Prawo Unii Europejskiej II

obowiązkowe

w sali

Celem konwersatorium jest zapoznanie studentów z zasadami stosowania prawa unijnego w państwach członkowskich oraz mechanizmami kontroli przestrzegania prawa UE przez państwa członkowskie i instytucje unijne. Przedmiotem analizy będą sądowe procedury kontroli na poziomie centralnym i lokalnym. Szczególny nacisk zostanie położony na rolę jednostek i sądów krajowych w systemie kontroli przestrzegania prawa unijnego.

SYSTEM OCHRONY PRAWNEJ W UE: Obowiązek przestrzegania prawa UE. Unijny system sądownictwa: Trybunał Sprawiedliwości, Sąd i sądy krajowe. Komisja jako strażnik Traktatów. Mechanizmy kontroli przestrzegania prawa UE przez państwa członkowskie i instytucje unijne – ogólny zarys.

ZAPYTANIA PREJUDYCJALNE: Postępowanie prejudycjalne jako forma kontroli zgodności działań państw i instytucji unijnych z prawem UE. Cel postępowania prejudycjalnego, pojęcie sądu, obowiązek zadawania pytań, doktryny acte éclairé i acte clair, zakres pytań prejudycjalnych, procedury zadawania pytań przed TSUE i sądem krajowym, charakter prawny i skutki orzeczenia prejudycjalnego.

ZASADA PIERWSZEŃSTWA PRAWA UE: UE jako specyficzny porządek prawny, którego podmiotami są również jednostki. Zasada pierwszeństwa prawa UE i problem kolizji z konstytucjami krajowymi.

ZASADA BEZPOŚREDNIEGO SKUTKU: Bezpośredni skutek prawa unijnego: warunki oraz układ wertykalny i horyzontalny. Bezpośredni skutek rozporządzeń i Traktatów.

BEZPOŚREDNI SKUTEK DYREKTYW: Istota i warunki bezpośredniego skutku dyrektyw i szeroka definicja „państwa”.

ZASADA SKUTKU POŚREDNIEGO: Obowiązek wykładni zgodnej z prawem UE i granice swobody sędziego.

ZASADA ODPOWIEDZIALNOŚCI ODSZKODOWAWCZEJ PAŃSTW CZŁONKOWSKICH: Istota i warunki odpowiedzialności odszkodowawczej państw, dochodzenie roszczeń, zakres odszkodowania.

SKARGA NA NARUSZENIE PRAWA UE PRZEZ PAŃSTWO CZŁONKOWSKIE: Procedura z art. 258 TFUE: legitymacja czynna i bierna, przesłanki odpowiedzialności, warunki wszczęcia postępowania, etap administracyjny i sądowy, właściwość sądowa, dopuszczalność skargi, ciężar dowodu, środki tymczasowe, charakter prawny i skutki wyroku. Procedura z art. 259 TFUE. Skarga indywidualna do KE.

SKARGA NA NIEWYKONANIE WYROKU TSUE PRZEZ PAŃSTWO CZŁONKOWSKIE: Procedury z art. 260 ust. 2 i 3 TFUE: legitymacja czynna i bierna, przesłanki, warunki wszczęcia postępowania, etapy procedur, charakter prawny wyroku, rodzaje sankcji, zasady i sposoby ich obliczania.

SKARGA O STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI AKTU PRAWA UE: Legitymacja czynna i bierna, dopuszczalność skargi, właściwość sądowa, zakres przedmiotowy, przesłanki nieważności, charakter prawny i skutki orzeczenia.

SKARGA NA BEZCZYNNOŚĆ: Legitymacja czynna i bierna, dopuszczalność skargi, właściwość sądowa, zakres przedmiotowy, przesłanki skargi, charakter prawny i skutki orzeczenia.

SKARGA ODSZKODOWAWCZA: Legitymacja czynna i bierna, dopuszczalność skargi, właściwość sądowa, zakres przedmiotowy, przesłanki skargi, charakter prawny i skutki orzeczenia.

