Analiza empiryczna problemów ekonomii międzynarodowej

obowiązkowe

W opanowaniu materiału pomocne są zajęcia z: teorii wymiany międzynarodowej, analizy empirycznej problemów ekonomii międzynarodowej, instytucji międzynarodowych w praktyce, integracji walutowej

Na zajęciach studenci nauczą się: znajdować wiarygodne dane potrzebne do analizy problemów ekonomii międzynarodowej, wizualizować i na tej podstawie tworzyć tzw. historie (data storytelling). Zajęcia mają na celu przygotowanie studentów do prowadzenia badań empirycznych w zakresie ekonomii międzynarodowej. Studenci nauczą się przeprowadzać samodzielne badania empiryczne w zakresie handlu i makroekonomii. Obecność jak i przygotowanie na każde zajęcia są obowiązkowe.

Zajęcia wstępne: przygotowanie do przygotowania prezentacji. Podstawy analizy i wizualizacji danych oraz data storytelling

Prezentacja 1 Prezentacja zebranych i przefiltrowanych informacji o wybranym kraju. Wybieramy te informacje, które pozwolą nam zrozumieć specyfikę rozwoju społecznego i gospodarczego wybranego państwa, jego relacji w Europie i na świecie. Są to bardzo różne zagadnienia od historii (powiązania gospodarcze sprzed lat np. bycie byłą republiką ZSRR etc., kolonializm) po politykę (może mamy trudną sytuację w naszym państwie… napięcia społeczne albo jesteśmy uzależnieni od Rosji… ciągle), rolę w UE (np. czy jest w strefie euro czy może planuje wyjść z UE), zaangażowanie w organizacje międzynarodowe czy wojny. Kluczowe jest również podanie najważniejszych faktów związanych z historią, które pozwolą nam zrozumieć kontekst prezentacji.

Prezentacja 2 Zaczynamy więc od pobrania danych pierwotnych (na przykład z WDI http://datacatalog.worldbank.org/ czy Eurostat http://ec.europa.eu/eurostat/data/database).

Dane pobieramy do Excela i je analizujemy. Oznacza to, że nie wykorzystujemy gotowych wizualizacji czy tabelek (nie o to chodzi).

Pobieramy dane dot. społeczeństwa takie jak:

• populacja, przyrost naturalny, gęstość zaludnienia, regiony;

• struktura zawodowa (pracujący, bezrobotni, emeryci itd.);

• struktura demograficzna (podział wg płci, wieku, miejsca zamieszkania, regionów);

• wykształcenie;

• zdrowie;

• inne czynniki jak infrastruktura, dostęp do internetu itd., które świadczą o sytuacji społecznej mieszkańców.

Po pobraniu danych do excela, analizujmy je. I wyciągamy tzw. "smaczki" budując opowieść o najważniejszych kwestiach społecznych w analizowanym kraju.

Prezentacja 3

Analiza danych dot. społeczeństwa informacyjnego – badamy w jakim zakresie społeczeństwo i gospodarka danego kraju jest ucyfrowiona. Przykładowo, czy kraj jest liderem czy też wykorzystywanie innowacji cyfrowych przez przedsiębiorstwa jak i kompetencje cyfrowe społeczeństwa są na niskim poziomie.

Linki do wykorzystania:

https://ec.europa.eu/eurostat/web/digital-economy-and-society

https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/policies/desi

https://ec.europa.eu/eurostat/web/digital-economy-and-society/data/comprehensive-database

Prezentacja 4

Analiza podstawowych wskaźników makroekonomicznych, porównanie w podobnej konwencji jak wcześniejsza prezentacja (wybrany kraj do grupy państw z regionu, UE, starej UE etc.). W tej części badania oceniamy równowagę wewnętrzną analizowanego kraju i jego potencjał gospodarczy na tle wybranych państw, biorąc pod uwagę:

• GDP (wartość, zmiany, udział w świecie, udział w UE), wzrost gospodarczy; też na tle UE;

• GDP per capita;

• Analizę struktury GDP (od strony wydatkowej czyli podział na C, I, G i X, ale też z podziałem na udział przemysłu, usług i rolnictwa w tworzeniu GBP);

• oraz inne wskaźniki jak: bezrobocie, inflacja, deficyt budżetowy, dług publiczny, otwartość gospodarki.

