Sąsiedztwa i wspólnoty lokalne
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1900-SM-2-6MS |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Sąsiedztwa i wspólnoty lokalne |
Jednostka: | Wydział Geografii i Studiów Regionalnych |
Grupy: |
Przedmioty obowiązkowe, Studia miejskie, stacjonarne - sem. 2 Studia Miejskie, II semestr, Moduł Społeczny |
Punkty ECTS i inne: |
7.00
|
Język prowadzenia: | (brak danych) |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Część A: Sąsiedztwa: różnorodność, wyzwania, działania: Celem zajęć jest zapoznanie studentów z problematyką sąsiedztwa i wspólnot lokalnych. Zaprezentowane zostają następujące zagadnienia: zrównoważone relacje międzygeneracyjne, miasta przyjazne ludziom i starzeniu się, zróżnicowanie etniczne w zbiorowościach miejskich, tworzenie sieci współpracy sąsiedzkiej, planowanie działań sąsiedzkich oraz ich realizacja. Część B: Miejskie wspólnoty – perspektywa antropologiczna: Celem zajęć jest przedstawienie antropologicznej perspektywy w badaniach miejskich – założeń, metodologii i aplikacji – oraz wykorzystanie jej do omówienia zagadnień związanych z tematyką sąsiedztw i wspólnot lokalnych w kontekście miejskim. Zajęcia opierają się na rekonstruowaniu i omówieniu wybranych tekstów teoretycznych, krytycznej analizie wybranych zjawisk w przestrzeni miejskiej oraz spotkaniach z gośćmi – praktykami zagadnień poruszanych w kolejnych modułach. |
Pełny opis: |
Część A: Zajęcia prezentują najważniejsze zagadnienia dotyczące sąsiedztw i wspólnot lokalnych. Składają się z sześciu obszarów tematycznych: zrównoważone relacje międzygeneracyjne (OT1), miasta przyjazne ludziom i starzeniu się (OT2), zróżnicowanie etniczne w zbiorowościach miejskich (OT3), tworzenie sieci współpracy sąsiedzkiej (OT4), planowanie działań sąsiedzkich (OT5) oraz realizacja działań sąsiedzkich (OT6). W pierwszej części semestru szczególna uwaga zostanie poświęcona obszarom 1-3, w drugiej – obszarom 4-6. Tematy poruszane w ramach obszarów 1-3 będą związane z problematyką różnorodności w kontekście relacji międzygeneracyjnych, z odwołaniem do ujęć inteligencji generacyjnej, napięć w tym obszarze i użyteczności narzędzia społecznego jakim jest dialog międzypokoleniowy. Omówione zostaną również praktyki w zakresie projektowania uniwersalnego i tzw. mieszkalnictwa alternatywnego na przykładzie cohousingów międzypokoleniowych i naturalnie powstające społeczności emerytów [NORCs]. Pierwszą część zajęć zamknie międzynarodowa perspektywa relacji międzyetnicznych, z przeglądem problemów i napięć w metropoliach etnicznie zróżnicowanych, trudności doświadczanych przez społeczności sięgające idei inkluzyjności. Tematy poruszane w ramach obszarów 4-6 związane będą z zarysowaniem kontekstu dla sieci współpracy, ich definicji, modelów i form działania, uwarunkowań prawnych, a następnie pokazania przykładów inicjatyw dobrej współpracy. Zostanie omówiona rola animatora/koordynatora sieci współpracy oraz formy tworzenia takich sieci. W ramach obszaru 5 omówiony zostanie cały proces planowania działań sąsiedzkich od diagnozy potrzeb, zasobów i potencjałów poprzez mapowanie i analizę interesariuszy, narzędzia planowania, kartę projektu, po komunikację i PR działań sąsiedzkich, w tym omówienie ról nadawców i odbiorców komunikatów, języka, treści, narzędzi i kanałów komunikacji oraz pozyskiwanie partnerów do współpracy. Druga część zajęć zakończy się omówieniem realizacji działań sąsiedzkich, w tym