Traktat o Unii Europejskiej, Dz.U. C 202 z 7.6.2016

- Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dz.U. C 202 z 7.6.2016

- Inne akty prawne wskazane w programie dla danych zajęć

- Barcz J., Górka M., Wyrozumska A., Instytucje i prawo Unii Europejskiej, Wolters Kluwer 2023

- Barcik J., Grzeszczak R., Prawo Unii Ruropejskiej, C.H. Beck 2022

- Kenig-Witkowska M., Łazowski A., Ostrihansky R., Prawo instytucjonalne Unii Europejskiej, wyd. 8, C.H. Beck 2019

- Biernat S., Podstawy i źródła prawa Unii Europejskiej, C.H. Beck 2020

- Roberto A., Safjan M., Tizzano A., Zarys prawa Unii Europejskiej, Wolters Kluwer 2014

- Zawidzka-Łojek A., Łazowski A., Podręcznik prawa Unii Europejskiej, Instytut Wydawniczy Euro-Pro 2018

- Zawidzka-Łojek A., Łazowski A., Instytucje i porządek prawny Unii Europejskiej, Instytut Wydawniczy Euro-Pro 2015

- Nowak-Far A., Prawo Unii Europejskiej. Języki, struktury, działanie w praktyce, C.H. Beck 2021

- Barcik J., Wentkowska A., Prawo Unii Europejskiej, C.H. Beck 2014

- Miąsik D., System prawa Unii Europejskiej. Zasady i prawa podstawowe, C.H. Beck 2022

- Czapliński W., Znaczenie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w procesie rozwoju prawa europejskiego, Scholar 2021

- Maliszewska-Nienartowicz J., System instytucjonalny i prawny UE, 2010

Student zna i rozumie:

- strukturę administracyjną UE i państw europejskich oraz normatywne i funkcjonalno-strukturalne uwarunkowania kompetencji organów władzy UE, władzy państwowej i samorządowej państw członkowskich i ich wzajemne relacje K_W05

- cechy norm prawnych i społecznych konstytuujących i regulujących europejskie struktury i instytucje społeczne, w tym prawo ochrony własności intelektualnej oraz źródła tych norm, ich specyfikę, ewolucję i oddziaływanie na ludzkie zachowanie K_W10

Student potrafi:

- obserwować, interpretować, analizować oraz opisać procesy i zjawiska społeczne, w tym związki pomiędzy zjawiskami i procesami sfery politycznoadministracyjnej i społeczno-ekonomicznej w Europie i wewnątrz państw europejskich K_U01

- posługiwać się siatką pojęciową i nazewnictwem instytucji i procedur w Unii Europejskiej K_U02

- analizować uwarunkowania i mechanizmy funkcjonowania wybranych instytucji unijnych i instytucji państw członkowskich K_U03

- posługiwać się systemami normatywnymi o charakterze powszechnym oraz wybranymi normami i regułami właściwymi dla wybranych instytucji i struktur w celu właściwego zarządzania i kierowania instytucją i jej sprawami oraz rozwiązywania zadań z zakresu ich kompetencji K_U05

- opracowywać i prezentować wyniki badań naukowych i wykorzystywać je do analizy i rozwiązywania problemów naukowych oraz wdrażania rozwiązań praktycznych problemów społecznych właściwych dla studiów europejskich i miejsca pracy w administracji publicznej K_U08

- przygotowywać prace pisemne indywidualnie i zespołowo w języku polskim i angielskim dotyczące zagadnień politycznych, społecznych, kulturowych i ekonomicznych Europy i Unii Europejskiej z wykorzystaniem podstawowych pojęć i ujęć teoretycznych oraz zróżnicowanych źródeł pozyskania informacji właściwych dla europeistyki K_U09

- przygotować indywidualnie i zespołowo wystąpienia ustne w języku polskim i angielskim dotyczące zagadnień politycznych, społecznych, kulturowych i ekonomicznych Europy i Unii Europejskiej z wykorzystaniem podstawowych pojęć i ujęć teoretycznych oraz zróżnicowanych źródeł pozyskania informacji właściwych dla europeistyki K_U10

Student jest gotów do:

- uznawania znaczenia wiedzy i wzbogacenia doświadczenia zawodowego przez całe życie K_K01

- odpowiedzialnego pełnienia ról zawodowych, budowania tradycji zawodowej oraz współdziałania w grupie o zróżnicowanej strukturze i zadaniach, wymagając od siebie i innych zasad etyki K_K02

- inicjowania i określania priorytetów służących realizacji określonego przez siebie i innych zadania odnoszącego się do celów społecznych i na rzecz interesu publicznego K_K03

- prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu urzędnika i pracownika administracji na bazie przepisów prawa i kodeksów wewnętrznych K_K04

Na ocenę końcową składają się:

- Egzamin ustny – 60%

- Praca pisemna: wybrane orzeczenie TSUE do streszczenia i skomentowania – 20%

- Aktywność na zajęciach (plusy) – 20%