Światy za słowami. Opis leksyki środowiskowej i obrazy w niej ukryte
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3003-C2N-KJ2 |
Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0232) Literatura i językoznawstwo
|
Nazwa przedmiotu: | Światy za słowami. Opis leksyki środowiskowej i obrazy w niej ukryte |
Jednostka: | Instytut Języka Polskiego |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Założenia (opisowo): | Zaliczenie wszystkich przedmiotów z zakresu językoznawstwa na wcześniejszym etapie studiów. Zainteresowania językoznawcze. |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Konwersatorium leksykograficzne poświęcone najnowszej leksyce środowiskowej. Studenci poznają podstawy słownikowego opisu słownictwa środowiskowego, a także wykorzystają zdobytą wiedzę w praktyce – do przygotowania pod okiem prowadzącej propozycji własnych haseł słownikowych. |
Pełny opis: |
Wprowadzenie: leksykologiczne i leksykograficzne aspekty badań nad słownictwem środowiskowym. Dawne i współczesne słowniki socjolektów. Typologiczne i tematyczne zróżnicowanie opracowań z tego zakresu. Metodologia leksykograficznego opisu socjolektyzmów (sposoby pozyskiwania materiału i specyfika słownikowego opisu leksyki środowiskowej). Makro- i mikrostruktura słownika leksyki środowiskowej. Neologizmy socjolektalne i wybrane problemy związane z ich opisem – na przykładzie haseł słownika Obserwatorium Językowego UW (obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl). Wyznaczanie granic neologizmu; problem tzw. zapożyczeń wewnętrznych; neologizmy względne; tworzenie się inwariantnych warstw leksyki środowiskowej. Nowe tendencje w leksykografii ogólnej a opis słownikowy wyrazów środowiskowych. Odzwierciedlenie przemian społeczno-kulturowych w leksyce środowiskowej. Wpływ słownictwa środowiskowego na współczesną polszczyznę. |
Literatura: |
Bielińska M. (red.), 2020, Leksykografia. Słownik specjalistyczny, Kraków. Gajda S., 2001, System odmian i jego dynamika rozwojowa [w:] Najnowsze dzieje języków słowiańskich. Język polski, red. nauk. S. Gajda, Opole, s. 207–219. Grabias S., 2003, Język w zachowaniach społecznych, Lublin. Hącia A., Kłosińska K., Łachnik J., Pędzich B., 2021, Problemy metodologiczne związane z opisem nowych jednostek języka na przykładzie słownika neologizmów (OJ UW) [w:] Dialog z Tradycją, tom IX, Językowe świadectwa przemian społecznych i kulturowych, red. E. Horyń, E. Młynarczyk, Kraków, s. 131–153. Kłosińska K., 2016, Skąd się biorą frazeologizmy? Źródła frazeologizmów i mechanizmy frazeotwórcze [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Geneza dawnych i nowych frazeologizmów polskich, red. G. Dziamska-Lenart, J. Liberek, Poznań, s. 19–51. Maffesoli M., 2008, Czas plemion. Schyłek indywidualizmu w społeczeństwach ponowoczesnych, tłum. M. Bucholc, Warszawa. Majdak M., 2006, Stratyfikacja polszczyzny a współczesne słowniki języka polskiego [w:] Język trzeciego tysiąclecia III, t. 1. Tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny, red. G. Szpila, Kraków, s. 255–261. Niebrzegowska-Bartmińska S., 2018, O różnych wariantach definicji leksykograficznej – od taksonomii do kognitywizmu, „Etnolingwistyka”, t. 30, s. 259–284. Pędzich B., 2019, Socjolekty wczoraj i dziś. Wpływ przemian społeczno-kulturowych przełomu XX i XXI w. na rozwój środowiskowych odmian języka [w:] Język (w) transformacji – transformacja w języku, red. nauk. A. Frączek i A. Just, Warszawa, s. 70–88. Piekot T., 2008, Język w grupie społecznej. Wprowadzenie do analizy socjolektu, Wałbrzych. Smółkowa T., 2013 (red.), Słowa, słowa… Czy je znasz?, Kraków. Tokarski R., 2001, Słownictwo jako interpretacja świata [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 343–370. Wileczek A., 2018, Kod młodości. Młodomowa w kontekstach społeczno-kulturowych, Warszawa. Wilkoń A., 2000, Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Katowice. Żmigrodzki P., 2009, Wprowadzenie do leksykografii polskiej, Katowice. |
Efekty uczenia się: |
Po ukończeniu konwersatorium student: – rozumie, na czym polega specyfika słownikowego opisu leksyki środowiskowej – zna omawiane na zajęciach słowniki socjolektów – umiejętnie posługuje się podstawową terminologią z zakresu leksykografii – wyjaśnia i interpretuje zjawiska leksykalne związane ze społecznymi wariantami języka – ma świadomość kulturowych uwarunkowań rozwoju leksyki środowiskowej – ma wiedzę na temat głównych tendencji leksykograficznych związanych z opisem socjolektów – potrafi zastosować w praktyce poznane na zajęciach narzędzia opisu słownikowego |
Metody i kryteria oceniania: |
1. Kontrola obecności (wymagana obecność na 80% zajęć). 2. Kontrola bieżącego przygotowania do zajęć, potwierdzonego aktywnością na zajęciach. 3. Napisanie pracy zaliczeniowej polegającej na słownikowym opracowaniu wybranej leksyki środowiskowej (według metod stosowanych w słowniku Obserwatorium Językowego UW: obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl). |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych.