Wiedza o języku hebrajskim

obowiązkowe

w sali

Kurs przeznaczony jest dla studentów pierwszego i drugiego semestru studiów. Rozpoczyna się wprowadzeniem w dziedzinę języków semickich. Następnie omawiana jest fonologia współczesnego języka hebrajskiego i morfologia czasownika. W ramach pierwszej części problemów omawiany jest system spółgłoskowy i samogłoskowy hebrajskiego, a także struktura sylaby, akcent wyrazowy oraz uwarunkowane zmiany fonetyczne. W obrębie drugiej grupy zagadnień omawiane są w pierwszej kolejności podstawowe pojęcia morfologii hebrajskiego, jak rdzeń, temat i afiksy. W następnej kolejności omawiana jest morfologia czasownika regularnego i słabego.

Kurs rozpoczyna się wprowadzeniem w podstawowe zagadnienia z językoznawstwa semickiego, takich jak podział rodziny afro-azjatyckiej, klasyfikacja języków semickich i miejsce hebrajskiego pośród nich, wraz z periodyzacją języka. W trakcie dalszej części kursu charakteryzowane są trzy grupy zagadnień gramatycznych współczesnego języka hebrajskiego: fonologia, morfologia oraz składnia z semantyką. Pierwsze zajęcia poświęcone są omówieniu faz rozwojowych języka hebrajskiego. Następnie charakteryzowany jest system spółgłoskowy współczesnego języka hebrajskiego. W następnej kolejności prezentowany jest system samogłoskowy. Przedstawiane są również pismo i zasady ortografii, jakie zostały przyjęte dla współczesnego hebrajskiego. W następnej kolejności omawiana jest struktura sylaby oraz akcent wyrazowy. Podstawowe zmiany uwarunkowane fonetyczne współczesnego hebrajskiego omawiane są w trakcie kolejnych wykładów. Zmiana działu gramatyki na morfologię rozpoczyna się od wprowadzenia podstawowych pojęć jak rdzeń, temat oraz afiksy oraz systemu zaimków, z uwzględnieniem ich historycznego rozwoju. Następnie omawiany jest system paradygmatów czasownikowych języka hebrajskiego. Prezentowane są poszczególne tematy. Omawiane są imiesłowy, bezokoliczniki oraz nazwy czynności. Teraz omawiany jest system czasów języka hebrajskiego: charakteryzowane są czasy proste i złożone. Omawiane są również rodzaje czynności, a po nich odmiana czasownika regularnego. W następnej kolejności przedstawiona zostaje klasyfikacja czasowników słabych. Podczas kolejnych wykładów omawiana jest odmiana poszczególnych typów czasowników słabych. Są to w głównej mierze czasowniki pochodzące od rdzeni dwuspółgłoskowych lub ze spółgłoską zasymilowaną. W następnej kolejności omawiane są proste i złożone zdania czasownikowe oraz semantyka poszczególnych form czasownikowych.

Adamczyk, Angelika. Kategoria określoności w nauczaniu współczesnego języka hebrajskiego. Elipsa: Warszawa, 2016.

Akademia Języka Hebrajskiego. „Użycie przecinka. Zasady pisowni bez samogłosek [hebr.].” Leshonenu la-ʾam, wydanie specjalne. Jeruszalajim, 2001.

—. „Pismo pełne [hebr.].” https://hebrew-academy.org.il/topic/hahlatot/missingvocalizationspelling/.

Bauer, Hans. Die Tempora im Semitischen: ihre Entstehung und ihre Ausgestaltung in den Einzelsprachen. Leipzig, 1910.

Bolozky, Shmuel and E.A. Coffin. A Reference Grammar of Modern Hebrew. Cambridge: Cambridge University Press, 2005.

Bolozky, Shmuel. 501 Hebrew Verbs. Baltimore: Baron Publishing, 1990.

Bolozky, Shmuel. Measuring Productivity in Word Formation. Leiden: Brill, 1999.

—. ‘Israeli Hebrew Phonology.’ W Phonologies od Asia and Africa, red. Alan S. Kaye, 287-311. Winona Lake: Eisenbrauns, 1997.

Buth, Randall. Living Biblical Hebrew. Jerusalem: Biblical Language Center, 2006.

Chayen, M. J., The Phonetics of Modern Hebrew, The Hague-Paris: Mouton, 1973.

Cowley, Arthur E. Gesenius’ Hebrew Grammar as Edited and Enlarged by E. Kautzsch. Wydanie drugie. Oxford: Clarendon Press, 1910.

