Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Historia literatury polskiej: staropolska i oświecenie

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3001-11A1HS
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0232) Literatura i językoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Historia literatury polskiej: staropolska i oświecenie
Jednostka: Instytut Literatury Polskiej
Grupy: Harmonogram zajęć - filologia polska, st. stacjonarne, pierwszego stopnia
Harmonogram zajęć - filologia polska, st. stacjonarne, pierwszego stopnia, I rok
Polonistyczne minimum programowe
Przedmioty obowiązkowe dla I roku filologii polskiej - stacjonarne 1-go stopnia
Wszystkie przedmioty polonistyczne - oferta ILP (3001...) , IJP (3003...) i IPS (3007...)
Punkty ECTS i inne: 10.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Założenia (opisowo):

Brak.

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Zajęcia składają się z wykładu oraz ćwiczeń. Obejmują cztery epoki literackie (średniowiecze, renesans, barok, oświecenie). Wykład przedstawia syntetycznie zagadnienia z historii literatury dawnej w Polsce w perspektywie przemian kultury europejskiej. Ćwiczenia poświęcone są analizie i interpretacji najważniejszych dzieł literackich z omawianych epok w ich macierzystym kontekście kulturowym.

Pełny opis:

Wykład obejmuje cztery epoki (średniowiecze, renesans, barok, oświecenie). Przedstawia w ujęciu syntetycznym tzw. długie trwanie oraz wewnętrzne odmiany idei przenikających kulturę europejską i kształtujących takie wzorce, jak „homo militans”, „homo amans”, „homo aulicus”, „homo rusticus”. Eksponuje konteksty filozoficzne, religijne, społeczne i estetyczne omawianych idei.

Przedmiotem obserwacji będzie dynamizm kultury europejskiej i polskiej dawnych epok, tendencje rozwojowe i twórcze oraz narastanie (w okresach późnego średniowiecza i baroku) zjawisk kryzysowych i dezintegrujących. Wykład zwraca uwagę na relacje kultur elitarnej i popularnej; przetwarzanie osiągnięć twórczych na mity i stereotypy rozpowszechnione w mentalności zbiorowej, np. wyobraźni eschatologicznej średniowiecza i baroku, nacjonalizacji katolicyzmu potrydenckiego, ideologii ziemiańskiej.

Ćwiczenia poświęcone są interpretacji najważniejszych dzieł polskiej literatury dawnej (średniowiecznej, renesansowej, barokowej, oświeceniowej) w kontekście szeroko pojętych przemian kultury: w zakresie obyczajowości, estetyki, sztuki, duchowości, filozofii. Umożliwiają rozwijanie umiejętności w zakresie analizy i interpretacji tekstów literackich, przygotowują do pogłębionego rozumienia ich specyfiki, zakodowanych w nich znaczeń i posługiwania się koniecznym do ich pełnej deszyfracji kodem kulturowym. Ułatwiają dostrzeżenie, w jak znaczącym stopniu dawna kultura, w tym takie zjawiska, jak humanizm, kontrreformacja, sarmatyzm, przełom oświeceniowy, kształtują współczesną Polskę oraz tożsamość jej mieszkańców.

Literatura:

I. Lektury obowiązkowe

I.1. Literatura średniowieczna

1. Anonim tzw. Gall, Kronika polska, przeł. R. Grodecki, oprac. M. Plezia, Wrocław 1965 lub wyd. nast. (BN I 59) – księga I i II.

2. Wincenty zwany Kadłubkiem, Kronika polska, przeł. i oprac. B. Kürbis, Wrocław 1992 lub wyd. nast. (BN I 277) – prolog, księga I.

3. Kazania świętokrzyskie, oprac. P. Stępień, H. Tchórzewska-Kabata, I. Winiarska-Górska, Warszawa 2009 – Kazanie na dzień św. Katarzyny (pozycja dostępna też w antologii: Chrestomatia staropolska. Teksty polskie do roku 1543, oprac. W. Wydra, W.R. Rzepka, Wrocław 1995).

4. Chrestomatia staropolska. Teksty polskie do roku 1543, oprac. W. Wydra, W.R. Rzepka, Wrocław 1995 – Kazania gnieźnieńskie: Kazanie na dzień św. Bartłomieja.

5. Cały świat nie pomieściłby ksiąg. Staropolskie opowieści i przekazy apokryficzne, wydali W.R. Rzepka. W. Wydra, wstęp M. Adamczyk, Warszawa 1996 – Rozmyślanie przemyskie, Ewangelia Nikodema.

6. Polska poezja świecka XV wieku, oprac. M. Włodarski, Wrocław 1997 (BN I 60) – Andrzej Gałka z Dobczyna, Pieśń o Wiklefie; Wiersz o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego; Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią; Skarga umierającego; Cantilena inhonesta (obowiązuje także lektura Wstępu).

7. Średniowieczna poezja łacińska w Polsce, oprac. M. Włodarski, Wrocław 2007 (BN I 310) – Sekwencja o św. Jadwidze; Adam Świnka, Epitafium Zawiszy Czarnego; List do panienki (obowiązuje także lektura Wstępu).

8. Średniowieczna pieśń religijna polska, oprac. M. Korolko, Wrocław 1980 (BN I 65) – Bogurodzica; z pieśni pasyjnych: „Jezus Chrystus, Bog człowiek…”, „Mękę Bożą spominajmy…”; z pieśni wielkanocnych: „Trzy Maryje poszły…”, „Anjeli słodko śpiewali…”; z kolęd: „Kiedy krol Herod krolował…”, „Wesoły nam dzień nastał…”, „Kolęda się z Allelują zwadziła…”; z pieśni maryjnych: „Posłuchajcie, bracia miła…”, „Świebodność Boga Żywego…”; z pieśni o świętych: „Ach, krolu wieliki nasz…”, „Doroto, cna dziewko czysta…”, „Chwała tobie, Gospodynie…”; z pieśni różnych: „Słuchaj tego wszelika głowo…” (obowiązuje także lektura Wstępu).

9. W. Wydra, Władysław z Gielniowa. Z dziejów średniowiecznej poezji polskiej, Poznań 1992 – „Jezusa Judasz przedał…”, „Już się anjeli wiesielą…”, De nativitate Dominii („Augustus kiedy krolował…”). Wiersze Gielniowczyka dostępne są także w antologiach: Chrestomatia staropolska, Średniowieczna pieśń religijna polska (jw.).

10. Toć jest dziwne a nowe. Antologia literatury polskiego średniowiecza, oprac. A. Jelicz, Warszawa 1987 – Nawiedzenie Grobu.

11. Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, oprac. J. Okoń, Wrocław 1971 (BN I 201).

I.2. Literatura renesansu

1. Biernat z Lublina, Ezop, wstęp S. Grzeszczuk, oprac. J. S. Gruchała, Kraków 1997 – Żywot Ezopa Fryga oraz pierwsze 5 bajek.

2. Klemens Janicki (Janicjusz), Carmina. Dzieła wszystkie, wyd. i wstęp J. Krókowski, przeł. E. Jędrkiewicz, Wrocław 1966 lub: Klemens Janicki (Janicjusz), Poezje wybrane, przeł. Z. Kubiak, Warszawa 1975 – Tristium liber (Księga żalów).

