Ustrój polityczny RP
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 2102-BW-L-D2UPRP |
Kod Erasmus / ISCED: |
14.1
|
Nazwa przedmiotu: | Ustrój polityczny RP |
Jednostka: | Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych |
Grupy: |
BEZPIECZEŃSTWO WEWNĘTRZNE - DZIENNE I STOPNIA 2 semestr 1 rok - przedmioty obowiązkowe |
Punkty ECTS i inne: |
5.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Założenia (opisowo): | Student posiada wiedzę z zakresu podstaw nauk o państwie (koncepcje i definicje państwa, formy i funkcje państwa) i prawie (norma prawna, przepis prawny, źródła prawa, system źródeł prawa). Student dysponuje również ogólną wiedzą na temat historycznych aspektów ustroju państwa oraz ogólną wiedzą na temat organizacji i działania współczesnych państw, ze szczególnym uwzględnieniem państw europejskich. Student ma umiejętności komparatystycznego postrzegania problematyki ustrojowej – zarówno z perspektywy rozwiązań historycznych, jak i współczesnych oraz potrafi odnosić to do rozwiązań przyjętych w Rzeczypospolitej Polskiej. |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Periodyzacja dziejów systemu politycznego i ustroju politycznego Polski XX-XXI w. Podstawy konstytucyjne i zasady ustroju politycznego RP. System organów państwowych, ich tworzenie, struktura i zasady działania. Zakres i formy uczestnictwa politycznego obywateli. |
Pełny opis: |
Przedmiot poświęcony jest następującej problematyce: 1. Podstawowe pojęcia związane z funkcjonowaniem systemu politycznego współczesnej Polski: 1) Pojęcie systemu politycznego, ustroju politycznego, systemu rządów.2) Pojęcie, rodzaje i funkcje konstytucji. 3) Prawo konstytucyjne i jego źródła. 4) Konstytucja RP a standardy współczesnego konstytucjonalizmu. 2. Proces przygotowania i uchwalenia Konstytucji III RP. 3. Wartości i zasady konstytucyjne (ustrojowe) w RP: 1) Pojęcie wartości i zasad ustrojowych. 2) Rzeczpospolita jako dobro wspólne. 3) RP demokratycznym państwem prawnym: zasady konstytucjonalizmu, legalizmu, suwerenności narodu, pluralizmu politycznego, podziału władz. 4) Godność, wolność i równość jako podstawy katalogu praw i wolności człowieka i obywatela. 4. System źródeł prawa w Konstytucji RP i jego kontrola: 1) Pojęcie systemu źródeł prawa, 2) Źródła prawa powszechnie obowiązującego: umowa międzynarodowa, ustawa, rozporządzenie, 3) Prawo krajowe a prawo wspólnotowe, 4) Trybunał Konstytucyjny: geneza, funkcje i kompetencje, skutki orzeczeń. 5. Prawo wyborcze: wybory do Sejmu, Senatu i prezydenckie oraz do Parlamentu Europejskiego: 1) Ustrojowo – polityczna rola wyborów parlamentarnych i prezydenckich w III Rzeczypospolitej. 2) Organizacja wyborów. 3) Zgłaszanie kandydatów. 4) Ustalanie wyników głosowania. 5) Ważność wyborów. 6) Kampania wyborcza. 7) Finansowanie wyborów. 6. Sejm i Senat: 1) Struktura i tryb funkcjonowania parlamentu. 2) Status prawny posła i senatora. 3) Funkcje Sejmu i Senatu. 4) Organizacja wewnętrzna Sejmu i Senatu. 5) Tryb ustawodawczy. 6) Zgromadzenie Narodowe. 7. Prezydent Rzeczypospolitej: 1) Geneza przywrócenia instytucji Prezydenta RP. 2) Ustrojowa pozycja Prezydenta RP. 3) Kompetencje Prezydenta RP. 4) Odpowiedzialność konstytucyjna głowy państwa. 8. Rada Ministrów: 1) Ustrojowa pozycja Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów. 2) Sposób powoływania Rady Ministrów. 3) Struktura rządu. 4) Tryb działania Rady Ministrów. 5) Kompetencje Rady Ministrów. 6) Administracja rządowa. |
