Resocjalizacja i reintegracja społeczna

obowiązkowe

Treści przedmiotów ogólnych na poziomie studiów licencjackich, preferowane zajęcia z podstaw pedagogiki resocjalizacyjnej, psychologii, prawa, problemów społecznych

w sali

Celem zajęć jest stworzenie podstaw do zrozumienia i stosowania rozmaitych strategii oraz procedur profilaktycznych, wychowawczych, resocjalizacyjnych w warunkach wolnościowych. Zmiana odbioru społecznego idei resocjalizacji i reintegracji społecznej.

Zadaniem przedmiotu jest prezentacja zagadnień związanych z szeroko rozumianą problematyką resocjalizacji i reintegracji społecznej. Obejmuje dwie formy zajęć: wykład i konwersatorium. W ramach wykładu zostanie przedstawiona następująca problematyka:

• podstawowe pojęcia z zakresu resocjalizacji i reintegracji społecznej,

• fazy, zasady, strategie wychowania resocjalizującego

• odpowiedzialność nieletnich przed sądem rodzinnym i karnym,

• instytucje wychowania resocjalizującego,

• system penitencjarny,

• wybrane zagadnienia metodyki wychowania resocjalizującego oraz diagnostyki resocjalizacyjnej

• podstawy tworzenia i weryfikacji Indywidualnego Programu Resocjalizacji.

W części wstępnej przedstawiane są podstawowe pojęcia z zakresu resocjalizacji, takie jak: socjalizacja, nieprzystosowanie/wykolejenie społeczne, wychowanie resocjalizujące. Następnie prezentowane są fazy, zasady i strategie resocjalizacji, a także wybrane współczesne podejścia do niej. Akcentowany jest interdyscyplinarny charakter resocjalizacji. Ponadto, przedmiotem zajęć jest: funkcjonowanie systemu resocjalizacji w środowisku otwartym i zamkniętym. Prezentacja aspektów diagnostycznych (rodzaje diagnozy i prawidłowy przebieg procesu diagnostycznego), a także metodycznych (metody wychowania resocjalizującego i ich aktualna użyteczność) służyć mają kształtowaniu umiejętności tworzenia Indywidualnego Programu Resocjalizacji.

Konwersatorium służy poszerzeniu prezentowanych na wykładzie zagadnień, wspólnej interpretacji i praktycznemu utrwaleniu wiadomości, a także zdobyciu praktycznych umiejętności w zakresie pracy resocjalizacyjnej w środowisku otwartym i zamkniętym.

Zajęcia będą poświęcone następującym zagadnieniom:

• działania państwa w zakresie reintegracji społecznej (Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia, Krajowy Program Zabezpieczenie Społeczne);

• funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości i instytucji resocjalizacyjnych;

• modele instytucji więziennej (deprywacyjny, kumulatywny);

• negatywne skutki izolacji penitencjarnej,

• podkultura zakładowa (pojęcie, geneza i rozwój, etiologia w świetle wybranych modeli teoretycznych, funkcje);

• pogłębienie wiadomości z zakresu metodyki i diagnostyki resocjalizacyjnej;

• zasady tworzenia, zawartość i weryfikacja Indywidualnego Programu Resocjalizacji.

Akcentowane jest zrozumienie funkcjonowania systemu resocjalizacji, spełniającego wymagania współczesnego świata oraz metodyki wychowania resocjalizującego. Kształtowana jest także umiejętność właściwej interpretacji przepisów prawnych, regulujących postępowanie z nieletnimi, zwłaszcza w zakresie tworzenia i weryfikacji Indywidualnego Programu Resocjalizacji.

Szacunkowa liczba godzin, jakie studenci powinni przeznaczyć na osiągnięcie efektów uczenia się:

wykład - 30 godzin kontaktowych

konwersatorium - 30 godzin kontaktowych

praca samodzielna – 25 godzin

przygotowanie prezentacji multimedialnej – 25 godzin

przygotowanie do zaliczenia i egzaminu - 25 godzin

RAZEM: 135 godzin

Literatura obowiązkowa

1. Czapów Cz. (1978) Wychowanie resocjalizujące. Warszawa;

2. Goffman E. (1975) Charakterystyka instytucji totalnych. w: Derczyński A. Jasińska-Kania J. Szacki J. (red.) Elementy teorii socjologicznych. Materiały do dziejów współczesnej socjologii zachodniej. PWN, Warszawa, str.151-177;

3. Górski S. (1985) Metodyka resocjalizacji, IWZZ, Warszawa;

4. Konopczyński M. (2006) Metody twórczej resocjalizacji. Warszawa;

5. Krajowy Program „Zabezpieczenie społeczne i integracja społeczna na lata 2008-20010” Dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 16 grudnia 2008 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa, grudzień 2008;

6. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 wspierające wzrost gospodarczy i zatrudnienie (Narodowa Strategia Spójności). Dokument zaakceptowany decyzją Komisji Europejskiej zatwierdzającą pewne elementy Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, maj 2007 r.;

7. Pospiszyl K. (2002) Resocjalizacja. Teoretyczne podstawy oraz przykłady programów oddziaływań. Wyd. Akademickie ŻAK, Warszawa;

8. Pytka L. (2006) Pedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia teoretyczne diagnostyczne i metodyczne;

9. Pytka L. (1986) Teoretyczne problemy diagnozy w wychowaniu resocjalizującym, Warszawa;

10. Przybyliński S. (2006) Podkultura więzienna. Wielowymiarowość rzeczywistości penitencjarnej. Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków;

11. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności (Dz. U. nr 152, poz. 1493, 2003 r.);

12. Urban B., Stanik J.M. (2007) Resocjalizacja. T 1, 2, PWN, Warszawa

13. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2002r. Nr 11, poz.109, Nr 58, poz. 542, z 2003 r. Nr 137, poz.1304, Nr 223, poz. 2217);

14. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz. 557, 1997 r. z późn. zm. (Dz. U. Nr 142, poz. 1380, 2003 r.);

Literatura uzupełniająca

1. Borowski R., Wysocki D. (2001) Instytucje wychowania resocjalizującego. Wyd. Novum, Płock

2. Ciosek M. (2003) Psychologia sądowa i penitencjarna. Wyd. Lexis Nexis, Warszawa;

3. Kamiński K. (2006) Gry więzienne. Tragikomiczny świat polskiego więzienia, Warszawa;

4. Pytka L. Zacharuk T. (1995) Zaburzenia przystosowania społecznego dzieci i młodzieży. Aspekty diagnostyczne i terapeutyczne. Siedlce;

5. Szaszkiewicz M. (1997) Tajemnice grypserki. Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych, Kraków;

6. Zarządzenie Nr 32/ 2008 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 24 grudnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia i organizacji pracy penitencjarnej oraz zakresów czynności funkcjonariuszy i pracowników działów penitencjarnych i terapeutycznych.

Po zakończeniu procesu uczenia student, na podstawie zgromadzonej wiedzy:

• definiuje podstawowe pojęcia z zakresu resocjalizacji i reintegracji społecznej

• opisuje cele, zadania i organizację pracy instytucji wymiaru sprawiedliwości i wychowania resocjalizującego

• określa kryteria prawidłowo sporządzonego, racjonalnego Indywidualnego Programu Oddziaływań z punktu widzenia założeń diagnostycznych i metodycznych.

Po zakończeniu procesu uczenia student posiada następujące umiejętności:

• krytycznie ocenia działalność państwa, instytucji wymiaru sprawiedliwości i resocjalizacyjnych z punktu widzenia celów resocjalizacji i reintegracji społecznej

• dokonuje interpretacji rozwiązań prawnych pod kątem ich przydatności resocjalizacyjnej

• sporządza prawidłowe z punktu widzenia celów reintegracji społecznej i potrzeb wychowanka oraz możliwe do realizacji Indywidualne Programy Resocjalizacyjne.

Po zakończeniu procesu uczenia student posiada następujące kompetencje społeczne:

• postępuje zgodnie z zasadami etyki wychowawcy

• weryfikuje działania instytucji państwowych, działających na polu resocjalizacji i reintegracji społecznej w zależności od zmieniających się potrzeb indywidualnych i społecznych.

Wiedza

• test

• egzamin pisemny

• stopień opanowania materiału do przygotowania przez studentów na każde zajęcia

Umiejętności

• egzamin ustny

• prezentacja multimedialna

• projekt

Kompetencje społeczne

• egzamin ustny

• projekt