takich zagadnień, jak: prowadzenie spotkań sieci, formułowanie mierzalnych celów i podział zadań, motywowanie uczestników sieci do współpracy, cykl życia projektu, narzędzia praktyczne do planowania działań, analiza ryzyka, monitoring i ewaluacja działań. Część B: Ta część dzieli się na 5 modułów tematycznych: Celem pierwszego modułu jest przedstawienie antropologicznej perspektywy w badaniach miejskich oraz sposobów jej wykorzystania do analizy zjawisk miejskich. W tej części zajęć antropologia miasta posłuży jako rama do rozważenia takich zagadnień jak przestrzeń, praktyki, relacje społeczne, tożsamości lokalne, pamięć miejska. Moduł drugi nakierowany jest na antropologiczną praktykę badawczą. Przedmiotem dyskusji będą wybrane przykłady antropologicznych badań miasta, w których pojawiają się wątki związane ze wspólnotami miejskimi: ich założenia, metody oraz rezultaty. Przedmiotem modułu trzeciego są architektoniczne wizje i projekty przestrzeni miejskich. Odczytanie ich z antropologicznej perspektywy ma na celu analizę wpisanych w nie projektów człowieka, wspólnot i ich relacji oraz ich realizacji w miejskich przestrzeniach. Przedmiotem modułu czwartego są polityki miejskie dotyczące wspólnot mieszkańców i lokalnej integracji. W trakcie zajęć analizowane będą teksty opisujące sposoby zarządzania miastami oraz wybrane raporty z badań i diagnoz, dokumenty i broszury dotyczące tematu dotyczące Warszawy. Ostatni moduł poświęcony będzie analizie wybranych przez grupę zagadnień związanych ze wspólnotami miejskimi. Podczas analizy wykorzystane zostaną rozpoznania i narzędzia wypracowane podczas wcześniejszych zajęć. Wśród proponowanych tematów znajdują się: animacja wspólnot lokalnych, rewitalizacja – od prawa do wykonania, reprywatyzacja, wspólnoty sąsiedzkie, wspólnoty protestu, ruchy miejskie, miejski aktywizm, wspólnoty podmiejskie, przestrzenie utracone i opuszczone. |
Literatura: |
Część A: TA 1: S. Biggs, A. Lowenstein, 2011, Generational Intelligence. A critical Approach to Age Relations, Routledge, NY, s. 127-150 M. Rosochacka-Gmitrzak, 2014, Intergenerational dialogue as an ageing Europe toolkit for meeting its challenge [w] Sociology and Healthcare - SGEM Conference Proceedings, tom II, Albena Bulgaria, s.455-462 TA 2: M. Rosochacka-Gmitrzak, 2011, Niezła bajka: coś z komuny i kibucu, czyli o domach niespokojnej starości i cohousingu– doświadczenia zagraniczne. “Trzeci Sektor” 25, s. 50-55 M. Rosochacka-Gmitrzak, 2013, Starzenie się w miejscu zamieszkania – w stronę szerszego rozumienia koncepcji [w] W. Wilimska (red.), (Nie)czekając na starość. Wyzwania dla polityki społecznej w obliczu demograficznych przemian. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie, Kraków, s. 117-124 R. Hambleton, 2015, Leading the inclusive city: Place-based innovation for a bounded planet, Policy Press, Bristol, s. 237-256, 257-280, 309-328 TA 3: Eckhardt F., Eade J. (red.), 2011, The Ethnically Diverse City, BWV – Berliner Wissenschafts-Verlag, Berlin, s. 9-18, 85-114, 193-212, 559-578 TA 4: B. Skrzypczak, Organizator kultury jako animator społeczny, punkt: Kim jest i jaką rzeczywiście rolę pełni lub może spełniać animator?, (w:) Godlewski Grzegorz i in. (red.), Animacja kultury. Doświadczenie I przyszłość, Instytut Kultury Polskiej UW, Warszawa 2002, ss. 345-348. B. Skrzypczak, Profil animatora społecznego, w: Henzler P., Skrzypczak B. (red.), Kim jest animator społeczny, Warszawa 2006. F. Gerrits, P. Vlaar, Profil