3. Antologia poezji polsko-łacińskiej 1470–1543, oprac. A. Jelicz, Szczecin 1985 – Andrzej Krzycki, Jan Dantyszek.

4. Andrzej Frycz-Modrzewski, Wybór pism, oprac. W. Voise, Wrocław 1977 lub wyd. nast. (BN I 229) – O poprawie Rzeczypospolitej: księga O Kościele.

5. Łukasz Górnicki, Dworzanin polski, oprac. R. Pollak, Wrocław 1954 lub wyd. nast. (BN I 109) lub: Pisma, oprac. R. Pollak, t. 1, Warszawa 1961 – księga I.

6. Jan Kochanowski, Fraszki, oprac. J. Pelc, Wrocław 1991 lub wyd. nast. (BN I 163) – ks. I.

7. Jan Kochanowski, Pieśni, oprac. L. Szczerbicka-Ślęk, Wrocław 1997 lub wyd. nast. (BN I 100).

8. Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich, oprac. T. Ulewicz, Wrocław 1962 lub wyd. nast. (BN I 3).

9. Jan Kochanowski, Treny, oprac. J. Pelc, Wrocław 1986 lub wyd. nast. (BN I 1).

10. Jan Kochanowski, Z łacińska śpiewa Słowian Muza, przeł. L. Staff, Warszawa 1982: Elegie: I, X–XII; Foricenia: Do czytelnika, Do towarzyszy, Na dziewczęta weneckie, Do Wenery, Na biesiadę, Na Bakchusa.

11. Jan Kochanowski, Dzieła polskie, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1967 lub wyd. nast. – Muza.

12. Jan Kochanowski, Poematy okolicznościowe, oprac. R. Krzywy, Warszawa 2018 (BDLPiO, t. 37): Pamiątka Janowi Baptyście, hrabi na Tęczynie, Satyr

13. Rozmowy Salomona z Marchołtem, przeł., oprac. M. Eder, Wrocław 2014: Rozmowy, które miał król Salomon mądry z Marchołtem grubym a sprosnym.

14. Sowiźrzał krotochwilny i śmieszny. Krytyczna edycja staropolskiego przekładu Ulenspiegla, wydali R. Grześkowiak, E. Kizik, Gdańsk 2005: historie 1–4, 12–14, 22–29, 33–34, 93–95.

15. Mikołaj Rej, Wybór pism, oprac. A. Kochan, Wrocław 2006 (BN I 308) – Kupiec, Figliki, Źwierciadło: Żywot człowieka poćciwego.

16. Mikołaj Sęp Szarzyński, Poezje zebrane, wyd. R. Grześkowiak, A. Karpiński przy współudz. K. Mrowcewicza, Warszawa 2001 (BPS, t. 23): Sonety; Pieśni; Na statuę śmierci; Erotyki: 7. Do Anusie („Anusiu, byś mie…”); 8. Do Kasie („Jako lód taje…”),

17. Piotr Skarga, Kazania sejmowe, oprac. J. Tazbir, M. Korolko, Wrocław 1995 lub wyd. nast. (BN I 70): kazanie II i VII.

18. Szymon Szymonowic, Sielanki i pozostałe wiersze polskie, oprac. J. Pelc, Wrocław 2000 (BN I 182): Dafnis, Kiermasz, Kołacze, Pomarlica, Żeńcy.

I.3. Literatura baroku

1. Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1985 (BN I 186): Naenia abo Wiersz żałosny na śmierć Matysa Odludka; Nowy Sowiźrzał abo raczej Nowyźrzał.

2. Wespazjan Kochowski, Utwory poetyckie, oprac. M. Eustachiewicz, Wrocław 1991 (BN I 92): Niepróżnujące próżnowanie: z Lyricorum polskich księgi I pieśń V: Prawdziwa szczęśliwość; z księgi II: pieśń I: Ofiarowanie poesim polskiej Najświętszej Pannie Maryjej, pieśń XIV: Prośba o deszcz podczas suszej, pieśń XXV: Bando na aryjany; z księgi III: pieśń II: Za muzami do skrupulantów, pieśń XXV: Gynekrackie rządy; Trybut należyty wdzięczności Panu i Bogu albo Psalmodia polska: psalm I–VI, XXXVI.

3. Stanisław Herakliusz Lubomirski, Poezje zebrane, wyd. A. Karpiński, t. 1, Adverbia moralia w oprac. M. Mejora, Warszawa 1995: Adverbia moralia: adverbium I i II.

4. Stanisław Herakliusz Lubomirski, Rozmowy Artaksesa i Ewandra, wyd. J. Dąbkowska-Kujko, Warszawa 2006 (BPS, t. 32): Rozmowa III. O stylu abo sposobie mówienia i pisania.

5. Kasper Miaskowski, Zbiór rytmów, wyd. A. Nowicka-Jeżowa, Warszawa 1995 (BPS, t. 3): Elegia pokutna do Naświętszej Panny, Rozmowa Panienki z Śmiercią, Na śklenicę malowaną, Waleta włoszczonowska, Mięsopust polski.

6. Hieronim Morsztyn, Wybór poezji, wstęp i oprac. R. Grześkowiak, Wrocław 2016 (BN I 326): Szlachecka kondycyja, Ziemianin, Hejnał, Światowa Rozkosz.

7. Jan Andrzej Morsztyn, Wybór poezji, oprac. W. Weintraub, Wrocław 1988 lub wyd. nast. (BN I 257): Kanikuła, Lutnia (księga I), Pokuta w kwartanie.

8. Jan Andrzej Morsztyn, Utwory zebrane, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1971: Torquata Tassa Amintas.

9. Zbigniew Morsztyn, Wybór wierszy, oprac. J. Pelc, Wrocław 1975 (BN I 215): Kostyrowie obozowi, Votum, Myśl ludzka, Pieśń w ucisku, Emblemata: 2, 12, 17, 29, 38, 41, 44, 49, 102, 113.

10. Krzysztof Opaliński, Satyry, oprac. L. Eustachiewicz, Wrocław 1953 lub wyd. nast. (BN I 147) – Przedmowa, księga I: satyra I: Na złe ćwiczenie i rozpasaną edukacyją młodzi, satyra III: Na ciężary i opressyją chłopską w Polszcze, satyra IV: Na tych, co się w zeszłym wieku żenią.

11. Łukasz Opaliński, Wybór pism, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1959 (BN I 174): Poeta nowy.

12. Poeci polskiego baroku, t. 1, oprac. J. Sokołowska, K. Żukowska, Warszawa 1965: Daniel Naborowski.

13. Wacław Potocki, Wiersze wybrane, oprac. S. Grzeszczuk, J. S. Gruchała, Wrocław 1992 (BN I 19): Transakcyja wojny chocimskiej; Pieśni: Pieśń VI. Żywot ziemiański; Ogród, ale nie plewiony: część I.

14. Maciej Kazimierz Sarbiewski, Wykłady poetyki, przeł. S. Skimina, Wrocław 1958 – O poincie i dowcipie: rozdziały 1 i 2.

15. Maciej Kazimierz Sarbiewski, Liryki oraz Droga rzymska i fragment Lechiady, przeł. T. Karysłowski, Warszawa 1980: II 5. Wzlot nad ziemskie przestwory; II 19. Z Pieśni nad Pieśniami; IV 19. Do Zbawcy świata.

