Rachunkowość finansowa

obowiązkowe

Wymagania formalne

Umiejętność analizy kosztów przedsiębiorstwa, rozróżnienia kosztów stałych od kosztów zmiennych, rozumienie pojęć: koszt, nakład, przychód, utarg, zysk, próg rentowności, wartość pieniądza w czasie, dyskonto.

Umiejętność ustalenia wartości bieżącej netto NPV, wewnętrznej stopy zwrotu.

Założenia wstępne

Mikroekonomia, finanse I, instrumenty finansowe, prawo handlowe, prawo bilansowe, prawo gospodarcze, materialne prawo podatkowe.

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z zasadami systemu informacyjnego rachunkowości finansowej, odzwierciedlającego zasoby (majątek), źródła ich finansowania oraz wyniki działalności gospodarczej. Po opanowaniu zagadnień omawianych na zajęciach studenci będą potrafili prowadzić ewidencję operacji gospodarczych w księgach rachunkowych oraz sporządzić na podstawie zestawienia obrotów i sald wstępny bilans (równowaga aktywów i pasywów) oraz rachunek zysków i strat. Zajęcia składają się z części teoretycznej, definicyjnej, realizowanej w formie wykładu i pracy zespołowej, polegającej na rozwiązywaniu zadań w grupie. Zajęcia są przeznaczone dla III roku studiów I stopnia na kierunku Finanse i Rachunkowość, którzy posiadają wiedzę z zakresu mikroekonomii i finansów I. Zaliczenie na podstawie pracy w grupie, polegającej na rozwiązywaniu zadań (30% oceny końcowej) oraz zaliczenia pisemnego na koniec każdego semestru, złożonego z testu jednokrotnego wyboru i zadań (70%).

Przedmiot będzie realizowany w dwóch semestrach w formie łączącej wykład (część teoretyczną, definicyjno-wprowadzającą) oraz ćwiczenia (część praktyczna, pokazująca praktyczne zastosowanie poznanych zasad rachunkowości i ewidencji operacji gospodarczych, praca zespołowa polegająca na wspólnym rozwiązywaniu zadań w grupach 4-osobowych i zredagowanie jej w arkuszu kalkulacyjnym Excel). Sposób prowadzenia zajęć wymaga od studenta pracy samodzielnej, poza zajęciami w wymiarze 3h tygodniowo, celem przygotowania się do zajęć i wykonania pracy zespołowej w grupach. Szacunkowa, całkowita liczba godzin, które student powinien przeznaczyć na osiągnięcie zdefiniowanych dla przedmiotu efektów uczenia się (biorąc pod uwagę godziny zorganizowane, sposób zaliczenia, pracę samodzielną studenta i pracę zespołową) wynosi 150 godz.

Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów z zasadami rachunkowości jako specyficznego języka biznesu, obejmują przedstawienie zakładowego planu kont, metod wyceny, dokumentacji i ewidencji operacji gospodarczych, zasad ewidencji majątku trwałego (wartości niematerialnych i prawnych, środków trwałych, inwestycji długoterminowych) oraz majątku obrotowego (materiałów i towarów, produktów pracy, środków pieniężnych, rozrachunków publiczno-prawnych, rozrachunków z odbiorcami, pracownikami), kosztów, przychodów, pasywów (kapitałów, zobowiązań, rezerw) oraz zasad sporządzania i ewidencji listy płac oraz rozliczeń delegacji służbowych, kalkulacji wyniku finansowego w wariancie porównawczym i kalkulacyjnym, sporządzania sprawozdań finansowych.