kompetencji. Organizator społeczności lokalnych http://www.osl.org.pl/wp- content/uploads/2012/04/Profil_Kompetencji_preview_stronami.pdf M. Green, H. Moore, J. O’Brien, Rozwój społeczności w oparciu o zasoby Model ABCD w praktyce http://www.osl.org.pl/wp- content/uploads/2014/03/ABCD_w_praktyce.pdf TA 5: M. Dudkiewicz, Metodologiczny kontekst badań aktywizujących, w: Animacja Życia Publicznego. Analizy i Rekomendacje, Zeszyty Centrum Badań społeczności i Polityk Lokalnych nr 5/2011 http://www.badaniawdzialaniu.pl/publikacje/animacja-zycia- publicznego/ B. Lewenstein, Zasoby lokalne: zarys koncepcji, (w:) P. Gliński, B. Lewenstein, A. Siciński, Samoorganizacja społeczeństwa polskiego: III sektor i wspólnoty lokalne w jednoczącej się Europie, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2004, ss. 281-301. J. Grad, U. Kaczmarek, Organizacja i upowszechnianie kultury w Polsce. Zmiany modelu, Poznań 1999, Schemat ze strony 122 (pod tytułem: Proponowany schemat programowania imprezy). A. Barr, S. Hashagen Jak osiągnąć lepszy rozwój społeczności Podręcznik do planowania i ewaluacji MODEL ABCD http://www.osl.org.pl/wp- content/uploads/2013/11/ABCD_Leap_www.pdf A. Barr, J. Dailly Podręcznik do nauki ewaluacji i planowania w rozwoju społeczności LEAP http://www.osl.org.pl/wp- content/uploads/2013/11/ABCD_Leap_www.pdf TA 6: Skrypt ABC tworzenia projektu praktyczny przewodnik – materiał opracowany przez Zespół Centrum PISOP http://ekonomiaspoleczna.pisop.pl/wp-content/uploads/2018/03/skrypt-abc- tworzenia-projektu-nowy-3.pdf G. Makowski, F. Pazderski, Inspirator obywatelski– przewodnik po metodach nieformalnej edukacji obywatelskiej w bibliotekach publicznych I nie tylko…, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2011 http://www.isp.org.pl/publikacje,1,461.html J. Gralczyk, B. Skrzypczak, Domy kultury jako Centra Aktywności Lokalnej, Kwartalnik Trzeci Sektor nr 19, zima 2009. Model domu sąsiedzkiego wypracowany w ramach projektu „CEAL – nowe spojrzenie na ekonomię społeczną z perspektywy brytyjskich doświadczeń http://www.cal.org.pl/wp-content/uploads/2012/04/GFIS_MODEL_-Dom- S%C4%85siedzki.pdf Sąsiedzi nie gryzą, czyli 20 lokalnych inicjatyw w Warszawie i nie tylko http://bibliotekawolontariatu.pl/wp-content/uploads/publikacja.pdf Ewaluacja projektów miękkich KOMPENDIUM, Stowarzyszenie Centrum Promocji i Rozwoju Inicjatyw Obywatelskich PISOP, Poznań 2008 r. https://pisop.org.pl/pliki/7d851f8cbb29faee940b9abb52f8207f43946/ewalu acja-projektow-miekkich-kompendium.pdf Część B: Moduł I: J. Jacobs, Śmierć i życie wielkich miast Ameryki, Centrum Architektury, Warszawa 2014, frag. Kulturowe studia miejskie. Wprowadzenie, red. Ewa Rewers, NCK, Warszawa 2014, frag. K. Pobłocki, Antropologia miasta – urbanizacja, przestrzeń i relacje społeczne, “Lud” 2011, nr 95, s. 79-91. M. Saryusz-Wolska, Spotkania czasu z miejscem. Studia o pamięci i miastach, WUW, Warszawa 2011. Moduł II: B. Bossak-Herbst, Warszawska enklawa. Świat społeczny wyścigów konnych na Służewcu, Oficyna Naukowa, Warszawa 2020, frag. K.J. Dudek, S. Sikora, Pustynia kulturalna? Siedem szkiców o działaniu na Grochowie, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Warszawa 2018, frag. Z. Grębecka, Obcy w mieście. Żołnierze radzieccy w pamięci, doświadczeniu i opowieści legniczan, Wydawnictwo Libron, Kraków 2017, frag. M. Madurowicz, Miejska przestrzeń tożsamości Warszawy, WUW, Warszawa 2008. Miasto na