Polityki energetyczne współczesnych państw

obowiązkowe

Studenci rozwijają swoją wiedzę, umiejętności oraz kompetencje społeczne dzięki wykorzystaniu możliwości, jakie oferuje praca w grupie (np. poprzez metody typu: case study, SWOT, brain storm, dyskusja, prezentacja) oraz praca indywidualna (np. poprzez przygotowywanie własnych materiałów analitycznych oraz krótkich raportów i sprawozdań z wybranych tematów).

w sali

Przedmiot obejmuje:

- analizę polityk energetycznych oraz planowania strategicznego w sektorze energetycznym na wybranych przykładach współczesnych państw, reprezentujących różne kontynenty i zróżnicowane kultury energetyczne

- tworzenie długoterminowych strategii rozwoju sektora i kształtowanie polityki energetycznej stanowiących jedno z podstawowych wyzwań we współczesnej gospodarce narodowej i posiadających bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo wewnętrzne

- wiedzę na temat (obecnej i antycypowanej) sytuacji sektora energii w analizowanych państwach.

1. Wprowadzenie do przedmiotu: analiza podstawowych problemów badawczych.

2. Umowy ramowe o wolnym handlu – wymiar energetyczny porozumień: TTIP (UE-USA), CETA (UE-Kanada).

3. Rywalizacja o surowce energetyczne w Arktyce.

4. Współpraca i rywalizacja – interesy państw członkowskich OPEC (na przykładzie Arabii Saudyjskiej, Iranu, Wenezueli).

5. Współpraca energetyczna w Europie – na przykładzie wybranych projektów (interesariusze, aspekty polityczno-społeczne, uwarunkowania dot. bezpieczeństwa energetycznego w regionie).

6-7. Problemy sektora energetycznego w regionie Dalekiego Wschodu.

8. Bezpieczeństwo energetyczne Chin.

9. Bezpieczeństwo energetyczne Japonii.

10. Problemy sektora energetycznego w regionie Azji Centralnej (na przykładzie: Kazachstanu, Azerbejdżanu, Kirgistanu, Uzbekistanu).

11. Rozwój światowego rynku LNG – jako przyczynek do poprawy bezpieczeństwa energetycznego współczesnych państw.

12. Problemy rozwoju wydobycia gazu łupkowego na świecie.

13. Podsumowanie. Zaliczenie przedmiotu

Monografie i artykuły:

Błoński M., Podmorskie złoża paliw kopalnych w Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej - znaczenie współczesne i perspektywy, [w:] Bezpieczeństwo energetyczne wyzwaniem XXI wieku, red. Lach Zbigniew, Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej, Warszawa 2014.

Brążkiewicz D., Śliwa Z., Azja – konflikty i zagrożenia bezpieczeństwa, wyd. Akademia Obrony Narodowej, Warszawa 2011.

Chiny supermocarstwem XXI wieku?: rozważania na temat polityki i gospodarki Państwa Środka, (red.) J. Marszałek-Kawa, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010.

Cyranoski D., Japan sets sights on solar power from space, „nature International weekly journal of science”, www.nature.com/news/2009/091125/full/462398b.html, data dostępu: 03.10.2020

Domański D., Elektrownie słoneczne w przestrzenie kosmicznej - novum technologiczne Japonii, [w:] Bezpieczeństwo energetyczne wyzwaniem XXI wieku, red. Z. Lach, Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej, Warszawa 2014.

Energetyczny smok: polityka bezpieczeństwa energetycznego CHRL, red. K. Ł. Mazurek, Ł. Zamęcki, Uniwersytet Warszawski,WDiNP, Warszawa 2015, s. 23-46.

Gacek Ł., Bezpieczeństwo energetyczne Chin: aktywność państwowych przedsiębiorstw na rynkach zagranicznych, Księgarnia Akademicka, Kraków 2012, s. 21-29, 38-57, 63-81, 255-280.

Gołębiowska-Śmiałek M., Dyplomacja rurociągów: kompleks bezpieczeństwa energetycznego w Azji, [w:] Polityka energetyczna państw Azji i Pacyfiku w XXI wieku, red. J. Marszałek-Kawa, K. Pająk, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2015.