Ważne są porównania do innych państw, grup państw według wybranych mierników (czyli trzeba wybrać to co można porównywać: udział w handlu UE czy DFI UE; udział w PKB; per capita etc. i zmiany w czasie (wtedy liczymy stopy wzrostu lub co lubię najbardziej zmiany w udziałach i podajemy w punktach proc.); jak rankingi to zmiany miejsca w rankingu i inne… to propozycje. Uruchomcie kreatywność.

Prezentacja 5 Analizujemy intensywność procesów globalizacyjnych w wybranych krajach. Po pierwsze patrzymy jakie jest miejsce danego państwa w gospodarce światowej, jaka jest jego otwartość, ale też oceniamy równowagę zewnętrzną kraju.

Poniżej podstawowe źródła danych. Tradycyjnie analizujemy zmiany w czasie; porównujemy nasz kraj z wybranymi grupami krajów.

(1) Inwestycje bezpośrednie

UNCTAD http://unctadstat.unctad.org/ReportFold…/reportFolders.aspx…

UWAGA: (1) analizujemy inward i outward FDI, (2) poszczególne kraje wyświetlą się po naciśnięciu w lewej kolumnie ‘Individual economies’

http://ec.europa.eu/eurostat/data/database

Economy and finance -> Balance of payments – international transactions (t_bob) -> European Union direct investments

UWAGA: na podstawie Eurostatu przeprowadzamy badanie struktury geograficznej FDI

OECD- OECD FDI Regulatory Restrictiveness Index

http://stats.oecd.org/index.aspx (zakładka Globalisation)

(2) Handel usługami i towarami

http://ec.europa.eu/eurostat/data/database

Economy and finance -> Balance of payments -> International trade in services, geographical breakdown

UWAGA: Porównać z handlem dobrami i w stosunku do GDP

(3) Migracje

http://ec.europa.eu/eurostat/data/database

w: ‘Population’

http://stats.oecd.org/index.aspx

w: ‘Demography and Population’

Analiza struktury bilansu płatniczego i kursów walutowych

Przede wszystkich patrzymy z perspektywy tradycyjnego podziału na bilans obrotów bieżących i bilans obrotów kapitałowych, starając ocenić się, jakiego typu krajem jest analizowane przez nas państwo i jak odnajduje swoją równowagę zewnętrzną.

Prezentacja 6 Analiza struktury geograficznej handlu

Analizujemy strukturę handlu:

• z podziałem na regiony (np. kontynenty);

• grupy państw partnerskich (rozwinięte, rozwijające się, transformacji ale też główne ugrupowania jak UE, NAFTA itd.);

• głównych partnerów (kraje, najwięksi eksporterzy i importerzy).

Przedstawiamy w mld USD wartości i w % udziały. Analizujemy zmiany w wartości (liczymy zmiany ale też stopy wzrostu) jak i udziałach (zmiany w punktach procentowych).

Ważnym aspektem jest też analiza handlu z krajami UE – znaczenie handlu zewnętrznego i wewnętrznego, jego relatywnej zmiany itd.

Dokładnie badamy znaczenie największych eksporterów i importerów wybranego kraju i zmiany zachodzące w badanym okresie. Nie tylko zmiany w rankingu "naj.." ale też zmiany koncentracji handlu (5 największych eksporterów jaki ma udział, ile krajów ma 50%, jak to się zmieniło), z jakimi grupami państw jak zmienia się handel (tutaj można korzystać z podziałów na państwa rozwinięte, rozwijające się, transformacji).

Prezentacja 7 Analiza struktury rzeczowej

Analizujemy strukturę handlu z podziałem na sekcje, ale również szukamy najważniejszych produktów. Korzystamy z bazy WITS (http://wits.worldbank.org) – tam dodatkowo analiza zmian udziału grup podzielonych, w ramach klasyfikacji BEC, na: towary konsumpcyjne, dobra inwestycyjne, półprodukty, produkty przemysłowe, produkty rolne, surowce. Analizujemy zmiany w wartości jak i udziałach (w zasadzie podobnie jak przy analizie struktury geograficznej) porównując lata 2015/2010. Dodatkowo wprowadzamy analizę dla różnych kierunków handlu np. analizujemy handel z krajami UE i poza.