W semestrze zimowym zostaną zaprezentowane podstawy rachunkowości oraz wprowadzenie do rachunkowości finansowej. Szczegółowy plan wykładów i tematyka prac zespołowych:

1. System rachunkowości – jego funkcje

2. Zasady rachunkowości

3. Plan kont. Ewidencja analityczna i syntetyczna

4. Metoda bilansowa. Rachunek majątku i kapitału

5. Klasyfikacja aktywów i pasywów – pojemność informacyjna bilansu

6. Zasady wyceny bieżącej aktywów i pasywów

7. Operacje ekwiwalentne i wynikowe

8. Przychody i koszty, pojęcie i klasyfikacja

9. Rachunek kosztów – układ rodzajowy i funkcjonalny, konto 490 Rozliczenie kosztów rodzajowych

10. Wynik finansowy, kalkulacja wyniku finansowego w rachunku zysków i strat

11. Kalkulacja kosztu wytworzenia produktu gotowego, produkcja w toku

12. Krąg kosztów, zmiana stanu produktów, rozliczenia międzyokresowe

13. Sporządzanie rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym i kalkulacyjnym

14. Prowadzenie ksiąg rachunkowych

15. Obowiązki sprawozdawcze przedsiębiorstwa.

W semestrze letnim zostaną zaprezentowane studentom zaawansowane zagadnienia z rachunkowości finansowej. Szczegółowy plan wykładów i tematyka prac zespołowych:

1. Koncepcje i zasady rachunkowości finansowej

Szczegółowe problemy wyceny, ewidencji i sprawozdawczości aktywów trwałych i obrotowych:

2. Środki pieniężne, czeki, weksle, akredytywy - ewidencja, wycena operacji gospodarczych w walucie obcej

3. Środki trwałe - amortyzacja, przeszacowanie wartości, likwidacja, sprzedaż

4. Wartości niematerialne i prawne – identyfikacja, amortyzacja, ewidencja

5. Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami, rozrachunki publiczno-prawne, w tym z tytułu podatku VAT, podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych

6. Rozrachunki z pracownikami z tytułu wynagrodzeń i kosztów podróży służbowej

7. Zapasy materiałów, rozliczenie zakupu i jego salda końcowe: dostawy w drodze, dostawy niefakturowane, ceny zakupu, nabycia i ewidencyjne i odchylenia od cen ewidencyjnych

8. Zapasy towarów, cena sprzedaży – rachunek w stu i od stu, marża handlowa

9. Zapasy produktów gotowych, rozliczenie kosztów działalności, ceny ewidencyjne (planowany koszt wytworzenia) i odchylenia od cen ewidencyjnych jako różnica między rzeczywistym i planowanym kosztem wytworzenia, produkcja w toku

10. Finansowe aktywa inwestycyjne długoterminowe i krótkoterminowe, należności i zobowiązania finansowe – wycena w skorygowanej cenie nabycia

11. Leasing finansowy i operacyjny

12. Środki trwałe w budowie a inwestycje w nieruchomości i wartości niematerialne i prawne

13. Rezerwy bilansowe i pozabilansowe, kapitały rezerwowe w kapitale własnym

14. Rachunkowość a sprawozdawczość finansowa – przykład ewidencji operacji gospodarczych ze sporządzeniem bilansu otwarcia i zamknięcia, rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym i kalkulacyjnym, ustalenia podstawy opodatkowania i podatku dochodowego bieżącego i odroczonego (poglądowo), ustalenie rozrachunków z Urzędem Skarbowym z tytułu podatku VAT (podatku od towarów i usług).

Literatura obowiązkowa:

- Anna Białek-Jaworska, Rachunkowość finansowa - materiały na stronie www.wne.uw.edu.pl/~abialek w części Rachunkowość finansowa;

- Zbigniew Messner, Józef Pfaff, Rachunkowość finansowa Część I (Podstawy rachunkowości), Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa 2008;

- Wiktor Gabrusewicz (red.), Rachunkowość finansowa Część II (Rachunkowość dla zaawansowanych), Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa 2009;

- Zbigniew Messner (red.), Rachunkowość finansowa z uwzględnieniem MSSF, Warszawa 2007;

Literatura uzupełniająca:

