Retoryka sukcesu i porażki - dla socjologii

Podstawowa znajomość języku angielskiego jest obowiązko-wa: większość omawianych lektur napisana jest w języku angielskim.

zdalnie

Przedmiot stanowi wprowadzenie do tego, co można luźno nazywać krytycznymi studiami nad sukcesem i porażką. Nacisk położony jest mniej na radzenie sobie porażką oraz zarządzanie kryzysami, a bardziej na retorykę, która towarzyszy sposobom mówienia na temat sukcesu oraz porażki. W jaki sposób postrzeganie porażki oraz normy sukcesu są konstruowane i eksternalizowane w naszym społeczeństwie? Jak to postrzeganie powiązane jest z procesami takimi jak narratywizacja, inywidualizacja, genderyzacja, ekonomizacja, kalkulacja oraz wzmocnienie logiki kapitalizmu i neoliberalizmu.

Podczas zajęć omawiane są tematy takie jak:

- porażka jako zjawisko społeczne

- sposoby mówienia na temat porażek,

- reguły, tego co stanowi porażkę

- konstruowanie instytucji przedstawiających różne doświadczenie porażki w sposób inny niż ztabuizowany (np. fuck-up nights, theatre of failure)

- krytyka norm sukcesu

- alternatywne formy sukcesu oraz porażki.

Przedmiot stanowi wprowadzenie do tego, co można luźno nazywać krytycznymi studiami nad sukcesem i porażką.

Porażka to jedno z najbardziej złożonych i najbogatszych zjawisk we współczesnym społeczeństwie. Możliwe podejścia badawcze do tego zagadnienia są wielopłaszczyznowe i znajdują się na przecięciu różnych dyscyplin. Porażka może się okazać sukcesem, ale może też okazać się doświadczeniem granicznycm. Może mobilizować i popychać do przodu, ale może też paraliżować działalność gospodarczą jednostek i organizacji lub pozostawić je w nieokreślonym stanie politycznej i instytucjonalnej inercji. Niepowodzenie może się utrzymywać, ale może też zniknąć z dnia na dzień, tak jakby nigdy się nie wydarzyło. Dla aktorów społecznych nie ma nic ustalonego i przewidywalnego w porażce. W takim samym stopniu, w jakim nie ma nic pewnego w procesach takich jak sukces, kapitał społeczny, władza, przedsiębiorczość itp. To oczywiste odwołanie się do niepowodzenia sprawia, że jego badanie jest stale powracającym przedsięwzięciem nauk społecznych.

Nacisk położony jest mniej na radzenie sobie porażką oraz zarządzanie kryzysami, a bardziej na retorykę, która towarzy-szy sposobom mówienia na temat sukcesu oraz porażki. W jaki sposób postrzeganie porażki oraz normy sukcesu są kon-struowane i eksternalizowane w naszym społeczeństwie? Jak to postrzeganie powiązane jest z procesami takimi jak narratywizacja, inywidualizacja, genderyzacja, ekonomizacja, kalkulacja oraz wzmocnienie logiki kapitalizmu i neoliberalizmu.

Przedmiot przekazuje, że myślenie o sukcesie oraz porażce jako retoryce nie oznacza, że są to zjawiska jedynie dyskursywne. Sukces i porażka nie tylko się zdarzają, ale są również wyobrażane, na różnorakie sposoby przedstawiane, tymczasowe, spodziewane i do pewnego stopnia kontestowane.

Podczas zajęć omawiane są tematy takie jak:

- porażka jako zjawisko społeczne

- sposoby mówienia na temat porażek,

- reguły, tego co stanowi porażkę

- konstruowanie instytucji przedstawiających różne doświadczenie porażki w sposób inny niż ztabuizowany (np. fuck-up nights, theatre of failure)

- krytyka norm sukcesu

- alternatywne formy sukcesu oraz porażki.

Literatura (wybrane fragmenty)

Porażka: retoryka i zaabsorbowanie

Albert O. Hirschman. 1991. The Rhetoric of Reaction: Perversity, Futility, Jeopardy. Belknap Press

Albert O. Hirschman. 1975. “Policymaking and policy analysis in Latin America - A return journey.” Policy Sciences 6: 385–402

Ilene Grabel. 2018. When Things Don't Fall Apart: Global Financial Governance and Developmental Finance in an Age of Productive Incoherence. MIT Press

Porażka jako społeczne zjawisko narratywizacji i kalkulacji

Liisa Kurunmäki oraz Peter Miller. 2013. “Calculating failure: The making of a calculative infrastructure for forgiving and forecasting failure.” Business History 55 (online)

Kai Oppermann oraz Alexander Spencer. 2016. “Telling stories of failure: narrative constructions of foreign policy fiascos” Journal of European Public Policy 23 (online)

Jacqueline Best. 2016. “When crises are failures: Contested metrics in international finance and development,” International Political Sociology 10: 39-55

Porazka jako efekt wyobraźnii, oczekiwania i samo-oceny

Andrew Lakoff. 2017. Unprepared Global Health in a Time of Emergency. University of California Press

Susie Scott. 2020. “Social nothingness: A phenomenological investigation” European Journal of Social Theory (online)

Arjun Appadurai & Neta Alexander. 2019. Failure. Polity

Porazka jako alternatywa, krytyka norm sukcesu

Jack Halberstam. 2011. Queer Art of Failure. Duke University Press

Ann Cooper Albright. 2018. How to Land: Finding Ground in an Unstable World. Oxford University Press

Janet O’Shea. 2018. Risk, Failure, Play What Dance Reveals about Martial Arts Training. Oxford University Press.

K_W09 - Ma orientację we współczesnym życiu intelektualnym i kulturalnym w Polsce i w wybranych rejonach świata.

K_W13 - Ma rozszerzoną wiedzę o zależnościach między komunikacją a władzą, zarówno państwową, jak i sprawowaną przez media lub za pośrednictwem dyskursów eksperckich.

K_W14 - Ma pogłębioną wiedzę o relacjach między strukturami i instytucjami społecznymi a językowymi oraz społecznymi aspektami budowania tożsamości indywidualnej i grupowej.

K_U10 - Posiłkując się wiedzą z zakresu socjologicznej analizy dyskursu i badań nad komunikacją społeczną, potrafi krytycznie dobierać dane i metody analiz oraz formułować wnioski.

K_U13 - Posiada umiejętność wykorzystywania zdobytej wiedzy z dziedziny socjologicznej analizy dyskursu i badań nad komunikacją; potrafi krytycznie oceniać jej przydatność i skuteczność.

udział w dyskusji (40%)

przeprowadzenie jednego wywiad z osobą, dotyczącego osobistych lub organizacyjnych doświadczenie porażki (30%)

prezentacja i interpretacja wniosków z wywiadu na podstawie trzech lektur dyskutowanych w ramach przedmiotu (30%)

zaliczenie na ocenę