Literatura: |
L. Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2016 i nast. wyd. A. Pułło, Wokół pojęcia ustroju politycznego, [w:] M. Kudej (red.), W kręgu zagadnień konstytucyjnych, Katowice 1999 T. Mołdawa, Konstytucja RP a standardy współczesnego konstytucjonalizmu w perspektywie minionej dekady, [w:] W. Jakubowski, T. Słomka (red.), Porządek konstytucyjny w Polsce, Warszawa-Pułtusk 2008. K. Complak, Normy pierwszego rozdziału Konstytucji RP, Wrocław 2007 (cz. II – rozdz. I, II, IV, V, VII, cz. II – rozdz. VI, VII) J. Kuciński, W.J. Wołpiuk, Zasady ustroju politycznego państwa w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku, Warszawa 2012 P. Sarnecki, System źródeł prawa w Konstytucji RP, Warszawa 2002 P. Winczorek, Konstytucja RP a prawo wspólnotowe, „Państwo i Prawo” 2004, z.11 J. Podkowik, Zasada nadrzędności Konstytucji a wspólnotowy porządek prawny, [w:] K. Górka, T. Litwin (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Próba oceny i podsumowania z perspektywy dziesięciolecia stosowania, Kraków 2008. S. Gebethner, Prawo i system wyborczy w świetle realizacji postanowień konstytucji, [w:] Z. Jarosz (red.), Parlament. Model konstytucyjny a praktyka ustrojowa, Warszawa 2006 M. Chmaj, W. Skrzydło, System wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2011, rozdz. 2, 3, 4, 5, 6, 7 P. Sarnecki, Funkcje i struktura Sejmu według nowej Konstytucji, "Państwo i Prawo", z.11-12/1997 Z. Jarosz, Model konstytucyjny władzy ustawodawczej a praktyka ustrojowa – parlament, [w:] K. Działocha (red.), Podstawowe problemy stosowania Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Raport wstępny, Warszawa 2004. G. Kuca, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w systemie podzielonych władz (zarys problemu), [w:] T. Mołdawa, J. Szymanek (red.), Instytucja prezydenta. Zagadnienia teorii i praktyki na tle doświadczeń polskich oraz wybranych państw obcych, Warszawa 2010 A. Chorążewska, Prezydent jako czynnik równowagi. Arbitraż prezydencki, „Przegląd Sejmowy” 2005, nr 6 T. Słomka, Ustrojowe cechy polskiej kohabitacji, „Rocznik Nauk Politycznych” 2008, nr 11 L. Garlicki, Rada Ministrów: powoływanie – kontrola – odpowiedzialność, [w:] A. Bałaban (red.), Rada Ministrów. Organizacja i funkcjonowanie, Kraków 2002 B. Banaszak, Egzekutywa w Polsce – stan obecny i uwagi de lege fundamentali ferenda, „Przegląd Sejmowy” 2006, nr 3. W. Skrzydło (red.), Sądy i trybunały w konstytucji i praktyce, Warszawa 2005 (rozdz. 1, 2, 3, 4). T. Mołdawa, Konstytucje polskie 1918-1998, Warszawa 1999 i nast. wyd. W. Jakubowski, T. Słomka, Konstytucyjne organy władzy RP w latach 1989-2011 na tle polskich tradycji ustrojowych XIX i XX wieku, Warszawa 2012. Źródła: Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r., podstawowe ustawy ustrojowe, regulaminy parlamentarne, wybrane orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. |
Efekty uczenia się: |
