Witold Pruszkowski – artysta przełomu wieków. Warsztaty edytorskie

fakultatywne

Podstawowa – w zakresie szkoły średniej - znajomość historii XIX wieku oraz ogólna kultura artystyczna.

Warsztaty z elementami konwersatorium „Witold Pruszkowski - artysta przełomu wieków. Warsztaty edytorskie” będą miały charakter zarówno praktyczny, jak i teoretyczny. Wymienić należy dwa cele zajęć:

1. Przybliżenie sylwetki modernistycznego artysty i zagadnień związanych z polskim XIX-wiecznym środowiskiem artystycznym Francji, Monachium, Krakowa;

2. Praca z rękopisem Witolda Pruszkowskiego – nigdy nie wydanym dramatem Zbrodniarz;

Studenci:

- sporządzą transkrypcję i transliterację fragmentu tekstu;

- poznają zagadnienia związane z edytorstwem, historią literatury i sztuki;

- będą analizowali dzieła literackie i plastyczne;

- poznają strategie pozyskiwania praw autorskich do materiału ikonograficznego;

- poznają zagadnienia dotyczące prac archiwalnych, digitalizacji zbiorów;

- będą korzystali ze zbiorów bibliotek, muzeów i innych instytucji kultury;

Zajęcia „Witold Pruszkowski – artysta przełomu wieków. Warsztaty edytorskie” obejmują 30 godzin zajęć dydaktycznych realizowanych w semestrze letnim 2024.

Studenci zapoznają się z mało znaną twórczością Witolda Pruszkowskiego – zarówno plastyczną, jak i literacką. Jego dorobek jest świadectwem przemian w sztuce przełomu epok. Wyłaniająca się ze Zbrodniarza światopoglądowa postawa artysty pozwala traktować go jako jednego z pierwszych intelektualistów krakowskich zafascynowanych folklorem i życiem codziennym wsi. Interioryzacja doświadczenia chłopów zostaje w dramacie wyrażona tymi środkami artystycznej ekspresji, które rozwinie w pełni ostatnie dziesięciolecie XIX wieku. Edycja tekstu, opracowanie związanego z nim materiału ikonograficznego, wskazanie głównych problemów interpretacyjnych to główne cele tych warsztatów.

Istotnym kontekstem dla twórczości Witolda Pruszkowskiego są dokonania artystów całej generacji. Studenci zapoznają się zatem z polskim dziedzictwem intelektualnym kolonii artystycznych Paryża, Monachium i Krakowa. Ważne miejsce zajmą także zagadnienia związane z innym tekstem Pruszkowskiego – poematem Car, nad którego edycją obecnie finalizuję prace.

Podczas praktycznej części zajęć studenci będą pracowali na skanach rękopisu dramatu Zbrodniarz Witolda Pruszkowskiego. Dokonają transkrypcji i transliteracji tego tekstu, opracują komentarze do fragmentów poematu, zgromadzą materiał ikonograficzny. Efekty prac zostaną zamieszczone na stronie internetowej poświęconej Juliuszowi Słowackiemu: slowacki.al.uw.edu.pl Wybrane elementy wspólnej pracy warsztatowej mogą stać się punktem wyjścia do sformułowania projektu grantowego, związanego z działalnością polskiej kolonii artystów w Monachium.

Studenci zapoznają się z zagadnieniami takimi, jak:

życie i twórczość Witolda Pruszkowskiego; kolonie artystyczne w XIX wieku; edycje krytyczne materiałów rękopiśmiennych; digitalizacja zbiorów; podstawowe pojęcia związane z archiwizowaniem spuścizn rękopiśmiennych; nota edytorska; komentarz krytyczny; pozyskiwanie praw autorskich; cele i wyzwania XIX-wiecznych edycji.

Zgodnie z regulaminem studiów dopuszcza się dwie nieobecności.

Witold Pruszkowski i kolonie artystyczne

BARTOSZEWICZ K., Malarze krakowscy II. Witold Pruszkowski, „Kraj” 1894, nr 42, s. 7-9; nr 44, s. 10-11; nr 45, s 9-10; Witold Pruszkowski, „Nowa Reforma” 1896, nr 238, s. 1-2; Witold Pruszkowski. Sylwetka, „Przegląd Poznański” 1895, nr 5, s. 55-57; nr 6, s. 67-68; nr 8, s. 89-90; nr 9, s. 103-104;

DÜRR J., Ostatnie lata Witolda Pruszkowskiego, „Kurier Literacko-Naukowy”. Dodatek do „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” 1935, nr 5, s. 1-2;

FEDOROWICZ K., To i owo. Ostatnie dni W. Pruszkowskiego, „Słowo Polskie” 1902, nr 123, s. 4-5;

GRAJEWSKI L., Witold Pruszkowski 1846-1896, Kraków 1923, s. 1. (Rękopis pracy doktorskiej w Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego);

HOLECZKO-KIEHL A., „Wierni miłości do ojczyzny”. Artyści polscy w kręgu Monachium, [w:] Brandt… Malczewski… Siemiradzki… Polscy monachijczycy. Wystawa malarstwa ze zbiorów Lwowskiej Galerii Sztuki we Lwowie, red. E. Giszter, Katowice 2005, s. 19-28.

ŁADA-CYBULSKI A., Witold Pruszkowski. [w:] Sztuka polska. Malarstwo w reprodukcjach kolorowych, pod kierownictwem tegoż oraz F. Jasieńskiego, Lwów 1904, s. 22.

