Podstawowa osteologia człowieka

obowiązkowe

zdalnie

Zajęcia przeznaczone są dla studentów zainteresowanych wykorzystywaniem kości i zębów ludzkich jako źródeł wiedzy o przeszłości.

Ćwiczenia do wykładu poświęcone będą opanowaniu podstawowych umiejętności niezbędnych przy badaniu kości ludzkich pochodzących z wykopalisk. Kurs obejmie naukę osteologii człowieka (z wprowadzeniem terminologii międzynarodowej) w stopniu umożliwiającym rozpoznawanie szczątków zachowanych fragmentarycznie. Tematy poruszane na zajęciach: 1. Wprowadzenie; 2. Eksploracja szczątków ludzkich i kwestie etyczne związane z analizą szczątków pochodzenia archeologicznego; 3. Terminologia podstawowa; 4. Kończyna górna: (1) łopatka, (2) obojczyk, (3) ramienna, (4) promieniowa; 5. Kończyna górna: (1) łokciowa, (2) k. nadgarstka, (3) k. śródręcza, (4) k. paliczków dłoni i stóp; 6. Kończyna dolna: (1) miednica, (2) udowa, (3) rzepka, (4) strzałkowa; 7. Kończyna dolna: (1) piszczelowa, (2) skokowa, (3) piętowa, (4) k. stępu, (5) k. śródstopia; 8. Tułów: (1) mostek, (2) żebra, (3) kręgosłup: budowa ogólna; 9. Tułów: (1) odcinek szyjny, (2) odcinek piersiowy, (3) odcinek lędźwiowy, (4) k. krzyżowa i guziczna

10. Krtań i czaszka w całości: (1) ściana tylna, (2) ściana górna, (3) ściana przednia; 11. Czaszka w całości: (1) ściana boczna, (2) ściana dolna, (3) endokranium; 12. Kości czaszki: (1) czołowa, (2) ciemieniowa, (3) potyliczna, (4) skroniowa i kosteczki słuchowe, (5) klinowa; 13. Kości czaszki: (1) sitowa, (2) jarzmowa, (3) szczękowa, (4) żuchwa, (5) nosowa, (6) łzowa, (7) małżowina nosowa dolna, (8) lemiesz, (9) podniebienna

Bass W.M., Human Osteology: A Laboratory and Field Manual, Missouri 1995

Brothwell D.R., Digging up bones, New York 1982

Jaskulska E., Tablice osteologiczne. Skrypt dla studentów, Warszawa 2012

Piontek J., Biologia populacji pradziejowych. Zarys metodyczny, Poznań 1999

White T.D., Folkens P.A., Osteology, San Diego 2000 San Diego 2000

K_W01, K_W02, K_W06

K_U12, K_U13, K_U14

K_K03, K_K04, K_K11, K_K13

Student po zakończeniu kursu ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu bioarcheologii w badaniu przeszłości człowieka, zna podstawowe pojęcia i terminologię stosowane przy opisie szczątków ludzkich, rozumie podstawowe powiązania archeologii z innymi dziedzinami z obszaru nauk przyrodniczych i ścisłych. Po zakończeniu kursu potrafi rozpoznawać i wstępnie analizować szczątki ludzkie, wykrywać proste zależności między nimi a dawnymi procesami kulturowymi i społecznymi stosując odpowiednie metody i techniki z zakresu bioarcheologii. Student docenia niepowtarzalne wartości szczątków ludzkich jako źródeł archeologicznych i ich roli w odtwarzaniu przeszłości człowieka, ma świadomość potrzeby krytycznej oceny interpretacji źródeł bioarcheologicznych ze świadomością wieloaspektowości interpretacji. Jest gotów do uznania znaczenia problematyki etycznej związanej z pracą ze szczątkami ludzkimi. Student jest przygotowany do przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas zajęć o charakterze warsztatowym.

Zajecia zaliczane na podstawie serii czterech testów wykonywanych zdalnie za pomocą narzędzia Google Classroom/Google Forms. Ocena wystawiana jest na podstawie średnich wyników z czterech testów.