EK1. Zna i rozumie prawidłowości ewolucji ustrojowej Polski (K_W01) EK2. Zna pojęcie i treść standardów konstytucyjnych funkcjonujących w Polsce i innych państwach demokratycznych (K_W06) EK3. Zna tryb przyjęcia i zmiany konstytucji, jej systematykę (budowę i treść) i znaczenie w ustroju politycznym RP (K_W06) EK4. Zna podstawowe wartości i zasady ustrojowe RP (K_W06) EK5. Zna zasady wyboru i powoływania naczelnych organów władzy państwowej RP (K_W06) EK6. Rozpoznaje katalog funkcji i kompetencji naczelnych organów władzy państwowej RP oraz prawidłowości w zakresie ich relacji wzajemnych (K_W06) UMIEJĘTNOŚCI EK7. Potrafi wyjaśnić rolę i znaczenie konstytucji jako zbioru podstawowych praw dla państwa, również w ujęciu członkostwa Polski w Unii Europejskiej (K_U01) EK8. Umie scharakteryzować funkcje i kompetencje naczelnych organów władzy państwowej RP w kontekście panującego systemu rządów (K_U01) KOMPETENCJE EK9. Potrafi wykorzystać procedury i instrumenty prawno-ustrojowe do osiągania celów właściwych dla funkcjonowania w społeczeństwie obywatelskim w warunkach państwa demokratycznego i prawnego (np. organizować komitet ludowej inicjatywy ustawodawczej) (K_K05) |
Metody i kryteria oceniania: |
Weryfikacja efektów kształcenia odbywa się w oparciu o egzamin pisemny (testowo-opisowy) oraz bieżące przygotowanie studentów do uczestnictwa na ćwiczeniach. Elementem zaliczenia jest również uczestnictwo na ćwiczeniach (dopuszczalne dwie nieobecności w semestrze) oraz zaliczenie kolokwium. |
Praktyki zawodowe: |
Nie są wymagane. |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)
Okres: | 2024-02-19 - 2024-06-16 |
Przejdź do planu
PN WYK
WT CW
CW
ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin, 92 miejsc
Wykład, 30 godzin, 92 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Tomasz Słomka | |
Prowadzący grup: | Michał Mistygacz, Tomasz Słomka | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie Wykład - Egzamin |
|
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
|
Tryb prowadzenia: | w sali |
|
Skrócony opis: |
Periodyzacja dziejów systemu politycznego i ustroju politycznego Polski XX-XXI w. Podstawy konstytucyjne i zasady ustroju politycznego RP. System organów państwowych, ich tworzenie, struktura i zasady działania. Zakres i formy uczestnictwa politycznego obywateli. |
|
Pełny opis: |
Przedmiot poświęcony jest następującej problematyce: 1. Podstawowe pojęcia związane z funkcjonowaniem systemu politycznego współczesnej Polski: 1) Pojęcie systemu politycznego, ustroju politycznego, systemu rządów.2) Pojęcie, rodzaje i funkcje konstytucji. 3) Prawo konstytucyjne i jego źródła. 4) Konstytucja RP a standardy współczesnego konstytucjonalizmu. 2. Proces przygotowania i uchwalenia Konstytucji III RP. 3. Wartości i zasady konstytucyjne (ustrojowe) w RP: 1) Pojęcie wartości i zasad ustrojowych. 2) Rzeczpospolita jako dobro wspólne. 3) RP demokratycznym państwem prawnym: zasady konstytucjonalizmu, legalizmu, suwerenności narodu, pluralizmu politycznego, podziału władz. 4) Godność, wolność i równość jako podstawy katalogu praw i wolności człowieka i obywatela. 4. System źródeł prawa w Konstytucji RP i jego kontrola: 1) Pojęcie systemu źródeł prawa, 2) Źródła prawa powszechnie obowiązującego: umowa międzynarodowa, ustawa, rozporządzenie, 3) Prawo krajowe a prawo wspólnotowe, 4) Trybunał Konstytucyjny: geneza, funkcje i kompetencje, skutki orzeczeń. 5. Prawo wyborcze: wybory do Sejmu, Senatu i prezydenckie oraz do Parlamentu Europejskiego: 1) Ustrojowo – polityczna rola wyborów parlamentarnych i prezydenckich w III Rzeczypospolitej. 2) Organizacja wyborów. 3) Zgłaszanie kandydatów. 4) Ustalanie wyników głosowania. 5) Ważność wyborów. 6) Kampania wyborcza. 7) Finansowanie wyborów. 