Konstytucyjne granice wolności jednostki

nieobowiązkowe
ogólnouniwersyteckie

Wiedza dotycząca norm Konstytucji i zagadnień ustrojowych, wchodząca w zakres nauczania w ramach przedmiotu „Prawo konstytucyjne”. Pożądana jest znajomość aktów normatywnych oraz podstawowej literatury z zakresu prawa konstytucyjnego, a także kierunków orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Zainteresowanie problematyką praw człowieka i sporami o ich rozumienie ułatwi udział w zajęciach.

w sali

Analiza sformułowań konstytucyjnych na tle wybranych dylematów praktyki, w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie o granice wolności jednostki w demokratycznym państwie prawnym.

Forma zaliczenia przedmiotu: lista obecności, praca zaliczeniowa.

1. Jednostka z punktu widzenia prawa międzynarodowego, europejskiego i konstytucyjnego. Kształtowanie się konstytucyjnej koncepcji praw jednostki: idee i wartości, spory, kompromisy oraz ich odzwierciedlenie w Konstytucji RP.

2. Dylematy granic wolności jednostki w świetle Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

3. Podstawowe zasady ustrojowe a status jednostki w państwie. Próba interpretacji pojęcia godności człowieka. Konstytucyjna zasada godności człowieka i jej znaczenie. Rozumienie wolności w Konstytucji RP. Zagadnienie granic wolności i praw: problematyka interpretacji art. 31 Konstytucji RP. Formalne i materialne przesłanki ograniczania konstytucyjnych praw i wolności. Zasada równości jako wyznacznik konstytucyjnego statusu jednostki.

4. Wolności i prawa osobiste, polityczne, ekonomiczne, socjalne i kulturalne - problematyka interpretacji i zagadnienie granic ograniczeń. Analiza sformułowań konstytucyjnych na tle wybranych dylematów praktycznych i orzecznictwa. Zasada proporcjonalności, przesłanki ograniczeń, koncepcja istoty praw i wolności, znaczenie zasad przyzwoitej legislacji.

5. Zagadnienie konstytucyjnych obowiązków jednostki. Związek praw (wolności) i obowiązków jednostki jako szczególna cecha jej statusu prawnego w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego.

1. B. Banaszak, A. Preisner: Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, Warszawa 2002.

2. L. Garlicki (red.): Konstytucja RP. Komentarz, Warszawa 2003, t. III.

3. M. Safjan, L. Bosek: Konstytucja RP. Komentarz, Warszawa 2016, t. I.

4. M. Domagała, J. Podkowik, M. Zubik: Konstytucja RP w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego oraz SN i NSA, Warszawa 2018.

5. W. Osiatyński: Prawa człowieka i ich granice, Kraków 2011.

6. R. Piotrowski: New technologies or new human rights: the right to a government by humans and the right to one’s own thoughts?, “Studia Iuridica” t. 76/2018.

7. R. Piotrowski: Prawo do tożsamości informacyjnej i jego znaczenie w ustroju demokratycznym, w: J. Jaskiernia, red.: Wpływ standardów międzynarodowych na rozwój demokracji i ochronę praw człowieka, Warszawa 2013, t. 1.

8. P. Winczorek: Aksjologiczne podstawy nowej Konstytucji, Państwo i Prawo, Nr 11-12/1997.

9. K. Wojtyczek: Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP, Kraków 1999.

10. T. Garton Ash: Wolne słowo. Dziesięć zasad dla połączonego świata, Kraków 2018.

11. S. Zuboff: Wiek kapitalizmu inwigilacji, Poznań 2020.

12. Yuval Noah Harari: Homo deus. Krótka historia jutra, Kraków 2018.

13. J. van Dijk: Społeczne aspekty nowych mediów, Warszawa 2010.

14. M. Gierycz: Europejski spór o człowieka, 2017.

Uczestnik zajęć rozumie konstytucyjne zasady ograniczania praw i wolności jednostki w świetle założeń ustrojowych i orzecznictwa.

Forma zaliczenia przedmiotu: lista obecności, praca zaliczeniowa.