Antropologia przesądu - czarownice

fakultatywne

W trakcie zajęć przyjrzymy się historycznym i współczesnym procesom "polowań" na czarownice w perspektywie antropologicznej i socjologicznej.

Zajęcia opierają się na analizie procesów czarownic z Salem, choć w trakcie zajęć będziemy odwoływać się również do innych przypadków historycznych i współczesnych. Podstawę zajęć stanowi zbiór tekstów o czarostwie w aspekcie porównawczym pod redakcją Elaine G. Breslaw: Witches of the Atlantic World. A Historical Reader and Primary Sourcebook, New York University Press, NY 2000. Składają się nań zwięzłe, kilkustronicowe fragmenty klasycznych tekstów źródłowych i komentarzy na temat zjawiska, rozpatrywanego w ujęciu religioznawczym, medyczno-psychologicznym, genderowym i prawnym.

Elaine G. Breslaw [red.] Witches of the Atlantic World. A Historical Reader and Primary Sourcebook, New York University Press, NY 2000.

B. Baranowski O hultajach, wiedźmach i wszetecznicach. Szkice z obyczajów XVII i XVIII w., Łódź, 1988

B. Levack Polowanie na czarownice w Europie wczesno nowożytnej, Wrocław, 2009

M. Harris, Krowy, świnie, wojny i czarownice, Warszawa, 1985

P. Boyer, S. Nissenbaum, Salem Possesed: The Social Origin Of Witchcraft

P. Stoller Fusion of the Words. An Ethnography of Possession among the Songhay of Niger

Po ukończeniu kursu uczestnicy

• Poszerzą swoją wiedzę na temat procesu wykluczania,

• Poznają historię wczesnonowożytnych polowań na czarownice i stojących za nimi mechanizmów społecznych i kulturowych

• Będą potrafili znajdować analogie pomiędzy polowaniami we wczesno nowożytnej Europie i Ameryce a współczesnymi nam procesami społecznymi

• Podniosą umiejętność pracy w grupie i krytycznej analizy tekstów

Na ostateczną ocenę składają się oceny cząstkowe uzyskane z:

1/aktywnego udziału w zajęciach i obecności (nieobecności powyżej limitu dwóch powodują automatyczne obniżenie oceny końcowej: trzecia i czwarta po pół stopnia, piąta – niezaliczenie w pierwszym terminie)

2/eseju pisanego w parach. Celem tego zadania jest praktyczne zastosowanie omawianych teorii do współczesnego (nam) materiału. W efekcie będą Państwo mieli okazję utrwalić omawiane teorie analizując wybrany przez Was materiał. Materiałem mogą być zarówno wydarzenia historyczne, jak i treści popkulturowe.

Podstawowe kryteria oceny eseju:

- Analiza spójna z założonym (i opisanym) celem/celami

- Adekwatne wykorzystanie teorii. Dodatkowe punkty za poszerzenie zaplecza teoretycznego.

Objętość pracy nie jest kryterium oceny.

Wszystkie prace będą poddane kontroli antyplagiatowej

Swoje stanowisko należy uzasadniać merytorycznie, tj. stosując naukową, nie emocjonalną argumentację. Lepiej dokładniej omówić mniej zagadnień/teorii niż robić powierzchowny patchwork.

Proponowana struktura

- Wprowadzenie – krótkie zakreślenie wybranej tematyki i zaplecza teoretycznego, przedstawienie celów analizy oraz struktury pracy

- Rozwinięcie – analiza wybranego materiału z wykorzystaniem wybranej teorii

- Podsumowanie

fakultatywne

w sali

W trakcie zajęć przyjrzymy się historycznym i współczesnym procesom "polowań" na czarownice w perspektywie antropologicznej i socjologicznej.

Program zajęć:

1. Co się zdarzyło w Salem?

2. Polowania na czarownice w Europie wczesnonowożytnej

3. Racjonalność polowania

4. Chrześcijańskie źródła wierzeń w czarostwo

5. Niechrześcijańskie źródła wierzeń w czarostwo

6. Afrykańskie czarownice

7. Polowania a gender

8. Tituba - czarownica z Salem

9. Ciało czarownicy

10. Panika moralna

11. Polowania dzisiaj

Elaine G. Breslaw [red.] Witches of the Atlantic World. A Historical Reader and Primary Sourcebook, New York University Press, NY 2000.

B. Baranowski O hultajach, wiedźmach i wszetecznicach. Szkice z obyczajów XVII i XVIII w., Łódź, 1988

B. Levack Polowanie na czarownice w Europie wczesno nowożytnej, Wrocław, 2009

M. Harris, Krowy, świnie, wojny i czarownice, Warszawa, 1985

P. Boyer, S. Nissenbaum, Salem Possesed: The Social Origin Of Witchcraft

P. Stoller Fusion of the Words. An Ethnography of Possession among the Songhay of Niger