Henderson J., Pirani S., The Russian Gas Matrix: how Markets are Driving Change, The Oxford Institute for Energy Studies, 2014.

Henderson J., Gazprom – is 2016 the year for a change of pricing strategy in Europe?, The Oxford Institute for Energy Studies, January 2016.

Honore A., European Natural Gas Demand, Supply and Pricing. Cycles, seasons and the impart of LNG price arbitrage, Oxford Institute for Energy Studies, New York 2010.

Hrastar J., Liquid natural gas in the United States. A history, Mc Farland, North Carolina 2014.

Izumi H., Post-Earthquake Politics: A New Paradigm?, „The Tokyo Foundation. Developing Policy, Investing in People, Transforming Society”, http://www.tokyofoundation.org/en/articles/2011/post-quake-politics, data dostępu: 03.10.2020

Jakimowicz R., Stosunki japońsko – chińskie w latach 1949 – 2002: aspekty polityczne i gospodarcze, Wydawnictwo AE, Kraków 2004, s. 206-211.

Kaczmarski M., Bezpieczeństwo energetyczne Unii Europejskiej, wyd. Łośgraf, Warszawa 2010.

Kaplan R. D., The South China Sea Is the Future of Conflict, „Foreign Policy”, http://foreignpolicy.com/2011/08/15/the-south-china-sea-is-the-future-of-conflict/, data dostępu: 03.10.2020.

Kokocińska J., Analiza i ocena czynników rozwoju inwestycji w odnawialne źródła energii w Chinach [w:] Polityka energetyczna państw Azji i Pacyfiku w XXI wieku, red. J. Marszałek- Kawa, K. Pająk, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2015.

Kowgier H., Energetyka jądrowa we współczesnym świecie - szanse rozwoju i zagrożenia, Uniwersytet Szczeciński, Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, http://www.wneiz.pl/nauka_wneiz/sip/sip36-2014/SiP-36-t2-79.pdf, data dostępu: 03.10.2020

Kozłowski K., Geopolityka naftowa Chińskiej Republiki Ludowej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2013, s. 21-56.

Księżopolski K.M., Bezpieczeństwo ekonomiczne, wyd. Elipsa, Warszawa 2011.

Kubiak K., Interesy i spory państw w Arktyce, w pierwszych dekadach XXI wieku, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2012, s. 261-279.

Lach Z., „Bezpieczeństwo energetyczne wyzwaniem XXI wieku”, Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej, Warszawa 2013.

Młynarski T., Problem reorientacji polityki energetycznej Japonii po katastrofie elektrowni jądrowej Fukushima, „Politeja: pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego”, nr 3, 2011, s. 127-144.

Młynarski T., Strategiczne partnerstwo Francji i Chin w sektorze energetyki jądrowej [w:] Polityka energetyczna państw Azji i Pacyfiku w XXI wieku, red. J. Marszałek-Kawa, K. Pająk, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2015.

Nowak B., Gas Market Liberalization and Energy Security. Legal and Institutional Aspects, Wolters Kluwer Business, Warszawa 2012.

Ostaszewski P., Tygrys w cieniu wielkiego smoka. Spór o Tajwan 1949-2006, [w:] Konflikty kolonialne i postkolonialne w Afryce i Azji 1869-2006, (red.) P. Ostaszewski, Wydawnictwo „Książka i Wiedza”, Warszawa 2006, s. 643-649, 654-655.

Pohl A., Arabia Saudyjska wobec Arabskiej Wiosny, „Przegląd Politologiczny”, Nr 1/2014, s. 143-157.

Przybylska-Maszner B., Uwarunkowania reorientacji polityki Unii Europejskiej wobec Afryki Północnej po roku 2011, „Przegląd Politologiczny” nr 1/2014, s. 51-65.

Rozpad ZSRR i jego konsekwencje dla Europy i świata. Cz. 1, Federacja Rosyjska, (red.) A. Jach, wyd. Księgarnia Akademicka, Kraków 2011.

Rozpad ZSRR i jego konsekwencje dla Europy i świata. Cz. 2, Wspólnota Niepodległych Państw, (red.) M. Smoleń i M. Lubina, wyd. Księgarnia Akademicka, Kraków 2011.

Rozpad ZSRR i jego konsekwencje dla Europy i świata. Cz. 3, Kontekst międzynarodowy, (red.) J. Diec, wyd. Księgarnia Akademicka, Kraków 2011.

Sikora A., Skroplony gaz ziemny a inne źródła importu gazu do Unii Europejskiej, Wydawnictwo AGH, Warszawa 2013.

Toyoda M., The Future of Energy Policy after the Great East Japan Earthquake, „The Institute of Energy Economics, Japan”, http://eneken.ieej.or.jp/data/3996.pdf, data dostępu: 03.10.2020.

Winzer Ch., Conceptualizing energy security, [w:] “Energy Policy”, 07/2012, Volume 46.

Wiszniuk P., Przed i po Fukushimie. Wcześniejsze wypadki i możliwości odrodzenia się japońskiego przemysłu nuklearnego, [w:] Polityka energetyczna państw Azji i Pacyfiku w XXI wieku, red. J. Marszałek-Kawa, K. Pająk, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2015.

Zajdler R., Ruszel M., Globalny rynek LNG, Wydawnictwo Rambler, Warszawa 2015.

Żukrowska K., Grącik M. (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe. Teoria i praktyka, wyd. Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2006.

Dokumenty źródłowe:

10 lessons from Fukushima: Reducing risks and protecting communities from nuclear disaster, red. M. Ohashi, „Fukushima Lessons”, http://fukushimalessons.jp, Fukushima Booklet Committee, 29.09.2020

A silent majority speaks, „The Economist”, http://www.economist.com/node/21554239, data dostępu: 03.10.2020.

Fakty i mity o TTIP. Negocjacje umowy o wolnym handlu pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską, (red.) W. Gadomski, T. Kalinowski, M. Rot, E. Sadowska-Cieślak, Warszawa 2015, http://www.msz.gov.pl/resource/e25c6976-65f6-40e7-b8ab-0773ae36b4ca:JCR, data dostępu: 03.10.2020

Farmy fotowoltaiczne w przestrzeni kosmicznej? Tak, jest to możliwe, „OdnawialneŹródłaEnergii.pl”, http://odnawialnezrodlaenergii.pl/energia-sloneczna-aktualnosci/item/564-farmy-fotowoltaiczne-w-przestrzeni-kosmicznej-tak-jest-to-mozliwe, data dostępu: 03.10.2020

Latschan T., Nuclear energy booming in Asia, „Deutsche Welle", http://www.dw.com/en/nuclear-energy-booming-in-asia/a-19110848, data dostępu: 03.10.2020.

Raport Fundacji Amicus Europae, Arktyka jako nowy obszar geopolitycznej, Warszawa – luty 2013, http://fae.pl/raportfaearktyka.pdf, data dostępu: 03.10.2020

Schneider M., Froggatt A., World Nuclear Industry Report 2015, http://www.worldnuclearreport.org/IMG/pdf/20151023MSC-WNISR2015-V4-HR.pdf, data dostępu: 03.10.2020

Stan energetyki jądrowej na świecie, „Energetyka Jądrowa", http://www.atom.edu.pl/index.php/component/content/article/74-energetyka-jadrowa-na-swiecie/104-stan-energetyki-jadrowej-na-swiecie.html, data dostępu: 03.10.2020

Tabuchi H., An Energy Coup for Japan: „Flammable Ice, „The New York Times”, http://www.nytimes.com/2013/03/13/business/global/japan-says-it-is-first-to-tap-methane-hydrate-deposit.html, data dostępu: 03.10.2020

The Economist, Shale gas in Poland: Mad and messy regulation, http://www.economist.com/blogs/easternapproaches/2013/07/shale-gas-poland, dostęp z dn. 01.10.2020

K_W03 - absolwent zna i rozumie normy i reguły panujące w strukturach i instytucjach, jak i mechanizmy np. społeczne, prawne służące przeciwdziałaniu i rozwiązywaniu konfliktów i kryzysów oraz utrzymaniu porządku społeczno-politycznego i bezpieczeństwa w Polsce i na świecie. W szczególności zna i rozumie tę problematykę w odniesieniu do polityk energetycznych współczesnych państw.

