Myśl polityczna Wschodu

obowiązkowe

Wiedza społeczno-humanistyczna oraz umiejętności wyniesione z edukacji gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej, a także studiów I stopnia, w tym z elementami historii powszechnej.

Tematem zajęć będą wybrane zagadnienia z zakresu myśli politycznej Rosji, Ukrainy i Białorusi. Uczestnicy zajęć zdobędą wiedzę dotyczącą najważniejszych nurtów, idei i pojęć kształtujących myślenie i wyobraźnię polityczną. Szczególny akcent zostanie położony na specyfikę myśli politycznej tych państw. Studenci będą mogli zrozumieć ich odrębność poprzez wpisanie myślenia politycznego w konteksty historyczne, kulturowe i religijne. Uczestnicy zajęć zdobędą umiejętność określania związków między myśleniem politycznym a religią. Będą mogli ocenić trwałość pewnych koncepcji po upadku komunizmu.

Celem zajęć jest analiza najważniejszych idei i pojęć konstytuujących język i wyobraźnię polityczną tego regionu. W trakcie zajęć analizie poddane zostaną różne interpretacje odnoszące się do doświadczeń historycznych i wyobraźni politycznej w tym regionie. Szczególną uwagę poświęcimy następującym zagadnieniom:

1. Geografia performatywna a tożsamość zbiorowa. Orientalizm vs. Okcydentalizm

2. Słowiańszczyzna jako znak tożsamości. Polityczne konsekwencje

3. Antyokcydentalizm rosyjski

4. W kręgu eurazjatyzmu – przemiany doktryny

5. Rosyjskie korzenie komunizmu – teza o kontynuacji

6. Komunizm w Rosji – teza o dyskontynuacji

7 – 8. Imperia i kolonializm – interpretacje, pamięć

9. Narodziny ukraińskiej idei narodowej

10. Główne nurty w ukraińskiej myśli politycznej

11. Faszyzm, antysemityzm – specyfika

12. Białoruś – idea narodowa i pamięć historyczna

13. Epoka Putina widziana z perspektywy idei politycznych

14. Miejsce Polski w dyskursie politycznym regionu

15. Esej końcowy (na zajęciach)

F. Dostojewski, Puszkin, w: tenże, Dziennik pisarza, t. III, Warszawa 1982.

A. Walicki, Zarys myśli rosyjskiej, Kraków 2005.

R. Backer, Rosyjskie myślenie polityczne za czasów prezydenta Putina, Toruń 2007.

R. Backer, Międzywojenny eurazjatyzm, Łódź 1999.

A. Nowak, Polacy, Rosjanie i biesy, Kraków 1999.

A. Besancon, Święta Ruś, Warszawa 2012.

G. Nivat, Sołżenicyn, Poznań 1998.

A. Sołżenicyn, Żyj bez kłamstwa, b.d. i m.w.

A. Besancon, Świadek wieku, Warszawa 2006, t. 1.

A. Walicki, Zarys myśli rosyjskiej, Kraków 2005.

M. Bierdiajew, Źródła i sens komunizmu rosyjskiego, Kęty 2005.

M. Malia, O rewolucji rosyjskiej, Warszawa 2017.

J. Afanasjew, Groźna Rosja, Warszawa 2005.

Idee z pierwszej ręki. Antologia najważniejszych tekstów „Europy”, Warszawa 2008, rozdz. IV.

R. Backer, Rosyjskie myślenie polityczne za czasów prezydenta Putina, Toruń 2007.

A. Sołżenicyn, Rosja w zapaści, Warszawa 1999.

R. Szporluk, Imperium, komunizm i narody, Kraków 2003.

W. Pawluczuk, Ukraina. Polityka i mistyka, Kraków 1998, rozdz. II.

M. Riabczuk, Od Małorosji do Ukrainy, Kraków 2002, s. 57 – 127.

R. Szporluk, Imperium, komunizm i narody, Kraków 2003, s. 75 – 112.

I. Łysiak - Rudnycki, Między historią a polityką, Wrocław 2012.

T. Stryjek, Ukraińska idea narodowa okresu międzywojennego, Warszawa 2000.

M. Riabczuk, Dwie Ukrainy, Wrocław 2004.

M. Riabczuk, Syndrom postkolonialny, Warszawa 2016.

J. Hrycak, Historia Ukrainy 1772 – 1999, Lublin 2000, rozdz. IV – VI.

V. Shved, J. Grzybowski, Historia Białorusi, Warszawa 2020.

Łączenie przeciwności. Polityka historyczna Białorusi.

https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/Raport-OSW_Laczenie-przeciwnosci_net_0.pdf

K_W3: Ma pogłębioną wiedzę na temat charakteru, istoty i form organizacyjnych Rosji, Ukrainy i Białorusi oraz potrafi przedstawić ich historyczne korzenie.

K_W7: Ma pogłębioną wiedzę o problemach transformacyjnych związanych z funkcjonowaniem demokracji, społeczeństwa obywatelskiego i wolnego rynku oraz potrafi określić ich wpływ na myśl polityczną.

K_W10: Ma specjalistyczną wiedzę na temat wpływu uwarunkowań religijnych i kulturowych na myślenie polityczne.

UMIEJĘTNOŚCI

K_U01.

Ma umiejętność krytycznej obserwacji i interpretacji zjawisk społeczno-kulturowych i politycznych oraz dostrzegania ich wzajemnych relacji i zależności

K_U3: Potrafi w sposób głębszy i poszerzony wykorzystać wiedzę teoretyczną z zakresu wschodnioznawstwa oraz powiązanych z nią(m) dyscyplin w celu analizowania i interpretowania zjawisk i procesów w obszarze polityki.

K_U4: Potrafi wskazać i wyjaśniać zasady oraz wartości demokratycznego państwa, a także społeczeństwa obywatelskiego. Umie krytycznie ocenić kulturowy dorobek człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem kultury politycznej.

K_U5: Potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi oraz wykorzystywać metody i techniki badawcze w celu diagnozowania i prognozowania różnorodnych zjawisk w obszarze wschodoznawstwa, samodzielnie formułować hipotezy badawcze.

K_U6: Posługuje się systemem aksjonormatywnym i konkretnymi regułami i normami oraz potrafi wskazać ich przydatność w typowych i nietypowych sytuacjach profesjonalnych; dostrzega i analizuje dylematy etyczne.

KOMPETENCJE

K_K3: Potrafi pracować w grupie przyjmując w niej różne role.

K_K7:Potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę oraz doskonalić wiedzę i umiejętności poszerzone o wymiar interdyscyplinarny, rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie oraz potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób.

Bieżąca ocena aktywności podczas zajęć (w tym referat), esej końcowy

Realizacja przedmiotu nie wymaga praktyk zawodowych