żądanie, red. Ł. Bukowiecki, M. Obarska, X. Stańczyk, WUW, Warszawa 2014, wybrane rozdziały Nie-widzialne miasto, red. M. Krajewski, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2012 frag. M. Sznel, Społeczne tworzenie przestrzeni Powiśla, “Etnografia do kieszeni 2013, nr 1, s. 64-96. Moduł III: Architektura wspólnoty, “Autoportret” 2015, nr 4, wybór tekstów. M. Augé, Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, przeł. R. Chymkowski, PWN, Warszawa 2011, frag. J. Gehl, Życie między budynkami, RAM, Kraków 2013, frag. L. Krier, Architektura wspólnoty, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2011, frag. Karta ateńska, w: Le Corbusier, Karta ateńska, Centrum Architektury, Warszawa 2017, frag. - J. Kusiak, Chaos Warszawa. Porządki przestrzenne polskiego kapitalizmu, Bęc Zmiana, Warszawa 2017, frag. J. Rykwert, Pokusa miejsca. Przeszłość i przyszłość miast, przeł. T. Bieroń, MCK, Kraków 2013. D. Sudjic, Język miast, przeł. A. Sak, Karakter, Kraków 2017. Moduł IV: B. Katz, J. Nowak, New localism, w: Shaping cities in an urban age, red. R. Burdett, P. Rode, Phaidon Press Limited, London 2018, s. 164-171. K. Nawratek, Dziury w całym, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2012, frag. K. Pobłocki, Czułe punkty miasta, “Pismo”, magazynpismo.pl, https://magazynpismo.pl/cykle-pisma/madre-miasta/czule-punkty-miasto- aktywizm-urbanizacja/ Skąd się biorą warszawiacy? Migracje do Warszawy w XIV-XXI wieku, red. K. Wagner, K. Zwierz, P. Piechocki, Muzeum Warszawy, Warszawa 2016. Moduł V: A. Bonnett, Poza mapą, przeł. J. Żuławnik, PWN, Warszawa 2015, fragm. M. Dobiasz, Przybornik animatora kultury. Lokalne projekty twórcze, Publikacja CEO, Warszawa 2013; https://issuu.com/majadobiasz/docs/przybornik_animatora_kultury. Inne przestrzenie, inne miejsca. Mapy i terytoria, red. D. Czaja, Czarne, Wołowiec 2013, wybrane rozdziały K. Kajdanek, Ideał podmiejskiego zamieszkiwania. Koncepcje deweloperów a praktyki przestrzenne mieszkańców na przykładzie wybranych osiedli strefy podmiejskiej Wrocławia, “Kultura i społeczeństwo” 2009, nr 2, s. 21-43. M. Kowalewski, Protest miejski. Przestrzenie, tożsamości i praktyki niezadowolonych obywateli miast, Nomos, Kraków 2016, frag. P. Kubicki, Ruchy miejskie w Polsce, Nomos, Kraków 2020, frag. K. Rogatka, Rewitalizacja i gentryfikacja w wymiarze społecznym, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2019, frag. Spór o odbudowę Warszawy. Od gruzów do reprywatyzacji, red. T. Fudala, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Warszawa 2016, frag. A. Stępień, Porządki na Banacha, „Etnografia do kieszeni” 2013, nr 2, s. 59-84. |
Metody i kryteria oceniania: |
Część A: Ocena końcowa składać będzie się z: obecności (10%) i aktywności na zajęciach (40%), prezentacji (20%) oraz egzaminu pisemnego (30%) Część B: Na ocenę końcową składają się: obecność i aktywność na zajęciach (60%), praca zaliczeniowa (40%). |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2024/25" (jeszcze nie rozpoczęty)
Okres: | 2025-02-17 - 2025-06-08 |
Przejdź do planu
PN KON
WT WYK-SPE
ŚR CZ WYK
PT |
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 15 godzin
Wykład, 30 godzin
Wykład specjalizacyjny, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Barbara Audycka-Zandberg | |
Prowadzący grup: | Barbara Audycka-Zandberg, Magdalena Dudkiewicz, Aleksandra Herman, Magdalena Rosochacka-Gmitrzak, Magdalena Szafranek, Waldemar Wilk | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych.