Teorie feminizmu

ogólnouniwersyteckie

Podstawowa wiedza z zakresu socjologii i metodologii badań społecznych

w sali

Przedmiotem zajęć są teorie feministyczne oraz współczesna teoria gender. Na zajęciach omówiona zostanie historia myśli feministycznej i jej ewolucja oraz dyskusje w jej obrębie. Zajmiemy się tym, jak różne odłamy feminizmu i teorii gender ujmują takie zagadnienia społeczne, jak nierówność płciowa, heteronormatywność, rynek, społeczny podział pracy, w tym pracy opiekuńczej, macierzyństwo, uroda, rasizm i bieda.

Przedmiotem zajęć są teorie feministyczne oraz współczesna teoria gender. Na zajęciach omówiona zostanie historia myśli feministycznej i jej ewolucja oraz dyskusje w jej obrębie. Zajmiemy się tym, jak różne odłamy feminizmu i teorii gender ujmują takie zagadnienia społeczne, jak nierówność płciowa, heteronormatywność, rynek, społeczny podział pracy, w tym pracy opiekuńczej, macierzyństwo, uroda, rasizm i bieda. Kilka pierwszych zajęć poświęconych zostanie narodzinom refleksji feministycznej i jej krytyce takich autorytetów Oświecenia, jak chociażby Jan Jakub Rousseau. Zanalizujemy wartości Rewolucji Francuskiej, jak wolność, równość i, najbardziej problematyczne w tym kontekście, braterstwo. Według niektórych współczesnych teorii oznaczało ono męską solidarność i ścisłe wykluczenie kobiet z obywatelstwa. Następnie przyjrzymy się stosunkowi do kobiet w liberalizmie i socjalizmie, a także teoriom feministycznym, wyrastającym z tych odmiennych orientacji politycznych. Interesować nas będą fenomeny społeczne dotyczące kobiecego ciała: jego zdolności rozrodczych, piękna i urody, rasy i etniczności, seksualności, w tym homoseksualności, czynności opiekuńczych, uważanych często za “naturę” kobiet, zwłaszcza matek. Następnie przejdziemy do zagadnień związanych ze społeczeństwem rynkowym i podziałem pracy: zastanowimy się nad rynkiem pracy, pracą domową, społeczną nierównością płci, feminizacją ubóstwa i feministycznymi strategiami emancypacji.

1. Jan Jakub Rousseau “Emil” (rozdział poświęcony wychowaniu Zofii)

2. Mary Wollstonecraft “Wołanie o prawa kobiety” (fragmenty)

3. Carole Pateman, “Kontrakt płci” (fragmenty)

4. John Stuart Mill, “Poddaństwo kobiet” (fragmenty)

5. Fryderyk Engels, “O pochodzeniu rodziny, własności prywatnej I państwa”

6. Heidi Hartman, “Nieszczęśliwe małżeństwo marksizmu I feminizmu”

7. Adrienne Rich, “Zrodzone z kobiety” (fragmenty)

8. Naomi Wolf, “Mit urody” (fragmenty)

9. Adrienne Rich “Przymusowa heteroseksualność I egzystencja lesbijek”

10. bell hooks, “Teoria feministyczna. Od marginesu do centrum” (fragmenty)

11. Ruth Lister “Bieda” (fragmenty)

12. Nancy Frazer, ogi feminizmu” (fragmnety)

Po zakończeniu fakultetu student(ka):

WIEDZA

ma pogłębioną wiedzę o relacjach między strukturami i instytucjami społecznymi oraz o tym, jakie mają one konsekwencje dla życia kobiet

ma pogłębioną wiedzę o specyfice powiązań pomiędzy teorią a empirią w dziedzinie teorii feministycznych i gender

ma pogłębioną interdyscyplinarną wiedzę o kobiecie jako podmiocie aktywnie podejmującym działania i tworzącym instytucje, ale zarazem przedmiocie oddziaływań społecznych, tworzonym przez sieć instytucji

UMIEJĘTNOŚCI

potrafi wykorzystywać pogłębioną wiedzę z zakresu wielu dyscyplin nauk społecznych do interpretowania społecznych problemów, związanych z sytuacją kobiet

potrafi, w sposób usystematyzowany wykorzystywać wiedzę wielu dyscyplin do oceny wpływu różnych zjawisk i inicjatyw społecznych na życie kobiet

Zna metody i form przeciwdziałania społecznym zagrożeniom i problemom, z jakimi spotykają się kobiety, takimi jak dyskryminacja ze względu na płeć, przemoc seksualna, przemoc ekonomiczna, krzywdzące wizerunki

KOMPETENCJE

potrafi rozpoznać i przewidzieć stygmatyzujące efekty, jakie na kobiety z różnych grup społecznych mają nieprawidłowe oddziaływania psychospołeczne. Umie świadomie unikać ich w swoich wypowiedziach, działalności

jest wrażliwy/a na zjawiska takie jak wykluczenie społeczne, pomniejszanie roli kobiet, przemoc symboliczna, krzywdzące wizerunki, podejmuje inicjatywy interwencyjne przeciwdziałające tym zjawiskom, potrafi w tym celu aktywizować innych

Godziny kontaktowe = 30 godzin.

Samodzielne przygotowanie do każdych zajęć: = 40 godz.

Napisanie eseju = 20 godz.

RAZEM = 90 godzin.

Oceniana będzie aktywność podczas zajęć oraz esej, napisany na koniec zajęć. Oceniane będą następujące kwestie:

przyswojenie materiału

znajomość lektur

umiejętność rozróżniania między feminizmem liberalnym i socjalnym, feminizmem równości i różnicy, feminizmem pozytywnie akcentującym kobiecość i teorią gender, uważającą ją za konstrukt

umiejętność prezentacji posiadanej wiedzy, znajomość znaczenia takich terminów jak gender, seksizm, emancypacja, patriarchat, kontinuum kobiece, problem, mistyka kobiecości, mit urody

umiejętność interpretacji ważnych cytatów feministycznych, np. S. de Beauvoir, „Nikt nie rodzi się kobietą, kobietą się staje”

kultura wypowiedzi

umiejętność pisania eseju

umiejętność zestawiania ze sobą różnych koncepcji, dostrzegania między nimi kontynuacji, polemik, sporów

logiczne myślenie

powiązanie poznanych koncepcji z epokami historycznymi; wyczucie historycznego kontekstu

wrażliwość na kwestie związane z dyskryminacją i emancypacją kobiet tu i teraz

świadomość krzyżujących się wykluczeń, takich jak klasa, rasa, stan zdrowia, wiek, orientacja seksualna, płeć/gender

umiejętność dyskusji także z poglądami, które wydają nam się niesłuszne

Sposób zaliczenia: Esej, zaliczenie na ocenę