Dydaktyczny warsztat polonisty z elementami edukacji medialnej

obowiązkowe

w sali

Celem zajęć jest przygotowanie studentów i studentek do nauczania języka polskiego z uwzględnieniem istotnych elementów edukacji medialnej. Wykorzystane zostaną teksty kultury z rozmaitych dziedzin, słuchacze i słuchaczki kursu będą mieć możliwość zapoznania się z metodami kształcenia wykorzystującymi współczesne multimedia. W trakcie zajęć stosowane będą narzędzia pracy przydatne zarówno do kształcenia stacjonarnego, jak i zdalnego.

Podczas zajęć poruszone zostaną następujące zagadnienia: szkoła tradycyjna a współczesne jej koncepcje; cele nauczania i ich formułowanie; program nauczania i jego realizacja, planowanie pracy dydaktycznej oraz budowanie rozkładu treści nauczania; metody nauczania, w tym metody aktywizujące oraz uczenie się kooperacyjne; podręczniki szkolne i ich wykorzystanie w nauczaniu-uczeniu się; technologie informacyjne i ich wykorzystanie w pracy nauczyciela; programy edukacyjne oraz zasoby internetowe wspomagające nauczanie-uczenie się; projektowanie lekcji szkolnej i zasady pisania scenariuszy zajęć; innowacje metodyczne i organizacyjne w pracy nauczyciela; organizacja działań edukacyjnych w pracy z dzieckiem o specjalnych potrzebach edukacyjnych; proces komunikacji w klasie szkolnej i jego znaczenie dla dobrej edukacji; język nauczyciela jako narzędzie dydaktyczne; techniki budowania wykładu i zadawania pytań; proces oceniania uczniów w szkole; zasady i metody oceniania; nauczycielskie narzędzia diagnozy procesu i efektów uczenia się; zadania „refleksyjnego praktyka”; ocena efektywności pracy szkoły; pojęcie edukacyjnej wartości dodanej.

Szczególna uwaga zostanie zwrócona na wagę edukacji medialnej, jako że edukacja medialna stanowi jedną z treści programowych wpisanych do podstawy programowej na wszystkich szczeblach kształcenia i obejmuje szereg zagadnień związanych z radiem, telewizją, prasą, internetem, a także z wykorzystaniem technologii multimedialnych na lekcji. W związku z tym przed współczesnym polonistą staje trudne zadanie, które nie polega w tym wypadku na przekazywaniu wiedzy, ale przede wszystkim na wychowywaniu aktywnego i mądrego odbiorcy oraz na kształceniu umiejętności korzystania ze współczesnych mediów.

Bobiński W., Teksty w lustrze ekranu. Okołofilmowa strategia kształcenia literacko-kulturowego, Kraków 2011.

Bobiński W., Wykształcić widza. Sztuka oglądania w edukacji polonistycznej, Kraków 2016.

Bortnowski S., Metody w stanie podejrzenia, [w:] tegoż Przewodnik po sztuce uczenia literatury, Warszawa: Wydawnictwo Stentor [2005], s. 179-226.

Briggs M., Telewizja i jej odbiorcy w życiu codziennym, przeł. B. Radwan, Kraków 2012.

Brown P.C., Roediger III H.L., McDaniel M. A., Harwardzki poradnik skutecznego uczenia się, Warszawa 2022.

Burgess J., Green J., YouTube. Wideo online a kultura uczestnictwa, przeł. T. Płudowski, Warszawa 2011.

Jachimek A., Sketchnoting. Kompletnie inny sposób notowania, Kraków 2022.

Kamińska M., Niecne memy. Dwanaście wykładów o kulturze Internetu, Poznań 2011.

Maciejak K., YouTube w edukacji. Strategie nadawcze wideoblogerów, Kraków 2018.

Media audiowizualne, red. W. Godzic, Warszawa 2010.

Petty G., Nowoczesne nauczanie. Praktyczne wskazówki i techniki dla nauczycieli, wykładowców i szkoleniowców, wyd.3., Sopot 2013, GWP.

Rusek M., Lekcje polskiego – typy i struktura, [w:] Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty, red. Anna Janus-Sitarz, Kraków 2004, s. 27-54.

