Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Ubezpieczenia

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2400-FiR3UB
Kod Erasmus / ISCED: 14.3 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0311) Ekonomia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Ubezpieczenia
Jednostka: Wydział Nauk Ekonomicznych
Grupy: Przedmioty obowiązkowe dla III r. studiów licencjackich - Finanse, Inwestycje i Rachunkowość
Punkty ECTS i inne: 4.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Założenia (opisowo):

Wymagania wstepne:

Mikroekonomia, podstawy rachuneku prawdopodobieństwa, podstawy finansów, podstawy rachunkowości

Wymagania formalne:

Student ma umiejętność analizy ekonomiki przedsiębiorstwa. Zna podstawowe zasady funkcjonowania rynku finansowego. Zna podstawy rachunkowości

Założenia wstępne:

Korzystna byłaby pogłębiona znajomość metod ilościowych w ekonomii: rachunku prawdopodobieństwa, statystyki matematycznej oraz znajomość podstaw ekonometrii. Wskazana byłaby dobra znajomość rynków finansowych oraz podstawowych instrumentów finansowych.

Skrócony opis:

Celem zajęć jest przedstawienie ogólnego zarysu ekonomii ubezpieczeń oraz przybliżenie praktycznej umiejętności analizy sprawozdań finansowych firmy ubezpieczeniowej. Punktem wyjścia jest ustalenie istoty ryzyka ubezpieczeniowego, istoty usługi ubezpieczeniowej, a następnie użyteczności kontraktu ubezpieczeniowego dla ubezpieczonego oraz ubezpieczyciela. Kolejnym zagadnieniem jest organizacja i funkcjonowanie rynku ubezpieczeniowego w Polsce i na świecie. Kilka wykładów poświęconych zostanie głównym elementom ekonomiki towarzystwa ubezpieczeniowego: zasadom kalkulacji składki ubezpieczeniowej, rezerwom techniczno-ubezpieczeniowym oraz reasekuracji. Blok ten zamyka omówienie zasad rachunkowości ubezpieczeniowej oraz instrumentów regulacji rynku ze szczególnym uwzględnieniem wdrożonej w 2016 roku reformy Solvency II. Ostatnia część kursu dokonuje przeglądu sprawozdań finansowych ubezpieczyciela i uczy ich interpretacji

Pełny opis:

1. Ryzyko ubezpieczeniowe (2 godz.)

Definicje ubezpieczenia. Istota ryzyka ubezpieczeniowego. Ryzyka nieubezpieczalne. Prosty model portfela ryzyk ubezpieczeniowych. Cechy idealnego portfela ryzyk ubezpieczeniowych. Ubezpieczenie jako usługa finansowa.

Lit.: Williams rozdz. 1 oraz 13. Wiśniewski, wykł.1

2. Elementy ekonomii ubezpieczeń (4 godz.)

Użyteczność ubezpieczenia. Awersja do ryzyka. Warunki istnienia kontraktu ubezpieczeniowego. Optymalna ilość ubezpieczenia. Negatywna selekcja i hazard moralny w ubezpieczeniach.

Lit.: Borch rozdz. 2. Wiśniewski, wykł 2-3.

3. Organizacja rynku ubezpieczeniowego (3 godz.)

Zakres regulacji na rynku ubezpieczeniowym. Odrębność dwóch działów rynku ubezpieczeniowego. Ubezpieczyciele, reasekuratorzy, pośrednicy ubezpieczeniowi. Formy towarzystwa ubezpieczeniowego. Rodzaje ubezpieczeń wzajemnych. The Lloyd’s of London. Lokowanie ryzyka ubezpieczeniowego poza sektorem ubezpieczeń.

Lit.: Taylor rozdz. 1 oraz app. A; Huebner rozdz. 34 oraz 35; Wiśniewski, wykł 4-5

4. Podstawowe elementy kalkulacji składki ubezpieczeniowej (4 godz.)

Model ruiny ubezpieczyciela. Składka netto jako wycena ryzyka ubezpieczeniowego. Standaryzacja jednostek ryzyka. Szkodowość portfela ubezpieczeń - ocena na podstawie danych historycznych. Szkodowość obserwowana a szkodowość ostateczna. Metody kalkulacji składki brutto. Składki a rentowność kapitału własnego ubezpieczyciela. Stałe i zmienne koszty działalności ubezpieczeniowej.

Lit.:, Foundations rozdz. 2; Taylor rozdz. 3; Williams rozdz. 14, Wiśniewski, wykł 6-7

5. Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe (4 godz.)

Niezbędność rezerw ubezpieczeniowych. Rodzaje rezerw techniczno-ubezpieczeniowych. Rezerwa składek i ryzyk niewygasłych. Rezerwy szkodowe. Rezerwa na wyrównanie szkodowości. Rachunek rezerw a informacja ubezpieczeniowa. Lokaty funduszy ubezpieczeniowych.

Lit.: Taylor rozdz. 2 oraz app. F; Foundations rozdz. 4, Wiśniewski, wykł 8-9

6. Reasekuracja (4 godz.)

Pojemność ubezpieczeniowa. Reasekuracja a koasekuracja. Cele reasekuracji. Typy kontraktów reasekuracyjnych. Rodzaje pokrycia proporcjonalnego. Reasekuracja nadwyżki szkody. Reasekuracja finansowa. Znaczenie reasekuratorów dla rynku ubezpieczeniowego. Alternatywne rynki reasekuracyjne: sekurytyzacja ryzyk katastroficznych.

