Średniowiecze w kulturze popularnej

obowiązkowe

Celem zajęć jest poszerzenie wiedzy studentów i studentek na temat średniowiecza jako epoki w znaczeniu historycznym, historycznoliterackim oraz historycznokulturowym a także namysł nad recepcją osiągnięć średniowiecza w kulturze popularnej XX i XXI stulecia. Interpretacji oraz analizie poddane zostaną zarówno dzieła literackie, jak i ich konteksty: dzieła sztuki, fotografie, utwory muzyczne, filmy i wideoklipy.

Zajęcia te - jako wykład monograficzny - są skorelowane z zasadniczą tematyką kierunku. Studentki i studenci, wybierając przedmiot "Średniowiecze w kulturze popularnej" jako jeden z dwóch oferowanych wykładów, będą mieć możliwość doskonalenia warsztatu analizy i twórczej interpretacji toposów i wątków średniowiecznych w obiegu wysokim oraz kulturze popularnej.

Takie założenie praktyczne powinno prowadzić do wyposażenia uczestników i uczestniczek zajęć w podstawowe umiejętności badacza kultury i literatury średniowiecznej oraz zjawiska średniowieczności w popkulturze, lecz także wzbogacić warsztat publicysty zajmującego się kulturą popularną. Dodatkowym celem zajęć jest inspiracja dla twórców i twórczyń własnych tekstów literackich, zainteresowanych problematyką średniowiecza, stawiających pierwsze kroki w zakresie takich gatunków jak: high/low fantasy, fantastyka grozy, historical fiction.

w sali

Zajęcia o charakterze konwersatoryjnym. Przedmiotem refleksji będzie recepcja elementów kultury średniowiecza w XX i XXI wieku, ze szczególnym uwzględnieniem kultury popularnej. Istotne zagadnienia, których dotyczyć będą zajęcia, to: recepcja toposów, motywów, wzorców gatunkowych doby średniowiecza w tekstach współczesnych, zapożyczenia z kultury i estetyki średniowiecznej dokonywane przez twórców popkultury, reinterpretacje mitów, legend i podań szczególnie istotnych dla wieków średnich.

Konwersatorum służące podkreśleniu ciągłości i ewolucji myśli europejskiej, ukazaniu zależności historyczno-kulturowo-literackich, wpływu i oddziaływań oraz sposobu obecności (transformacji) motywów, toposów, wzorców gatunkowych wywodzących się z literatury i kultury

średniowiecza a funkcjonujących we współczesnej literaturze i sztuce polskiej oraz europejskiej.

Namysłowi oraz dyskusji poddane zostaną zarówno dzieła literackie, jak i inne teksty kultury w ujęciu komparatystycznym - refleksji wokół dzieł średniowiecza towarzyszyć będzie ogląd utworów współczesnych nawiązujących do kultury, filozofii i estetyki wieków średnich.

Istotną częścią programu będzie także wykorzystanie współczesnych badań nad średniowieczem, w szczególności filologicznych, kulturoznawczych, socjokulturowych.

Literatura podmiotu:

Jerzy Andrzejewski, Bramy raju;

Jacek Dukaj, Gotyk;

Jacek Dukaj, Katedra;

Umberto Eco, Imię róży;

Pär Lagerkvist, Kat;

Stanisław Lem, Maska;

Jean van Hamme, Grzegorz Rosiński, Thorgal: Zdradzona czarodziejka, Łucznicy;

Sapkowski Andrzej, Wiedźmin.

Film:

Jean Jacques Annaud, Imię róży;

Ingmar Bergman, Siódma pieczęć;

Richard Carpenter, Robin z Sherwood (wybrany odcinek);

Robert Eggers, Wiking (The Northman);

Justin Kurzel, Makbet.

Literatura przedmiotu:

Jacques Le Goff, Długie średniowiecze;

Jacques Le Goff, O średniowieczu;

Johan Huizinga, Jesień średniowiecza;

Robert Ferguson, Młot i krzyż. Nowa historia wikingów;

James George Frazier, Czarownik, kapłan, król: wykłady o pierwotnych dziejach instytucji królewskiej;

James George Frazier, Złota gałąź;

Maria Janion, Wampir. Biografia symboliczna;

Dáithí Ó hÓgáin, Celtowie. Dzieje;

Ksenia Olkusz (red.), Zombie w kulturze;

Maria Ossowska, Ethos rycerski i jego odmiany.

I. Wiedza - student:

1. Zna i rozumie podstawowe pojęcia związane ze średniowieczem jako epoką w znaczeniu historycznym, historycznoliterackim, historycznokulturowym;

2. Zna najważniejsze dzieła literatury i kultury doby średniowiecza;

3. Zna zasób istotnych utworów współczesnych przynależących do kultury popularnej, nawiązujących do średniowiecza poprzez topikę, wykorzystanie motywów i wątków, kreację postaci, aluzje natury estetycznej.

II. Umiejętności - student:

1. Tworzy tekst historyczno- lub krytycznoliteracki związany z tekstem kultury średniowiecznej lub współczesnej - ze szczególnym uwzględnieniem kultury popularnej;

2. Uczestniczy w dyskusji na temat recepcji średniowiecza we współczesnej popkulturze;

3. Uczestniczy w dyskusji dotyczącej problemów etycznych epoki średniowiecza oraz współczesności.

III. Kompetencje - student:

1. Potrafi rozpoznawać nawiązania oraz aluzje do epoki średniowiecza w kulturze popularnej;

2. Krytycznie ocenia teksty kultury popularnej;

3. Korzysta z zasobów stacjonarnych oraz wirtualnych bibliotek i repozytoriów.

Krótka praca pisemna (esej) na temat wybranego problemu poruszanego na zajęciach.

Kryteria oceny:

1. Poprawność merytoryczna;

2. Oryginalność ujęcia;

3. Umiejętność wykorzystania kontekstów;

4. Kompozycja (z uwzględnieniem specyfiki eseju jako gatunku);

5. Poprawność stylistyczno-językowa.

-