Nauka o państwie i prawie

obowiązkowe

Przedmiot realizowany jest w dwóch semestrach. W pierwszym semestrze omawiane są zagadnienia z zakresu nauki o państwie, w drugim semestrze z zakresu nauki o prawie. Podstawowym celem zajęć jest wprowadzenie studentów w tematykę państwa i prawa w ujęciu zarówno historycznym, jak i politologicznym z elementami filozofii, socjologii i prawa.

Omówienie zagadnień związanych z pojmowaniem istoty państwa, przyczyn jego postania, celów,funkcji oraz ewolucji pojęcia państwowości od czasów starożytnych po współczesność stanowi punkt wyjścia do realizacji kolejnych przedmiotów w tym module (WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE).

w sali

Zakres tematyczny przedmiotu obejmuje zagadnienia związane z funkcjonowaniem państwa jako szczególnej organizacji społecznej, która była i jest przedmiotem refleksji naukowej w obszarze nauk społecznych i humanistycznych. Celem zajęć jest zapoznanie studentów z podstawowymi definicjami i pojęciami dotyczącymi państwa, zarówno państwa współczesnego, jak również analiza ewolucji państwa i zmieniających się teorii, koncepcji na temat istoty, funkcji, zadań państwa. W drugim semestrze omawiane są problemy istoty i funkcji prawa jako jednego z regulatorów stosunków społecznych w państwie oraz instrumentu władzy państwa.

Pojęcia państwa i pojęcie prawa pozostając ze sobą w genetycznym związku ewaluowały wraz z rozwojem społecznym. Osią rozważań są pojęcia: państwo policyjne - państwo prawa - demokratyczne państwo prawne.

W ramach pierwszego semestru przyjrzymy się różnym rozumieniom polityki oraz ich związkom z państwem. Następnie omawiane będą zagadnienia dotyczące istoty państwa, wskazane zostaną elementy definicji państwa (ludność, terytorium, władza) , jego cechy i podstawowe funkcje. Osobnym zagadnieniem będzie istota suwerenności państwa - w ujęciu historycznym, jak i współczesnym.

Omówione zostaną kwestie związane z genezą państwa, następnie przedstawione koncepcje pochodzenia państwa w wybranych doktrynach starożytnych, średniowiecznych, nowożytnych i współczesnych. Istota państwa zostanie wskazana poprzez dokonania filozofów i teoretyków pańątwa państwo ( państwo wspólnotą dobra ogółu, wspólnotą etyczna, organizacją zła społecznego, korporacją terytorialną, przymusową organizacją społeczeństwa, globalną organizacją społeczeństwa).

Omówiony zostanie również problem typologii państw i Kontrowersje wokół pojęcia typ państwa. Forma państwa (Pojęcie formy państwa (trzy składniki). Forma rządów- modele i przykłady. Monarchie i republiki.

Ustrój terytorialny państwa. Federalizm. Unitaryzm. Regionalizm. Przykłady i charakterystyka państw unitarnych i federalnych. Konfederacje. Centralizacja i decentralizacja.

Pojęcie reżimu politycznego: Reżim demokratyczny. Definicja demokracji. Demokracja według starożytnych. Tradycje demokratyczne. Charakterystyka reżimu demokratycznego. Zagrożenia dla demokracji: populizm. Reżimy niedemokratyczne. Pojęcie autorytaryzmu i pojęcie totalitaryzmu. Reżim autorytarny oraz reżim totalitarny – cechy charakterystyczne, przykłady, różnice.

Władza polityczna i państwowa. Zjawisko władzy. Funkcje władzy. Pojęcie władzy politycznej i państwowej. Podziały i jedność władzy w państwie. Legitymizacja władzy. Koncepcje legitymizacji -D. Eastona, D. Beethama, M. Webera.

Zmiana w dziejach państwa. Rewolucja. Reforma. Transformacja. Zamach stanu. Pucz.

Jednostka, społeczeństwo, naród, państwo i ich relacje w rozwoju historycznym. Naród. Nacjonalizm. Państwo a naród – wzajemne relacje. Państwo narodowe i jego przemiany; państwo narodowe w obliczu globalizacji i integracji europejskiej. Pojęcia: państwo narodowe, globalizacja, europeizacja. Prawa człowieka

Funkcjonariusze państwa: Polityk a urzędnik. Etyka i polityka- wzajemne zależności. Etyka odpowiedzialności i etyka przekonań w polityce. Cechy dobrego polityka według M. Webera. Polityka a administracja w ujęciu M. Webera.).

W drugim semestrze będą omawiane zagadnienia z zakresu prawoznawstwa oraz prawa polskiego. Rola prawa w kształtowaniu stosunków społecznych w państwie: prawo powszechnie obowiązujące i prawo wewnętrzne. Podstawowe gałęzie prawa w Polsce.

WINCZOREK P., Wstęp do nauki o państwie, Warszawa 2000, 2005, 2011

ZIELIŃSKI E., Nauka o państwie i polityce, Warszawa 2006.

SZMULIK B., ŻMIGRODZKI M. (red.), Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, Lublin 2003, 2007.

HEYWOOD A., Politologia, Warszawa 2010

POGGI, Państwo: jego natura i perspektywy, Warszawa 2010.

Wybrane teksty takich autorów, jak: H. Arendt, J. Baszkiewcz, F. Ryszka, A. Gehlen, C. Schmitt, H. Kelsen, C. W. Mills., M. Weber i inni.

Absolwent rozpoznaje i rozumie w zaawansowanym stopniu omawiane na zajęciach teorie, instytucje, procesy oraz zjawiska z zakresu nauki o

polityce i administracji i nauk prawnych, właściwych dla wiedzy o

społeczeństwie, zorientowane na zastosowania praktyczne w zakresie

nauczania wiedzy o społeczeństwie w oddziałach jedno i

dwujęzycznych w języku angielskim (K_W01)

Absolwent zna i rozumie adekwatną do zakresu tematycznego zajęć terminologię polską z zakresu dziedzin nauki o polityce i administracji oraz nauk prawnych, właściwą dla nauczania przedmiotu wiedza o społeczeństwie (K_W02)

Absolwent zna i rozumie funkcjonowanie różnych rodzajów struktur społecznych i instytucji życia społecznego oraz zachodzące między nimi relacje, ze szczególnym uwzględnieniem Polski, Unii Europejskiej oraz krajów języka angielskiego (K_W05)

Student ma prawo do dwóch nieusprawiedliwionych nieobecności. W przypadku większej liczby nieobecności konieczne jest stawienie się na dyżurze i rozmowa o omawianym na zajęciach tekście.

Przedmiot kończy się zaliczeniem na ocenę. Po omówieniu każdego tematu studenci dostają listę zagadnień. Na ich podstawie na ostatnich zajęciach w semestrze przeprowadzane jest kolokwium zaliczeniowe, które - w zależności od liczby studentów - ma formę pisemną lub ustną. Końcowa ocena z przedmiotu bierze pod uwagę wyniki kolokwium oraz aktywność na zajęciach.

Brak