Lit.: Taylor rozdz. 4; Foundations rozdz. 6; Phifer rozdz. 5-7. Wiśniewski, wykł 10-11

7. Nadzór ubezpieczeniowy. Elementy rachunkowości ubezpieczeniowej (2 godz.)

Potrzeba i zakres regulacji na rynku ubezpieczeniowej. Wypłacalność ubezpieczyciela. Środki własne ubezpieczyciela. Kapitał gwarancyjny i margines wypłacalności. Inne parametry ostrożnościowe. Rachunek techniczny ubezpieczeń. Zysk techniczny a zysk ubezpieczyciela.

Lit.: Taylor rozdz. 5; Williams rozdz. 15, Wiśniewski, wykł 12

8. Reforma Solvency II (3 godz.)

Cele reformy unijnego systemu regulacji ubezpieczeniowej. Ograniczenia dotychczasowego systemu Solvency I. Nowe podejście do wymagań kapitałowych. Zasady wyceny aktywów i zobowiązań. Nowe zasady nadzoru ubezpieczniowego. Reguły przejrzystości rynku. Lit.: Wiśniewski, wykł 13

9. Rachunkowość i sprawozdawczość ubezpieczeniowa (4 godz.)

Szczególne zasady rachunkowości ubezpieczeniowej. Rachunek techniczny ubezpieczeń. Zysk techniczny a zysk ubezpieczyciela. Sprawozdania finansowe ubezpieczyciela. Główne wskaźniki wypłacalności ubezpieczyciela. Wskaźniki oceny efektywności ubezpieczyciela.

Lit.: Wiśniewski, wykł 14-15.

Literatura:

Textbooks:

Dorfman M.S. Introduction to Risk Management and Insurance. Englewood Cliffs 1994.

Foundations of Casualty actuarial science, CAS, New York 1990.

Huebner S.S.. Black K., Webb B.L. Property and Liability Insurance, Prentice Hall 1996.

Phifer R., Reinsurance Fundamentals. Wiley 1996.

Taylor J.M., General Insurance. Institute of Actuaries 1992.

Williams C.A., Smith M.L., Young P.C. Risk Manegement and Insurance, McGraw-Hill, 1995

Wiśniewski M., Ubezpieczenia, Skrypt, WNE UW 2018

Other references

Borch K. H., Economics of Insurance, North-Holland 1992

Efekty uczenia się:

Wiedza

Student rozumie istotę kontraktu ubezpieczeniowego i ograniczenia związane z omową transferu ryzyka. Rozumie mechanizm dywersyfikacji ryzyk ubezpieczeniowych. Zna główne zasady organizacji międzynarodowego rynku ubezpieczeniowego. Zna główne elementy ekonomiki firmy ubezpieczeniowej, determinujące jej wypłacalność: zasady wyceny składki, mechanizm tworzenia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych oraz zasady utrzymywania adekwatnej wysokości kapitałów własnych. Rozumie rolę reasekuracji w mechanizmie dywersyfikacji ryzyka. Rozumie potrzebę regulacji rynku ubezpieczeniowego i zna główne instrumenty dostępne regulatorowi rynku. Identyfikuje szczególne cechy rachunkowości ubezpieczeniowej i zna główne standardy sprawozdawczości ubezpieczycieli. Student rozumie rolę ubezpieczeń we współczesnym zarządzaniu ryzykiem w jednostkach gospodarczych oraz gospodarstwie domowym.

Umiejętności:

Student umie rozróżniać ryzyka ubezpieczalne od nieubezpieczalnych. Umie analitycznie powiązać kontrakt ubezpieczeniowy z mikroekonomicznym modelem awersji do ryzyka. Potrafi dokonać kalkulacji składki ubezpieczeniowej dla kilku prostych rozkładów ryzyka oraz oszacować wysokość rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla specyficznych założeń dotyczących szkodowości. Potrafi rozróżniać podstawowe formy reasekuracji ryzyk i analizować wpływ złożonego programu reasekuracyjnego na pojemność ubezpieczeniową ubezpieczyciela. Student umie czytać sprawozdania finansowe ubezpieczyciela i poprawnie interpretować wskaźniki identyfikujące wypłacalność oraz efektywność ubezpieczyciela.

Kompetencje społeczne

Rozumiejąc złożony mechanizm funkcjonowania rynku ubezpieczeniowego, student może wnosić pozytywny wkład do publicznej debaty dotyczących kwestii, w których pojawia się zagadnienie ryzyka. Tym samym może wzmacniać racjonalną postawę wobec rynków obsługujących transfer ryzyka.

KU05, KU06, KK01, KK03, KU04, KU03. KU02, KU01, KW03, KW02, KW01

Metody i kryteria oceniania:

Arkusz egzaminacyjny składa się z dwóch analitycznych zadań oraz jednego lub dwóch otwartych pytań opisowych. Przykłady zadań egzaminacyjnych z ostatnich lat są prezentowane w skrypcie udostępnianym studentom. Zaliczenie wymaga uzyskania ponad 50% ilości punktów

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Arkadiusz Filip, Janusz Gajda
Prowadzący grup: Arkadiusz Filip, Janusz Gajda
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych.
ul. Długa 44/50
00-241 Warszawa
tel: +48 22 55 49 126 https://www.wne.uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)