K_W04 - absolwent zna i rozumie organizację, funkcjonowanie i zadania instytucji współczesnego państwa, wyspecjalizowanych w zakresie różnych wymiarów bezpieczeństwa (np. polityczno-ustrojowego, gospodarczego, społecznego, ekologicznego etc.) w szczególności w odniesieniu do mechanizmów polityki energetycznej współczesnych państw.

K_W08 - absolwent zna i rozumie pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego oraz rozumie konieczność zarządzania zasobami własności intelektualnej w odniesieniu do problematyki polityk energetycznych współczesnych państw.

K_U04 - absolwent potrafi formułować samodzielne opinie, prognozy i propozycje rozwiązań (oraz ich wdrożenia) w zakresie zjawisk, mechanizmów i instytucji bezpieczeństwa, z uwzględnieniem zastosowania nowoczesnych technik informacyjno-komunikacyjnych w odniesieniu do problematyki polityki energetycznych współczesnych państw.

kolokwium zaliczeniowe (semestralne) - 65 proc.

praca pisemna (semestralna) - 15 proc.

projekt w ramach zajęć - 20 proc.

Nie dotyczy

Przedmiot obejmuje:

- analizę polityk energetycznych oraz planowania strategicznego w sektorze energetycznym na wybranych przykładach współczesnych państw, reprezentujących różne kontynenty i zróżnicowane kultury energetyczne

- tworzenie długoterminowych strategii rozwoju sektora i kształtowanie polityki energetycznej stanowiących jedno z podstawowych wyzwań we współczesnej gospodarce narodowej i posiadających bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo wewnętrzne

- wiedzę na temat (obecnej i antycypowanej) sytuacji sektora energii w analizowanych państwach.

Blok 1:

1. Analiza podstawowych problemów badawczych.

2. Umowy ramowe o wolnym handlu – wymiar energetyczny porozumień: TTIP (UE-USA), CETA (UE-Kanada).

Blok 2:

3. Rywalizacja o surowce energetyczne w Arktyce.

4. Współpraca i rywalizacja – interesy państw członkowskich OPEC (na przykładzie Arabii Saudyjskiej, Iranu, Wenezueli).

5. Współpraca energetyczna w Europie – na przykładzie wybranych projektów (interesariusze, aspekty polityczno-społeczne, uwarunkowania dot. bezpieczeństwa energetycznego w regionie).

6-7. Problemy sektora energetycznego w regionie Dalekiego Wschodu.

8. Bezpieczeństwo energetyczne Chin.

9. Bezpieczeństwo energetyczne Japonii.

10. Problemy sektora energetycznego w regionie Azji Centralnej (na przykładzie: Kazachstanu, Azerbejdżanu, Kirgistanu, Uzbekistanu).

Blok 3:

11. Rozwój światowego rynku LNG – jako przyczynek do poprawy bezpieczeństwa energetycznego współczesnych państw.

12. Problemy rozwoju wydobycia gazu łupkowego na świecie.

13. Podsumowanie. Zaliczenie przedmiotu

Tomaszewski K., Sekściński A., Odnawialne źródła energii w Polsce – perspektywa lokalna i regionalna, „Rynek Energii” nr 4 (149) 2020, s. 10-19

Farmy fotowoltaiczne w przestrzeni kosmicznej? Tak, jest to możliwe, „OdnawialneŹródłaEnergii.pl”, http://odnawialnezrodlaenergii.pl/energia-sloneczna-aktualnosci/item/564-farmy-fotowoltaiczne-w-przestrzeni-kosmicznej-tak-jest-to-mozliwe, data dostępu: 10.10.2020

Latschan T., Nuclear energy booming in Asia, „Deutsche Welle", http://www.dw.com/en/nuclear-energy-booming-in-asia/a-19110848, data dostępu: 03.10.2020

Tabuchi H., An Energy Coup for Japan: „Flammable Ice, „The New York Times”, http://www.nytimes.com/2013/03/13/business/global/japan-says-it-is-first-to-tap-methane-hydrate-deposit.html, data dostępu: 03.10.2020.

The Economist, Shale gas in Poland: Mad and messy regulation, http://www.economist.com/blogs/easternapproaches/2013/07/shale-gas-poland, dostęp z dn. 01.10.2020