza. Plan analizy danych. Charakterystyka indeksu i skali. Najczęściej używane w badaniach empirycznych typy skal (Thurstone, Guttman, Likert, skale: dystansu społecznego, autorytaryzmu, social dominance orientation, liberalizm,-konserwatyzm). Walidacja skali przed i po badaniu empirycznym. Typologie – rodzaje i proces konstrukcji. Typologia jako narzędzie weryfikacji teorii.

Lektury:

E. Babbie. Badania społeczne w praktyce, PWN 2003, r. 5, Indeksy, Skale, Typologie.

8. Pomiary na różnych skalach w praktyce. Procedury analityczne stosowane przy pomiarach za pomocą skal. Przykłady budowy i weryfikacji rozmaitych skal.

Lektury:

a) Bogdan Wojciszke , Monika A. Szlendak, Skale do pomiaru orientacji sprawczej i wspólnotowej , Psychologia Społeczna, tom 5 (13), 2010, s. 57-70.

b) Mikołaj Winiewski, Michał Bilewicz, „Antysemityzm: dynamika i psychologiczne, uwarunkowania”, w: Uprzedzenia w Polsce, Libri, 2017, ss. 15-37. http://www.liberilibri.pl/stefaniak

9. Analiza danych na potrzeby artykułu na przykładzie badań jakościowych i ilościowych. Na czym polega analiza? Jaka jest relacja między analizą a pisaniem raportu? Jakie są strategie pisania raportu/sprawozdania/artykułu? Jakie mamy do dyspozycji strategie analityczne? Co możemy dzięki nim osiągnąć? Jaka jest relacja między etapem analizy a wcześniejszymi etapami badań?

Lektury:

Lofland J. i inn., 2009, Analiza układów społecznych, PWN, Warszawa, r. 9 (dodatkowo r. 8)

10. Analiza danych na potrzeby artykułu na przykładzie badań jakościowych i ilościowych. Na czym polega analiza? Jaka jest relacja między analizą a pisaniem raportu? Jakie są strategie pisania raportu/sprawozdania/artykułu? Jakie mamy do dyspozycji strategie analityczne? Co możemy dzięki nim osiągnąć? Jaka jest relacja między etapem analizy a wcześniejszymi etapami badań?

Lektury:

a) Babbie E.. (2004): ), Badania społeczne w praktyce, PWN, Warszawa, roz. 16, Model analizy rozbudowanej, s. 459-478.

b) Seweryn Grodny, Jerzy Gruszka, Kamil Łuczaj, O ZAWĘŻENIU WYŻSZEGO GUSTU ESTETYCZNEGO. ANALIZA ZJAWISKA WSZYSTKOŻERNOŚCI KULTUROWEJ W POLSCE, STUDIA SOCJOLOGICZNE 2013, 2 (209).

Część II. Studia przypadku.

11. Studium przypadku – badanie zjawisk o charakterze dynamicznym na przykładzie procesu adaptacji do nowego środowiska w miejscu pracy.

Celem zajęć jest "pochylenie się" nad projektowaniem badania procesów, czyli dynamicznych aspektów struktury społecznej. Jak społeczeństwo trwa w czasie? Jak reprodukują się porządek społeczny, wiedza, role, interakcje w rolach. Na początek proszę zwrócić uwagę na różne formy klasyfikacji pracowników, poziomy klasyfikacji oraz leżące u ich podstaw założenia - na jakiej podstawie tworzymy klasyfikacje w badaniu jakościowym (nie tylko jakościowym zresztą) - do strony 79. Spróbujcie Państwo odtworzyć regułę przechodzenia pomiędzy kolejnymi etapami badania i określić jej strukturę i "metodologiczne zaplecze": kiedy możemy przejść do kolejnego etapu badania? Jakie warunki powinny zostać spełnione? Z czego te warunki są wyprowadzone?

Pytania krytyczne: jaki był cel badań? Jakimi teoriami autor się posłużył? Jakie były zawarte w nich koncepcje człowieka i społeczeństwa? Jakie ograniczenia wynikają z przyjętych teorii? Czego nie uwzględniają?

Motywy wyboru metod i technik. Mocne i słabe strony. Granice generalizacji – typ (poziom) uzyskanych generalizacji teoretycznych. Rezultaty badania jako poszerzenie/sprecyzowanie teorii.

Wnioski: co można zmienić/zrobić inaczej i dlaczego?

Lektury:

Krzysztof Konecki, Nowi pracownicy, a kultura organizacyjne przedsiębiorstwa, Łódź, 1989, r. 11 + wstęp metodologiczny.

http://qsr.webd.pl/KKonecki/publikacje/publikacja23_1.htm

http://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/2673/PSJ_monografie_1.pdf?sequence=1&isAllowed=y

12. Analiza przypadku – badanie powtarzalne; całościowe projektowanie badania ilościowego i jego modyfikacje.

Pytania krytyczne: jaki był cel badań? Jakimi teoriami autor się posłużył? Jakie były zawarte w nich koncepcje człowieka i społeczeństwa? Jakie ograniczenia wynikają z przyjętych teorii? Czego nie uwzględniają?

Motywy wyboru metod i technik. Mocne i słabe strony. Granice generalizacji – typ (poziom) uzyskanych generalizacji teoretycznych. Rezultaty badania jako poszerzenie/sprecyzowanie teorii.

Wnioski: co można zmienić/zrobić inaczej i dlaczego?