16. Kasper Twardowski, Lekcyje Kupidynowe, oprac. R. Grześkowiak, Warszawa 1997 (BPS, t. 7).

17. Samuel ze Skrzypny Twardowski, Nadobna Paskwalina, oprac. J. Okoń, Wrocław 1980 (BN I 87) lub oprac. J. Ślaski, Warszawa 1983.

18. Torquato Tasso – Piotr Kochanowski, Gofred albo Jeruzalem wyzwolona, oprac. S. Grzeszczuk, Warszawa 1968: pieśni I–IV, XVI, XX.

19. Szymon Zimorowic, Roksolanki, oprac. L. Ślękowa, Wrocław 1983 (BN I 73) lub: Roksolanki, oprac. R. Grześkowiak, Warszawa 1999 (BPS, t. 13): Ukochanym oblubieńcom, Dziewosłąb, chór trzeci.

20. Józef Bartłomiej Zimorowic, Sielanki nowe ruskie, oprac. L. Szczerbicka-Ślęk, Wrocław 1999 (BN I 287): Obmowa, Trużenicy, Kozaczyzna, Roczyzna.

I.4. Literatura oświecenia

1. Wojciech Bogusławski, Cud albo Krakowiaki i Górale, oprac. M. Klimowicz, Wrocław 2005 (BN I 162).

2. Jakub Jasiński, Poezje wybrane, oprac. A. Guzek, Warszawa 1982 lub: J. Jasiński, Wiersze i poematy. Wybór, oprac. R. Dąbrowski, Kraków 2002: Melancholia; Do Boga; Wiersz w czasie obchodzonej żałoby przez dwór polski po Ludwiku XVI.

3. Franciszek Ksawery Dmochowski, Sztuka rymotwórcza, oprac. S. Pietraszko, Wrocław 1956 (BN I 158): pieśni I–II.

4. Franciszek Karpiński, Poezje wybrane, oprac. T. Chachulski, Wrocław 1997 (BN I 89): Do Justyny. Tęskność na wiosnę; Do skowronka; Laura i Filon; Przeciwko deistom; Na piorun, blisko uderzający; Pieśń dziada sokalskiego w kordonie cesarskim; Duma Lukierdy, czyli Luidgardy; Mazurek; Powrót z Warszawy na wieś; Pieśń poranna; Pieśń na pamiątkę trzeciego maja 1791; Pieśń wieczorna; Na Wokluz, wody i dom gocki pod Białymstokiem; Pieśń pasterska do Zosi; Żale Sarmaty nad grobem Zygmunta Augusta.

5. Franciszek Dionizy Kniaźnin, Wiersze wybrane, oprac. A. Guzek, Warszawa 1981: Rozum i serce; Powązki; Do Puław; Pieśń wiejska; Dwie gałązki; Do Ignacego Bykowskiego; Krosienka; Do wąsów; Do potomności; Do obywatela; Do zgody na sejm 1788; Do księdza Józefa Koblańskiego; Hejnał na dzień 3 maja 1792; Do muzy mojej; Na rewolucją 1794.

6. Ignacy Krasicki, Wybór liryków, oprac. S. Graciotti, Wrocław 1985 (BN I 252): Noc; Święta miłości kochanej ojczyzny; Powązki; Osobność; Pszczoły. Do Aleksandra Wasilewskiego; Wpośród okropnej zaciszy; Dworak; Myśli słodka, gdy spokojna; Nieborak; O Kochanowski! ty, coś pisał czule; Nadzieja; Szczęśliwość; List imieniem brata do siostry.

7. Ignacy Krasicki, Bajki, oprac. Z. Goliński, Wrocław 1975 (BN I 220): Wstęp do bajek; Szczur i kot; Syn i ojciec; Ptaszki w klatce; Lew i zwierzęta; Dewotka; Wino i woda; Wół minister; Jagnię i wilcy; Dzieci i żaby; Przyjaciele; Platon; Czapla, ryby i rak; Chłop i cielę; Szczep winny.

8. Ignacy Krasicki, Satyry i listy, oprac. J. Pokrzywniak, Z. Goliński, Wrocław 1988 (BN I 162): Do króla; Świat zepsuty; Pijaństwo; Żona modna; Pochwała wieku.

9. Ignacy Krasicki, Monachomachia, [w:] tenże, Monachomachia. Antymonachomachia, oprac. Z. Goliński, Wrocław 1977 lub wyd. nast. (BN I 197).

10. Ignacy Krasicki, Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, oprac. M. Klimowicz, Wrocław 1975 lub wyd. nast. (BN I 41).

11. Adam Naruszewicz, Poezje zebrane, wyd. B. Wolska, t. 1-2, Warszawa 2005–2009 (BPPO, t. 4 i 9): z księgi I Oda XVI. Zabawa moja; z księgi II Oda XVI. Hymn do Boga; z księgi III Oda I. Na pokój marmurowy portretami królów polskich … nowo przyozdobiony, 1771; Oda III. Powązki. Folwark księżny Izabeli Czartoryskiej, generałowej ziem podolskich; Oda V. Podziękowanie za zegarek wzięty z rąk J[ego] K[rólewskiej] M[ości]; z księgi IV Oda XXIV. Cztery części roku; Oda XXV. Filiżanka. Imieniem A.L.K.

12. Adam Naruszewicz, Liryki wybrane, oprac. J. W. Gomulicki, Warszawa 1964: Balon.

13. Adam Naruszewicz, Satyry, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1962 (BN I 179) lub wyd. Adam Naruszewicz, Poezje zebrane, wyd. B. Wolska, t. 3, Warszawa 2012 (BPPO, t. 11): Wiek zepsuty; Chudy literat; Reduty.

14. Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła, oprac. Z. Skwarczyński, Wrocław 1983 (BN I 4).

15. Jan Potocki, Rękopis znaleziony w Saragossie, oprac. F. Rosset, D. Triaire, przeł. A. Wasilewska, Kraków 2015 – pierwszy dekameron.

16. Stanisław Trembecki, Wiersze wybrane, oprac. J. W. Gomulicki, Warszawa 1965: Oda na ruinę zakonu jezuitów; Oda nie do druku; Powązki („Mało szczęśliwy…”); Do Kajetana Węgierskiego. Adieu; Do Wojciecha Miera bawiącego na wsi; Do Jana Komarzewskiego generała; Pieśń dla chłopów krakowskich przez Wisłę przepływających; Do Jasia o fryzowaniu; Do generałowej Zofii Wittowej przejeżdżającej przez Warszawę do wód; Pieśń do kobiet naprędce w towarzystwie ułożona; Pszczoły; Pieśń śpiewana na obiedzie w Sielcach pod Łazienkami, dnia 7 września 1788 roku; Wilk i baranek; Pielgrzym i osieł; Lew i mucha.

17. Stanisław Trembecki, Sofijówka, wydał J. Snopek, Warszawa 2000 (BPPO, t. 1).

18. Tomasz Kajetan Węgierski, Wiersze wybrane, oprac. J. W. Gomulicki, Warszawa 1974: Obywatel prawy; Skarga kanonika na kowala; Nice; Do męża zalotnicy; Co kto lubi; Filozof; Złe czasy, nie ja; Do Ogińskiego, hetmana wielkiego litewskiego; List do wierszopisów; Portrety pięciu Elżbiet; Ostatni wtorek; Na wjazd do Warszawy senatora; Do popiołów księdza Węgierskiego; Inny napis; Na ścianie La Grande-Chartreuse.

