Badania społeczne w teorii i praktyce

obowiązkowe

Znajomość podstawowych technik i narzędzi stosowanych w badaniach społecznych, przygotowanie pracy licencjackiej w oparciu o własne badania empiryczne. Posługiwanie się podstawowymi pojęciami z zakresu badań społecznych, np. metoda badań, teren badań, próba badawcza, itp.

mieszany: w sali i zdalnie

Przedmiot poświęcony jest wybranym rodzajom badań społecznych i ich praktycznemu stosowaniu. Wpisuje się w szerokie spektrum wiedzy o działaniach jednostkowych i grupowych człowieka. Studenci dowiedzą się jakie są założenia i cele badań społecznych oraz zgłębią szczegółowe zagadnienia charakterystyczne dla różnych (wybranych) typów badań.

Zadaniem wykładu jest przekazanie wiedzy, na poziomie metateoretycznym oraz metodologicznym (dedukacja i indukcja, reguły wnioskowania, zasady definiowania pojęć), niezbędnej do prowadzenia badań empiryczno-analitycznych w zakresie nauk społecznych.

Treści przekazywane na wykładzie obejmują cele i zasady poznania naukowego oraz omówienie paradygmatów badawczych - orientacja ilościowa (badania empiryczno-analityczne) oraz orientacja jakościowe (badania humanistyczne). W ramach wykładów przedstawione zostaną wybrane rodzaje badań społecznych (np. analiza danych zastanych, badania: sondażowe, etnograficzne, monograficzne, biograficzne, dyskursów) wraz z podstawowymi zasadami konceptualizacji i operacjonalizacji założeń badawczych w poszczególnych rodzajach badań.

W ramach ćwiczeń realizowane są zadania praktyczne zogniskowane na procesie badawczym w różnych typach badań, czyli zasady doboru zjawisk do badania, koncepcja badań i organizacja procesu badawczego. Ćwiczenia stworzą możliwość wdrażania wiedzy z zakresu metod, technik i narzędzi badawczych w działania warsztatowe, polegające na opracowywaniu projektów badawczych. W szczególności techniki obserwacji, wywiadu (w tym swobodnego, pogłębionego), analiza danych dane urzędowych i statystycznych, case study, dyskurs multimodalny są przedmiotem praktycznej realizacji przedmiotu.

Nakład pracy studenta/tki:

- godziny zorganizowane – 20

- przygotowanie do zajęć – 35 godz

- opracowanie projektu 20 godz.

- przygotowanie do egzaminu – 35 godz.

Razem: 110 godz.

E. Babbie, Podstawy badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.

Ch. Frankfort-Nachmias, D. Nachmias, Metody badawcze w naukach społecznych, Zysk i S-ka, Poznań 2001.

G. Gibbs, Analizowanie danych jakościowych, PWN, Warszawa 2011.

M. Hammersley, P. Atkinson, Metody badań terenowych, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2000.

K. Kaźmierska, K. Waniek, Autobiograficzny wywiad narracyjny. Metoda – technika – analiza. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020.

K. Konecki, Studia z metodologii badań jakościowych, PWN, Warszawa, 2000.

T. Rapley, Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów. PWN, Warszawa 2013.

A. Sułek, Ogród metodologii socjologicznej, Scholar, Warszawa 2002.

A. Surmiak, Etyka badań jakościowych w praktyce. Analiza doświadczeń badaczy w badaniach z osobami podatnymi na zranienie. Scholar, Warszawa 2022.

Po zakończeniu zajęć student/ka

w sferze wiedzy:

 sprawnie posługuje się takimi pojęciami jak (przykładowo): przedmiot badań, warsztat badawczy, orientacja badawcza, zmienne, wskaźniki

 rozumie proces badawczy jako sposób poznawania rzeczywistości społecznej wpisany w istniejące zasoby i struktury wiedzy naukowej

w sferze umiejętności:

 potrafi postawić pytania badawcze, sformułować hipotezy, zoperacjonalizować zmienne, konceptualizować pojęcia

 potrafi skonstruować narzędzie badawcze oraz budować podstawowe założenia własnej pracy badawczej

w sferze kompetencji społecznych:

 jest gotowy/a pracować zespołowo (grupowa analiza materiału empirycznego)

 jest w stanie nawiązać efektywny kontakt z osobą badana w realnej sytuacji badawczej

Ostateczne ocena z przedmiotu jest wypadkową ocen uzyskanych na podstawie ocen cząstkowych obydwu form:

wykład (udział w zajęciach oraz test końcowy), ćwiczenia (udział w zajęciach oraz projekt własny + prezentacja)