Lektury:

Nowak S., Studenci Warszawy, Wyd. UW, Warszawa 1990 r. (wybrane fragmenty – zostaną przesłane osobno) + http://otworzksiazke.pl/sondaz_polski/32/skan

Część III – prezentacja wyników badań

13. Prezentowanie wyników badań. Przygotowanie strategii prezentowania wyników badania powinno być integralnym elementem planowania procesu badawczego. Już na poziomie formułowania koncepcji i hipotez możemy wyobrazić sobie matrycę prezentacji uzyskanych wyników. Ale nawet jeśli tego nie zrobimy warto zapoznać się z możliwościami i ograniczeniami wizualnej prezentacji danych.

Lektury:

trzy rozdziały z książki: Przemysław Biecek, Odkrywać! Ujawniać! Objaśniać! Zbiór esejów o sztuce prezentowania danych - zachęcam do przejrzenia całości. http://www.biecek.pl/Eseje/index.html

- Perełki z historii

- Percepcja danych

- Od kuchni

Dodatkowo proszę obejrzeć sobie dowolnie wybraną prezentację Hansa Roslinga, np.:

http://www.ted.com/talks/hans_rosling_at_state

http://www.smarterpoland.pl/Eseje/indexDane.html

http://www.smarterpoland.pl/Eseje/indexKuchnia.html

http://www.smarterpoland.pl/Eseje/indexPomylka.html

lub inną (są też dostępne na youtube)

14. Podsumowanie – tekst, jako podstawowy rezultat procesu badawczego w nauce. W tej części podsumujemy dotychczasowe rozważania. Krótko scharakteryzujemy i postaramy się pokazać relacje między etapami procesu badawczego a ich odzwierciedleniem (obecnością i rolą) w strukturze tekstu artykułu naukowego.

Lektury: http://libguides.usc.edu/writingguide (proszę zapoznać się z treścią wszystkich zakładek umieszczonych na górze strony od 1 do 11 i pozostałych)

15. Prezentacja prac własnych: recenzje projektów badawczych z propozycjami zmian, modyfikacji i ulepszeń; prezentacja własnych projektów badawczych

Literatura:

E. Babbie. Badania społeczne w praktyce, PWN 2003, r. 3 (Pojęcie przyczynowości w badanich społecznych),

dodatkowo: r. 1, 5 (Działalność badawcze człowieka, Plan badań)

Howard S. Becker, Triki badawcze w socjologii : jak w pełni wykorzystać potencjał badań społecznych, Warszawa, 2018, r. 3 Dobór próby.

Renate Mayntz, Kurt Holm, Peter Hübner, Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985, r. 1.

Howard S. Becker, Triki badawcze w socjologii : jak w pełni wykorzystać potencjał badań społecznych, Warszawa, 2018, r. 1 Triki badawcze, r.2, Wyobrażenia .

E. Babbie. Badania społeczne w praktyce, PWN 2003, r. 2 Paradygmaty, teoria I badania społeczne.

Norvell Northcutt & Danny McCoy, Interactive Qualitative Analysis 2004 r. 4, IQA research design

Konecki K.(2000), Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, R: 2. Strategia Badań Jakościowych. Metodologia teorii ugruntowanej (fragment), 3. Metodologia porównywania, jako procedura naturalnego myślenia, 4. Triangulacja w badaniach terenowych. Warszawa, s. 24-47 oraz 77-98.

Sanchez, Joe. "Second Life: An interactive qualitative analysis." Society for Information Technology & Teacher Education International Conference. Association for the Advancement of Computing in Education (AACE), 2007

E. Babbie. Badania społeczne w praktyce, PWN 2003, r. 5, Indeksy, Skale, Typologie

Bogdan Wojciszke , Monika A. Szlendak, Skale do pomiaru orientacji sprawczej i wspólnotowej , Psychologia Społeczna, tom 5 (13), 2010, s. 57-70.

Mikołaj Winiewski, Michał Bilewicz, „Antysemityzm: dynamika i psychologiczne, uwarunkowania”, w: Uprzedzenia w Polsce, Libri, 2017, ss. 15-37.

Lofland J. i inn., 2009, Analiza układów społecznych, PWN, Warszawa, r. 9 (dodatkowo r. 8)

Babbie E.. (2004): ), Badania społeczne w praktyce, PWN, Warszawa, roz. 16, Model analizy rozbudowanej, s. 459-478.

Seweryn Grodny, Jerzy Gruszka, Kamil Łuczaj, O ZAWĘŻENIU WYŻSZEGO GUSTU ESTETYCZNEGO. ANALIZA ZJAWISKA WSZYSTKOŻERNOŚCI KULTUROWEJ W POLSCE, STUDIA SOCJOLOGICZNE 2013, 2 (209).

Krzysztof Konecki, Nowi pracownicy, a kultura organizacyjne przedsiębiorstwa, Łódź, 1989, r. 11 + wstęp metodologiczny

Nowak S., Studenci Warszawy, Wyd. UW, Warszawa 1990 r.

Efekty uczenia się:

Uczestnik zajęć zna: rolę teorii w badaniu, elementy procesu badawczego, charakterystyki metod i techniki badań społecznych

Uczestnik zajęć potrafi: zidentyfikować problemy badawcze, konstruować hipotezy badawcze, projektować badania społeczne z intencją stworzenia teorii socjologicznej, świadomie podejmować wybory teoretyczne i metodologiczne w trakcie projektowania badania.

Praktyki zawodowe:

- aktywny udział w zajęciach, dyskusje - przygotowywanie prezentacji (15%);

- realizacja zadań w trakcie trwania kursu (prace własne, prace domowe); (25%)

- przygotowanie własnej krytycznej analizy i twórczego rozwinięcia wybranego projektu badawczego (60%).

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2024-02-19 - 2024-06-16
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 20 godzin, 40 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Marcin Sińczuch
Prowadzący grup: Marcin Sińczuch
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Konwersatorium - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych.
ul. Długa 44/50
00-241 Warszawa
tel: +48 22 55 49 126 https://www.wne.uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)