19. Tomasz Kajetan Węgierski, Organy, oprac. J. W. Gomulicki, Warszawa 1956 lub: Organy. Poema heroikomiczne, wyd. A. Norkowska, Warszawa 2007 (BPPO, t. 7).

20. Franciszek Zabłocki, Fircyk w zalotach, oprac. J. Pawłowiczowa, Wrocław 1969.

21. Franciszek Zabłocki, Sarmatyzm, oprac. L. Biernacki, Wrocław 1951 (BN I 115) lub inne wyd.

II. Podstawowe podręczniki i kompendia

1. Słownik literatury staropolskiej (Średniowiecze – Renesans – Barok), red. T. Michałowska, B. Otwinowska, E. Sarnowska-Temeriusz, Wrocław 1998.

II.1. Średniowiecze

2. Teresa Michałowska, Średniowiecze, Warszawa 1998 lub wyd. nast.: Wstęp, z części pierwszej: Wprowadzenie w epokę, rozdz. VIII: Dziejopisarze i ich twórczość; z części drugiej: Wprowadzenie w epokę, Twórczość w języku łacińskim, rozdz. I: Hagiografia, rozdz. V: Formy i nurty życia teatralnego, Twórczość w języku polskim (rozdz. I-VI); z części trzeciej: Wprowadzenie w epokę, Twórczość w języku narodowym, Poezja: rozdz. I-IV, Proza, rozdz. III; Uwagi końcowe: między średniowieczem a renesansem.

3. Tadeusz Witczak, Literatura średniowiecza, Warszawa 1999.

II.2. Renesans

4. Adam Karpiński, Renesans, Warszawa 2007.

5. Janusz Pelc, Literatura renesansu w Polsce, Warszawa 1994 i nast.

6. Jerzy Ziomek, Renesans, Warszawa 1995.

7. Jerzy Ziomek, Literatura odrodzenia, Warszawa 1987.

II.3. Barok

8. Czesław Hernas, Barok, Warszawa 1973 lub wyd. nast.

9. Czesław Hernas, Literatura baroku, Warszawa 1995.

10. Janusz Pelc, Barok – epoka przeciwieństw, Warszawa 1993.

II.4. Oświecenie

11. Mieczysław Klimowicz, Literatura oświecenia, Warszawa 1995.

12. Mieczysław Klimowicz, Oświecenie, Warszawa 1998.

13. Teresa Kostkiewiczowa, Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich polskiego oświecenia, Warszawa 1975.

14. Słownik literatury polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1996 lub wyd. nast.

15. Jerzy Snopek, Oświecenie. Szkic do portretu epoki, Warszawa 1999.

III. Lektury zalecane

III.1. Literatura średniowieczna

III.1.1. Teksty polskie

1. By czas nie zaćmił i niepamięć. Wybór kronik średniowiecznych, oprac. A. Jelicz, Warszawa 1979: Jan Długosz; Kronika wielkopolska.

2. Chrestomatia staropolska. Teksty polskie do roku 1543, oprac. W. Wydra, W.R. Rzepka, Wrocław 1995 lub wyd. nast.: Psałterz floriański; Psałterz puławski; Kazania gnieźnieńskie.

3. Cały świat nie pomieściłby ksiąg. Staropolskie opowieści i przekazy apokryficzne, wydali W.R. Rzepka. W. Wydra, wstęp M. Adamczyk, Warszawa 1996: Rozmyślania dominikańskie.

4. Średniowieczna poezja łacińska w Polsce, oprac. M. Włodarski, Wrocław 2007 (BN I 310): Sekwencja o św. Wojciechu; Wincenty z Kielczy, Hymn o św. Stanisławie; Wiersz o bitwie pod Grunwaldem; Wierszowany katalog królów polskich.

5. Toć jest dziwne a nowe. Antologia literatury polskiego średniowiecza, oprac. A. Jelicz, Warszawa 1987: Tragedia Piotra Włostowica.

6. Średniowieczna proza łacińska w Polsce, wstęp, oprac. M. Włodarski, Wrocław 2022.

III.1.2. Teksty obce

1. Dante Alighieri, Dante Alighieri, Boska komedia, przeł. J. Mikołajewski, Warszawa 2021 (lub inny przekład).

2. Arcydzieła francuskiego średniowiecza, oprac. M. Żurowski, Warszawa 1968 lub wyd. nast.: Pieśń o Rolandzie; Dzieje Tristana i Izoldy; Francois Villon, Wielki testament.

3. Brewiarz miłości. Antologia liryki staroprowansalskiej, przeł. Z. Romanowiczowa, Wrocław 1963 (BN II 137).

4. Gesta Romanorum. Historie rzymskie, spolszczył P. Hertz, Warszawa 2001.

5. Geoffrey Chaucer, Opowieści kanterberyjskie, przeł. H. Pręczkowska, wstęp M. Schlauch, oprac. W. Chwalewik, Wrocław 1963 (BN II 138).

6. Kwiatki św. Franciszka z Asyżu, przeł. L. Staff, Warszawa 1978 lub wyd. nast.

7. Andrzej Lam, Minnesang. Niemiecka średniowieczna pieśń miłosna, Warszawa 1997.

8. Pierre Abelard, Historia moich niedoli i inne listy, przeł. i oprac. L. Joachimowicz, Warszawa 1993.

9. Pieśń o Nibelungach, przeł. i oprac. A. Lam, Warszawa 1996.

10. Prudencjusz (Aurelius Prudentius Clemens), Poezje, przeł. M. Brożek, Warszawa 1987: Walka duszy – Psychomachia.

11. Wilhelm z Lorris, Jan z Meun, Powieść o Róży, przeł. i wstęp M. Frankowska-Terlecka, T. Giermak-Zielińska, Warszawa 1997.

III.2. Literatura renesansu

III.2.1. Teksty polskie

1. Antologia poezji polsko-łacińskiej 1470-1543, oprac. A. Jelicz, Szczecin 1985: Filip Kallimach, Jan z Wiślicy, Mikołaj Hussowski.

2. Jan Dantyszek, Pieśni, przeł. A. Kamieńska, Olsztyn 1987.

3. Jan Kochanowski, Psałterz Dawidów, oprac. K. Meller, Kraków.

4. Jan Kochanowski, Dzieła polskie, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1967 lub wyd. nast.: Fragmenta; Zuzanna.

5. Mikołaj Kochanowski, Rotuły, wyd. A. Karpiński, Warszawa 1997 (BPS, t. 10).

6. Jan Kochanowski, Poematy okolicznościowe, oprac. R. Krzywy, Warszawa 2018 (BDLPiO, t. 37): O śmierci Jana Tarnowskiego.

7. Marcin Kromer, Polska, czyli o położeniu, ludności, obyczajach, urzędach i sprawach publicznych Królestwa Polskiego, przeł. S. Kozikowski, wstęp, oprac. R. Marchwiński, Olsztyn 1984.

8. Literatura ariańska w Polsce XVI wieku, oprac. L. Szczucki i J. Tazbir, Warszawa 1959.

9. Stanisław Orzechowski, Wybór pism, oprac. J. Starnawski, Wrocław 1972 (BN I 210): Rozmowa albo Dyjalog około egzekucyjej Polskiej Korony; O życiu i śmierci Jana Tarnowskiego.

