Inflanty nieutracone. Polsko-łotewskie dziedzictwo kulturowe na Łotwie

ogólnouniwersyteckie

w sali

Zajęcia poświęcone będą historii i obecności polskiej kultury na Łotwie oraz odkryciu potencjału wspólnego dziedzictwa we współczesnych relacjach dwustronnych.

Podczas konwersatorium omawiane będą związki historyczne oraz kulturowe między Polską a Łotwą. Poprzez rekonesans faktów z zakresu historii polsko- łotewskiej, prezentację wybitnych postaci z pogranicza obu narodów, także w oparciu o dostępne materiały literackie - tzw. literatura inflancka – oraz przykłady zabytków kultury (np. elementy sztuki sakralnej oraz miejsc związanych z historią oręża polskiego) przyjrzymy się wspólnemu dorobkowi kulturowemu i wspólnocie historycznej Polaków oraz Łotyszy. W trakcie poznawania elementów wspólnego dziedzictwa postaramy się stworzyć swoistą polsko- łotewską topografię kulturową. Pochylimy się także nad sposobami wykorzystania potencjału spuścizny kulturowej obu narodów.

Nakład pracy studentów uczestniczących w zajęciach szacowany jest następująco:

– udział w zajęciach – 1 ECTS

– bieżące przygotowywanie się do zajęć – 1 ECTS

– przygotowanie prezentacji – 1 ECTS

Literatura (wybrane fragmenty z podanych pozycji)

Literatura źródłowa:

• Aftanazy R.: Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, t. 1–11, 61991-1997

• Benisławska K.: Pieśni sobie śpiewane, 2000.

• Bujnicki K.: Pamiętniki księdza Jordana, 1852.

• Chłopicki E.: Notatki z różnoczasowych podróży po kraju. (Inflanty, Żmudź, Litwa i Pobereże), 1863.

• Dąbrowska M., U północnych sąsiadów, 1929.

• Durejko A. Polskie wiersze znad Dźwiny, 1994.

• Limanowski B.: Pamiętniki (1835-1870), 1961.

• Manteuffel G.: Inflanty polskie oraz Listy znad Bałtyku., wstęp, red. i oprac. Krzysztof Zajas, 2009. Pisma wybrane, t. 1.

• Ludwika Hipolita Plater: Dramat bez nazwy. Wstęp i opracowanie: Dorota Samborska-Kukuć, 2015.

• Rubon, wyd. Bujnicki K., (1842-1849).

• Ulanowska S.: Łotysze Inflant Polskich, a w szczególności z gminy wielońskiej pow. Rzeżyckiego. Obraz etnograficzny przez Stefaniję Ulanowską, cz I–III (1891, 1892, 1895.

Opracowania:

• Dębiński D.: Na maryjnych szlakach Europy. Łotwa, 2009.

• Durejko A.: Polskie życie kulturalne na Łotwie, 2001.

• Dybaś B.: Terytoria inflanckie w ramach Rzeczypospolitej (1561-1795), [w:] B. Dybaś, P. Hanczewski, T. Kempa (red.), Rzeczpospolita w XVI-XVIII wieku. Państwo czy wspólnota?, 2007, 179-192.

• Głuszko M.: Polacy w Lipawie, 2018.

• Łotwa -Polska. Materiały z międzynarodowej konferencji naukowej nt. „Polsko- Łotewskie związki polityczne, ekonomiczne i kulturalne od XVI w. do 1940 r., red. Sozański J., 1995.

• Janicki A.; Laszczkowski M., Jēkabsons Ē., Polentechnikum, 2012.

• Jēkabsons Ē.: Ziemie łotewskie między Wschodem a Zachodem Europy, 2007.

• Łossowski P.: Łotwa nasz sąsiad, 1990.

• Kolbuszewski S.: Główne rysy kultury łotewskiej, 1937.

• Kultura polska na Łotwie: red. Sozański J., Szklennik R., 1994.

• Budzyński R.: Historyk z Inflant Polskich. Gustaw Manteuffel (1832–1916), 2023.

• Michaliszyn M., Udział polskich naukowców w tworzeniu Łotewskiego Słownika Konwersacji (zarys problematyki). Przegląd Humanistyczny, Nr 2/2015, 153-166, 2015.33

• Michaliszyn M.: Mniejszość polska w odrodzonej Łotwie, Investigationes Linguisticae, nr 42, 2018, 38-57.

• Polacy na Łotwie: red. Walewander E., 1993.

• Polska i kraje bałtyckie w dialogu kultur: red. Barkowska K., Kazjukevičs A, 2007.

• Samborska – Kukuć D. : Polski Inflantczyk. Kazimierz Bujnicki (1788-1878) – pisarz i wydawca, 2008.

• Sozański J.: Moje Inflanty, 2004.

• Rączka- Jeziorska T.: Romantyzm polsko-inflancki. Sylwetki, teksty, archiwa, 2016.

• Rączka- Jeziorska T., O literackiej topografii dawnych dworów polsko-inflanckich, Prace i Studia Geograficzne, 64.4, 2019, 67-77.

• Śladami kultury polskiej na Łotwie, red. Čaupale R., Związek Polaków na Łotwie, 2007.

• Zajas K.: Nieobecna kultura. Przypadek Inflant Polskich, 2008.

• Ziemlewska A.: Ryga w Rzeczypospolitej polsko-litewskiej, 2008.

• Piasta M.: Polskie dziedzictwo kulturowe na Łotwie - niewykorzystany potencjał turystyczny https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Turystyka_Kulturowa/Turystyka_Kulturowa-r2011-t-n8/Turystyka_Kulturowa-r2011-t-n8-s30-49/Turystyka_Kulturowa-r2011-t-n8-s30-49.pdf2

• Piątkowski T.: Łotwa. Sąsiedzi naszych sąsiadów, 2015.

Wiedza:

– Student orientuje się w historii relacji polsko- łotewskich.

– Orientuje się we wspólnej topografii kulturowej.

– Rozpoznaje ważne postaci (i ich dzieła) z pogranicza kultury polskiej i łotewskiej.

Umiejętności:

– Potrafi samodzielnie interpretować kontekst kulturowy materiałów źródłowych.

– Potrafi poruszać się w źródłach oraz literaturze przedmiotu z zakresu obecności polskiej na Łotwie,

– Potrafi rozpoznawać miejsca i interpretować związane z nimi narracje, które posiadają potencjał dla turystyki kulturowej polsko- łotewskiej.

Kompetencje społeczne:

– Rozumie wpływ zjawisk historycznych i społecznych na kształt współczesnych relacji kulturowych między państwami.

Warunkiem uzyskania zaliczenia jest aktywny udział w zajęciach oraz prezentacja wybranego (uzgodnionego z prowadzącą) zagadnienia związanego z tematyką konwersatorium.

Student ma prawo do 2 nieobecności w semestrze, każda kolejna powinna być zaliczona w sposób uzgodniony z prowadzącym.

Podczas zajęć studenci mogą posługiwać się narzędziami SI np. do zbierania materiałów, opracowania stanu badań oraz tworzenia bibliografii. Wykluczone jest stosowanie narzędzi SI w celach interpretacyjnych, do tworzenia wypowiedzi pisemnej czy do opracowywania fragmentów tekstu.