ŁAWNICZAKOWA A., Wstęp do: Katalog wystawy monograficznej Witold Pruszkowski (1846-1896), oprac. D. Suchocka, Poznań 1992, s. 5-6;

ŁUNIŃSKI E., Do charakterystyki Witolda Pruszkowskiego (Kilka szczegółów biograficznych), „Biblioteka Warszawska” 1898, t. 1, s. 347-352;

MAJERSKA A., Witold Pruszkowski (1849-1869), „Przewodnik po wystawie TZSP” 1935, nr 99, s. 3-8;

MAJERSKA A., Witold Pruszkowski 1846-1896, „Sztuki Piękne: miesięcznik poświęcony architekturze, zdobnictwu, malarstwu, rzeźbie, grafice” 1934, nr 3, s. 89-101;

MALINOWSKI J., O genezie symbolizmu w sztuce polskiej i jego rosyjskich odniesieniach, „Sztuka Europy Wschodniej” 2013, t. 1, s. 401-413;

MALINOWSKI J., Witold Pruszkowski – symbolista, [w:] Katalog wystawy monograficznej Witold Pruszkowski (1846-1896), oprac. D. Suchocka, Poznań 1992, s. 7-14;

MIEN J., Witold Pruszkowski. Wspomnienie przyjaciela, „Tygodnik Ilustrowany” 1897, nr 32, s. 623.

POPOWSKI S., Witold Pruszkowski. Z powodu zbiorowej wystawy prac artysty w salonie Aleksandra Krywulta, „Biblioteka Warszawska” 1897, t. 3, s. 511-520;

PROKESCH W., Witold Pruszkowski, „Wędrowiec” 1896, nr 48., s. 421.

PRUSZKOWSKI K., Witold Pruszkowski w oczach syna, „Przewodnik po wystawie TZSP” 1935,

nr 99, s. 10;

PRUSZKOWSKI W., Car (rękopis dzieła w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, nr inw. 681);

PRUSZKOWSKI W., Fragment eseju z ok. 1892, cyt. za: D. Suchocka, Katalog wystawy monograficznej…, s. 50.

PRUSZKOWSKI W., Jan Matejko – wspomnienie pośmiertne (rękopis znajduje się w IS PAN, nr inw. 1264).

PRUSZKOWSKI W., List do B. Szopińskiego z 8 maja 1895 r., Wrocław, cyt. za: J. Dürr, Ostatnie lata Witolda Pruszkowskiego…, s. 2.

STATUT Koła Artystyczno-Literackiego w Krakowie, Kraków 1880.

STĘPIEŃ H., Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1856-1914, red. W. Juszczak,

J. Kowalczyk, t. L, Warszawa 2003.

SUCHOCKA D., Witold Pruszkowski – główne wątki twórczości; Kalendarium [w:] Katalog wystawy monograficznej Witold Pruszkowski (1846-1896), oprac. taż, Poznań 1992, s. 17-33; s. 37-41.

TETMAJER W., Witold Pruszkowski. Wspomnienie pośmiertne, [w:] tenże, Noce letnie, Kraków 1902, s. 27-36.

TRETER M., Nowe malarstwo polskie w Galerii Malarstwa we Lwowie, „Lamus” 1912, r. 3, s. 150.

ZAJKOWSKA J., „Zaduszki” Witolda Pruszkowskiego i „Z tamtego świata” Marii Konopnickiej – związki tekstu i obrazu, [w:] Ludzie – rzeczy – obrazy. Studia i szkice o epoce Marii Konopnickiej, red.

T. Budrewicz, Z. Fałtynowicz, Suwałki 2004, s. 223-237.

ZIEJKA F., Koło Artystyczno-Literackie w Krakowie (1881-1907), „Zarządzanie w kulturze” 2013, z. 2, s. 151-166.

Zagadnienia edytorskie

„Sztuka edycji. Studia tekstologiczne i edytorskie”, pod red. M. Strzyżewskiego, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu – rożne numery;

Liternet. Literatura i Internet, red. P. Marecki, 2002;

MARECKI P., Między kartką a ekranem: cyfrowe eksperymenty z medium książki w Polsce, Kraków 2018;

LOTH R., Podstawowe pojęcia i problemy tekstologii i edytorstwa naukowego, Warszawa 2006;

WOLAŃSKI A., Edycja tekstów. Praktyczny poradnik, Warszawa 2008;

GRABAL Ł., Jak wydawać współczesne teksty literackie, Warszawa 2011;

Ponadto: edycje krytyczne pod red. Prof. J. Brzozowskiego, Prof. M. Kalinowskiej, Prof. Z. Przychodniaka, Prof. M. Troszyńskiego

Po zakończeniu zajęć, Student:

w zakresie WIEDZY:

- zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i rozumie ich rolę w kulturze (K_W01);

- zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury (K_W05);

- zna podstawowe zasady z zakresu prawa autorskiego (K_W09);

w zakresie UMIEJĘTNOŚCI:

- potrafi samodzielnie selekcjonować informacje pochodzące z różnych źródeł naukowych, popularnonaukowych, publicystycznych i innych oraz dokonywać ich krytycznej oceny (K_U01);

- dokonywać analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i

materiałów źródłowych za pomocą odpowiednich narzędzi

badawczych (K_U02);

- prezentować wyniki indywidualnej i zespołowej pracy akademickiej we właściwej formie (K_U06);

- wykorzystywać narzędzie cyfrowe w pracy akademickiej (K_U13);

w zakresie KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH:

- jest gotów do poznawania nowych metod badawczych (K_K03);

- jest gotów do samodzielnego wyznaczania zadań (K_K05);

- jest gotów do zrozumienia dziedzictwa kulturowego i

różnorodności kulturowej (K_K09);

- opracowanie wg współczesnych zasad pracy z tekstem rękopiśmiennym fragmentu poematu Zbrodniarz Witolda Pruszkowskiego i komentarza w formie pisemnej;

- przygotowanie do zajęć w postaci uprzedniego zapoznania się ze wskazanymi tekstami, rzetelność i systematyczność;