Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Konflikt kultur i zróżnicowanie społeczne

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3401-PR1-3KKZSz
Kod Erasmus / ISCED: 14.2 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0314) Socjologia i kulturoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Konflikt kultur i zróżnicowanie społeczne
Jednostka: Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji
Grupy: Przedmioty Instytutu Profilaktyki i Resocjalizacji (zaoczne)
Przedmioty obowiązkowe zaoczne - Profilaktyka społeczna i resocjalizacja, 3 rok, I stopień
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Założenia (opisowo):

Wymagana jest znajomość głównych pojęć, definicji i teorii socjologicznych oraz podstawowych metod badań i analiz stosowanych w naukach społecznych.

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Wykład przedstawia problemy wynikające ze zróżnicowania społecznego w kontekście zagrożenia wspólnot ludzkich konfliktami. Zróżnicowanie społeczne jest ujęte jako zjawisko, które zarówno ze względów poznawczych jak i praktycznych, wymaga określenia co do swej istoty, uwarunkowań, mechanizmów i skutków. W wykładzie omawia się znaczenie parametrów zróżnicowania socjoekonomicznego w hierarchizacji struktury stratyfikacyjnej. W toku wykładu bada się wybrane czynniki aktualnego zróżnicowania w społeczeństwach, które przeszły różne drogi rozwoju społecznego, doświadczały różnych ustrojów politycznych, dysponują różnymi zasobami gospodarczymi, są związane z odmiennymi systemami kultury i religii. Wskazuje się wzajemne zależności między tymi czynnikami i bada siłę tych związków w okolicznościach pokoju i konfliktu. Wobec aktualnych natężonych kontaktów międzykulturowych i ekspozycji cech zróżnicowania społecznego wskazuje się na znaczenie upowszechniania postaw tolerancji.

Pełny opis:

Przedmiotem wykładu jest wyróżnienie i charakterystyka czynników zróżnicowania społecznego, które mogą prowadzić do powstawania napięć społecznych i konfliktów. Zróżnicowanie społeczne jest ujęte jako zjawisko wymagające określenia co do swej istoty, uwarunkowań, mechanizmów i skutków. W toku wykładu bada się wybrane czynniki zróżnicowania w społeczeństwach, które przeszły różne drogi rozwoju społecznego, doświadczały różnych ustrojów politycznych, dysponują różnymi zasobami gospodarczymi, są związane z odmiennymi systemami kultury i religii. Wskazuje się wzajemne zależności między tymi czynnikami i bada siłę tych związków w okolicznościach pokoju i konfliktu. W wykładzie omawia się znaczenie parametrów zróżnicowania socjoekonomicznego w hierarchizacji struktury stratyfikacyjnej. Opisuje się historyczną zmienność postaw wobec pewnych różnicujących tkankę społeczną cech osobistych i grupowych z podkreśleniem zanikania znaczenia niektórych z nich oraz wobec ogólnoświatowych zmian obyczajowych i kulturowych. Wykłady ujmują zagadnienie wewnętrznego zróżnicowania społeczeństw w kontekście porównawczym, co ma zwiększyć możliwość przewidywania charakteru ich wzajemnego oddziaływania w zglobalizowanym świecie. Wykład kładzie akcent na groźny w dobie natężonych kontaktów międzykulturowych mechanizm instrumentalizacji zróżnicowania, co prowadzi do przekształcania się różnic społecznych w obcość i wrogość. Wskazuje to na znaczenie upowszechniania świadomie kształtowanych postaw porozumienia i tolerancji.

Tematy:

1. Zróżnicowanie społeczne jako przedmiot badań nauk o społeczeństwie (problematyka, metody, teorie).

2. Podstawowe czynniki zróżnicowania społecznego: ekonomiczny, społeczny, edukacyjny, kulturowy, religijny, etniczny, demograficzny.

3. Ustalenie wzoru porządku zależności zmiennych różnicujących społeczeństwo w odmiennych okolicznościach historycznych. Społeczeństwa podobne – społeczeństwa różne, klasyfikacja i porównanie. Pierwiastki uniwersalne i unikalne w konstruowaniu tożsamości zbiorowej.