Stachyra G., Podcasting jako technologia audio. Perspektywy rozwoju, "Studia Medioznawcze", Warszawa 2017.

Strawa E., Metoda projektu w edukacji polonistycznej, Kraków 2015.

Szoska M., Trudna obecność. Film w edukacji polonistycznej a interpretacja, Gdańsk 2019.

W zakresie wiedzy Student/Studentka zna i rozumie:

- podstawowe zagadnienia i definicje z zakresu dydaktyki ogólnej i dydaktyk szczegółowych, także dotyczące tożsamości dydaktyki polonistycznej i jej integracyjnego charakteru;

- współczesne koncepcje nauczania, znaczenie różnorodnych środków dydaktycznych (ze szczególnym uwzględnieniem narzędzi cyfrowych);

- konteksty istotne dla zrozumienia epok w dziejach kultury/zjawisk/zagadnień/problemów poruszanych na lekcjach polonistycznych w kontekście korelacji wewnątrz i międzyprzedmiotowej;

- metody nauczania oraz mechanizmy kształtowania pojęć w zakresie kształcenia literackiego i językowego oraz wynikające z nich interakcje w klasie;

- konieczność projektowania działań edukacyjnych dostosowanych do zróżnicowanych potrzeb i możliwości uczniów;

- sposoby i znaczenie oceniania osiągnięć szkolnych uczniów.

Odniesienie do szczegółowych efektów uczenia się z rozporządzenia MNiSW z 25 lipca 2019 r.:

C.W1, C.W.2, C.W3, C.W4, C.W5, C.W6, C.W7, D.1/E.1.W8, D.1/E.1.W9

W zakresie umiejętności Student/Studentka potrafi:

- rozpoznać konieczność dostosowywania metod do zróżnicowanych potrzeb uczniów;

- zaprojektować lekcję z wykorzystaniem różnych środków, w tym narzędzi cyfrowych;

- dobierać odpowiednie metody nauczania i organizować pracę uczniów w zależności od nauczanych treści i wykorzystywanych środków;

- adekwatnie i w różnej formie dokonać oceny pracy ucznia.

Odniesienie do szczegółowych efektów uczenia się z rozporządzenia MNiSW z 25 lipca 2019 r.:

C.U1, C.U2, C.U3, C.U4, C.U5, C.U6, C.U8, D.1/E.1.U7

W zakresie kompetencji społecznych Student/Studentka jest gotów/gotowa do :

- twórczego poszukiwania najlepszych rozwiązań dydaktycznych sprzyjających postępom uczniów;

- prowadzenia efektywnego i etycznego dialogu zarówno z jednostką, jak i grupą;

- kształtowania nawyku systematycznego i ustawicznego uczenia się i korzystania z różnych źródeł wiedzy;

- promowania odpowiedzialnego i krytycznego wykorzystywania mediów cyfrowych oraz poszanowania praw własności intelektualnej.

- Odniesienie do szczegółowych efektów uczenia się z rozporządzenia MNiSW z 25 lipca 2019 r.:

C.K1, C.K2, D.1/E.1.K.1, D.1/E.1.K.4, D.1/E.1.K.8, D.1/E.1.K.9

Grupa zajęć z rozporządzenia MNiSW w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela z 25 lipca 2019 r.: C.

Nakład pracy:

- udział w zajęciach – 30 godzin

- przygotowanie do zajęć (w tym czytanie zadawanych tekstów, wykonywanie prac cząstkowych) – 20 godzin

- przygotowanie pracy pisemnej – 10 godzin

Metody i kryteria oceniania:

1. Kontrola obecności (dopuszczalne dwie nieobecności w semestrze).

2. Aktywność podczas zajęć (ocenie podlegają: treść wypowiedzi, umiejętność pracy w grupie, umiejętność pracy indywidualnej, etyczność zachowania, umiejętność przekazywania informacji – również zwrotnych).

3. Praca pisemna – do wyboru:

- pisemna interpretacja wybranego dzieła literackiego lub filmowego;

- scenariusz lekcji polonistycznej z wykorzystaniem metod opracowanych/omawianych w trakcie zajęć.