10. Patrząc na rozmaite świata tego sprawy. Antologia polskiej poezji renesansowej, oprac. J. Sokołowska, Warszawa 1984: Stanisław Kleryka; Jan Smolik; Anonim Protestant.

11. Mikołaj Rej, Wybór pism, oprac. A. Kochan, Wrocław 2006 (BN I 308): Krótka rozprawa, Wizerunk, Źwierzyniec.

12. Siedemset lat myśli polskiej, oprac. L. Szczucki, t. 2, Warszawa 1978.

13. Piotr Skarga, Żywoty świętych polskich, Kraków 1988.

14. Teatr polskiego renesansu. Antologia, oprac. J. Lewański, Warszawa 1988.

III.2.2. Teksty obce

1. Ludovico Ariosto, Orland szalony, przeł. P. Kochanowski, oprac. R. Pollak, Wrocław 1965 (BN II 150).

2. Poggio Bracciolini, Opowieści ucieszne, przeł. I. Grześczak, przedm. M. Wojtkowska-Maksymik, Warszawa 2019 (BR, t. 6).

3. Giovanni Boccaccio, Dekameron, przeł. E. Boye, Warszawa 1984.

4. Baltazar Castiglione, Książka o dworzaninie, przeł., oprac. A. Borowski, Kraków 2018.

5. Historia o szlachetnej a pięknej Meluzynie, oprac. R. Krzywy, Warszawa 2015 (BDLPiO, t. 20).

6. Erazm z Rotterdamu, Adagia, przeł. M. Cytowska, Wrocław 1973 (BN II 172).

7. Erazm z Rotterdamu, Podręcznik żołnierza Chrystusowego, przeł. J. Domański, Warszawa 1965.

8. Erazm z Rotterdamu, Wybór pism, oprac. M. Cytowska, Wrocław 1992 (BN II 231): Pochwała głupoty.

9. Niccolo Machiavelli, Książę, przeł. W. Rzymowski, Wrocław 1980 (BN II 159).

10. Tomasz Morus, Utopia, przeł. K. Abgarowicz, Lublin 1993.

11. Michel de Montaigne, Próby, przeł. T. Żeleński (Boy), t. 1-3, Warszawa 1985.

12. Francesco Petrarca, Wybór pism, oprac. K. Morawski, Wrocław 1983 (BN II 206)

13. François Rabelais, Gargantua i Pantagruel, przeł. T. Żeleński (Boy), t. 1-2, Warszawa 1988.

14. Pierre Ronsard, Poezje, oprac. A. Sandauer, Warszawa 1965: Sonety do Marii.

III.3. Literatura baroku

III.3.1. Teksty polskie

1. Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1985 (BN I 186): Peregrynacja Maćkowa; Wyprawa plebańska.

2. Józef Baka, Poezje, oprac. A. Czyż, A. Nawarecki, Warszawa 1986 lub wyd. nast.

3. Dramaty staropolskie, oprac. J. Lewański, t. 4, Warszawa 1961: P. Baryka, Z chłopa król.

4. Dramaty staropolskie, oprac. J. Lewański, t. 6, Warszawa 1963: Stanisław Herakliusz Lubomirski, Ermida.

5. Elżbieta Drużbacka, Wiersze wybrane, oprac. K. Stasiewicz, Warszawa 2003.

6. Sebastian Grabowiecki, Rymy duchowne, wyd. K. Mrowcewicz, Warszawa 1996 (BPS, t. 5).

7. Jędrzej Kitowicz, Opis obyczajów za panowania Augusta II, wstęp M. Dernałowicz, Warszawa 1985 i nast.

8. Wespazjan Kochowski, Utwory poetyckie, oprac. M. Eustachiewicz, Wrocław 1991 (BN I 92) – Epigramata polskie.

9. Stanisław Herakliusz Lubomirski, Poezje zebrane, oprac. A. Karpiński, t. 1-2, Warszawa 1995: Eklezyjastes; Decymka myśli świętych; Tobiasz wyzwolony.

10. Jan Andrzej Morsztyn, Utwory zebrane, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1971: Psyche.

11. Hieronim Morsztyn, Historyja ucieszna o królewnie Banialuce, oprac. R. Grześkowiak, Warszawa 2007 (BPS, t. 34).

12. Stanisław Morsztyn, Smutne żale po utraconych dzieciach, oprac. D. Chemperek, R. Krzywy, Warszawa 2007 (BDLPiO, t. 2).

13. Zbigniew Morsztyn, Wybór wierszy, oprac. J. Pelc, Wrocław 1975 (BN I 215): Treny żałosne.

14. Łukasz Opaliński, Wybór pism, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1959 (BN I 174): Coś nowego.

15. Maciej Kazimierz Sarbiewski, O poezji doskonałej, czyli Wergiliusz i Homer, przeł. M. Plezia, Wrocław 1954.

16. Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki, oprac. W. Czapliński, Wrocław 1979 lub wyd. nast. (BN I 62).

17. Wacław Potocki, Smutne zabawy, oprac. zespół pod kier. R. Krzywego, Warszawa 2012 (BDLPiO, t. 11).

18. Wacław Potocki, Wiersze wybrane, oprac. S. Grzeszczuk, J.S. Gruchała, Wrocław 1992 (BN I 19): Pieśni albo Treny XXXXVIII–XLI; Moralia.

19. Samuel Twardowski, Dafnis drzewem bobkowym, oprac. J. Okoń, Wrocław 1976 (BN I 227).

20. Samuel Twardowski, Pałac Leszczyński, oprac. R. Krzywy, Warszawa 2021 (BDLPiO, t. 41).

21. Samuel Twardowski, Władysław IV, król polski i szwedzki, wydał R. Krzywy, Warszawa 2012 (BPS, t. 40).

22. Anna Stanisławska, Transakcyja albo Opisanie całego życia jednej sieroty przez żałosne treny od tejże samej pisane roku 1685, wyd. I. Kotowa, Kraków 1935.

23. Jan Sobieski, Listy do Marysieńki, oprac. L. Kukulski, t. 1-2, Warszawa 1973.

24. Staropolska poezja ziemiańska, oprac. J.S. Gruchała, S. Grzeszczuk, Warszawa 1988.

25. Kasper Twardowski, Łódź młodzi z nawałności do brzegu płynąca, oprac. R. Grześkowiak, Warszawa 1998 (BPS, t. 11).

26. Stanisław Żółkiewski, Początek i progres wojny moskiewskiej, oprac. J. Maciszewski, Warszawa 1966 lub: Stanisław Żółkiewski, Początek i progres wojny moskiewskiej, oprac. A. Borowski, Kraków 1988.

III.3.2. Teksty obce

1. Antologia angielskiej poezji metafizycznej XVII stulecia, oprac. S. Barańczak, Warszawa 1991.

2. Pedro Calderon, Życie snem, przeł. E. Boye, Wrocław 1956 (BN II 102).

3. Pierre Corneille – Jan Andrzej Morsztyn, Cyd albo Roderyk, oprac. A. Karpiński, A. Stepnowski, Warszawa 1999 (BPS, t. 16).

4. Jean de La Bruyere, Charaktery, przeł. A. Tatarkiewicz, wstęp R. Barthes, Warszawa 1965.

5. Miguel de Cervantes Saavedra, Przemyślny szlachcic Don Kichot z Manczy, przeł., oprac. W. Charchalis, cz. 1-2, Poznań 2014–2016.

6. François de La Rochefoucauld, Maksymy i rozważania moralne, przeł. T. Żeleński (Boy), Warszawa 1977.

7. Jean de La Fontaine, Bajki, przeł. S. Komar, wstęp L. Łopatyńska, Wrocław 1954 (BN II 60) lub inne wydanie.

8. Giambattista Marino, Adon, przeł. Anonim, oprac. L. Marinelli, K. Mrowcewicz, Rzym – Warszawa 1993.

9. John Milton, Raj utracony, przeł. M. Słomczyński, Warszawa 1986.

10. Molière, Wybór komedii, przeł. B. Korzeniewski, oprac. J. Pawłowiczowa, Wrocław 2001 (BN II 248).

11. Blaise Pascal, Myśli, przeł. T. Żeleński (Boy), oprac. M. Tazbir, Warszawa 1989 i nast.

12. Jean Baptiste Racine, Andromacha. Berenika. Fedra, oprac. B. Sosień, Wrocław 1997 (BN II 242).

13. Cesare Ripa, Ikonologia, przeł. I. Kania, Kraków 1998 lub wyd. nast.

14. William Shakespeare, Burza. Zimowa opowieść, przeł. S. Barańczak, Poznań 1991: Burza.

15. William Shakespeare, Hamlet, książę Danii, przeł. S. Barańczak, Poznań 1990.

16. William Shakespeare, Król Lear, przeł. S. Barańczak, Poznań 1991.

17. William Shakespeare, Sen nocy letniej. Kupiec wenecki, przeł. S. Barańczak, Poznań 1992: Sen nocy letniej.

18. William Shakespeare, Sonety, przeł., wstęp, oprac. S. Barańczak, Poznań 1996.

19. Św. Ignacy Loyola, Ćwiczenia duchowne, przeł. M. Bednarz, Kraków 1993 i nast.

20. Św. Teresa z Avila, Dzieła, przeł. H. Kossowski, t. 2, Kraków 1962 i nast.: Twierdza wewnętrzna.

21. Św. Jan od Krzyża, Dzieła, przeł. B. Smyrak, Kraków 1986 lub wyd. nast.: Noc ciemna; Żywy płomień miłości.

III.4. Literatura oświecenia

III.4.1. Teksty polskie

1. Konstancja Benisławska, Pieśni sobie śpiewane, oprac. T. Chachulski, Warszawa 2000 (BPPO, t. 2).

2. Franciszek Bohomolec, Komedie, oprac. J. Kott, t. 2, Warszawa 1960.

3. Drama mieszczańska, oprac. J. Pawłowiczowa, Warszawa 1955.

4. Alojzy Feliński, Barbara Radziwiłłówna, [w:] Polska tragedia neoklasycystyczna, oprac. D. Ratajczak, Wrocław 1988 (BN I 260)

5. Franciszek Karpiński, Historia mojego wieku i ludzi, z którymi żyłem, oprac. R. Sobol, Warszawa 1987.

6. Komedia obyczajowa warszawska, oprac. Z. Wołoszyńska, t. 1-2, Warszawa 1960.

7. Kajetan Koźmian, Pamiętniki, oprac. A. Kopacz i in., t. 1-3, Wrocław 1972.

8. Kajetan Koźmian, Ziemiaństwo polskie, oprac. P. Żbikowski, Kraków 2000.

9. Michał Dymitr Krajewski, Podolanka, oprac. I. Łossowska, Warszawa 1992.

10. Michał Dymitr Krajewski, Pani Podczaszyna, oprac. I. Łossowska, Warszawa 1991.

11. Michał Dymitr Krajewski, Wojciech Zdarzyński życie i przypadki swoje opisujący, wstęp i oprac. I. Łossowska, Warszawa 1998.

12. Ignacy Krasicki, Myszeidos pieśni X, oprac. J. Maślanka, Wrocław 1982 (BN I 224).

13. Ignacy Krasicki, Rozmowy zmarłych, oprac. Z. Libera, Warszawa 1987.

14. Ignacy Krasicki, O języku ojczystym, teatrze i edukacji. Wybór z „Monitora” 1765-1772, oprac. J. Rudnicka, Olsztyn 1995.

15. Ignacy Krasicki, Pisma wybrane, oprac. Z. Goliński, M. Klimowicz, R. Wołoszyński, red. T. Mikulski, t. 4, Warszawa 1954: Historia.

16. Ignacy Krasicki, Pan Podstoli, oprac. K. Stasiewicz, Olsztyn 1994.

17. Literatura barska. Antologia, oprac. J. Maciejewski, Wrocław 1976 (BN I 108).

18. Zdzisław Libera, Poezja polska XVIII wieku. Antologia, Warszawa 1976.

19. Zdzisław Libera, Poezja polska 1800–1830. Antologia, Warszawa 1984.

20. Polska epopeja klasycystyczna. Antologia, oprac. R. Dąbrowski, Kraków 2001.

21. Polski romans sentymentalny, oprac. A. Witkowska, Wrocław 1971 (BN I 206).

22. Jan Potocki, Parady, przeł. J. Modrzejewski, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1966.

23. Jan Potocki, Podróże, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1959.

24. Fryderyk Skarbek, Pan starosta, oprac. M. Ludziński, Warszawa 1951.

25. Teatr Narodowy 1765–1794, red. J. Kott, oprac. J. Jackl i in., Warszawa 1967.

26. Julian Ursyn Niemcewicz, Dwaj panowie Sieciechowie. Powieść, oprac. J. Dihm, Wrocław 1950 (BN I 135) lub inne wyd.

27. Świat poprawiać – zuchwałe rzemiosło. Antologia poezji polskiego oświecenia, oprac. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński, Warszawa 1981 (lub nast. wydanie): Kajetan Koźmian, Ludwik Osiński.

28. Elżbieta Z. Wichrowska, Antologia poezji masońskiej, Warszawa 1995.

29. Jan Paweł Woronicz, Pisma wybrane, oprac. M. Nesteruk, Z. Rejman, Warszawa 1993 (BN I 299).

30. Teatr jezuicki XVIII i XIX wieku w Polsce, wyd. I. Kadulska, Gdańsk 1997.

31. Julian Ursyn Niemcewicz, Pamiętniki czasów moich, oprac. J. Dihm, t. 1-2, Warszawa 1957.

32. Maria Wirtemberska, Malwina, czyli domyślność serca, oprac. W. Billip, Warszawa 1978.

33. Józef Wybicki, Poezje wybrane, oprac. A. Guzek, Warszawa 1982.

34. Wokół „Doświadczyńskiego”. Antologia romansu i powieści, wybór, oprac. J. Jackl, Warszawa 1969.

35. Franciszek Zabłocki, Król w kraju rozkoszy, oprac. J. Pawłowiczowa, Wrocław 1973 (BN I 214).

III.4.2. Teksty obce

1. Denis Diderot, Kubuś Fatalista i jego pan, przeł. T. Żeleński (Boy), wstęp M. Cieński, oprac. M. Cieński, E. Skibińska-Cieńska, Wrocław 1997 (BN II 243).