Daniels, Peter T. “Scripts of Semitic Languages.” W The Semitic Languages, red. Robert D. Hobermann, 16-46. London: Routledge, 1997.

Dekel, Nurit. Colloquial Israeli Hebrew. Berlin: Mouton de Gruyter, 2014.

—. It’s About Time. Aspects of the Israeli Verb System. Saarbrücken: Scholar’s Press, 2013.

Encyclopaedia Judaica, red. Michael Berenbaum i Fred Skolnik. Wydanie drugie (internetowe). Detroit: Macmillan Reference, 2007. [http://go.galegroup.com/ps/i.do?id=GALE%7CCX2587500001&v=2.1&u=cambuni&it=r&p=GVRL&sw=w&asid=b07db0350cbc7e4014cb37ef6adee912]

Encyclopedia of Hebrew Language and Linguistics, red. Geoffrey Khan. Leiden: Brill, 2013.

(hasła: Aspect; Barth-Ginsberg Law: bgdkpt Consonants; Binyanim: Biblical Hebrew; Binyanim: Modern Hebrew; Causative Verb; Cohortative; Compensatory Lengthening; Dagesh; Definiteness: Modern Hebrew; Denominal Verbs: Modern Hebrew; Diphthongs: Modern Hebrew; Emphatic Consonants; Epenthesis: Modern Hebrew; Guttural Consonants: Modern Hebrew; Jussive; Karaite Pronunciation, Ketiv and Qere, Mood and Modality; Ortography: Modern Hebrew; Participle: Modern Hebrew; Passive: Modern Hebrew; Phonetics of Modern Hebrew: Acoustic; Phonetics of Modern Hebrew: Articulatory; Phonology: Israeli Hebrew; Modern Hebrew: Language Varieties; Segolates: Modern Hebrew; Segolates: Pre-Modern Hebrew; Shewa: Modern Hebrew; Shewa: Pre-modern Hebrew; Sephardi Pronunciation, Sonority, Tense: Modern Hebrew; Valency)

Ewen-Szoszan, Avraham. Milon Ewen-Szoszan Ha-merukaz [hebr.]. Jeruszalajim: Ha-milon He-chadasz, 2004.

Faber, Alice. “Genetic Subgrouping of the Semitic Languages.” W The Semitic Languages, red. Robert D. Hoberman, 3-15. London: Routledge, 1997.

Fellman, Jack. “A Sociolinguistic Perspective on the History of Hebrew.” W Readings in the Sociology of Jewish Languages, red. Joshua A. Fishman, 29-34. Leiden: Brill, 1985.

Gensler, Orin D. “Morphological Typology Of Semitic.” W The Semitic Languages. An International Handbook, red. Stefan Weninger i in., 279-302, Berlin: De Gruyter Mouton, 2011.

Givón, Talmy. Syntax. An Introduction. Tom I i II. Amsterdam: John Benjamins, 2001.

Glinert, Lewis. The Grammar of Modern Hebrew. Cambridge: Cambridge University Press, 1989.

Goldenberg, Gideon. “Principles of Semitic Word Structure.” W Semitic and Cushitic Studies, red. Shlomo Raz i Gideon Goldenberg, 29-64. Wiesbaden: Harrassowitz, 1994.

Gzella, Holger. “Northwset Semitic in General.” W The Semitic Languages. An International Handbook, red. Stefan Weninger i in., 425-451, Berlin: De Gruyter Mouton, 2011.

Hasselbach, Rebecca. ‘External Plural Markers in Semitic: A New Assessment.’ W Studies in Semitic and Afroasiatic Presented to Gene B. Gragg, red. by Cynthia E. Miller, 123-138. Chicago, Illinois: The Oriental Institute of the University of Chicago, 2007.

Hetzron, Robert. “Two Principles of Genetic Reconstruction.” Lingua 38 (1976): 89-108.

Hoberman, Robert D. “Initial Consonant Clusters in Hebrew and Aramaic.” Journal of Near Eastern Studies 48, nr 1 (1989), 25-20.

Holger Gzella, (red.). Languages from the World of the Bible. Berlin: de Gruyter, 2012.

Huehnergard, John i Aaron D. Rubin. “Phyla and Waves: Models of Classification of the Semitic Languages.” W The Semitic Languages. An International Handbook, red. Stefan Weninger i in., 259-278. Berlin: De Gruyter Mouton, 2011.

Huehnergard, John. “Afro-Asiatic.” W The Ancient Languages of Syria-Palestine and Arabia, red. Roger D. Woodard, 225-246. Cambridge: Cambridge University Press, 2008.

Izre’el, Shlomo. “The Emergence of Spoken Israeli Hebrew.” W Corpus Linguistics and Modern Hebrew: Towards the Compilation of The Corpus of Spoken Israeli Hebrew (CoSIH), red. Benjamin H. Hary, 85-104. Tel Aviv: Tel Aviv University, 2003.

Joüon, Paul and Takamitsu Muraoka. A Grammar of Biblical Hebrew. Rome: Pontifical Biblical Institute, 1991.

Khan, Geoffrey. “Vowel Length and Syllable Structure in the Tiberian Tradition of Biblical Hebrew.” Journal of Semitic Studies 32, nr 1 (1987): 123-82.

Lipiński, Edward. Semitic Languages: Outline of a Comparative Grammar. Leuven: Peeters, 2001.

—. Języki semickie rodziny afroazjatyckiej. Zarys ogólny. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2001.

Marti, Karl. Kurzgefasste Grammatik der biblisch-aramäischen Sprache; Literatur, Paradigmen, Texte und Glossar. Berlin: Reuter und Reichard, 1925.

Morag, Shelomo. “Some Notes on Šelomo Almoli’s Contributions to the Linguistic Science of Hebrew.” W Interpreting the Hebrew Bible. Essays in Honour of E.I.J. Rosenthal, red. J.A. Emerton i Stefan C. Reif, 157-169. Cambridge: Cambridge University Press, 1982.

Piela, Marek. Hebrajski zaimek osobowy i jego polskie odpowiedniki – analiza kontrastywna. Kraków: Wydawnictwo Antykwa, 2014.

Sáenz-Badillios, Angel. “Hebrew as the Language of Judaism.” W The Semitic Languages. An International Handbook, red. Stefan Weninger i in., 537-545, Berlin: De Gruyter Mouton, 2011.

Sáenz-Badillios, Angel. A History of the Hebrew Language. Cambridge: Cambridge University Press, 1996.

Schwarzwald, Ora (Rodrigue). “Modern Hebrew.” W The Semitic Languages. An International Handbook, 523-536, Berlin: De Gruyter, 2011.

Segert, Stanislav. A Basic Grammar of the Ugaritic Language. University of California Press: Berkeley-Los Angeles, 1984.

Spolsky, Bernard. “Jewish Multilingualism in the First Century: An Essay in Historical Linguistics.” W Readings in the Sociology of Jewish Languages, red. Joshua A. Fishman, 35-50. Leiden: Brill, 1985.

Steiner, Richard. „Ancient Hebrew.” W The Semitic Languages, ed. Robert Hetzron, 145-173, London: Routlege, 1997.

Rödiger, E. Wilhelm Gesenius’ hebräische Grammatik, wyd. 17. Lepizig: Renger’sche Buchhandlung, 1854.

Tomal, Maciej. Język hebrajski biblijny. Wydanie drugie poprawione. Warszawa: Dialog, 2008.

Weninger, Stefan i in. (red.). The Semitic Languages. An International Handbook. Berlin: De Gruyter Mouton, 2011.

Wiedza: Absolwent zna i rozumie:

- podstawową wiedzę w zakresie teorii nauk humanistycznych (literaturoznawstwa lub językoznawstwa lub historii) niezbędnych dla rozumienia wybranych aspektów kultury [K_W04]

- w stopniu zaawansowanym strukturę, historię rozwoju oraz pismo języka hebrajskiego [K_W12]

- złożoność natury języka hebrajskiego, jego miejsca i znaczenia w kontekście kultury i historii Izraela [K_W13]

- różnorodność językową i jej wpływ na sytuację kulturową i polityczną świata [K_W14]

Umiejętności: absolwent potrafi:

- posługuje się językiem hebrajskim na wyższym średniozaawansowanym [K_U12]

Kompetencje społeczne: Absolwent jest gotów do:

- odpowiedniego określania celów i sposobów ich osiągnięcia w zakresie działalności naukowej, zawodowej i społecznej [K_K04]

- działania na rzecz udostępniania i promowania spuścizny kulturowej i językowej Izraela [K_K08]

- kontrola obecności,

- ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność),

- kolokwia,

- zaliczenie pisemne na koniec semestru

Nie dotyczy