Eko-epidemiologia chorób pasożytniczych

fakultatywne

Wprowadzenie do ekologii pasożytów. Parametry epidemiologiczne. Wodno- i glebopochodne infekcje i inwazje pasożytnicze u ludzi i zwierząt. Żywność i jej udział w inwazjach pasożytniczych u ludzi. Stawonogi pasożytnicze i ich rola w epidemiologii chorób transmisyjnych u ludzi i zwierząt. Ekologia krwiopijnych pasożytów jako wektorów infekcji u ludzi. Koncepcje populacji pasożytów. Czynniki oddziałujące na populacje pasożytów. Zgrupowania pasożytów. Koinfekcje i molekularna różnorodność pasożytów.

Wprowadzenie do ekologii pasożytów: od osobników do zgrupowań. Pasożyty w różnych ekosystemach i ich wpływ na zdrowie publiczne. Bezpośrednie i pośrednie drogi transmisji pasożytów. Wodno- i glebopochodne infekcje i inwazje pasożytnicze u ludzi i zwierząt (Giardia sp., Cryptosporidium sp., Cyclospora cayetanensis, Toxoplasma gondii, Entamoeba histolytica, Acanthamoeba sp., Naegleria fowleri). Żywność i jej udział w inwazjach pasożytniczych u ludzi (Toxoplasma gondii, Trichinella spiralis, Echinococcus sp.) Podstawy parazytologii tych organizmów, pochodzenie, patogeniczność, przeżywalność w środowisku zewnętrznym. Metody wykrywania i epidemiologia molekularna. Rozmiar transmisji stadiów dyspersyjnych w środowisku. Stawonogi pasożytnicze i ich rola w epidemiologii chorób transmisyjnych u ludzi i zwierząt. Ekologia krwiopijnych pasożytów jako wektorów infekcji u ludzi. Choroby odkleszczowe (KZM, anaplazmoza, borelioza, babeszjoza, bartonelloza, gorączki krwotoczne i inne). Koncepcje populacji pasożytów. Oddziaływania pomiędzy pasożytami. Czynniki oddziałujące na populacje pasożytów. Wpływ pasożytów na populacje żywicieli. Zgrupowania pasożytów. Koinfekcje i molekularna różnorodność pasożytów.Tematyka ćwiczeń: Przegląd pasożytniczych Protista i ich stadiów dyspersyjnych. Przegląd pasożytów krwi gryzoni (pierwotniaki i riketsje). Sporządzanie i barwienie rozmazów krwi, określanie intensywności parazytemii. Wektory, rezerwuar zoonotyczny i mechanizmy transmisji w środowisku mikropasożytów człowieka.

Wykrywanie form dyspersyjnych pierwotniaków jelitowych (IFA, barwienie Ziehl-Neelsena i Giemsa). Rola wody i gleby w rozprzestrzenianiu cyst, oocyst oraz jaj pasożytów. Rezerwuar zoonotyczny Cryptosporidium i Giardia. Wykrywanie form dyspersyjnych helmintów (jaja, onkosfery) w kale metodą flotacji. Środowisko wodne jako siedlisko przywr digenicznych.

Przegląd helmintofauny gryzoni: wykrywanie i oznaczanie pasożytniczych nicieni, tasiemców i przywr (sekcja parazytologiczna), barwienie tasiemców. Udział żywności w transmisji nicieni, tasiemców i przywr; wykrywanie postaci larwalnych tasiemców.

Kleszcze i ich udział w rozprzestrzenianiu pasożytów krwi i bakterii. Ektopasożyty gryzoni (pchły, roztocza i wszy) i ich rola jako wektorów i żywicieli pośrednich. Wprowadzenie- zajęcia laboratoryjne (30 godzin): konwencjonalne metody diagnostyki zarażeń, detekcja immunologiczna i molekularna (IFA, FISH, PCR).

Obowiązkowe zajęcia terenowe- pozyskanie materiału do wykonania projektów (30 godzin): Metody wykrywania pasożytów w środowisku; flagowanie kleszczy, odłów gryzoni i ślimaków. Współwystępowanie różnych pasożytów w populacji żywicieli. Ocena wpływu różnych czynników na ekstensywność i intensywność zarażenia populacji żywicieli. Epidemiologia zarażeń pasożytniczych.