2. Denis Diderot, Kuzynek mistrza Rameau, przeł. L. Staff, Warszawa 1979.

3. Donatien Alphonse Francois de Sade, Justyna czyli nieszczęścia cnoty, przeł. M. Bratuń, Łódź 1987.

4. Daniel Defoe, Przypadki Robinsona Cruzoe, tłum. anonimowe, Warszawa 1971.

5. Pierre de Beaumarchais, Wesele Figara, przeł. T. Żeleński (Boy), Warszawa 1959.

6. Encyklopedia albo słownik rozumowany nauk, sztuk i rzemiosł, przeł., oprac. E. Rzadkowska, Wrocław 1952 (BN II 73).

7. Henry Fielding, Dzieje przygód Józefa Andrewsa, przeł. M. Korniłowicz, oprac. Z. Sinko, Wrocław 1987 (BN II 219).

8. Johann Wolfgang Goethe, Cierpienia młodego Wertera, przeł., oprac. O. Dobijanka-Witczakowa, Wrocław 1975 lub wyd. nast. (BN II 75).

9. James Macpherson, Pieśni Osjana, przeł. S. Goszczyński, oprac. J. Strzelecki, Wrocław 1980 (BN II 202).

10. Lawrence Sterne, Podróż sentymentalna, przeł. A. Glinczanka, oprac. Z. Sinko, Wrocław 1973 (BN II 174).

11. Emanuel Swedenborg, O niebie i piekle, przeł. D. Kielczyk, oprac. B. Smoleń, Warszawa 1993.

12. Jonathan Swift, Podróże do wielu odległych narodów świata … przez Gullivera, przeł. M. Słomczyński, Kraków 1982.

13. Jean Jacques Rousseau, Nowa Heloiza, przeł., oprac. E. Rzadkowska, Wrocław 1962 (BN II 136).

14. Jean Jacques Rousseau, Wyznania, przeł. T. Żeleński (Boy), t. 1-2, Warszawa 1978.

15. Jean Jacques Rousseau, Emil, czyli o wychowaniu, przeł. W. Husarski, t. 1-2, Wrocław 1955.

16. Voltaire, Kandyd, czyli optymizm, przeł. T. Żeleński (Boy), Warszawa 1993.

17. Voltaire, Traktat o tolerancji napisany z powodu śmierci Jana Calasa, przeł. Z. Ryłko, A. Sowiński, Warszawa 1988.

IV. Opracowania zalecane

IV.1. Literatura średniowieczna

1. Michał Bachtin, Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura średniowiecza i renesansu, przeł. A i A. Goreniowie, Kraków 1975.

2. Ernst R. Curtius, Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, przeł. i oprac. A. Borowski, Kraków 1996 lub wyd. nast.

3. Aron Guriewicz, Kategorie kultury średniowiecznej, przeł. J. Dancygier, Warszawa 1976.

4. Johann Huizinga, Jesień średniowiecza, przeł. T. Brzostowski, Warszawa 1992.

5. Jacques Le Goff, Inteligencja w wiekach średnich, przeł. E. Bąkowska, Warszawa 1966 lub wyd. nast.

6. Julian Lewański, Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Warszawa 1981.

7. Clive Staples Lewis, Odrzucony obraz. Wprowadzenie do literatury średniowiecznej i renesansowej, przeł. W. Ostrowski, Warszawa 1995.

8. Literatura i kultura polskiego średniowiecza. Człowiek wobec świata znaków i symboli, red. P. Buchwald-Pelcowa i J. Pelc, Warszawa 1997.

9. Roman Mazurkiewicz, Deesis. Idea wstawiennictwa Bogarodzicy i św. Jana Chrzciciela w kulturze średniowiecznej, Kraków 1994 lub wyd. nast.

10. Maria Ossowska, Ethos rycerski i jego odmiany, Warszawa 1973 lub wyd. nast.

11. Pogranicza i konteksty literatury polskiego średniowiecza, red. T. Michałowska, Wrocław 1989.

12. Paweł Stępień, Z literatury religijnej polskiego średniowiecza. Studia o czterech tekstach: „Kazanie na dzień św. Katarzyny”, „Legenda o św. Aleksym”, „Lament świętokrzyski”, „Żołtarz Jezusow”, Warszawa 2003.

13. Maciej Włodarski, Ars moriendi w literaturze polskiej XV i XVI wieku, Kraków 1987.

14. Wiesław Wydra, Władysław z Gielniowa. Z dziejów średniowiecznej poezji polskiej, Poznań 1992.

IV.2. Literatura renesansu

1. Claude Backvis, Szkice o kulturze staropolskiej, oprac. A. Biernacki, Warszawa 1975

2. Józef Budzyński, Horacjanizm w liryce polsko-łacińskiej renesansu i baroku, Wrocław 1985.

3. Dobrym towarzyszom gwoli. Studia o „Foriceniach” i „Fraszkach” Jana Kochanowskiego, red. R. Krzywy, R. Rusnak, Warszawa 2014.

4. Eugenio Garin, Filozofia odrodzenia we Włoszech, przeł. K. Żaboklicki, Warszawa 1969.

5. Jan Kochanowski. Z dziejów badań i recepcji twórczości, oprac. M. Korolko, Warszawa 1980: W. Borowy, Kamienne rękawiczki; S. Graciotti, Fraszki i „Fraszki”; M. Hartleb, Nagrobek Urszulki.

6. Mirosław Korolko, O prozie „Kazań sejmowych” Piotra Skargi, Warszawa 1971.

7. Roman Krzywy, Sztuka wyborów i dar inwencji. Studium o strukturze gatunkowej poematów Jana Kochanowskiego, Warszawa 2008.

8. Roman Krzywy, Poezja staropolska wobec genologii retorycznej. Wprowadzenie do problematyki, Warszawa 2014.

9. Julian Krzyżanowski, Romans polski wieku XVI, Warszawa 1962.

10. Teresa Michałowska, Poetyka i poezja. Studia i szkice staropolskie, Warszawa 1982.

11. Mikołaj Rej w pięćsetlecie urodzin. Studia literaturoznawcze, red. J. Sokolski, M. Cieński, A. Kochan, Wrocław 2007.

12. Janusz Pelc, Europejskość i polskość literatury naszego renesansu, Warszawa 1984.

13. Janusz Pelc, Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa 2001.

14. Problemy literatury staropolskiej, seria 1-3, oprac. J. Pelc, Wrocław 1972-1978.

15. Wiktor Weintraub, Rzecz czarnoleska, Kraków 1977.

16. Marta Wojtkowska-Maksymik, „Gentiluomo cortigiano” i „dworzanin polski”. Dyskusja o doskonałości człowieka w „Il Libro del Cortigiano” Baldassarra Castiglionego i w „Dworzaninie polskim” Łukasza Górnickiego, Warszawa 2007.

IV.3. Literatura baroku

1. Claude Backvis, Renesans i barok w Polsce. Studia o kulturze, oprac. H. Dziechcińska, E. J. Głębicka, Warszawa 1993.

2. Claude Backvis, Szkice o kulturze staropolskiej, oprac. A. Biernacki, Warszawa 1975.

3. Claude Backvis, Panorama poezji polskiej okresu baroku, t. 1-2, red. naukowa A. Nowicka-Jeżowa, R. Krzywy, Warszawa 2003.

4. Stanisław Grzeszczuk, Błazeńskie zwierciadło. Rzecz o humorystyce sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, Kraków 1970.