Podstawowe pytania na jakie powinniście móc odpowiedzieć:

• co eksportuje/importuje badany przez nas kraj? Jakie produkty sprzedaje i jakie kupuje? Czy w analizowanym czasie coś się zmieniło?

• Jakie grupy produktów decydują o strukturze handlu? Czy widać zmiany w strukturze rzeczowej w trakcie i po kryzysie?

• Jaki jest ten nasz kraj?

Dodatkowo liczymy RCA czyli badamy przewagi komparatywne w handlu danego państwa UE. Odnosimy się do przewag danego państwa w handlu wewnętrznym i zewnętrznym UE na tle innych państw.

Końcowa prezentacja: jest to zbiór wszystkich prezentacji. Przygotowany na 20 minut.

Co ważne do przygotowania finalnej prezentacji:

• dodajemy wstęp – cel i pytania badawcze/hipotezy; i zakończenie czyli odpowiedź na pytania badawcze/hipotezy;

• pilnujemy by wszystko tworzyło spójną całość – odnosi się to do formatowania jak i samej opowieści;

• główny cel to pokazanie, jakim krajem jest analizowany przez was kraj i jakie są największe wyzwania;

• pamiętamy o właściwych opisach slajdów (tytułem jest wniosek) oraz o źródłach.

Ważne:

• budowanie opowieści czyli jaki jest wasz kraj, jakie są największe jego wyzwania/problemy w procesach globalizacji lub sukcesy/przewagi

• pracujecie z danymi pierwotnymi. Ale już nie wystarcza zwykłe copy paste. Albo proponujecie b. ciekawą wizualizację (i wtedy copy paste ok) albo przekształcacie dane.

Na co zwracam uwagę:

• dobra oprawa graficzna, infografiki, spójne formatowanie;

• pokazywanie gdzie mocne i słabe strony na podstawie przeprowadzonych samodzielnie badań;

• pilnowanie czasu;

• właściwe opracowanie slajdów: mało tekstu i bardzo dobrze wybrane dane (nie za mało nie za dużo); tytuły slajdów wnioskiem do danych;

• przeprowadzone badania (policzone wszystko co potrzebne i wymagane na każdą prezentację, praca wykonana przy selekcji danych ale też przy ich obróbce: tutaj bardzo ważne policzenie udziałów, zmian w czasie w p.p.);

• dobrze opisane dane i źródła;

• dobry tytuł, pytania badawcze, wnioski, które wynikają z badania;

• przygotowanie do prezentacji;

• obecność na zajęciach i udział w konsultacjach.

Podstawowe podręczniki do ekonomii miedzynarodowej

Raporty World Bank, WTO, IMF, Eurostat

http://ec.europa.eu/eurostat/data/database

http://stats.oecd.org/index.aspx

https://wits.worldbank.org

„Storytelling danych. Poradnik wizualizacji danych dla profesjonalistów” Knaflic Nussbaumer Cole

Efekty uczenia się (max 4000 znaków)

S1A_U01 - Student potrafi prawidłowo interpretować zjawiska ekonomiczne oraz potrafi analizować samodzielnie problemy gospodarki światowej

S1A_U02 – Student potrafi wykorzystać podstawową wiedzę teoretyczną i pozyskiwać dane w celu przeprowadzenia samodzielnych badań empirycznych dot. gospodarki wybranego kraju

S1A_U08 – Student posiada umiejętność rozumienia i analizowania zjawisk na podstawie samodzielnie przeprowadzonego badania w oparciu o dane pierwotne

S1A_U03 – Student potrafi właściwie analizować przyczyny i przebieg zjawisk makroekonomicznych

S1A_U10 – Student posiada umiejętność przygotowania wystąpień na podstawie przeprowadzonych badań empirycznych

Studenci przygotowują krótką prezentację z wyników przeprowadzonych badań na każde zajęcia. Prezentacje będą oceniane w trakcie zajęć, przy czym studenci będą mieli możliwość poprawy prezentacji. Ostateczna ocena wystawiana jest na podstawie końcowej prezentacji przygotowanej przez studenta. Obecność na zajęciach jest obowiązkowa