Cox F.E.G. 1982. Modern Parasitology. Blackwell Scientific Publications. Oxford London.

Combes C. 1999. Ekologia i ewolucja pasożytnictwa. Długotrwałe wzajemne oddziaływania. PWN Warszawa

Kadłubowski R., Kurnatowska A. 1999. Zarys parazytologii lekarskiej. PWL, Warszawa

Mehlhorn 1988. Parasitology in focus. Springer - Verlag, Berlin Heidelberg

Niewiadomska K. Pojmańska T., Machnicka B., Czubaj A. 2001. Zarys parazytologii ogólnej

Wydawnictwo Naukowe PWN

Pojmańska T. Niewiadomska K. Okulewicz A. 2005. Robaki pasożytnicze w ekosystemach wodnych i lądowych. Instytut Parazytologii PAN, Warszawa

Smyth J.D. 1994. Introduction to Animal Parasitology. Cambridge University Press

1. Poszerza zainteresowania parazytologiczne i wiedzę zakresie parazytologii medycznej i weterynaryjnej; rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, inspirując rozwój tej potrzeby u innych (K_K01BI1, K_K01BI2 K_K03BI1, K_K01BI2)

2. Potrafi pracować w zespole, realizując własne badania, współorganizując pracę całego zespołu; wykazuje inicjatywę i samodzielność w działaniach, potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy K_K04BI2, K_K11BI2

3. Krytycznie analizuje informacje pojawiające się w środkach masowego przekazu na temat zagrożeń ze strony pasożytów i potrafi wykorzystać je w praktyce K-K08BI1, K_K10BI2.

Efekty kształcenia dla programu studiów obowiązującego od roku akademickiego 2018/2019:

Rozumie zjawiska i procesy zachodzące w układzie pasożyt-żywiciel na poziomie osobnika, populacji i ekosystemu.

Rozumie złożone zagadnienia ekologii pasożytów, stosuje i upowszechnia zasadę interpretowania zjawisk i procesów przyrodniczych w oparciu o dane empiryczne wynikające z prowadzonych prac badawczych i rozwojowych.

Rozumie i zna terminologię parazytologiczną, w szczególności parametry epidemiologiczne stosowane w epidemiologii zarażeń pasożytniczych o podłożu środowiskowym, stosując słownictwo specjalistyczne w języku polskim i angielskim.

Zna różnorodne techniki i narzędzia badawcze stosowane w parazytologii środowiskowej i właściwie je wykorzystuje do planowania i przeprowadzenia zakładanych badań, w tym badań terenowych.

Rozumie podstawowe uwarunkowania (bio)etyczne i prawne, związane z działalnością naukową i dydaktyczną w badaniach ekologicznych.

Potrafi formułować i rozwiązywać problemy naukowe poprzez przeprowadzenie badań, właściwy dobór źródeł i zaawansowanych metod badawczych oraz ich krytyczną ewaluację w świetle posiadanej i zdobywanej na bieżąco wiedzy z zakresu ekologii pasożytów.

Potrafi kierować pracą swoją oraz zespołu naukowego prowadzącego badania z zakresu parazytologii środowiskowej.

Krytycznie analizuje treści naukowe, popularnonaukowe i informacje pojawiające się w środkach masowego przekazu na temat zagrożeń ze strony pasożytów i potrafi wykorzystać je w praktyce.

Jest gotowy do prowadzenia działań popularyzujących parazytologię i propagujących komercjalizację wyników badań.

Podtrzymuje etos zawodowy oraz przestrzega i rozwija zasady etyki zawodowej.

Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest udział w ćwiczeniach laboratoryjnych i terenowych (obowiązkowe 30 godzin pracy w terenie), podczas których jest zbierany materiał do własnych projektów badawczych. Zaliczenie jest oparte na wykonaniu i przedstawieniu własnego projektu badawczego, realizowanego w 2-3 osobowym zespole, na bazie prezentacji naukowej w postaci posteru i/lub raportu badawczego (80%), i odpowiedzi na pytania dotyczące zagadnień poruszanych w czasie ćwiczeń (20%).

Zaliczenie wykładów- egzamin ustny podczas prezentacji posteru i/lub egzamin testowy z treści prezentowanych podczas wykładów.

Brak