Problemy współczesnej cywilizacji

ogólnouniwersyteckie

Wykład jest poświęcony wybranym zagadnieniom problemów współczesnej cywilizacji z podziałem na siedem bloków tematycznych. Głównym celem wykładu jest przekazanie słuchaczom – studentom i doktorantom o dowolnym profilu studiów – podstawowej wiedzy o przedstawionych zagadnieniach i kształtowanie przekonania o ich wadze dla dobrostanu Ziemi i życia społeczeństw. Każdemu zagadnieniu poświęcony jest czterogodzinny wykład, każdy prowadzony przez wybitnego specjalistę.

Osiągnięcia i kierunki rozwoju genetyki (prof. Ewa Bartnik, Uniwersytet Warszawski)

Projekt Poznania Genomu Ludzkiego i co dalej: koszty badań genetycznych, testy genetyczne dla chorób genetycznych i możliwości ich wykorzystania. Rozpowszechnianie się nowotworów – skala i powody. Poznanie procesu nowotworzenia a skuteczność terapii.

Sztuczna inteligencja – wyzwanie cywilizacyjne XXI wieku (dr hab. Marcin Rojszczak, Politechnika Warszawska)

Rozwój zastosowań sztucznej inteligencji (AI) coraz częściej wskazywany jest jako kluczowe wyzwanie współczesnej cywilizacji. Celem wykładu jest omówienie wybranych aspektów prawnych i regulacyjnych związanych z rynkiem AI, w szczególności takich zagadnień jak wyjaśnialność podejmowanych decyzji, wiarygodność i bezpieczeństwo przetwarzania informacji, "własność" systemów AI oraz wyników ich pracy. Czy systemy AI mogą się mylić, czy ich rozstrzygnięcia mogą być motywowane ukrytymi uprzedzeniami, czy uzasadnione jest oczekiwanie, że systemy te będą działały "etycznie" i jaką miarą tę etykę mierzyć?

Problemy społeczne (prof. Adam Bodnar, Uniwersytet SWPS)

Nowa architektura międzynarodowej ochrony praw człowieka. Ze względu na populizm oraz słabość instytucji międzynarodowych w zakresie wykonywania wyroków i rekomendacji międzynarodowa ochrona praw człowieka stała się mniej skuteczna. Powstaje pytanie czy możliwe jest naprawienie systemu, kiedy przywiązanie państw do praw człowieka jest coraz słabsze. Czy potrzebujemy nowych praw podstawowych? Czy zmiany cywilizacyjne powinny prowadzić do refleksji jakich praw potrzebujemy oraz w jakim zakresie powinny nas chronić przed omnipotencją państwa?

Wyzwania związane z rozwojem technonauki (prof. Roman Z. Morawski, Politechnika Warszawska)

Pojęcia podstawowe: technonauka, etyka, etyka badań technonaukowych. Etyczne przesłanki procesów decyzyjnych w technonauce. Przykłady dylematów etycznych pojawiających się w praktyce badań technonaukowych. Wyzwania związane z integracją etyki z robotyką i sztuczną inteligencją.

Kryzys klimatyczny i planetarny (prof. Szymon Malinowski, Uniwersytet Warszawski)

Kryzys klimatyczny i kryzys bioróżnorodności - kryzys planetarny. Mechanizmy klimatyczne i zagrożenie globalnym ociepleniem. Związki rozwoju cywilizacji z równoległym kryzysem bioróżnorodności. Najnowsze pomysły na zażegnanie a przynajmniej zmniejszenie zagrożenia związanego z kryzysami.

Infrastruktura i usługi publiczne (dr hab. Krzysztof Koszewski, prof. Krystyna Solarek, Politechnika Warszawska)

Wyzwania współczesnego projektowania miast. W 2007 roku liczba mieszkańców miast w skali globalnej przewyższyła liczbę żyjących poza terenami zurbanizowanymi. Prognozuje się, że w roku 2050 będzie to już trzy czwarte światowej populacji. Organizmy miejskie, rozrastając się, stają się też coraz bardziej skomplikowane. Jak można sobie radzić z tak skomplikowaną materią? Na czym polega współczesne planowanie miast i jak zmienia się paradygmat projektowania?

Problemy zdrowotne współczesnych społeczeństw (prof. Aneta Nitsch-Osuch, Warszawski Uniwersytet Medyczny)

Wprowadzenie do epidemiologii chorób zakaźnych. Historia epidemii i pandemii. Sposoby ograniczania/zwalczania pandemii. Skutki pandemii i potencjalny wpływ na społeczeństwo, sztukę, naukę. Aktualne zagrożenia epidemiologiczne. Ruchy antyszczepionkowe. Nadzór epidemiologiczny.

Literatura będzie podana podczas wykładów.

Student, który zaliczył przedmiot:

- ma podstawową wiedzę dotyczącą wybranych problemów współczesnej cywilizacji związanych

z: problemami globalnymi, zaufaniem i rolami społecznymi, wyzwaniami związanymi z rozwojem nauki i techniki, problemami zdrowotnymi współczesnych społeczeństw, kulturą i sztuką we współczesnych społeczeństwach, infrastrukturą i usługami publicznymi, osiągnięciami i kierunkami rozwoju nauki i techniki;

- potrafi ocenić wagę omówionych problemów współczesnej cywilizacji oraz wyrazić swój pogląd

w formie eseju na wybrany temat;

- rozumie potrzebę stałego wzbogacania wiedzy o problemach współczesnej cywilizacji oraz ma świadomość wagi upowszechniania tej wiedzy w sposób zrozumiały dla szerokich kręgów społecznych.

Esej dotyczący wybranego zagadnienia wykładowego, oceniany na stopień oraz ocena aktywności na zajęciach.