4. Związki przyczynowe różnic społecznych z napięciami i konfliktami w krajach rozwiniętych.

5. Związki przyczynowe różnic społecznych z napięciami i konfliktami w krajach trzeciego świata.

6. Cywilizacje osiowe i nowoczesności zwielokrotnione – analiza problemów podstawowych.

7. Charakterystyka więzi społecznych we współczesnych społeczeństwach. Zróżnicowanie a idee wzmacniające solidarność i lojalność społeczną.

8. Ustalenie porządku ważności i siły czynników konfliktowych wynikających ze zróżnicowania społecznego. Czynniki wiodące i wtórne, widoczne i ukryte, trwałe i zmienne (przemijające), stałe i sporadyczne.

9. Przewidywanie i prognozowanie wewnętrznych sporów i konfliktów w krajach rozwiniętych oraz sporów i konfliktów w stosunkach międzynarodowych na początku XXI wieku.

10. Orientacje teoretyczne w analizach konfliktów we współczesnym świecie np. koercyjne, integratywne, behawiorystyczne, funkcjonalne, interakcjonistyczne.

11. Modele postępowania w konfliktach społecznych: mediacje międzykulturowe, kompromisy obyczajowe, zmiany prawne.

12. Zróżnicowanie jako czynnik socjologicznie twórczy.

Literatura:

1. Bourdieu Pierre, Szkic teorii praktyki, Wyd. Antyk, Kęty 2007 (fragmenty).

2. Bourdieu Pierre, Wacquant Loic, Zaproszenie do socjologii refleksyjnej, rozdz. III, Habitus, illusio i racjonalność oraz rozdz. IV, Przemoc symboliczna, s. 100-170, Oficyna Naukowa, Warszawa 2001.

3. Casmir Fred L., Budowanie trzeciej kultury: zmiana paradygmatu komunikacji międzynarodowej i międzykulturowej, [w:] Komunikacja międzykulturowa. Zderzenia i spotkania, red. Alina Kapciak, Leszek Korporowicz, Andrzej Tyszka, Instytut kultury, Warszawa 1996.

4. Collins Patricia Hill, Czarna myśl feministyczna w macierzy dominacji, [w:] Współczesne teorie socjologiczne, red. Aleksandra Jasińska-Kania, Lech M. Nijakowski, Jerzy Szacki, Marek Ziółkowski, WN Scholar, Warszawa 2006, t. 1.

5. Davis Kingsley, Moore Wilbert, O niektórych zasadach uwarstwienia, [w:] Współczesne teorie socjologiczne, red. Aleksandra Jasińska-Kania, Lech M. Nijakowski, Jerzy Szacki, Marek Ziółkowski, WN Scholar, Warszawa 2006, t. 1.

6. Eisenstadt Shmuel N., Utopia i nowoczesność, rozdz. Wymiar cywilizacyjny w analizie socjologicznej, s. 33-58, Oficyna Naukowa, Warszawa 2009.

7. Feminizm jest polityczny, Z Toril Moi rozmawia Małgorzata Walicka-Hueckel, [w:] Teksty Drugie 4/5/6, 22,23,24 (1993).

8. Foucault Michel, Nadzorować i karać, Aletheia, Warszawa 1998.

9. Galasiński Dariusz, Dyskurs a nieznośna lekkość psychopatologii, [w:] Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej, red. Anna Duszak, Norman Fairclough, Universitas, Kraków 2008.

10. Harvey David, Neoliberalizm. Historia katastrofy, rozdz. Konstruowanie przyzwolenia, s. 54-89, IW Książka i Prasa, Warszawa 2008.

11. Huntington Samuel P., Zderzenie cywilizacji, część I Świat cywilizacji i część V, Zachód, cywilizacje i Cywilizacja, s.12-103 i s. 462-498, WWL MUZA SA, Warszawa 1997.

12. Nowicka Joanna, Czy Europejczycy ze Wschodu i z Zachodu mówią tym samym językiem (na przykładzie Polski i Francji), [w:] Komunikacja międzykulturowa. Zderzenia i spotkania, red. Alina Kapciak, Leszek Korporowicz, Andrzej Tyszka, Instytut kultury, Warszawa 1996.

13. Ricoeur Paul, Jaki ma być nowy etos Europy? [w:] Komunikacja międzykulturowa. Zderzenia i spotkania, red. Alina Kapciak, Leszek Korporowicz, Andrzej Tyszka, Instytut kultury, Warszawa 1996.

14. Said Edward, Wprowadzenie, [w:] Orientalizm, Zysk i Ska, Poznań 2005.

15. Wacquant Loic, Więzienia nędzy, Książka i Prasa, 2009 (fragmenty).

16. Wright Erik O., Klasy się liczą, [w:] Współczesne teorie socjologiczne, red. Aleksandra Jasińska-Kania, Lech M. Nijakowski, Jerzy Szacki, Marek Ziółkowski, WN Scholar, Warszawa 2006, t. 1.

Efekty uczenia się:

Student uzyskuje wiedzę na temat czynników zróżnicowania społecznego we własnym społeczeństwie i porównawczo w innych społeczeństwach. Dowiaduje się z czego wynika zróżnicowanie społeczne w danym kraju i jak jest ono modyfikowane przez mechanizmy uniwersalizującej gospodarki globalnej. Wie z jakich źródeł należy czerpać wiedzę o naturze tych różnic i jak je interpretować. Poznaje mechanizmy psychospołeczne uruchamiające wrogość na tle czynników zróżnicowania. Poznaje wagę tożsamości kulturowej w podziałach społecznych i konfliktach. Wie jakich współzależności można oczekiwać w sytuacji natężenia różnic wybranych czynników statusu w danej zbiorowości.

Student zdobywa umiejętność analizy treści i struktury różnych typów kultur i potrafi wskazać kulturowe uwarunkowania konfliktów w powiązaniu z czynnikami konfliktotwórczymi innego rodzaju na przykład materialnymi, politycznymi, ideologicznymi. Poznaje definicje pojęć opisujących zróżnicowanie społeczne i uczy się określać znaczenie najważniejszych czynników różnicujących społeczeństwo w danym czasie historycznym: materialnych, edukacyjnych, religijnych, etnicznych, zawodowych, genderowych i innych. Umie określać ich sposób oddziaływania na funkcjonowanie społeczeństwa w fazach pokoju i konfliktu. Umie dokonać własnej socjokulturowej charakterystyki na tle środowiska pochodzenia i środowiska do którego aspiruje.

Student uzyskuje kompetencje personalne i społeczne w zakresie porównawczego badania zróżnicowania społeczeństwa w tym przede wszystkim diagnozowania zróżnicowania we własnym kręgu kulturowym. Następstwem poprawnego diagnozowania jest umiejętność wskazania przez studenta sposobu optymalnego postępowania osób i grup o określonych parametrach socjoekonomicznych, które stwarza szansę rozwoju indywidualnego oraz zachowania pokoju społecznego. Student przyjmuje postawę obiektywizmu w ocenie zróżnicowanych cech charakteryzujących osoby i grupy społeczne w swoim otoczeniu. Potrafi zebrać z różnych źródeł wiedzę (także w językach obcych) na temat istoty tego zróżnicowania i ocenić jego konsekwencje społeczne. Ma świadomość znaczenia częstszego niż w innych epokach kontaktu każdej jednostki z różnicami kulturowymi dla wyboru formuły jej osobistego życia. Potrafi zaplanować swoje osobiste życie ze świadomością możliwości zmiany niektórych czynników statusu społecznego, a nienaruszalności innych. Kompetencje personalne i społeczne studenta odnoszą się również do umiejętności zobiektywizowanego wyjaśniania podłoża zróżnicowanych postaw i zachowań społecznych oraz upowszechniania wobec nich stanowiska porozumienia i tolerancji.

Metody i kryteria oceniania:

Przedmiot kończy się egzaminem. Egzamin jest przeprowadzany w formie testu zawierającego zarówno pytania odnoszące się do literatury jak i wykładów. W wyjątkowych przypadkach student może zaliczyć przedmiot na podstawie referatu wygłoszonego na zajęciach i złożonego na piśmie.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 15 godzin, 30 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Jadwiga Królikowska
Prowadzący grup: Jadwiga Królikowska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych.
ul. Długa 44/50
00-241 Warszawa
tel: +48 22 55 49 126 https://www.wne.uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)