- Maria Gmytrasiewicz, Anna Karmańska, Rachunkowość finansowa, Vademecum Rachunkowości, Difin, Warszawa 2006;

- Maria Gmytrasiewicz, Rachunkowość Podstawowe założenia i zasady, Vademecum Rachunkowości, Difin, Warszawa 2008;

- Irena Olchowicz, Agnieszka Tłaczała, Sprawozdawczość finansowa według krajowych i międzynarodowych standardów, Vademecum Rachunkowości, Difin, Warszawa 2008;

- Wiesław Sasin, Zakładowy plan kont dla spółki z o. o., Sigma, Warszawa 2008;

- Jerzy Gierusz, Plan kont z komentarzem. Handel Produkcja Usługi, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o. o., Gdańsk 2009;

- Grażyna Zdziennicka-Kaczocha, Podróże służbowe w kraju i poza jego granicami, Wydawnictwo Sigma, 2008;

Po ukończeniu przedmiotu student:

WIEDZA

1. rozumie zasady rachunkowości

2. rozpoznaje układ bilansu i rachunku zysków i strat

3. rozumie co obejmują i jak są wycenione poszczególne pozycje bilansu i rachunku zysków i strat

4. rozumie kategorie kosztów i przychodów

UMIEJĘTNOŚCI

1. wyjaśnia skąd pochodzą (na skutek jakich operacji gospodarczych) pozycje bilansu i rachunku zysków i strat

2. księguje, ewidencjonuje typowe operacje gospodarcze

3. sporządza bilans otwarcia i zamknięcia oraz rachunek zysków i strat w wariancie porównawczym i kalkulacyjnym

4. wycenia poszczególne składniki aktywów i pasywów

5. oblicza wynik finansowy

5. rozpoznaje powiązania pomiędzy poszczególnymi pozycjami bilansu i rachunku zysków i strat

POSTAWY

1. analizuje operacje gospodarcze w świetle zasad i standardów rachunkowości

2. rozumie rolę i możliwości polityki rachunkowości w tworzeniu obrazu sytuacji majątkowej i finansowej jednostki gospodarczej

3. rozumie funkcje i rolę rachunkowości w zarządzaniu jednostką gospodarczą

KU05, KU06, KK01, KK03, KU04, KU03. KU02, KU01, KW03, KW02, KW01

Obecność obowiązkowa. Zaliczenie na podstawie pracy pisemnej na koniec semestru, złożonej z 3 zadań i 20 pytań testowych jednokrotnego wyboru (70% oceny końcowej) oraz pracy w grupach podczas zajęć lub po zajęciach, polegającej na rozwiązywaniu zadań w grupach, dotyczących zagadnień omawianych podczas zajęć (30% oceny końcowej). Pytania testowe dotyczą regulacji ustawy o rachunkowości, zasad wyceny, prezentacji w sprawozdaniu finansowym (bilansie i rachunku zysków i strat) skutków operacji gospodarczych. Zadania egzaminacyjne dotyczą ewidencji operacji gospodarczych, sporządzania bilansu, rachunku zysków i strat, ustalania rozrachunków z tytułu podatku VAT. Praca w grupach będzie polegała na rozwiązaniu zadań, dotyczących zagadnień omawianych podczas zajęć. Za prawidłowe wykonanie każdego zadania grupa otrzyma 1 punkt. Zdobycie powyżej 6 pkt oznacza ocenę bdb z pracy zespołowej, 4-5 pkt ocenę db, 2-3 pkt ocenę dst i 0-1 pkt ocenę ndst. Z testu i zadań można maksymalnie uzyskać 50 pkt, otrzymanie 41-50 pkt ocena bdb, 31-40 pkt ocena db, 21-30 pkt ocena dst, 0-20 pkt ocena ndst. Ocena końcowa jest sumą 30% oceny z pracy zespołowej i 70% oceny z egzaminu (testu wyboru i zadań).