6. Sejm i Senat: 1) Struktura i tryb funkcjonowania parlamentu. 2) Status prawny posła i senatora. 3) Funkcje Sejmu i Senatu. 4) Organizacja wewnętrzna Sejmu i Senatu. 5) Tryb ustawodawczy. 6) Zgromadzenie Narodowe. 7. Prezydent Rzeczypospolitej: 1) Geneza przywrócenia instytucji Prezydenta RP. 2) Ustrojowa pozycja Prezydenta RP. 3) Kompetencje Prezydenta RP. 4) Odpowiedzialność konstytucyjna głowy państwa. 8. Rada Ministrów: 1) Ustrojowa pozycja Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów. 2) Sposób powoływania Rady Ministrów. 3) Struktura rządu. 4) Tryb działania Rady Ministrów. 5) Kompetencje Rady Ministrów. 6) Administracja rządowa. |
|
Literatura: |
. Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2019 i nast. wyd. A. Pułło, Wokół pojęcia ustroju politycznego, [w:] M. Kudej (red.), W kręgu zagadnień konstytucyjnych, Katowice 1999 T. Mołdawa, Konstytucja RP a standardy współczesnego konstytucjonalizmu w perspektywie minionej dekady, [w:] W. Jakubowski, T. Słomka (red.), Porządek konstytucyjny w Polsce, Warszawa-Pułtusk 2008. K. Complak, Normy pierwszego rozdziału Konstytucji RP, Wrocław 2007 (cz. II – rozdz. I, II, IV, V, VII, cz. II – rozdz. VI, VII) J. Kuciński, W.J. Wołpiuk, Zasady ustroju politycznego państwa w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku, Warszawa 2012 P. Sarnecki, System źródeł prawa w Konstytucji RP, Warszawa 2002 P. Winczorek, Konstytucja RP a prawo wspólnotowe, „Państwo i Prawo” 2004, z.11 S. Gebethner, Prawo i system wyborczy w świetle realizacji postanowień konstytucji, [w:] Z. Jarosz (red.), Parlament. Model konstytucyjny a praktyka ustrojowa, Warszawa 2006 M. Chmaj, W. Skrzydło, System wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2011, rozdz. 2, 3, 4, 5, 6, 7 P. Sarnecki, Funkcje i struktura Sejmu według nowej Konstytucji, "Państwo i Prawo", z.11-12/1997 Z. Jarosz, Model konstytucyjny władzy ustawodawczej a praktyka ustrojowa – parlament, [w:] K. Działocha (red.), Podstawowe problemy stosowania Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Raport wstępny, Warszawa 2004. G. Kuca, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w systemie podzielonych władz (zarys problemu), [w:] T. Mołdawa, J. Szymanek (red.), Instytucja prezydenta. Zagadnienia teorii i praktyki na tle doświadczeń polskich oraz wybranych państw obcych, Warszawa 2010 A. Chorążewska, Prezydent jako czynnik równowagi. Arbitraż prezydencki, „Przegląd Sejmowy” 2005, nr 6 L. Garlicki, Rada Ministrów: powoływanie – kontrola – odpowiedzialność, [w:] A. Bałaban (red.), Rada Ministrów. Organizacja i funkcjonowanie, Kraków 2002 B. Banaszak, Egzekutywa w Polsce – stan obecny i uwagi de lege fundamentali ferenda, „Przegląd Sejmowy” 2006, nr 3. W. Skrzydło (red.), Sądy i trybunały w konstytucji i praktyce, Warszawa 2005 (rozdz. 1, 2, 3, 4). T. Mołdawa, Konstytucje polskie 1918-1998, Warszawa 1999 i nast. wyd. W. Jakubowski, T. Słomka, Konstytucyjne organy władzy RP w latach 1989-2011 na tle polskich tradycji ustrojowych XIX i XX wieku, Warszawa 2012. Źródła: Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r., podstawowe ustawy ustrojowe, regulaminy parlamentarne, wybrane orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. |
|
Uwagi: |
Egzamin w formie pisemnej. Do jego złożenia niezbędne jest zaliczenie ćwiczeń. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych.