Wprowadzenie do antropologii eposu homeryckiego

fakultatywne

Wskazana jest znajomość treści Iliady i Odysei w przekładzie Roberta Chodkowskiego. Znajomość greki nie jest wymagana.

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z antropologicznym wymiarem epiki homerowej. Analizie poddana zostanie sama „instytucja” eposu, jego geneza, funkcja społeczna, kulturotwórcza i światopoznawcza jak i przekazywane za jego pomocą treści, tradycje, normy oraz dyrektywy aksjologiczne. Zajęcia skupią się na wybranych elementach kreowanego przez archaicznego poetę świata jak mity, obrzędy, zwyczaje, magia, baśniowość czy archaiczne, przeddyskursywne formy myślenia. Do każdego z analizowanych tematów przyporządkowany będzie zestaw fragmentów eposów, które będą punktem wyjścia i podstawą rozważań.

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z antropologicznym wymiarem epiki homerowej. Refleksja antropologiczna, odmienna od filologicznej czy historyczno-archeologicznej obejmuje przede wszystkim zagadnienia związane ze złożonymi procesami i fenomenami życia społecznego. W przypadku przedfilozoficznych kultur oralnych były one wyrażane m.in. za pomocą eposu tworzącego specyficzny mechanizm łączący storytelling oraz formę metryczną. W związku z tym analizie poddana zostanie sama „instytucja” eposu, jego geneza, funkcja społeczna, kulturotwórcza i światopoznawcza, jak i przekazywane za jego pomocą treści, tradycje, normy oraz dyrektywy aksjologiczne. Zajęcia skupią się na analizie wybranych elementów kreowanego przez archaicznego poetę świata jak mity, obrzędy, zwyczaje, magia, baśniowość czy archaiczne, przeddyskursywne formy myślenia.

Forma konwersatorium ma za zadanie włączyć słuchaczy w analizę i interpretację omawianych na zajęciach wątków z Iliady i Odysei. Do każdego z analizowanych tematów przyporządkowany będzie zestaw fragmentów. Będą one punktem wyjścia i podstawą wspólnych rozważań.

Bachvarova M., From Hittite to Homer. The Anatolian Background of Ancient Greek Epic, Cambridge University Press 2016;

Epos. Reconsidering Greek Epic and Aegean Bronze Age Archaeology, red. S. Morris, R. Laffineur, Liege 2007;

Havelock E., Przedmowa do Platona, Warszawa 2007

Homer, Iliada, przekł. R. Chodkowski, Lublin 2022

Homer, Odyseja, przekł. R. Chodkowski, Lublin 2020

Homeric Contexts. Neoanalysis and the Interpretation of Oral Poetry, red. F. Montanari, A. Rengakos, Ch. Tsagalis, De Gruyter 2012

Kitts M., Anthropology and the Iliad, w: The Ashgate Research Companion to Anthropology, red. Andrew J. Strathern, Pamela J. Stewart, Ashgate 2015

Kordys J., Kategorie antropologiczne i tożsamość narracyjna. Szkice z pogranicza neurosemiotyki i historii kultury, Kraków 2006;

Latacz J. Homer. His Art and His World, Ann Arbor 1999;

Mieletynski E., Pochodzenie eposu bohaterskiego. Wczesne formy i archaiczne zabytki, przekł. Paweł Rojek, NOMOS, Kraków 2009;

Nagy G., Homer the Preclassic, University of California Press 2010;

Powell B., Writing and the Origins of Greek Literature, Cambridge University Press 2002;

The Homer Encyklopedia, red. M. Finkelberg, vol. 1-3, Blackwell Publishing 2011;

Williams B., Understanding Homer: Literature, History and Ideal Anthropology, w: The Sense of the Past, Princeton University Press 2006;

Zieliński K., Iliada i jej tradycja epicka. Studium z zakresu greckiej tradycji oralnej, Wrocław 2014.

Po ukończeniu zajęć:

Wiedza. Student zna i rozumie (K_W01, K_W02, K_W05, K_W07):

- podstawową terminologię nauk humanistycznych i rozumie ich rolę w kulturze;

- podstawową terminologię nauk społecznych i rozumie ich rolę w kulturze;

- podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury;

- najważniejsze metody badań interdyscyplinarnych.

Umiejętności.Student potrafi (K_U02, K_U03, K_U07):

- dokonywać analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów źródłowych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych;

- skontekstualizować dzieło kultury w odniesieniu do czasu jego powstania i momentu lektury;

- prezentować wyniki indywidualnej i zespołowej pracy akademickiej we właściwej formie.

Kompetencje społeczne. Student jest gotowy (K_K02, K_K03, K_K04, K_K07, K_K08):

- jest gotów do podejmowania pracy zespołowej;

- jest gotów do poznawania nowych metod badawczych;

- ma kompetencje w zakresie wyboru najwłaściwszych środków służących do realizacji wskazanych zadań;

- przestrzega zasady tolerancji, rozumie dziedzictwo kulturowe i ma poszanowanie dla różnic kulturowych;

- docenia bogactwo kultury.

Ocenie podlegać będzie aktywność na zajęciach, frekwencja oraz projekt zaliczeniowy.

Przedmiot kończy się zaliczeniem na ocenę. Podstawą zaliczenia jest obecność na zajęciach (20%), aktywność (20%) oraz wykonanie indywidualnych lub zespołowych projektów zaliczeniowych na koniec roku dotyczących problematyki kursu (60%). Projekt ma być analizą wybranego wątku z eposów z zastosowaniem podejścia antropologicznego lub interdyscyplinarnego, łączącego antropologię z podejściem filologicznym lub archeologicznym.