5. Adam Karpiński, Staropolska poezja ideałów ziemiańskich, Wrocław 1983.

6. Tibor Klaniczay, Renesans, manieryzm, barok, oprac. J. Ślaski, Warszawa 1986.

7. Alina Nowicka-Jeżowa, Sarmaci i śmierć. O staropolskiej poezji żałobnej, Warszawa 1992.

8. Zbigniew Ogonowski, Socynianizm. Dzieje – poglądy – oddziaływanie, Warszawa 2015.

9. Marek Prejs, Poezja późnego baroku. Główne kierunki przemian, Warszawa 1989.

10. Alojzy Sajkowski, Barok, Warszawa 1987.

11. Jadwiga Sokołowska, Dwie nieskończoności. Szkice o literaturze barokowej Europy, Warszawa 1978.

12. Jadwiga Sokołowska, Spory o barok. W poszukiwaniu modelu epoki, Warszawa 1971.

13. Ludwika Szczerbicka-Ślęk, W kręgu Klio i Kaliope. Staropolska epika historyczna, Wrocław 1973.

14. Krystyna Targosz, Teatr dworski Władysława IV, Kraków 1965.

IV.4. Literatura oświecenia

1. Wacław Borowy, O poezji polskiej w wieku XVIII, Warszawa 1973 – wybór.

2. Andrzej Cieński, Pamiętnikarstwo polskie XVIII wieku, Wrocław 1974.

3. Filozofia oświecenia. Radykalizm – religia – kosmopolityzm, red. J. Miklaszewska, A. Tomaszewska, Kraków 2015.

4. Paul Hazard, Myśl europejska w XVIII wieku. Od Monteskiusza do Lessinga, przeł. H. Suwała, Warszawa 1972.

5. Tomasz Jędrzejewski, Blednący atrament. Polskie rokoko literackie lat 1975-1830 na tle europejskim, Warszawa 2022.

6. Teresa Kostkiewiczowa, Polski wiek świateł. Obszary swoistości, Wrocław 2002.

7. Zdzisław Libera, Oświecenie, Warszawa 1981.

8. Zdzisław Libera, Problemy polskiego oświecenia. Kultura i styl, Warszawa 1969 – wybór.

9. Zdzisław Libera, Rozważania o wieku tolerancji, rozumu i gustu. Szkice o XVIII stuleciu, Warszawa 1994.

10. Zdzisław Libera, Życie literackie w Warszawie w czasach Stanisława Augusta, Warszawa 1971.

11. Anna Nasiłowska, Poezja opisowa Stanisława Trembeckiego, Wrocław 1990.

12. Stanisław Pietraszko, Doktryna literacka polskiego klasycyzmu, Wrocław 1966.

13. Pisarze polskiego Oświecenia, oprac. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński, t. 1-3, Warszawa 1993-1996.

14. Jan T. Pokrzywniak, Ignacy Krasicki wśród pisarzy polskiego oświecenia, Poznań 2015.

15. Problemy kultury literackiej polskiego Oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1978.

16. Problemy literatury polskiej okresu Oświecenia, red. Z. Goliński, seria 1-2, Wrocław 1973-1977.

17. Ryszard Przybylski, Klasycyzm, czyli prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Warszawa 1983.

18. Zbigniew Raszewski, Staroświecczyzna i postęp czasu. O teatrze polskim 1765–1865, Warszawa 1963.

19. Dobrochna Ratajczakowa, Komedia oświeconych 1752–1795, Warszawa 1993.

20. Zofia Rejman, Świadomość literacka polskiego oświecenia. Wybrane problemy, Warszawa 2005.

21. François Rosset, Dominique Triaire, Jan Potocki. Biografia, przeł. A. Wasilewska, Warszawa 2006.

22. Zofia Sinko, Powiastka w Oświeceniu stanisławowskim, Wrocław 1992.

23. Zofia Sinko, Powieść zachodnioeuropejska w kulturze polskiego Oświecenia, Wrocław 1968.

24. Jerzy Snopek, Objawienie i oświecenie. Z dziejów libertynizmu w Polsce, Wrocław 1986.

25. Ewa Szary-Matywiecka, „Malwina”, czyli głos i pismo w powieści, Warszawa 1994.

26. Roman Wołoszyński, Ignacy Krasicki. Utopia i rzeczywistość, Wrocław 1970.

27. Wacław Woźnowski, Bajka w literaturze polskiego Oświecenia, Warszawa 1974.

28. Piotr Żbikowski, Klasycyzm postanisławowski, Warszawa 1984 lub wyd. nast.

Efekty uczenia się:

Po ukończeniu przedmiotu student:

- dysponuje podstawami wiedzy o dawnej literaturze i kulturze polskiej, przy uwzględnieniu dynamiki jej rozwoju oraz właściwego dla niej kontekstu europejskiego;

- trafnie rozpoznaje związki pomiędzy dawnymi tekstami a charakterystycznymi dla średniowiecza i epoki nowożytnej prądami filozoficznymi, konwencjami estetycznymi i zjawiskami kulturowymi i społecznymi;

- rozumie znaczenie takich terminów, jak humanizm, reformacja, kontrreformacja, horacjanizm, imitatio, pareneza, klasycyzm, konceptyzm, sarmatyzm, sentymentalizm, rokoko

- zna podstawowe uprawiane w epokach dawnych gatunki literackie i trafnie wskazuje ich wyznaczniki w wybranych tekstach

- dokonuje analizy tekstów literackich powstałych w okresie staropolskim i w twórczy sposób je interpretuje, znajdując dla nich właściwy kontekst literacki, historyczny i kulturowy

- w krytyczny sposób analizuje zjawiska literackie i kulturowe charakterystyczne dla epok dawnych

- poprawną polszczyzną formułuje myśli i sądy, z powodzeniem podejmuje dyskusję, wykazuje się umiejętnością logicznego argumentowania i egzemplifikowania

Metody i kryteria oceniania:

Obecność na zajęciach, przygotowanie do ćwiczeń (znajomość stanu badań i tekstów źródłowych, posiadanie kopii analizowanych w trakcie zajęć lektur), aktywność (uczestnictwo w dyskusji), zaliczenie kolokwiów kontrolnych. W drugim semestrze studenci składają w wyznaczonym terminie pracę zaliczeniową na uzgodniony z prowadzącym temat. Pozytywne zaliczenie zajęć w obu semestrach oraz pozytywna ocena z pracy zaliczeniowej stanowią warunki dopuszczenia do egzaminu ustnego w sesji letniej. Wystawiając notę końcową, prócz odpowiedzi na zadane pytania egzaminator uwzględnia ocenę z pracy rocznej, stanowiącą 1/4 oceny z egzaminu.

Praktyki zawodowe:

brak

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2023-10-01 - 2024-06-16
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 60 godzin, 290 miejsc więcej informacji
Wykład, 60 godzin, 290 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Wojciech Kordyzon, Roman Krzywy
Prowadzący grup: Jacek Głażewski, Wojciech Kordyzon, Roman Krzywy, Barbara Niebelska-Rajca, Radosław Rusnak, Krystyna Wierzbicka-Trwoga, Marta Wojtkowska-Maksymik
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

w sali

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2024/25" (jeszcze nie rozpoczęty)

Okres: 2024-10-01 - 2025-06-08
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 60 godzin, 290 miejsc więcej informacji
Wykład, 60 godzin, 290 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Wojciech Kordyzon, Roman Krzywy
Prowadzący grup: (brak danych)
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

w sali

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych.
ul. Długa 44/50
00-241 Warszawa
tel: +48 22 55 49 126 https://www.wne.uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)